printlogo


جایگاه محوری ایران  در اتحادیه بریکس

علی مظفر- نهمین نشست روسای پارلمانهای عضو بریکس، در ماه اوت  2024 در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی با حضور ایران به عنوان ناظر برگزار شد و دهمین نشست آن نیز طی روزهای چهارشنبه و پنجشبنه (10 تا 11 ژولای) با عضویت دائمی و محوری ایران در این اتحادیه ادامه مییابد تا روسای پارلمانهای عضو در خصوص اهداف، راهکارها و رویکرد های ارتقاء جایگاه آن بحث و تبادل نظر داشته باشند. 
ایران بخوبی میداند ایفای نقش به موازات نظام بینالملل، رویکرد اصلی گروه بریکس است لذا با توجه به عدم همراهی آمریکا با کشورمان در تعاملات جهانی، چارهای جز تلاش بیوقفه برای همراهی با دیگر سازمانها بهویژه شانگهای و بریکس ندارد، چرا که ایفای نقش بریکس به موازات نظام غرب قابل تعریف است و در این راستا، بریکس به عنوان آبشخوری میتواند تا حدودی اهداف ایران را در سطح تعاملات بین المللی در موضوع اقتصادی و تجاری محقق سازد و وضعیت اقتصادی در داخل کشور را  نیز تا حدودی بهبود بخشد.
رئیس جمهور پیشین (شهید رئیسی) در آخرین اجلاس این اتحادیه با اشاره به ظرفیت کشورمان، خواهان عضویت ایران در گروه بریکس شد و با اشاره به تعاملات ایران با اعضای اصلی این پیمان (هند، چین و روسیه) فاصله گرفتن از وابستگی به غرب و تحریمهای آمریکا علیه کشورمان را هدف اصلی در پیوستن به این اتحادیه بیان کرد.
 بر این اساس ؛ اهداف و رویکردهای ایران برای برخورداری از ظرفیت بریکس به شرح ذیل بیان می گردد؛
ایران با شناخت کامل غرب و سیاست غیرمسئولانه آمریکا، برخورداری از قاعده جانشینی به جای هم نشینی را با کشورهایی که دارای قدرت اقتصادی، دامنه نفوذ سرمایه و توانمندی تعاملات بینالمللی را در جهت خروج از انزوای جهانی موجه دانسته است.
باور ایران مبنی بر اینکه؛ سازمانهای جهانی مانند صندوق بین المللی پول که تا پیش از این تحت مدیریت اروپا بود، اکنون زیر سیطره بریکس قرار دارد و برخورداری از عضویت در آن، شرایط را برای انتفاع ایران از این صندوق فراهم خواهد آورد، هدف دیگری است که ضرورت بهرهمندی از این صندوق(جایگزینی سویفت) را از طریق برخورداری از بانک توسعه نوین کشورهای عضو حائز اهمیت نموده است. در این راستا ایران خواهد توانست، ارتباط بانکی با کشورهای چند ملیتی ایجاد و تولیدات خود را با مراودات بانکی از طریق این بانک عرضه نماید. 
ایران جایگاه خود به عنوان کشوری نوظهور در عرصه فناوری، تکنولوژی تجهیزات نظامی و تسلیحات را به رخ کشورهای منطقه و جهان کشیده است و در صورت افزایش رشد اقتصادی، قادر خواهد بود در سطح منطقه، قدرت مانور در زمینه های مورد علاقه را داشته باشد، لذا توجه ویژه به پیمانهای شرقی همچون شانگهای و بریکس میتواند التزام کشورهای غربی و آمریکا را نسبت به عهدنامه ها بیش از پیش با استقبال مواجه سازد. 
ایران می داند؛ به تنهایی نمیتواند در برابر سیل یکجانبهگرایی آمریکا مقاومت نماید و تقابل با غرب با ارائه ظرفیتهای کشورهایی منطقی خواهد بود که در حوزه های مختلف با ایران وارد مراوده شده اند، لذا اتحادیه بریکس و عضویت در آن شرایط را برای تجمیع توامندی ها برای همکاری فراهم خواهد آورد و فرصت طلبی ایران در این خصوص، میتواند کشورهای مختلف دنیا را با توانایی های متفاوت در مسیر مناسب مناسبات قرار دهد. 
ایران به دنبال مصونیت اقتصادی در برابر تحریم های یکجانبه آمریکا و غرب است و اتحادیه بریکس قادر است به عنوان قدرتی نوظهور اقتصادی به تأمین منافع اعضا و کسب برتری اقتصادی سیاست دیگرگونه ای در فرایند همکاریهای فیمابین اعضا بپردازد تا از رفتارهای غیرمسئولانه ایالات متحده آمریکا و غرب در عرصه اقتصادی و اعمال تحریمها علیه کشورها کاسته و مسیر همگرایی را برای ایجاد توازن پایدار ایجاد نماید. لذا کشورهای غربی و ایالات متحده آمریکا به این نتیجه خواهند رسید که عضویت ایران در اتحادیه بریکس، موفقیتی استراتژیک و پیشرفتی تاریخی برای ایران در مسیر همگرایی اقتصادی با دیگر کشورهای جهان است که فرصت منحصر به فردی برای رهایی ایران از انزوای منطقهای، تنگنای اقتصادی در جهت تأمین منافع در حوزه های مختلف در جهان معاصر ایجاد نماید.
اتحادیه بریکس؛ به رغم مشکلات در مواجه شدن دلار در سیستم بانکی آمریکا و قرار گرفتن نرخ بهره در روند صعودی و افزایش تورم، قادر نخواهد بود دلار را از عرصه بازار جهانی یا کشورهای عضو این اتحادیه حذف کند، اما میتواند با جایگزینی موردی، فیمابین کشورهای عضو مبادلات تجاری را با ارز مورد علاقه کشورها پیش ببرد و ایران نیز در این مسیر قادر است با کشورهای عضو این اتحادیه بنا به تمایل آنها، همکاری تجاری و اقتصادی داشته باشد. 
بر این اساس؛ دولت سیزدهم که توسعه تعاملات با اتحادیه بریکس و شانگهای را به عنوان دو سازمان بین المللی شتاب داده بود سیاست خارجی خود را نیز مبتنی بر همگرایی و توازن در جهت تعمیق روابط در سازمان های بین المللی عنوان داشت تا با فعال نمودن و تقویت سیاست خارجی در راستای برخورداری اقتصادی در سیاست چندجانبه‌گرایی گام برداشته و ضمن مقابله با تحریمهای غرب و آمریکا، حل و فصل امور داخلی و خارجی را نیز در طرح برنامه هایی در همراهی با سازمانهای بین المللی و اتحادیه بریکس مد نظر
 داشت.  
کارشناس امور بین الملل مجلس شورای اسلامی