مروری بر مزایای کریدوری حوزه «مکونگ» « روزنامه دریایی سرآمد» بررسی کرد؛
مزایای راهبردی معاهده رودخانه مکونگ چیست؟
گروه اقتصادبین الملل – توحید ورستان - رودخانه مکونگ یک رودخانه فرامرزی در شرق و جنوب شرق آسیا است. این رود دوازدهمین رودخانه طولانی جهان و سومین رودخانه طویل در آسیا محسوب می‌شود. این رودخانه از فلات تبت در جنوب غربی چین (جایی که رودخانه لنکانگ نامیده می‌شود) سرچشمه می‌گیرد و از میانمار، لائوس، تایلند، کامبوج و جنوب ویتنام می‌گذرد. در نشست دی‌ماه سال گذشته، لی کیانگ، نخست‌وزیر چین از کشورهای حوزه رودخانه لنکانگ-مکونگ خواست همکاری‌های یکپارچه خود را در زمینه توسعه و حاکمیت امنیتی تقویت کنند و تصمیم چین برای اعطای وام ویژه برای توسعه مشترک کشورهای این حوزه را اعلام کرد. لی با اشاره به اینکه همکاری لنکانگ مکونگ یک تعهد مهم است که توسط شش کشور منطقه آغاز و پیش رفته است، از شش کشور خواست اجرای طرح‌های یک کمربند یک راه با کیفیت بالا را الگویی برای اجرای طرح توسعه جهانی و ابتکار امنیت جهانی قرار دهند. وی در ادامه چهار پیشنهاد برای تقویت همکاری‌ها در حوزه رودخانه لنکانگ-مکونگ ارائه کرد. نخست‌وزیر چین نخست بر تعمیق توسعه یکپارچه، برنامه‌ریزی مشترک و اجرای پروژه‌های ارتباطی مرتبط در منطقه لنکانگ-مکونگ، ارتقای پروژه‌های همکاری در حوزه‌های اقتصادی فرامرزی، تجارت، تولید و کشاورزی، حفظ امنیت و ثبات صنعت و عرضه و تقویت همکاری در تولید هوشمند و داده‌های بزرگ تاکید کرد.
نقش همکاری سران مکونگ
برای اهداف چین
همکاری سران لنکانگ-مکونگ (LMC) از ۶ کشور کامبوج، لائوس، میانمار، ویتنام، تایلند و چین تشکیل شده است. هدف این همکاری ایجاد چارچوبی برای همکاری در منطقه اقتصادی مکونگ از طریق ترویج توسعه پایدار، کاهش نابرابری میان کشورهای منطقه و حمایت از روند توسعه آسه آن است. همکاری سران لنکانگ-مکونگ (LMC) همچنین از نظر امنیت آب دارای اهمیت استراتژیک است. از آنجایی که آب یک نیاز اساسی برای بشریت است، می‌تواند هم به همکاری و هم به درگیری بین کشورها منجر شود. از طریق این مشارکت، مردم ساکن در منطقه دسترسی بیشتری به آب آشامیدنی تمیز پیدا کرده‌اند. وانگ یی، وزیر امور خارجه چین از میانمار بازدید و بین ۱۴ تا ۱۷ گوست ۲۰۲۴ به تایلند رفت تا در نهمین نشست وزرای خارجه همکاری سران لنکانگ-مکونگ حضور داشته باشد و در جلسات بین وزرای خارجه چین، لائوس، میانمار و تایلند شرکت کند. سخنگوی وزارت امور خارجه چین در خصوص سفر وانگ به میانمار گفت: این سفر با هدف تعمیق همکاری‌های دوجانبه سودمند در زمینه‌های مختلف، تقویت پیوندهای نزدیک دوستی بین دو ملت و پیشبرد ساختن جامعه‌ای با آینده مشترک چین و میانمار انجام می‌شود.
وی همچنین توضیح داد که تحت هدایت راهبردی چین و کشورهای مکونگ، آن‌ها در حال ساختن جامعه‌ای با آینده‌ای مشترک در کنار چین هستند. وی همچنین افزود که امیدوارند گام‌های بعدی برای پیشبرد LMC را برنامه‌ریزی کنند و منطقه Lancang-Mekong را به نمونه‌ای از همکاری باکیفیت در ابتکار کمربند و جاده، پیشگام در اجرای طرح توسعه و امنیت جهانی و همچنین برای ابتکار تمدن جهانی تبدیل کنند.
مزایای کریدوری حوزه مکونگ
براساس گزارش مرکز آنکسام، از زمان تأسیس LMC در سال ۲۰۱۶، شش کشور در این چارچوب اجماع داشته‌اند و در راستای، توسعه مشترک با درک منافع متقابل با یکدیگر همکاری کرده‌اند. پروژه‌های ارتباطی مانند راه‌آهن چین-لائوس، راه‌آهن چین-تایلند و فرودگاه بین‌المللی Siem Reap-Angkor تجارت منطقه‌ای و سفرهای فرامرزی را تقویت و حجم تجارت سالانه بین چین و کشورهای مکونگ را دو برابر کرده‌اند. صندوق ویژه LMC با حمایت از صدها پروژه همکاری معیشتی، مزایای ملموسی را برای مردم این کشورها به ارمغان آورده است. همکاری سران لنکانگ-مکونگ جزء مهمی از ابتکار کمربند و جاده (BRI) و همچنین یک مکانیسم مهم همکاری زیرمنطقه‌ای بین چین و آسه آن است. LMC بر پنج حوزه اولویت‌دار؛ اتصال، ظرفیت تولید، همکاری اقتصادی فرامرزی، مدیریت منابع آب، کشاورزی و کاهش فقر جهت همکاری کشورها تاکید دارد. LMC حسن همجواری، دوستی و همکاری عملگرایانه را بین شش کشور عضو تعمیق کرده است. این همکاری توسعه اقتصادی و اجتماعی شش کشور عضو را ارتقا داده و به ایجاد منطقه توسعه اقتصادی حوضه لنکانگ-مکونگ کمک کرده است. LMC به عنوان یک نیروی محرکه همکاری بین کشورهای عضو خود را هدایت می‌کند. در منطقه، برنامه‌ها یا پروژه‌های همکاری عمده متعددی مانند کریدور اقتصادی شبه جزیره هندوچین و چین، کریدور اقتصادی چین-میانمار، منطقه همکاری اقتصادی مرزی چین و لائوس، منطقه همکاری اقتصادی مرزی چین و ویتنام و منطقه ویژه اقتصادی سیهانوکویل در کامبوج اجرا می‌شود.
واکنش ایالات متحده و نقش
منطقه‌ای مکونگ
کشورهایی مانند آمریکا و ژاپن و همچنین کره جنوبی، هند و استرالیا نیز به منطقه مکونگ علاقه‌مند هستند. در نشست مقامات ارشد مکونگ-ایالات متحده که در ۹ ژوئن برگزار شد، دستور کارهای کلیدی از جمله پیشرفت و جهت‌گیری آینده مشارکت مکونگ-ایالات متحده و همچنین برنامه اقدام مشارکت مکونگ-ایالات متحده ۲۰۲۴-۲۰۲۶ مورد بحث قرار گرفت. هنگامی که این موضوع در چارچوب توسعه گفت‌وگوی چین با کشورهای اطراف ارزیابی می‌شود، تعامل ایالات متحده با منطقه‌ای خارج از مرزهای خود و تدوین یک برنامه اقدام، این ایده را القا کرده که در راستای سیاست مهار چین عمل می‌کند. همچنین، آمریکا در حال تسریع روابط سیاسی خود با کشورهای منطقه مکونگ است تا چین به عنوان پیشگام در روند شکل‌گیری نظم جهانی چندقطبی و قدرت اقتصادی در حال افزایش، مهار کند. در نتیجه، اهداف کشورهای مشترک رودخانه مکونگ برای به اشتراک گذاشتن آینده مشترک تا حد زیادی به نفع کاهش شکاف توسعه بین کشورهای منطقه در زمینه توسعه اقتصادی و اجتماعی است. علاوه بر این، با حمایت از آسه آن، قصد پیشبرد همکاری با جنوب جهانی است. از طریق همکاری منطقه‌ای، گفت‌وگوها و اعتماد قوی‌تر بین دولتی ایجاد شده است. زیرا در دنیای امروز رقابت بین کشورها از تضاد منافع ناشی از منابع آبی یا نابرابری‌های اقتصادی ناشی می‌شود. LMC نقش مهمی را از طریق افزایش اثربخشی کشورهای منطقه که منبع آبی مشترکی دارند و با هدف رساندن آن‌ها به سطح یکسانی از رفاه ایفا کرده است.
نقش همکاری سران مکونگ
برای اهداف چین
همکاری سران لنکانگ-مکونگ (LMC) از ۶ کشور کامبوج، لائوس، میانمار، ویتنام، تایلند و چین تشکیل شده است. هدف این همکاری ایجاد چارچوبی برای همکاری در منطقه اقتصادی مکونگ از طریق ترویج توسعه پایدار، کاهش نابرابری میان کشورهای منطقه و حمایت از روند توسعه آسه آن است. همکاری سران لنکانگ-مکونگ (LMC) همچنین از نظر امنیت آب دارای اهمیت استراتژیک است. از آنجایی که آب یک نیاز اساسی برای بشریت است، می‌تواند هم به همکاری و هم به درگیری بین کشورها منجر شود. از طریق این مشارکت، مردم ساکن در منطقه دسترسی بیشتری به آب آشامیدنی تمیز پیدا کرده‌اند. وانگ یی، وزیر امور خارجه چین از میانمار بازدید و بین ۱۴ تا ۱۷ گوست ۲۰۲۴ به تایلند رفت تا در نهمین نشست وزرای خارجه همکاری سران لنکانگ-مکونگ حضور داشته باشد و در جلسات بین وزرای خارجه چین، لائوس، میانمار و تایلند شرکت کند. سخنگوی وزارت امور خارجه چین در خصوص سفر وانگ به میانمار گفت: این سفر با هدف تعمیق همکاری‌های دوجانبه سودمند در زمینه‌های مختلف، تقویت پیوندهای نزدیک دوستی بین دو ملت و پیشبرد ساختن جامعه‌ای با آینده مشترک چین و میانمار انجام می‌شود.
وی همچنین توضیح داد که تحت هدایت راهبردی چین و کشورهای مکونگ، آن‌ها در حال ساختن جامعه‌ای با آینده‌ای مشترک در کنار چین هستند. وی همچنین افزود که امیدوارند گام‌های بعدی برای پیشبرد LMC را برنامه‌ریزی کنند و منطقه Lancang-Mekong را به نمونه‌ای از همکاری باکیفیت در ابتکار کمربند و جاده، پیشگام در اجرای طرح توسعه و امنیت جهانی و همچنین برای ابتکار تمدن جهانی تبدیل کنند.
مزایای کریدوری حوزه مکونگ
براساس گزارش مرکز آنکسام، از زمان تأسیس LMC در سال ۲۰۱۶، شش کشور در این چارچوب اجماع داشته‌اند و در راستای، توسعه مشترک با درک منافع متقابل با یکدیگر همکاری کرده‌اند. پروژه‌های ارتباطی مانند راه‌آهن چین-لائوس، راه‌آهن چین-تایلند و فرودگاه بین‌المللی Siem Reap-Angkor تجارت منطقه‌ای و سفرهای فرامرزی را تقویت و حجم تجارت سالانه بین چین و کشورهای مکونگ را دو برابر کرده‌اند. صندوق ویژه LMC با حمایت از صدها پروژه همکاری معیشتی، مزایای ملموسی را برای مردم این کشورها به ارمغان آورده است. همکاری سران لنکانگ-مکونگ جزء مهمی از ابتکار کمربند و جاده (BRI) و همچنین یک مکانیسم مهم همکاری زیرمنطقه‌ای بین چین و آسه آن است. LMC بر پنج حوزه اولویت‌دار؛ اتصال، ظرفیت تولید، همکاری اقتصادی فرامرزی، مدیریت منابع آب، کشاورزی و کاهش فقر جهت همکاری کشورها تاکید دارد. LMC حسن همجواری، دوستی و همکاری عملگرایانه را بین شش کشور عضو تعمیق کرده است. این همکاری توسعه اقتصادی و اجتماعی شش کشور عضو را ارتقا داده و به ایجاد منطقه توسعه اقتصادی حوضه لنکانگ-مکونگ کمک کرده است. LMC به عنوان یک نیروی محرکه همکاری بین کشورهای عضو خود را هدایت می‌کند. در منطقه، برنامه‌ها یا پروژه‌های همکاری عمده متعددی مانند کریدور اقتصادی شبه جزیره هندوچین و چین، کریدور اقتصادی چین-میانمار، منطقه همکاری اقتصادی مرزی چین و لائوس، منطقه همکاری اقتصادی مرزی چین و ویتنام و منطقه ویژه اقتصادی سیهانوکویل در کامبوج اجرا می‌شود.
واکنش ایالات متحده و نقش
منطقه‌ای مکونگ
کشورهایی مانند آمریکا و ژاپن و همچنین کره جنوبی، هند و استرالیا نیز به منطقه مکونگ علاقه‌مند هستند. در نشست مقامات ارشد مکونگ-ایالات متحده که در ۹ ژوئن برگزار شد، دستور کارهای کلیدی از جمله پیشرفت و جهت‌گیری آینده مشارکت مکونگ-ایالات متحده و همچنین برنامه اقدام مشارکت مکونگ-ایالات متحده ۲۰۲۴-۲۰۲۶ مورد بحث قرار گرفت. هنگامی که این موضوع در چارچوب توسعه گفت‌وگوی چین با کشورهای اطراف ارزیابی می‌شود، تعامل ایالات متحده با منطقه‌ای خارج از مرزهای خود و تدوین یک برنامه اقدام، این ایده را القا کرده که در راستای سیاست مهار چین عمل می‌کند. همچنین، آمریکا در حال تسریع روابط سیاسی خود با کشورهای منطقه مکونگ است تا چین به عنوان پیشگام در روند شکل‌گیری نظم جهانی چندقطبی و قدرت اقتصادی در حال افزایش، مهار کند. در نتیجه، اهداف کشورهای مشترک رودخانه مکونگ برای به اشتراک گذاشتن آینده مشترک تا حد زیادی به نفع کاهش شکاف توسعه بین کشورهای منطقه در زمینه توسعه اقتصادی و اجتماعی است. علاوه بر این، با حمایت از آسه آن، قصد پیشبرد همکاری با جنوب جهانی است. از طریق همکاری منطقه‌ای، گفت‌وگوها و اعتماد قوی‌تر بین دولتی ایجاد شده است. زیرا در دنیای امروز رقابت بین کشورها از تضاد منافع ناشی از منابع آبی یا نابرابری‌های اقتصادی ناشی می‌شود. LMC نقش مهمی را از طریق افزایش اثربخشی کشورهای منطقه که منبع آبی مشترکی دارند و با هدف رساندن آن‌ها به سطح یکسانی از رفاه ایفا کرده است.