printlogo


یک کارشناس امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی به اقتصادسرآمد نوشت:
پارلماسی و مناسبات بین المللی ایران

گروه اقتصادبین الملل - علی مظفر - ترسیم و تعیین نقشه راه در جهت ارتقاء مناسبات با جهان از گذرگاه مجلس شورای اسلامی، تلاشی است که طی سالیان متمادی با هدف فرایند اعتمادسازی و تقویت روابط مورد توجه قرار گرفته است و ایجاد تعاملات، بهبود روابط و تقویت مراودات با چشم انداز خروج از دایره تحریمی غرب، بسط و گسترش همکاری‌ها، جمهوری اسلامی ایران را به کوشش بیش از پیش وا داشته است.  
علی مظفر،کارشناس امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی با نوشتاری به روزنامه اقتصادسرآمد نوشت: آن‌چه مسلم است؛ تعقیب منافع مشترک و تسریع روند تصویبی از کانال پارلمانی، مسیری پر شتاب و مثبتی برای پیوند مناسبات کشورها محسوب می‌شود و پارلمان‌ها به عنوان حلقه واسط بین دولت‌ها، ظرفیت روند تسهیل روابط دو جانبه را با ارائه شناخت بیشتر در جهت ریل‌گذاری همکاری دولت‌ها مد نظر دارند.  
لذا در میان بخش‌های مختلف پارلمان، گروه‌های دوستی پارلمانی، کمیسون امنیت ملی و سیاست خارجی و همچنین دیگر کمیسیون‌های تخصصی و مشترک در جهت انسجام راهبردی و قوام بخشی به عنوان ضابطان تحکیم روابط پارلمانی، تلاش در بازنگری همکاری‌ها و ارتقاء سطح مناسبات را دارند. 
حائز اهمیت آن‌که؛ افزایش اعتماد عمومی در ایفای نقش پارلمانی در حوزه سیاست خارجی، از جمله ویژگی های دیپلماسی عمومی است و آن‌جا که رعایت ارزش‌ها، اعتماد و اعتقاد به روح قوانین در رویکرد نمایندگان تقویت شود لاجرم نفوذ نرم قدرت حاکمیت و دیپلماسی عمومی افزایش پیدا می‌کند. 
مسلم آنکه؛ نظام بین الملل همواره بین دولت‌ها و از سوی وزارت امورخارجه موظف به تعاملات در ظرف دیپلماسی بوده است و نمایندگان پارلمان‌ها به عنوان عضوی شاخص، همواره به عنوان منبع نرم افزاری قدرت با استعداد و توان جذب از منظر پارلمان نقش ارزشمندی را در عرصه دپیلماسی پارلمانی ایفا نموده‌اند.
بی‌گمان؛ پارلمان‌ها و دولت‌ها باید برای توسعه مسائل در حوزه‌های مختلف تلاش نمایند تا بتوانند در راستای توسعه روابط اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی تسهیل‌گری‌های بسیاری با دیگر کشورها از کانال پارلمانی داشته باشند و ایجاد مسیر همکاری بین پارلمانی می‌تواند در همه حوزه ها تسهیل‌گری و از مجرای تصویب قوانین به انسجام و تحکیم روابط بین کشورها بینجامد. 
بر این اساس؛ سیاست قطعی جمهوری اسلامی گسترش روابط با همه کشورهای جهان به ویژه همسایه خواهد بود و توسعه اقتصادی، سرمایه‌گذاری و مبادلات تجاری از کانال مجلس شورای اسلامی، تاثیرات منطقه‌ای و بین‌المللی را شتاب خواهد بخشید و فرصتی مناسب برای توسعه روابط با سایر کشورها ایجاد خواهد کرد و توافقات در سطح عالی پارلمانی را تقویت خواهد نمود.
امروزه تمرکز بر نقش مجالس در ارتقای نظام روابط بین‌الملل حائز اهمیت است و تسریع در ایجاد ساختارهای تحکیم روابط و توسعه کریدورهای تجاری با نقش‌آفرینی بیشتر و موثرتر در زنجیره ارزش جهانی از پارلمانی مشهودتر است و ایجاد ظرفیت در حوزه‌های مختلف راهبردی، مکمل و تقویت‌کننده نقش دیپلماسی پارلمانی در بهبود روابط منطقه‌ای و بین‌الملل است که با تاکید بر تأثیرگذاری پارلمان ها در روابط دیپلماسی مهم شمرده می‌شود.  
دولت‌ها و وزارت خارجه، هرچند محور و نیرو محرکه دیپلماسی هستند اما پارلمان‌ها به عنوان حلقه واسط و ریل‌گذار قانونی، همواره به عنوان یاریگر دولت برجسته و قابل اهمیت بوده و علاوه بر این‌که در ارتقاء سطح مناسبات پارلمانی برای خود تعریف جایگاه نموده‌اند، نگاه متفاوت دیپلماتیک را نیز در عرصه پارلمانی ارائه داده و همین موضوع، نقش مجالس جهانی را در همراهی و همکاری بیش از پیش تقویت نموده و دستاوردهای روابط پارلمانی از سوی دستگاه دیپلماسی مورد توجه قرار گرفته است. 
حائز اهمیت این‌که؛ پارلمان‌ها شتاب دهنده روابط بین کشورها محسوب شده و قادرند که مجالس دیگر کشورها را از تصویب مصوبات خسران پذیر منع و در تصویب مصوبات موثر کمک کار باشند، چرا که؛ منابع قدرت در مجلس توان جذب بازیگری بیشتری در سطح بین‌الملل را داشته و متقاعدسازی و پذیرش اقناعی سیاست‌های حاکمیت از طرف بازیگران داخلی و خارجی را افزایش می‌دهند. 
بر این اساس؛ چون دیپلماسی عمومی پارلمانی بیشتر بر جنبه های هویتی و نرم افزاری قدرت تأکید نموده و از آن‌جا که هدف اصلی سیاست خارجی تأمین منافع و امنیت ملی است، مجلس شورای اسلامی نیز با توجه به وسعت و دامنه موضوعاتی که در روابط دوجانبه یا چند جانبه  در نظام بین الملل دنبال می کند، در کنار دولت و نهادهای سیاسی وابسته به قوه مقننه توانسته است در حل و فصل مسائل بین المللی و توسعه روابط با دیگر کشورها نقشی اساسی داشته باشد. 
بر این اساس یکی از ظرفیت‌های مهم در پارلماسی گروه های دوستی پارلمانی است که با توجه به نقش و جایگاه خود در ساختار سیاست خارجی قدرت نفوذ محسوس و قابل اعتمادی داشته است که با تحرک بخشی و حیثیت بخشی به جایگاه قانون‌گذاری در روابط بین الملل تبدیل شده است. مهم آن‌که دیپلماسی پارلمانی قدرت مانور در حوزه سیاست خارجی ورای محدودیت های وزارت امورخارجه را افزایش داده است و طریق همپوشانی اهداف و جهت‌گیری‌ها در هم‌افزایی ظرفیت‌ها با دیگر کشورها نهایت همکاری را داشته و دلیلی بر قوام و انسجام راهبردی فعالیت بوده و به عنوان پیشران توسعه دیپلماسی پارلمانی و اشتراک‌گذاری تجارب با سایر کشورها تلقی دولت را در مسیر نیل به اهداف و راهبردها کمک نموده است.
بارها شاهد بوده ایم که دولت‌ها در فرآیند تحکیم روابط و استمرار مناسبات با توفیق همراه نبوده، اما از آن‌جا که تعاملات از طریق پارلمانی در محدوده عرف دیپلماتیک پیش نرفته، راحت‌تر توانسته است با عبور از چارچوب‌های رسمی، توان همکاری بین کشورها را افزایش دهد. بدین منظور، اهمیت توسعه روابط دوجانبه و چندجانبه و استفاده از ظرفیت اقتصادی و ژئوپلیتیکی نیز در روابط بین الملل با ارتقاء روابط پارلمانی منجر به انجام بوده است و مجلس شورای اسلامی نیز در این راستا با توسعه دیپلماسی پارلمانی با دولت‌ها و بخش خصوصی در روند تصویب قوانین مجلس و تلاش در جهت اعمال آن در سطوح داخلی و خارجی، نظام و سیاست بین الملل را درگیر خود نموده است  و درکنار دولت ها و نهادهای سیاسی بین المللی با در اختیار داشتن متخصصان قانون، دیپلماسی و حقوقی به ایفای نقش در توسعه روابط  و حل چالش‌ها و مشکلات بین المللی در قالب دیپلماسی پارلمانی عرض اندام نموده است.