«روزنامه دریایی سرآمد»گزارش می دهد
چرا سواحل و بنادر ایران نماد فاخر ندارند!
طلسم فقدان نماد شهري سواحل ايران شکسته می‌شود؟!
گروه توسعه - محمد مونسان - حدود یک دهه است که این سوال در جامعه دریایی مطرح شده است که چرا در ۵۸۰۰ کیلومتر از سواحل ایران، هیچ شهری دارای نماد شهری فاخر به عنوان جاذبه گردشگری نیست؟ چرا حتی مهمترین و پردرآمدترین مرکز گردشگری شمال یعنی رامسر هیچ نماد شهری ای ندارد؟ چرا در مهمترین و ثروتمندترین مرکز گردشگری جنوب کشور یعنی جزیره کیش، یک کشتی پوسیده (به کشتی یونانی) باید سمبل و نماد این جزیره باشد؟ و اما سوال بدیهی تر این که اگر کسی به شهرهای ساحلی ایران در شمال و جنوب مانند خرمشهر، بوشهر، بندرعباس، چابهار، رامسر و بابلسر سفر کند، از چه نمادهایی عکس‌برداری کند تا نشان دهد به آن شهرها سفر کرده است؟!
محمد مونسان، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شاهرود در مطلبی به روزنامه دریایی اقتصادسرآمد نوشت: دریا و آسمان که در همه جا یک رنگ است. هم اکنون این سوال‌های بی جواب به بندر چمخاله رسیده است. مدیران سازمان بنادر و مدیران محلی بارها اعلام کردند که بندر چمخاله مهمترین بندر گردشگری کشور است. متاسفانه باز هم مشاهده می شود که در این بندر که اساسا با عنوان گردشگری طراحی شده و ساخته می‌شود هیچ بحثی از طراحی و ساخت یک سازه فاخر مهندسی به عنوان نماد شهری وجود ندارد!. ظاهرا طلسم سواحل ايران، فقدان نماد فاخر شهري قرار نيست شکسته شود.
نماد شهری چیست؟
نماد شهری معمولا یک سازه معتبر و معروف در یک شهر است که معمولا به سمبل و نماد آن شهر تبدیل می‌شود. مثلا سازه هایی مانند برج میلاد و برج آزادی از نمادهای معروف شهر تهران و حتی ایران محسوب می شوند. معمولا همه شهرهای ساحلی معروف دنیا دارای نماد شهری هستند که در وسط یک مجموعه گردشگری وسیع چند هکتاری قرار گرفته است. به عبارت دیگر، اغلب امکانات و مراکز گردشگری در اطراف این نماد جانمایی می شوند و شکل دهنده معماری شهر است.
مطالعه این نمادهای شهری در کشورهای مختلف نشان می دهد که معمولا چند مشخصه مهم را دارا هستند: ۱- دارای طراحی منحصربفرد مطابق با فرهنگ، رسوم و تاریخچه شهر هستند. ۲- در مجاورت دریا هستند. ۳- دارای ارتفاع مناسب (از ۵۰ متر تا چندصد متر وابسته به اهمیت شهر) هستند. ۴-مردم امکان حضور در داخل و بالای این نمادها را داشته و می توانند نمای زیبای دریا و شهر را از بالای نماد تماشا کنند.
هزینه ساخت نماد شهری
هزینه ساخت نماد شهری وابسته به ارتفاع و عظمت آن می تواند بسیار متفاوت باشد مثلا مجسمه عظیم مسیح در شهر ساحلی ریودوژانیرو برزیل و برج العرب امارات دارای هزینه ای در حدود یک میلیارد دلار، برج توکیو ژاپن ۸۰۰ میلیون دلار، هستند. سازه قاب طلایی امارات ۶۰ میلیون دلار، مجسمه مام میهن کی اف اوکراین ۶ میلیون دلار، برج کیوتو ژاپن ۱ میلیون دلار و برج بوسان در شهر ساحلی بوسان کره جنوبی نیز دارای هزینه ای ۱ میلیون دلاری است. مشاهده می شود که این هزینه در مقایسه با درآمدهای هنگفت شهرهای ساحلی شمال ایران ناچیز است بنابراین معضل اصلی در تامین هزینه نیست بلکه در عدم درک ضرورت احداث نمادهای شهری در سواحل ایران است که ریشه تاریخی دارد.
برای داشتن نماد فاخر از کجا شروع کنیم؟
در سال‌های گذشته برخی شهرداران ساحلی ایران مانند بندرعباس اعلام کرده بودند که در این شهر یک نماد فاخر و مرتفع به ارتفاع ۱۰۰ متر ساخته خواهد شد که بعدا معلوم شد صرفا مصاحبه بدون پشتوانه و بدون تامین بودجه بوده است. اگر فقط یک نماد شهری در یکی از شهرهای ساحلی ایران (شمال یا جنوب) ساخته شود، خودبه‌خود این کار توسط شهرهای ساحلی مجاور، تقلید و تکرار خواهند شد. وقتی شهرداران، فرمانداران و استانداران دیگر مناطق ببینند که چگونه احداث یک نماد شهری منجر به تغییر چهره شهر و افزایش درآمد گردشگری شهر شده است مطمئنا این الگو را در شهرهای خود تکرار خواهند کرد.
امیدوار بودیم که بندر گردشگری چمخاله اولین منطقه ساحلی ایران باشد که این طلسم چند قرن گذشته را می‌شکند که فعلا این چنین نشده است. پیگیری‌های رسانه های محلی و دریایی از مسئولان مربوطه می‌تواند آن‌ها را از این غفلت تاریخی و فرصت‌سوزی بزرگ آگاه کند. آن‌ها باید بدانند که بندر چمخاله تنها با ساخت یک سازه مهندسی فاخر، زیبا، مرتفع، معتبر و منحصربفرد به عنوان نماد شهری چمخاله شهرت ملی و بین‌المللی خواهد یافت. بدیهی است که همین سازه ظرف دهه‌های آینده تبدیل به اثر تاریخی و میراث فرهنگی خواهد شد.
گروه توسعه - محمد مونسان - حدود یک دهه است که این سوال در جامعه دریایی مطرح شده است که چرا در ۵۸۰۰ کیلومتر از سواحل ایران، هیچ شهری دارای نماد شهری فاخر به عنوان جاذبه گردشگری نیست؟ چرا حتی مهمترین و پردرآمدترین مرکز گردشگری شمال یعنی رامسر هیچ نماد شهری ای ندارد؟ چرا در مهمترین و ثروتمندترین مرکز گردشگری جنوب کشور یعنی جزیره کیش، یک کشتی پوسیده (به کشتی یونانی) باید سمبل و نماد این جزیره باشد؟ و اما سوال بدیهی تر این که اگر کسی به شهرهای ساحلی ایران در شمال و جنوب مانند خرمشهر، بوشهر، بندرعباس، چابهار، رامسر و بابلسر سفر کند، از چه نمادهایی عکس‌برداری کند تا نشان دهد به آن شهرها سفر کرده است؟!
محمد مونسان، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شاهرود در مطلبی به روزنامه دریایی اقتصادسرآمد نوشت: دریا و آسمان که در همه جا یک رنگ است. هم اکنون این سوال‌های بی جواب به بندر چمخاله رسیده است. مدیران سازمان بنادر و مدیران محلی بارها اعلام کردند که بندر چمخاله مهمترین بندر گردشگری کشور است. متاسفانه باز هم مشاهده می شود که در این بندر که اساسا با عنوان گردشگری طراحی شده و ساخته می‌شود هیچ بحثی از طراحی و ساخت یک سازه فاخر مهندسی به عنوان نماد شهری وجود ندارد!. ظاهرا طلسم سواحل ايران، فقدان نماد فاخر شهري قرار نيست شکسته شود.
نماد شهری چیست؟
نماد شهری معمولا یک سازه معتبر و معروف در یک شهر است که معمولا به سمبل و نماد آن شهر تبدیل می‌شود. مثلا سازه هایی مانند برج میلاد و برج آزادی از نمادهای معروف شهر تهران و حتی ایران محسوب می شوند. معمولا همه شهرهای ساحلی معروف دنیا دارای نماد شهری هستند که در وسط یک مجموعه گردشگری وسیع چند هکتاری قرار گرفته است. به عبارت دیگر، اغلب امکانات و مراکز گردشگری در اطراف این نماد جانمایی می شوند و شکل دهنده معماری شهر است.
مطالعه این نمادهای شهری در کشورهای مختلف نشان می دهد که معمولا چند مشخصه مهم را دارا هستند: ۱- دارای طراحی منحصربفرد مطابق با فرهنگ، رسوم و تاریخچه شهر هستند. ۲- در مجاورت دریا هستند. ۳- دارای ارتفاع مناسب (از ۵۰ متر تا چندصد متر وابسته به اهمیت شهر) هستند. ۴-مردم امکان حضور در داخل و بالای این نمادها را داشته و می توانند نمای زیبای دریا و شهر را از بالای نماد تماشا کنند.
هزینه ساخت نماد شهری
هزینه ساخت نماد شهری وابسته به ارتفاع و عظمت آن می تواند بسیار متفاوت باشد مثلا مجسمه عظیم مسیح در شهر ساحلی ریودوژانیرو برزیل و برج العرب امارات دارای هزینه ای در حدود یک میلیارد دلار، برج توکیو ژاپن ۸۰۰ میلیون دلار، هستند. سازه قاب طلایی امارات ۶۰ میلیون دلار، مجسمه مام میهن کی اف اوکراین ۶ میلیون دلار، برج کیوتو ژاپن ۱ میلیون دلار و برج بوسان در شهر ساحلی بوسان کره جنوبی نیز دارای هزینه ای ۱ میلیون دلاری است. مشاهده می شود که این هزینه در مقایسه با درآمدهای هنگفت شهرهای ساحلی شمال ایران ناچیز است بنابراین معضل اصلی در تامین هزینه نیست بلکه در عدم درک ضرورت احداث نمادهای شهری در سواحل ایران است که ریشه تاریخی دارد.
برای داشتن نماد فاخر از کجا شروع کنیم؟
در سال‌های گذشته برخی شهرداران ساحلی ایران مانند بندرعباس اعلام کرده بودند که در این شهر یک نماد فاخر و مرتفع به ارتفاع ۱۰۰ متر ساخته خواهد شد که بعدا معلوم شد صرفا مصاحبه بدون پشتوانه و بدون تامین بودجه بوده است. اگر فقط یک نماد شهری در یکی از شهرهای ساحلی ایران (شمال یا جنوب) ساخته شود، خودبه‌خود این کار توسط شهرهای ساحلی مجاور، تقلید و تکرار خواهند شد. وقتی شهرداران، فرمانداران و استانداران دیگر مناطق ببینند که چگونه احداث یک نماد شهری منجر به تغییر چهره شهر و افزایش درآمد گردشگری شهر شده است مطمئنا این الگو را در شهرهای خود تکرار خواهند کرد.
امیدوار بودیم که بندر گردشگری چمخاله اولین منطقه ساحلی ایران باشد که این طلسم چند قرن گذشته را می‌شکند که فعلا این چنین نشده است. پیگیری‌های رسانه های محلی و دریایی از مسئولان مربوطه می‌تواند آن‌ها را از این غفلت تاریخی و فرصت‌سوزی بزرگ آگاه کند. آن‌ها باید بدانند که بندر چمخاله تنها با ساخت یک سازه مهندسی فاخر، زیبا، مرتفع، معتبر و منحصربفرد به عنوان نماد شهری چمخاله شهرت ملی و بین‌المللی خواهد یافت. بدیهی است که همین سازه ظرف دهه‌های آینده تبدیل به اثر تاریخی و میراث فرهنگی خواهد شد.