بازگشت دامنه نوسان معاملات به استثنا بازار پایه از 9تیرماه «اقتصاد سرآمد» گزارش می دهد
خون تازه در رگ سهام خودرویی
گروه بازارسرمایه - مسعود وطنخواه - شاخص کل بورس روز یکشنبه گذشته با کاهش 16هزار و 353واحدی در حالی در تراز 2میلیون و 45هزار واحد ایستاد که همچنان ارزش معاملات خرد 2.7همت تومان بود و خروج پول حقیقی و جذب پول از سوی صندوق‌های با درآمد ثابت رخ داد.
کارشناسان محدود بودن دامنه نوسان در بازار سرمایه که ابتدا به طور موقت وضع شده بود و ادامه یافت را یکی از دلائل کاهش ارزش معاملات خرد بیان می‌کنند چراکه بازه محدود دامنه نوسان سبب کاهش جذابیت بازار سرمایه می‌شود.یکم خردادماه با تصویب هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار دامنه نوسان معاملات سهام ۲+-درصد و صندوق‌های سهامی ۴+-درصد تعیین شد.هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار با هدف حمایت از حقوق سهامداران و جلوگیری از تداخل در فرآیندهای بازارهای سرمایه که ذی‌نفعان وسیعی دارد تشکیل جلسه داد.
در این جلسه موضوعاتی از قبیل بررسی درخواست‌های جاری چند نهادهای مالی، موافقت با تغییر سهامداری یک نهاد مالی، اصلاح دستورالعمل مرتبط با صندوق‌های سرمایه‌گذاری مطرح و تصمیمات لازم اتخاذ گردید.
همچنین دامنه نوسان معاملات سهام 2+-درصد و صندوق‌های سهامی 4+-درصد تعیین شد.
نوسان قیمت در بازار های مالی عامل اصلی سود و زیان معامله گران است لذا محدودیت نوسان قیمت یکی از مهم‌ترین قوانینی است که در بازارهای مالی از آن به عنوان عامل کنترل‌کننده در برابر نوسان‌های شدید به منظور کاهش نوسان بازار، دستکاری در قیمت‌ها و همچنین زیان سرمایه‌گذاران در اثر تصمیمات هیجانی استفاده می‌شود. محدوده مجاز نوسان قیمت در طول یک روز معاملاتی، همان سقف و کف قیمتی است که معامله‌گران مجاز به معامله در این محدوده هستند. یا به‌عبارتی قیمت، در یک روز معاملاتی تنها در این محدوده قیمتی مجاز به حرکت و نوسان است. این موضوع دربین فعالان بازارهای مالی به‌عنوان یکی از مسائل بحث برانگیز فی‌ما‌بین موافقان و مخالفان این طرح مطرح است، اما با این وجود در اغلب کشورها در طول زمان، دامنه نوسان قیمت سهام به مرور افزایش پیدا کرده است.
مطالبه جمعی از فعالان بازار سرمایه برای بازگشایی دامنه نوسان از یک‌سو و مخالفت گروهی دیگر از دادوستد کنندگان با بازگشایی دامنه نوسان موجب شد سازمان بورس نیز بر سر دو راهی قرار گیرد و سرانجام پس از ارایه گزارش کارشناسی مدیریت نظارت بر بازار در خصوص دامنه نوسان و بررسی سناریوهای مختلف، مقرر شد دامنه نوسان معاملات در کلیه بازارها به استثنا بازار پایه از تاریخ ۱۴۰۳/۰۴/۰۹ به ۶+- تغییر کند.
بازار پایه مستثنی شد
مجید عشقی، رئیس سازمان بورس از تصمیمات اتخاذشده در جلسه روز [یکشنبه] هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار خبر داد.
مجید عشقی، در گفت‌وگو با سنا، با اشاره به تصمیمات اتخاذشده در جلسه هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: با پیشنهاد بورس تهران مبنی بر تمدید مهلت یکساله شرکت‌های ایران خودرو و سایپا جهت خروج از ماده ۱۴۱ قانون تجارت موافقت شد.
وی درباره دیگر مصوبات این جلسه افزود: همچنین پس از ارایه گزارش کارشناسی مدیریت نظارت بر بازار در خصوص دامنه نوسان و بررسی سناریوهای مختلف، مقرر شد دامنه نوسان معاملات در کلیه بازارها به استثنا بازار پایه از تاریخ ۱۴۰۳/۰۴/۰۹ به ۶+- تغییر کند.
مهلت یکساله شرکت‌های
ایران خودرو و سایپا
ایران خودرو و سایپا دو شرکت بزرگ خودرسازی در کشور هستند که مدت‌هاست با مشکل زیان سنواتی دست به گریبان هستند. زیانی که به گفته گروهی از کارشناسان، نتیجه قیمت‌گذاری ناعادلانه محصولات در چند سال گذشته است. این زیان به قدری افزایش پیدا کرده است که از نصف سرمایه این دو شرکت هم بالاتر رفته است و بر اساس قوانین بورس تهران مشمول اخراج از بورس شده‌اند، اما هر بار با درخواست تمدید حضور این دو شرکت به دلیل استفاده از مورد افزایش سرمایه برای خروج از ماده 141 قانون تجارت موافقت کرده است. به‌نظر می‌رسد این آخرین مهلت برای این دو شرکت خودرویی است تا به سرنوشت پارس‌خودرو و ایران‌خودرو دیزل دچار نشوند.مردادماه گذشته رئیس سازمان بورس، طی نامه‌ای به رئیس کمیسیون تلفیق لایحه برنامه پنجساله هفتم توسعه، بر مواردی که اصلاح آنها در راستای تامین منافع جمعی سهامداران و سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه است، تاکید کرده بود.
در قسمتی از این نامه آمده است: «پیشنهاد این سازمان جهت استفاده از ظرفیت بازار سرمایه در تامین مالی شرکت‌ها، عبارت است از الحاق حکم زیر به مقررات برنامه هفتم:«شرکت‌های سهامی عام ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار موظفند در سال اول اجرای برنامه هفتم توسعه و همچنین حداقل دو بار پس از آن در طول اجرای برنامه هفتم توسعه، نسبت به تجدید ارزیابی دارایی‌های خود اقدام نمایند. افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌های مذکور در صورت اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار با رعایت مقررات مرتبط و ثبت افزایش سرمایه نزد مرجع ثبت شرکت‌ها، مشمول مالیات بر درآمد نخواهد بود.»
روزنامه «اقتصاد سرآمد» مرداد 1402، در مطلبی با عنوان «خواسته سرمایه‌گذاران کاهش فاصله زمانی استفاده از تجدید ارزیابی داریی‌هاست» در این باره نوشت:
زیان دو خودروسازی و ماده 141
قانون تجارت
دو خودروساز بزرگ کشور (ایران‌خودرو و سایپا) اواخر تیر مجامع عادی و سالیانه خود را برگزار کردند و از آنجا که هر دو این خودروساز با زیان همراه بودند مشمول ماده 141 قانون تجاارت شدند.ماده ۱۴۱ قانون تجارت: اگر بر اثر زیان‌های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از میان برود هیات مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام را دعوت نماید تا موضوع انحلال یا بقاء شرکت مورد شور و رای واقع شود.اینکه چرا این دو خودروساز با زیان بیشتر از نصف سرمایه خود مواجه شدند موضوع امروز ما نیست و زمانی جداگانه می‌طلبد اما راهکار مدیران این دو شرکت خودروسازی استفاده از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های این دو شرکت است.
محدودیت هر 5 سال یکبار
با توجه به اینکه این دو خودروساز سال 1399، یکبار اقدام به تجدید ارزیابی داریی‌ها کردند و به دلیل محدودیت استفاده هر 5 سال یکبار، اکنون نمی‌توانند از این افزایش سرمایه استفاده کنند که گویا مدیران این دو شرکت به دنبال کسب اجازه برای این مورد هستند.
پیشنهاد کاهش تجدید ارزیابی‌ها به ۳ سال
در مجمع سالیانه، محمدعلی تیموری مدیرعامل «خساپا» درباره برنامه خروج از شمولیت ماده ۱۴۱ قانون تجارت به سازمان بورس، اعلام کرد: با توجه به تلاش این شرکت در خروج محصولات زیانده و طراحی و تولید محصولات با حاشیه سود بالا، افزایش قیمت نهاده‌های تولید و عدم کنترل این شرکت بر قیمت گذاری دستوری محصولات ( عامل اصلی در افزایش قابل ملاحظه زیان انباشته)، واگذاری دارایی‌های غیر مولد، پیگیری مجدانه جهت بهره‌بندی از معافیت مالیاتی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و کاهش فاصله زمانی تجدید ارزیابی‌ها به ۳ سال، حضور مستقیم بیش از ۶۰۰ هزار نفر سهامدار خرد و اثر قابل ملاحظه نماد بر روند معاملات بازار سرمایه، نسبت به تداوم حضور این شرکت در بازار دوم بورس دستور مساعدت لازم را صادر کنید.
خون تازه در گروه خودرویی
سایه اخراج از بورس تهران روی دو خودروسازی سبب شد که گروهی از فعالان بازار سرمایه با شک و تردید به این دو شرکت نگاه کنند و حتی از دادوستد سهام آن پرهیز می‌کردند با مهلت دوباره و یکساله می‌توان گفت که تهدید در این دو شرکت به فرصت تبدیل شده است که همین امر می‌تواند مانند خون تازه سبب رونق معاملات گروه خودرویی شود.
کارشناسان محدود بودن دامنه نوسان در بازار سرمایه که ابتدا به طور موقت وضع شده بود و ادامه یافت را یکی از دلائل کاهش ارزش معاملات خرد بیان می‌کنند چراکه بازه محدود دامنه نوسان سبب کاهش جذابیت بازار سرمایه می‌شود.یکم خردادماه با تصویب هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار دامنه نوسان معاملات سهام ۲+-درصد و صندوق‌های سهامی ۴+-درصد تعیین شد.هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار با هدف حمایت از حقوق سهامداران و جلوگیری از تداخل در فرآیندهای بازارهای سرمایه که ذی‌نفعان وسیعی دارد تشکیل جلسه داد.
در این جلسه موضوعاتی از قبیل بررسی درخواست‌های جاری چند نهادهای مالی، موافقت با تغییر سهامداری یک نهاد مالی، اصلاح دستورالعمل مرتبط با صندوق‌های سرمایه‌گذاری مطرح و تصمیمات لازم اتخاذ گردید.
همچنین دامنه نوسان معاملات سهام 2+-درصد و صندوق‌های سهامی 4+-درصد تعیین شد.
نوسان قیمت در بازار های مالی عامل اصلی سود و زیان معامله گران است لذا محدودیت نوسان قیمت یکی از مهم‌ترین قوانینی است که در بازارهای مالی از آن به عنوان عامل کنترل‌کننده در برابر نوسان‌های شدید به منظور کاهش نوسان بازار، دستکاری در قیمت‌ها و همچنین زیان سرمایه‌گذاران در اثر تصمیمات هیجانی استفاده می‌شود. محدوده مجاز نوسان قیمت در طول یک روز معاملاتی، همان سقف و کف قیمتی است که معامله‌گران مجاز به معامله در این محدوده هستند. یا به‌عبارتی قیمت، در یک روز معاملاتی تنها در این محدوده قیمتی مجاز به حرکت و نوسان است. این موضوع دربین فعالان بازارهای مالی به‌عنوان یکی از مسائل بحث برانگیز فی‌ما‌بین موافقان و مخالفان این طرح مطرح است، اما با این وجود در اغلب کشورها در طول زمان، دامنه نوسان قیمت سهام به مرور افزایش پیدا کرده است.
مطالبه جمعی از فعالان بازار سرمایه برای بازگشایی دامنه نوسان از یک‌سو و مخالفت گروهی دیگر از دادوستد کنندگان با بازگشایی دامنه نوسان موجب شد سازمان بورس نیز بر سر دو راهی قرار گیرد و سرانجام پس از ارایه گزارش کارشناسی مدیریت نظارت بر بازار در خصوص دامنه نوسان و بررسی سناریوهای مختلف، مقرر شد دامنه نوسان معاملات در کلیه بازارها به استثنا بازار پایه از تاریخ ۱۴۰۳/۰۴/۰۹ به ۶+- تغییر کند.
بازار پایه مستثنی شد
مجید عشقی، رئیس سازمان بورس از تصمیمات اتخاذشده در جلسه روز [یکشنبه] هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار خبر داد.
مجید عشقی، در گفت‌وگو با سنا، با اشاره به تصمیمات اتخاذشده در جلسه هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: با پیشنهاد بورس تهران مبنی بر تمدید مهلت یکساله شرکت‌های ایران خودرو و سایپا جهت خروج از ماده ۱۴۱ قانون تجارت موافقت شد.
وی درباره دیگر مصوبات این جلسه افزود: همچنین پس از ارایه گزارش کارشناسی مدیریت نظارت بر بازار در خصوص دامنه نوسان و بررسی سناریوهای مختلف، مقرر شد دامنه نوسان معاملات در کلیه بازارها به استثنا بازار پایه از تاریخ ۱۴۰۳/۰۴/۰۹ به ۶+- تغییر کند.
مهلت یکساله شرکت‌های
ایران خودرو و سایپا
ایران خودرو و سایپا دو شرکت بزرگ خودرسازی در کشور هستند که مدت‌هاست با مشکل زیان سنواتی دست به گریبان هستند. زیانی که به گفته گروهی از کارشناسان، نتیجه قیمت‌گذاری ناعادلانه محصولات در چند سال گذشته است. این زیان به قدری افزایش پیدا کرده است که از نصف سرمایه این دو شرکت هم بالاتر رفته است و بر اساس قوانین بورس تهران مشمول اخراج از بورس شده‌اند، اما هر بار با درخواست تمدید حضور این دو شرکت به دلیل استفاده از مورد افزایش سرمایه برای خروج از ماده 141 قانون تجارت موافقت کرده است. به‌نظر می‌رسد این آخرین مهلت برای این دو شرکت خودرویی است تا به سرنوشت پارس‌خودرو و ایران‌خودرو دیزل دچار نشوند.مردادماه گذشته رئیس سازمان بورس، طی نامه‌ای به رئیس کمیسیون تلفیق لایحه برنامه پنجساله هفتم توسعه، بر مواردی که اصلاح آنها در راستای تامین منافع جمعی سهامداران و سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه است، تاکید کرده بود.
در قسمتی از این نامه آمده است: «پیشنهاد این سازمان جهت استفاده از ظرفیت بازار سرمایه در تامین مالی شرکت‌ها، عبارت است از الحاق حکم زیر به مقررات برنامه هفتم:«شرکت‌های سهامی عام ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار موظفند در سال اول اجرای برنامه هفتم توسعه و همچنین حداقل دو بار پس از آن در طول اجرای برنامه هفتم توسعه، نسبت به تجدید ارزیابی دارایی‌های خود اقدام نمایند. افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌های مذکور در صورت اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار با رعایت مقررات مرتبط و ثبت افزایش سرمایه نزد مرجع ثبت شرکت‌ها، مشمول مالیات بر درآمد نخواهد بود.»
روزنامه «اقتصاد سرآمد» مرداد 1402، در مطلبی با عنوان «خواسته سرمایه‌گذاران کاهش فاصله زمانی استفاده از تجدید ارزیابی داریی‌هاست» در این باره نوشت:
زیان دو خودروسازی و ماده 141
قانون تجارت
دو خودروساز بزرگ کشور (ایران‌خودرو و سایپا) اواخر تیر مجامع عادی و سالیانه خود را برگزار کردند و از آنجا که هر دو این خودروساز با زیان همراه بودند مشمول ماده 141 قانون تجاارت شدند.ماده ۱۴۱ قانون تجارت: اگر بر اثر زیان‌های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از میان برود هیات مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام را دعوت نماید تا موضوع انحلال یا بقاء شرکت مورد شور و رای واقع شود.اینکه چرا این دو خودروساز با زیان بیشتر از نصف سرمایه خود مواجه شدند موضوع امروز ما نیست و زمانی جداگانه می‌طلبد اما راهکار مدیران این دو شرکت خودروسازی استفاده از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های این دو شرکت است.
محدودیت هر 5 سال یکبار
با توجه به اینکه این دو خودروساز سال 1399، یکبار اقدام به تجدید ارزیابی داریی‌ها کردند و به دلیل محدودیت استفاده هر 5 سال یکبار، اکنون نمی‌توانند از این افزایش سرمایه استفاده کنند که گویا مدیران این دو شرکت به دنبال کسب اجازه برای این مورد هستند.
پیشنهاد کاهش تجدید ارزیابی‌ها به ۳ سال
در مجمع سالیانه، محمدعلی تیموری مدیرعامل «خساپا» درباره برنامه خروج از شمولیت ماده ۱۴۱ قانون تجارت به سازمان بورس، اعلام کرد: با توجه به تلاش این شرکت در خروج محصولات زیانده و طراحی و تولید محصولات با حاشیه سود بالا، افزایش قیمت نهاده‌های تولید و عدم کنترل این شرکت بر قیمت گذاری دستوری محصولات ( عامل اصلی در افزایش قابل ملاحظه زیان انباشته)، واگذاری دارایی‌های غیر مولد، پیگیری مجدانه جهت بهره‌بندی از معافیت مالیاتی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و کاهش فاصله زمانی تجدید ارزیابی‌ها به ۳ سال، حضور مستقیم بیش از ۶۰۰ هزار نفر سهامدار خرد و اثر قابل ملاحظه نماد بر روند معاملات بازار سرمایه، نسبت به تداوم حضور این شرکت در بازار دوم بورس دستور مساعدت لازم را صادر کنید.
خون تازه در گروه خودرویی
سایه اخراج از بورس تهران روی دو خودروسازی سبب شد که گروهی از فعالان بازار سرمایه با شک و تردید به این دو شرکت نگاه کنند و حتی از دادوستد سهام آن پرهیز می‌کردند با مهلت دوباره و یکساله می‌توان گفت که تهدید در این دو شرکت به فرصت تبدیل شده است که همین امر می‌تواند مانند خون تازه سبب رونق معاملات گروه خودرویی شود.