یک فعال حوزه اقتصاددریاپایه به «روزنامه دریایی سرآمد» نوشت:
مسیر پیش روی شرکت‌های ایرانی در صنعت دریایی به کدام سو است؟
گروه توسعه دریا - سعید قبیتی - با شروع دنیاگیری ویروس کرونا در سال 2019-2020 به عنوان یک بوته آزمایش برای شرکت‌ها در سراسر جهان عمل کرد و شرکت‌های موفق برای مقابله با چالش‌های بی‌سابقه بر روی نوآوری نیروی کار سرمایه‌گذاری نمودند. در واقع این شرکت‌ها در مواجهه با ناملایمات، علاوه بر سرمایه‌گذاری زیاد در توسعه انسانی هم زمان و به طور یکپارچه در زمینه توسعه‌های فناوری، اقتصاد و پایداری محیط‌زیست نیز سرمایه‌گذاری‌های قابل‌ملاحظه‌ای انجام دادند. این محور استراتژیک (سرمایه‌گذاری در توسعه‌های چهارگانه) نه‌تنها به آنها اجازه داد تا در آب‌های متلاطم این بیماری همه‌گیر حرکت کنند، بلکه جریان‌های جدید درآمدی را نیز کشف کردند که در سال‌های بعد به اجزای حیاتی درآمد آنها تبدیل شد. بدیهی است که صنعت دریایی، با گستردگی و اهمیت جهانی خود، در خط مقدم این موج دگرگون‌کننده قرار دارد و آماده پذیرش «نوآوری‌های فناورانه رقابتی» است که نوید بازتعریف چشم‌انداز آینده آن را می‌دهد.
سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین
نوآوری‌های تکنولوژیکی به‌عنوان فانوس دریایی برای شرکت‌هایی که هدفشان پیشرفت در دوران پس از همه‌گیری کرونا است، پدیدار شد. در صنعت دریایی، پیشرفت‌ها در اتوماسیون، دیجیتال‌سازی و فناوری‌های سازگار با محیط‌زیست نه‌تنها باعث افزایش کارایی عملیاتی می‌شوند، بلکه راه را برای آینده‌ای پایدارتر و انعطاف‌پذیرتر هموار می‌کنند. شرکت‌های ایرانی در این بخش باید ضرورت سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها را بشناسند و از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی (A.I)، اینترنت اشیاء (I.O.T) و زنجیره بلوکی(Blockchain) برای ساده‌سازی عملیات، بهبود ایمنی و کاهش اثرات زیست‌محیطی استفاده کنند.
سرمایه‌گذاری در ارتقای مهارت نیروی کار و تنوع سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی
سرمایه انسانی و تاب‌آوری اقتصادی، بستر هر استراتژی موفقی است. برای شرکت‌های صنایع دریایی ایران، «سرمایه‌گذاری در ارتقای مهارت نیروی کار و پذیرش فرهنگ یادگیری مستمر» گام‌های مهمی در جهت تقویت نوآوری است. به همان اندازه نیز، نیاز به «تنوع سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی» برای کاهش ریسک‌ها و تضمین رشد پایدار است. این رویکرد دوگانه نه‌تنها شرکت‌ها را برای مقابله با تهدیدات جهانی آماده می‌کند، بلکه آنها را برای استفاده از فرصت‌های جدید در بازاری که به‌سرعت درحال‌توسعه است، قرار می‌دهد.
حفاظت از محیط‌زیست
تأثیرات زیست‌محیطی عملیات دریایی مدت‌هاست که یک نگرانی بوده است، اما دنیای پس از همه‌گیری، اضطرار برای اقدامات پایدار را تشدید کرده است. شرکت‌های ایرانی با اجرای نوآوری‌های دوستدار محیط‌زیست مانند سوخت‌های پاک‌تر، سیستم‌های کارآمد انرژی و فرایندهای کاهش ضایعات، فرصتی بی‌نظیر برای الگو برداری دارند. با انجام این کار، آنها می‌توانند به تلاش جهانی برای مبارزه با تغییرات آب‌وهوایی کمک کنند و درعین‌حال از تقاضای روبه‌رشد برای فناوری‌ها و خدمات سبز نیز بهره ببرند.
با نگاهی به سال ۲۰۲۷، انتظار می‌رود صنعت دریایی با «نوآوری‌های فناورانه رقابتی» دستخوش تحولی مهم شود. این چشم‌انداز آینده برای شرکت‌های ایرانی، هم چالش‌ها و هم فرصت‌های بسیاری را به همراه دارد. ازیک‌طرف، محصولات و خدمات جدید توسعه‌یافته توسط رقبای جهانی می‌تواند موقعیت‌های موجود در بازار را تهدید کند. از سوی دیگر، شرکت‌هایی که این تغییرات را پیش‌بینی می‌کنند و استراتژی‌های خود را براین‌اساس هماهنگ می‌کنند، می‌توانند یک مزیت رقابتی پایدار ایجاد کنند.
آینده‌ای را تصور کنید که در آن شرکت‌های دریایی ایرانی با موفقیت فناوری‌های پیشرفته هوش مصنوعی(A.I) و اینترنت اشیاء (I.O.T) را ادغام کرده و تحولی در ناوبری، لجستیک و مدیریت ناوگان ایجاد کرده‌اند. این شرکت‌ها همچنین از فناوری‌های سبز استقبال کرده‌اند و به طور قابل‌توجهی ردپای کربن خود را کاهش داده و با استانداردهای جهانی زیست‌محیطی هماهنگ شده‌اند. در نتیجه، آنها نه‌تنها صنعت دریایی خاورمیانه را رهبری می‌کنند، بلکه در صحنه جهانی نیز رقابت می‌کنند و راه‌حل‌های نوآورانه‌ای را ارائه می‌کنند که به چالش‌های مبرمی مانند تغییرات آب‌وهوا و ایمنی دریایی می‌پردازد.
«سرمایه‌گذاری در توسعه انسانی، فناوری، تنوع اقتصادی و پایداری محیط‌زیست»
با انجام این کار، نه‌تنها می‌توان چالش‌های جهان پس از همه‌گیری را پشت سر بگذارند، بلکه می‌توانند خود را به‌عنوان رهبران آینده‌ای تحت سلطه نوآوری‌های فناوری رقابتی قرار دهند. این سفر مستلزم آینده‌نگری، انعطاف‌پذیری و تعهد استوار به رشد کارآمد و خلق سرمایه (رشد نمایی) است.
راهبردهای شرکت‌های دریایی در رشد کارآمد و خلق سرمایه
شرکت‌های دریایی ایران باتوجه به موقعیت جغرافیایی استراتژیک و دسترسی به آب‌های بین‌المللی، پتانسیل عظیمی برای تبدیل‌شدن به بازیگران کلیدی در صنعت حمل‌ونقل دریایی دارند، لذا برای دستیابی به رشد کارآمد و خلق سرمایه (رشد نمایی) این شرکت‌ها باید بر چهار محور اساسی سرمایه‌گذاری نمایند:
۱) توسعه مهارت‌های نیروی کار: تمرکز بر آموزش و ارتقای مهارت‌های نیروی انسانی متخصص، به ویژه در زمینه‌های فناوری‌های نوین، مدیریت ریسک، و نوآوری‌های صنعتی، سرمایه‌گذاری حیاتی است. برنامه‌ریزی برای توسعه دانش درون‌سازمانی و خارج سازمانی می‌تواند این شرکت‌ها را در مسیر رشد نمایی قرار دهد.
۲) حفاظت از محیط زیست: پیاده‌سازی استانداردهای بین‌المللی زیست‌محیطی و توجه به پایداری اکوسیستم‌های دریایی، می‌تواند به تقویت برند و اعتبار جهانی شرکت‌های ایرانی کمک کند. استفاده از فناوری‌های سبز، کاهش آلاینده‌ها، و بهینه‌سازی مصرف انرژی، از ملزومات رسیدن به رشد پایدار است.
۳) توسعه اقتصادی: گسترش خطوط کشتیرانی و ایجاد ارتباطات تجاری با کشورهای مختلف می‌تواند باعث افزایش دسترسی به بازارهای جدید و تقویت توان رقابتی شود. همچنین، ایجاد زیرساخت‌های مدرن بندری و لجستیکی می‌تواند به تسریع در فرآیند‌ها و افزایش کارایی عملیاتی کمک نماید.
۴) بهره‌گیری از فناوری‌های نوین: استفاده از داده‌های بزرگ، هوش مصنوعی، و اینترنت اشیاء در جهت بهینه‌سازی عملیات، مدیریت بهتر منابع و پیش‌بینی دقیق‌تر الگوهای تجاری، می‌تواند منجر به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها شود. به‌کارگیری فناوری‌های مبتنی بر بلاک‌چین نیز می‌تواند در افزایش شفافیت و امنیت معاملات مؤثر واقع شود.
با اتکا به این استراتژی‌ها، شرکت‌های دریایی ایران می‌توانند به رشد کارآمد و در نهایت به رشد نمایی در راستای «سند ابلاغی توسعه دریا محور از سوی رهبر معظم انقلاب» دست یابند. این امر نه‌تنها برای خود شرکت‌ها بلکه برای اقتصاد کل کشور نیز منافع بسیاری ایجاد خواهد کرد.
سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین
نوآوری‌های تکنولوژیکی به‌عنوان فانوس دریایی برای شرکت‌هایی که هدفشان پیشرفت در دوران پس از همه‌گیری کرونا است، پدیدار شد. در صنعت دریایی، پیشرفت‌ها در اتوماسیون، دیجیتال‌سازی و فناوری‌های سازگار با محیط‌زیست نه‌تنها باعث افزایش کارایی عملیاتی می‌شوند، بلکه راه را برای آینده‌ای پایدارتر و انعطاف‌پذیرتر هموار می‌کنند. شرکت‌های ایرانی در این بخش باید ضرورت سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها را بشناسند و از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی (A.I)، اینترنت اشیاء (I.O.T) و زنجیره بلوکی(Blockchain) برای ساده‌سازی عملیات، بهبود ایمنی و کاهش اثرات زیست‌محیطی استفاده کنند.
سرمایه‌گذاری در ارتقای مهارت نیروی کار و تنوع سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی
سرمایه انسانی و تاب‌آوری اقتصادی، بستر هر استراتژی موفقی است. برای شرکت‌های صنایع دریایی ایران، «سرمایه‌گذاری در ارتقای مهارت نیروی کار و پذیرش فرهنگ یادگیری مستمر» گام‌های مهمی در جهت تقویت نوآوری است. به همان اندازه نیز، نیاز به «تنوع سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی» برای کاهش ریسک‌ها و تضمین رشد پایدار است. این رویکرد دوگانه نه‌تنها شرکت‌ها را برای مقابله با تهدیدات جهانی آماده می‌کند، بلکه آنها را برای استفاده از فرصت‌های جدید در بازاری که به‌سرعت درحال‌توسعه است، قرار می‌دهد.
حفاظت از محیط‌زیست
تأثیرات زیست‌محیطی عملیات دریایی مدت‌هاست که یک نگرانی بوده است، اما دنیای پس از همه‌گیری، اضطرار برای اقدامات پایدار را تشدید کرده است. شرکت‌های ایرانی با اجرای نوآوری‌های دوستدار محیط‌زیست مانند سوخت‌های پاک‌تر، سیستم‌های کارآمد انرژی و فرایندهای کاهش ضایعات، فرصتی بی‌نظیر برای الگو برداری دارند. با انجام این کار، آنها می‌توانند به تلاش جهانی برای مبارزه با تغییرات آب‌وهوایی کمک کنند و درعین‌حال از تقاضای روبه‌رشد برای فناوری‌ها و خدمات سبز نیز بهره ببرند.
با نگاهی به سال ۲۰۲۷، انتظار می‌رود صنعت دریایی با «نوآوری‌های فناورانه رقابتی» دستخوش تحولی مهم شود. این چشم‌انداز آینده برای شرکت‌های ایرانی، هم چالش‌ها و هم فرصت‌های بسیاری را به همراه دارد. ازیک‌طرف، محصولات و خدمات جدید توسعه‌یافته توسط رقبای جهانی می‌تواند موقعیت‌های موجود در بازار را تهدید کند. از سوی دیگر، شرکت‌هایی که این تغییرات را پیش‌بینی می‌کنند و استراتژی‌های خود را براین‌اساس هماهنگ می‌کنند، می‌توانند یک مزیت رقابتی پایدار ایجاد کنند.
آینده‌ای را تصور کنید که در آن شرکت‌های دریایی ایرانی با موفقیت فناوری‌های پیشرفته هوش مصنوعی(A.I) و اینترنت اشیاء (I.O.T) را ادغام کرده و تحولی در ناوبری، لجستیک و مدیریت ناوگان ایجاد کرده‌اند. این شرکت‌ها همچنین از فناوری‌های سبز استقبال کرده‌اند و به طور قابل‌توجهی ردپای کربن خود را کاهش داده و با استانداردهای جهانی زیست‌محیطی هماهنگ شده‌اند. در نتیجه، آنها نه‌تنها صنعت دریایی خاورمیانه را رهبری می‌کنند، بلکه در صحنه جهانی نیز رقابت می‌کنند و راه‌حل‌های نوآورانه‌ای را ارائه می‌کنند که به چالش‌های مبرمی مانند تغییرات آب‌وهوا و ایمنی دریایی می‌پردازد.
«سرمایه‌گذاری در توسعه انسانی، فناوری، تنوع اقتصادی و پایداری محیط‌زیست»
با انجام این کار، نه‌تنها می‌توان چالش‌های جهان پس از همه‌گیری را پشت سر بگذارند، بلکه می‌توانند خود را به‌عنوان رهبران آینده‌ای تحت سلطه نوآوری‌های فناوری رقابتی قرار دهند. این سفر مستلزم آینده‌نگری، انعطاف‌پذیری و تعهد استوار به رشد کارآمد و خلق سرمایه (رشد نمایی) است.
راهبردهای شرکت‌های دریایی در رشد کارآمد و خلق سرمایه
شرکت‌های دریایی ایران باتوجه به موقعیت جغرافیایی استراتژیک و دسترسی به آب‌های بین‌المللی، پتانسیل عظیمی برای تبدیل‌شدن به بازیگران کلیدی در صنعت حمل‌ونقل دریایی دارند، لذا برای دستیابی به رشد کارآمد و خلق سرمایه (رشد نمایی) این شرکت‌ها باید بر چهار محور اساسی سرمایه‌گذاری نمایند:
۱) توسعه مهارت‌های نیروی کار: تمرکز بر آموزش و ارتقای مهارت‌های نیروی انسانی متخصص، به ویژه در زمینه‌های فناوری‌های نوین، مدیریت ریسک، و نوآوری‌های صنعتی، سرمایه‌گذاری حیاتی است. برنامه‌ریزی برای توسعه دانش درون‌سازمانی و خارج سازمانی می‌تواند این شرکت‌ها را در مسیر رشد نمایی قرار دهد.
۲) حفاظت از محیط زیست: پیاده‌سازی استانداردهای بین‌المللی زیست‌محیطی و توجه به پایداری اکوسیستم‌های دریایی، می‌تواند به تقویت برند و اعتبار جهانی شرکت‌های ایرانی کمک کند. استفاده از فناوری‌های سبز، کاهش آلاینده‌ها، و بهینه‌سازی مصرف انرژی، از ملزومات رسیدن به رشد پایدار است.
۳) توسعه اقتصادی: گسترش خطوط کشتیرانی و ایجاد ارتباطات تجاری با کشورهای مختلف می‌تواند باعث افزایش دسترسی به بازارهای جدید و تقویت توان رقابتی شود. همچنین، ایجاد زیرساخت‌های مدرن بندری و لجستیکی می‌تواند به تسریع در فرآیند‌ها و افزایش کارایی عملیاتی کمک نماید.
۴) بهره‌گیری از فناوری‌های نوین: استفاده از داده‌های بزرگ، هوش مصنوعی، و اینترنت اشیاء در جهت بهینه‌سازی عملیات، مدیریت بهتر منابع و پیش‌بینی دقیق‌تر الگوهای تجاری، می‌تواند منجر به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها شود. به‌کارگیری فناوری‌های مبتنی بر بلاک‌چین نیز می‌تواند در افزایش شفافیت و امنیت معاملات مؤثر واقع شود.
با اتکا به این استراتژی‌ها، شرکت‌های دریایی ایران می‌توانند به رشد کارآمد و در نهایت به رشد نمایی در راستای «سند ابلاغی توسعه دریا محور از سوی رهبر معظم انقلاب» دست یابند. این امر نه‌تنها برای خود شرکت‌ها بلکه برای اقتصاد کل کشور نیز منافع بسیاری ایجاد خواهد کرد.