بررسی دلایل7 گانه ایران برای تقویت سازمان شانکهای «روزنامه دریایی سرآمد» گزارش می دهد
راهبردهای شانگهای برای توسعه پایدار حوزه انرژی چیست؟
گروه انرژی - صبا شادور - چهارمین نشست وزیران انرژی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای برگزار شد. در این نشست که وزیر نیرو نیز حضور داشت، صحبت هایی برای همکاری های مشترک میان ایران و شانگهای صورت گرفت.
علی‌اکبر محرابیان با تاکید بر اینکه سازمان همکاریهای شانگهای به عنوان یکی از مهمترین و موثرترین پیمان‌های منطقه‌ای با حوزه نفوذ بین‌المللی است، گفت: این سازمان نقش ویژه‌ای در توسعه اقتصادی و امنیتی در منطقه و جهان دارد و بدیهی است این سازمان در جهت توسعه چند جانبه گرائی در جهان پیشرو است.
وزیر نیرواضافه کرد: باعث خرسندی است که فرصتی برای اینجانب پیش آمد تا در این رویداد که به منظور تصویب سند "استراتژی توسعه همکاری انرژی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای تا سال ۲۰۳۰"، برگزار شده است شرکت کنم.
وی تصریح کرد: اطمینان دارم این سند نقطه عطفی در توسعه همکاریهای کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در زمینه انرژی خواهد بود.
وی ضمن قدردانی از ریاست وقت سازمان برای تهیه پیش‌نویس اولیه این سند و همه اعضا بابت مشارکت در تکمیل و تقویت مفاد آن، افزود: جمهوری اسلامی ایران نیز مانند سایر اعضا با رویکرد همکاری مشترک و حفظ منافع همه کشورهای عضو، پیشنهادهای خود را برای تقویت سند توسعه همکاری انرژی ارائه کرد که خوشبختانه مورد موافقت سایر اعضای سازمان همکاریهای شانگهای قرار گرفت؛ بدیهی است برای اجرای این سند، نیازمند یک نقشه راه و برنامه اجرایی برای تداوم همکاری‌ها هستیم که با همکاری تمامی اعضا قابل حصول خواهد بود.
محرابیان در ادامه به محورهای این دروره از نشست‌های سازمان شانگهای پرداخت داد: جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از اعضای سازمان همکاری شانگهای و دارنده بزرگترین ذخایر نفتی و گازی جهان بر این باور است که کشورهای مختلف جهان اعم از مصرف کننده یا تولید کننده چه صاحب ذخایر بزرگ انرژی‌های هیدروکربری و چه دارنده فن‌آوری‌های برتر روز از ناپایداری نظام فعلی عرضه و تقاضای انرژی رنج می‌برد.
وی گفت: بر این اساس ضروریست اعضای این سازمان معاضدت‌ها را در حوزه انرژی با ابتکارات خود توسعه دهند. ایران به عنوان یکی از اعضای موسس و موثر سازمان کشورهای صادر کننده نفت اوپک و نیز مجمع کشورهای صادر کننده گاز این آمادگی را دارد تا در جهت تامین امنیت انرژی کشورهای عضو همگرائی لازم را ایجاد کند.
وزیر نیرو در این زمینه افزود: استفاده از تجربیات یکدیگر در آموزش سرمایه انسانی، ایجاد مکانیزم‌های نوین مالی در تعاملات انرژی با هدف تسهیل و تسریع در تراکنش‌های مالی دو و چند جانبه، مشارکت بخش خصوصی کشورهای عضو برای راه‌اندازی و تکمیل پروژه‌های انرژی اولویت‌دار و توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی از جمله مواردی است که برای توسعه همکاریهای حوزه نقت و گاز در این سازمان یشنهاد می‌شود.
محرابیان بر نقش حیاتی انرژی به ویژه برق، به عنوان نیروی محرکه توسعه، رشد اقتصادی و اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی و حفاظت از محیط زیست تاکید و اظهار کرد: کشورهای عضو این سازمان می‌توانند با ایجاد بسترهای همکاری مؤثر، زمینه‌ساز تضمین امنیت انرژی و برق شوند.
وی گفت: جمهوری اسلامی ایران، با توجه به آینده انرژی، بر اهمیت محورهایی چون ایجاد بازار برق منطقه‌ای بین کشورهای عضو، ارتقای امنیت انرژی، توسعه ظرفیت آب شیرینکنهای برقی، توسعه فنی و تجاری‌سازی منابع ذخیره‌ساز انرژی و خودروهای برقی، توجه به مقوله کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، تبادل دانش فنی و همکاریهای علمی و تبادل خدمات فنی و مهندسی حوزه انرژِی برای همکاریهای مشترک تأکید دارد.
وزیر نیرو گفت: ایجاد یک بازار برق منطقه‌ای بین کشورهای عضو، با بهره‌گیری از ظرفیت تولید برق بیش از ۴.۰۰۰ گیگاوات، می‌تواند به پایداری و افزایش بهره‌وری شبکه‌های برق کشورها کمک کند. این بازار، امکان بهره‌گیری از فرصت‌های مشترک و بهره‌برداری بهینه از تمام منابع را فراهم می‌کند؛ هرچند که لازمه این امر، ایجاد زیرساخت‌های نرم‌افزای و سخت‌افزاری و هماهنگی قوانین و مقررات است. در این خصوص، جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد می‌دهد کارگروهی برای امکان سنجی و بررسی ابعاد و مراحل شکل‌گیری هاب انرژی سازمان همکاری شانگهای تشکیل شود.
وی بیان کرد: ارتقای امنیت انرژی در کشورهای عضو این پیمان، از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و افزایش بهره‌وری انرژی به عنوان دو بازوی مهم و اقدام اساسی در حوزه امنیت انرژی شناخته می‌شوند.
محرابیان تاکید کرد: در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر، ظرفیت بالا و بالقوه‌ی موجود در کشورهای عضو، می‌تواند زمینه‌ساز توسعه این منابع شود. از سوی دیگر، افزایش بهره‌وری انرژی از طریق بهبود فرآیندها و تکنولوژی‌های نوین می‌تواند به کاهش مصرف انرژی و هزینه‌ها کمک کند. براین اساس بالفعل کردن این پتانسیل‌ها، فقط با افزایش همکاریهای بین اعضا از طریق تبادل تجربیات و دانش فنی و ایجاد مکانیزم‌های تأمین منابع مالی مشترک میسر خواهد شد.
وی در ادامه یکی از مهمترین چالش‌های پیش‌روی جهان و همچنین کشورهای عضو در آینده‌ای نزدیک‌را امنیت آب برشمرد و افزود: کمبود آب شیرین مورد نیاز برای توسعه‌ی کشورها در کنار تهدیداتی همانند تغییرات اقلیم و گرمایش جهانی، می‌تواند امنیت آب و در نتیجه امنیت ملی کشورهای عضو را به خطر اندازد. در این راستا، توسعه ظرفیت‌های آب شیرینکنهای برقی به خصوص از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند یک راه‌حل پایدار برای این چالش باشد. در این راستا جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد می‌دهد کارگروهی برای امکان سنجی و بررسی ابعاد این موضوع تشکیل شود.
وی همچنین با بیان اینکه منابع ذخیره‌ساز انرژی و خودروهای برقی از محورهای مهم آینده صنعت برق به شمار می‌روند، اظهار کرد: توسعه فناوری‌های مرتبط با این حوزه‌ها و تجاری‌سازی آن‌ها می‌تواند به پیشرفت‌های قابل توجهی منجر شود.
وزیر نیرو در تشریح توجه به مقوله کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای نیز گفت: همکاریهای کشورها درچارچوب سازمان همکاری شانگهای برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و مشارکت در بازارهای جهانی کربن، نقش کلیدی در مقابله با تغییرات اقلیمی ایفا می‌کند. از سوی دیگر، سرمایه‌گذاری و ایجاد زنجیره‌ی تکنولوژی مشترک در فناوری‌های انرژی‌های پاک همانند هیدروژن سبز به عنوان یک منبع انرژی پاک و تجدیدپذیر، می‌تواند تضمین کننده توسعه‌ی پایدار کشورهای عضو باشد.
وی تاکید کرد: تبادل دانش فنی و محصولات و خدمات بین کشورهای عضو می‌تواند به ارتقاء سطح تکنولوژی و کیفیت خدمات در منطقه کمک کند. با توجه به وجود دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی پیشرفته در کشورهای عضو، بسترهای لازم جهت تبادل تجربیات و دانش فنی بین این کشورها فراهم است. توسعه مشترک تحقیقات بنیادین و علمی در این حوزه‌ها می‌تواند به کشف راهکارهای نوین و بهبود تکنولوژی‌های موجود کمک کند. در این حوزه، ایران آماده همکاری و هم‌افزایی از طریق پروژه‌های تحقیقاتی مشترک با کشورهای عضو را دارد.
محرابیان همچنین به تبادل خدمات فنی و مهندسی حوزه انرژِی اشاره کرد و افزود: کشورهای عضو این سازمان، از پتانسیل قابل توجهی در ارائه کالاها و خدمات روزآمد در حوزه برق و انرژی، برخوردارند. جمهوری اسلامی ایران نیز با داشتن تجربه‌های گسترده در حوزه‌های مختلف فنی و مهندسی برق و اجرای پروژه‌های بزرگ ملی و بین‌المللی در این حوزه، آمادگی خود را برای صدور این خدمات به کشورهای عضو اعلام دارد. وی اظهار کرد: این خدمات می‌تواند شامل مشاوره، طراحی، ساخت و نگهداری منابع بالا دستی و پایین دستی نفت، گاز، شبکه‌های انتقال انرژی، نیروگاه‌های حرارتی، اتمی، تجدیدپذیر و تولید هیدروژن سبز باشد.
وزیر نیرو در پایان سخنرانی خود ابراز امیدواری کرد که این محورها بتواند به تقویت همکاری‌ها و همبستگی بین کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای منجر شود و شاهد رشد و توسعه‌ای پایدار در حوزه انرژی باشیم.
وی خاطرنشان کرد: در این راستا پیشنهاد می‌کنم سازو کارهایی مانند "پلت فرم توسعه و تبادل فناوری انرژی" برای تبدیل شدن سازمان شانگهای به پیشگامان فناوری و نوآوری در دنیا مورد نظر سران کشورها قرار بگیرد.
علی‌اکبر محرابیان با تاکید بر اینکه سازمان همکاریهای شانگهای به عنوان یکی از مهمترین و موثرترین پیمان‌های منطقه‌ای با حوزه نفوذ بین‌المللی است، گفت: این سازمان نقش ویژه‌ای در توسعه اقتصادی و امنیتی در منطقه و جهان دارد و بدیهی است این سازمان در جهت توسعه چند جانبه گرائی در جهان پیشرو است.
وزیر نیرواضافه کرد: باعث خرسندی است که فرصتی برای اینجانب پیش آمد تا در این رویداد که به منظور تصویب سند "استراتژی توسعه همکاری انرژی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای تا سال ۲۰۳۰"، برگزار شده است شرکت کنم.
وی تصریح کرد: اطمینان دارم این سند نقطه عطفی در توسعه همکاریهای کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در زمینه انرژی خواهد بود.
وی ضمن قدردانی از ریاست وقت سازمان برای تهیه پیش‌نویس اولیه این سند و همه اعضا بابت مشارکت در تکمیل و تقویت مفاد آن، افزود: جمهوری اسلامی ایران نیز مانند سایر اعضا با رویکرد همکاری مشترک و حفظ منافع همه کشورهای عضو، پیشنهادهای خود را برای تقویت سند توسعه همکاری انرژی ارائه کرد که خوشبختانه مورد موافقت سایر اعضای سازمان همکاریهای شانگهای قرار گرفت؛ بدیهی است برای اجرای این سند، نیازمند یک نقشه راه و برنامه اجرایی برای تداوم همکاری‌ها هستیم که با همکاری تمامی اعضا قابل حصول خواهد بود.
محرابیان در ادامه به محورهای این دروره از نشست‌های سازمان شانگهای پرداخت داد: جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از اعضای سازمان همکاری شانگهای و دارنده بزرگترین ذخایر نفتی و گازی جهان بر این باور است که کشورهای مختلف جهان اعم از مصرف کننده یا تولید کننده چه صاحب ذخایر بزرگ انرژی‌های هیدروکربری و چه دارنده فن‌آوری‌های برتر روز از ناپایداری نظام فعلی عرضه و تقاضای انرژی رنج می‌برد.
وی گفت: بر این اساس ضروریست اعضای این سازمان معاضدت‌ها را در حوزه انرژی با ابتکارات خود توسعه دهند. ایران به عنوان یکی از اعضای موسس و موثر سازمان کشورهای صادر کننده نفت اوپک و نیز مجمع کشورهای صادر کننده گاز این آمادگی را دارد تا در جهت تامین امنیت انرژی کشورهای عضو همگرائی لازم را ایجاد کند.
وزیر نیرو در این زمینه افزود: استفاده از تجربیات یکدیگر در آموزش سرمایه انسانی، ایجاد مکانیزم‌های نوین مالی در تعاملات انرژی با هدف تسهیل و تسریع در تراکنش‌های مالی دو و چند جانبه، مشارکت بخش خصوصی کشورهای عضو برای راه‌اندازی و تکمیل پروژه‌های انرژی اولویت‌دار و توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی از جمله مواردی است که برای توسعه همکاریهای حوزه نقت و گاز در این سازمان یشنهاد می‌شود.
محرابیان بر نقش حیاتی انرژی به ویژه برق، به عنوان نیروی محرکه توسعه، رشد اقتصادی و اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی و حفاظت از محیط زیست تاکید و اظهار کرد: کشورهای عضو این سازمان می‌توانند با ایجاد بسترهای همکاری مؤثر، زمینه‌ساز تضمین امنیت انرژی و برق شوند.
وی گفت: جمهوری اسلامی ایران، با توجه به آینده انرژی، بر اهمیت محورهایی چون ایجاد بازار برق منطقه‌ای بین کشورهای عضو، ارتقای امنیت انرژی، توسعه ظرفیت آب شیرینکنهای برقی، توسعه فنی و تجاری‌سازی منابع ذخیره‌ساز انرژی و خودروهای برقی، توجه به مقوله کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، تبادل دانش فنی و همکاریهای علمی و تبادل خدمات فنی و مهندسی حوزه انرژِی برای همکاریهای مشترک تأکید دارد.
وزیر نیرو گفت: ایجاد یک بازار برق منطقه‌ای بین کشورهای عضو، با بهره‌گیری از ظرفیت تولید برق بیش از ۴.۰۰۰ گیگاوات، می‌تواند به پایداری و افزایش بهره‌وری شبکه‌های برق کشورها کمک کند. این بازار، امکان بهره‌گیری از فرصت‌های مشترک و بهره‌برداری بهینه از تمام منابع را فراهم می‌کند؛ هرچند که لازمه این امر، ایجاد زیرساخت‌های نرم‌افزای و سخت‌افزاری و هماهنگی قوانین و مقررات است. در این خصوص، جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد می‌دهد کارگروهی برای امکان سنجی و بررسی ابعاد و مراحل شکل‌گیری هاب انرژی سازمان همکاری شانگهای تشکیل شود.
وی بیان کرد: ارتقای امنیت انرژی در کشورهای عضو این پیمان، از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و افزایش بهره‌وری انرژی به عنوان دو بازوی مهم و اقدام اساسی در حوزه امنیت انرژی شناخته می‌شوند.
محرابیان تاکید کرد: در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر، ظرفیت بالا و بالقوه‌ی موجود در کشورهای عضو، می‌تواند زمینه‌ساز توسعه این منابع شود. از سوی دیگر، افزایش بهره‌وری انرژی از طریق بهبود فرآیندها و تکنولوژی‌های نوین می‌تواند به کاهش مصرف انرژی و هزینه‌ها کمک کند. براین اساس بالفعل کردن این پتانسیل‌ها، فقط با افزایش همکاریهای بین اعضا از طریق تبادل تجربیات و دانش فنی و ایجاد مکانیزم‌های تأمین منابع مالی مشترک میسر خواهد شد.
وی در ادامه یکی از مهمترین چالش‌های پیش‌روی جهان و همچنین کشورهای عضو در آینده‌ای نزدیک‌را امنیت آب برشمرد و افزود: کمبود آب شیرین مورد نیاز برای توسعه‌ی کشورها در کنار تهدیداتی همانند تغییرات اقلیم و گرمایش جهانی، می‌تواند امنیت آب و در نتیجه امنیت ملی کشورهای عضو را به خطر اندازد. در این راستا، توسعه ظرفیت‌های آب شیرینکنهای برقی به خصوص از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند یک راه‌حل پایدار برای این چالش باشد. در این راستا جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد می‌دهد کارگروهی برای امکان سنجی و بررسی ابعاد این موضوع تشکیل شود.
وی همچنین با بیان اینکه منابع ذخیره‌ساز انرژی و خودروهای برقی از محورهای مهم آینده صنعت برق به شمار می‌روند، اظهار کرد: توسعه فناوری‌های مرتبط با این حوزه‌ها و تجاری‌سازی آن‌ها می‌تواند به پیشرفت‌های قابل توجهی منجر شود.
وزیر نیرو در تشریح توجه به مقوله کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای نیز گفت: همکاریهای کشورها درچارچوب سازمان همکاری شانگهای برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و مشارکت در بازارهای جهانی کربن، نقش کلیدی در مقابله با تغییرات اقلیمی ایفا می‌کند. از سوی دیگر، سرمایه‌گذاری و ایجاد زنجیره‌ی تکنولوژی مشترک در فناوری‌های انرژی‌های پاک همانند هیدروژن سبز به عنوان یک منبع انرژی پاک و تجدیدپذیر، می‌تواند تضمین کننده توسعه‌ی پایدار کشورهای عضو باشد.
وی تاکید کرد: تبادل دانش فنی و محصولات و خدمات بین کشورهای عضو می‌تواند به ارتقاء سطح تکنولوژی و کیفیت خدمات در منطقه کمک کند. با توجه به وجود دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی پیشرفته در کشورهای عضو، بسترهای لازم جهت تبادل تجربیات و دانش فنی بین این کشورها فراهم است. توسعه مشترک تحقیقات بنیادین و علمی در این حوزه‌ها می‌تواند به کشف راهکارهای نوین و بهبود تکنولوژی‌های موجود کمک کند. در این حوزه، ایران آماده همکاری و هم‌افزایی از طریق پروژه‌های تحقیقاتی مشترک با کشورهای عضو را دارد.
محرابیان همچنین به تبادل خدمات فنی و مهندسی حوزه انرژِی اشاره کرد و افزود: کشورهای عضو این سازمان، از پتانسیل قابل توجهی در ارائه کالاها و خدمات روزآمد در حوزه برق و انرژی، برخوردارند. جمهوری اسلامی ایران نیز با داشتن تجربه‌های گسترده در حوزه‌های مختلف فنی و مهندسی برق و اجرای پروژه‌های بزرگ ملی و بین‌المللی در این حوزه، آمادگی خود را برای صدور این خدمات به کشورهای عضو اعلام دارد. وی اظهار کرد: این خدمات می‌تواند شامل مشاوره، طراحی، ساخت و نگهداری منابع بالا دستی و پایین دستی نفت، گاز، شبکه‌های انتقال انرژی، نیروگاه‌های حرارتی، اتمی، تجدیدپذیر و تولید هیدروژن سبز باشد.
وزیر نیرو در پایان سخنرانی خود ابراز امیدواری کرد که این محورها بتواند به تقویت همکاری‌ها و همبستگی بین کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای منجر شود و شاهد رشد و توسعه‌ای پایدار در حوزه انرژی باشیم.
وی خاطرنشان کرد: در این راستا پیشنهاد می‌کنم سازو کارهایی مانند "پلت فرم توسعه و تبادل فناوری انرژی" برای تبدیل شدن سازمان شانگهای به پیشگامان فناوری و نوآوری در دنیا مورد نظر سران کشورها قرار بگیرد.