چالش‌های پیش‌روی انرژی کشور
گروه انرژی - ناخدا نظام نجفی بیرگانی - مشکلات انرژی کشور شامل موارد و مباحث مختلف و متنوع می‌شود از نقص در زیرساخت‌های تولید و توزیع، نبودن الگوی مصرف بهینه در کشور و بدمصرف بودن جامعه تا عدم توسعه پالایشگاهها و پتروپالایشگاه ها وسایر ساختارهای تولید و مستهلک بودن یا قدیمی بودن ساختار آنها وعدم بروزسازی واستفاده نکردن از تکنولوژی و فناوری های نوین و مدرن در ساختار تولید وتوزیع ، از عدم بهره وری بهینه از منابع تجدیدپذیر مثل خورشید، باد، کشند دریا و... تا استفاده از خودروها و وسائل پر مصرف وغیراستاندارد در کشور. ازعدم اجرای مقررات بهینه سازی مصرف در ساختمان‌ها و نظارت ناکافی در اجرای آن، کاهش تولید در برخی مخازن نفت وگاز به دلیل عمر بالا یا مشکلات دیگر، کاهش قابل توجه سرمایه گذاری در صنعت نفت وگاز و...به دلیل تحریم ها ومحدودیت های بین المللی سرمایه گذاری تا مشکلات زیست محیطی مانند آلودگی آب وهوا به‌علت استفاده نامناسب از فناوری های پالایش و...، ضعیف بودن صنعت حمل ونقل عمومی وعدم استفاده از خودروهای پاک هیبریدی و...، از تلفات بالای انرژی در زنجیره تولید، تبدیل، انتقال، توزیع تا مصرف، در ذیل به برخی موارد به صورت مختصر اشاره می‌شود:
استفاده از انرژی های تجدیدپذیر:
در طی ۷ سال گذشته تنها یک هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر تولید کرده‌ایم در حالی‌که آلمان به تنهایی در یک‌ماه ۲۰۰۰ مگاوات تولید انرژی تجدیدپذیر داشته است اگر پتانسیل جغرافیایی وطبیعی ایران را در نظر بگیریم با برنامه ریزی و سرمایه گذاری مناسب در طی یک دهه می‌توانیم از ظرفیت ۳۰۰ مگاوات فعلی به ۵۰ گیگاوات تولید انرژی تجدید پذیر برسیم، وابستگی خود به سوخت‌های فسیلی را کم کنیم و مصرف گاز وبرق وسوخت خود را به شدت کاهش وبه نگهداشت محیط زیست کمک و آلودگی هوا را از بین ببریم .
در حال حاضر در جهان از هر ۵ خودرو که در جهان فروخته می‌شود یک خودرو برقی است و پیش بینی می شود تا ۶ سال آینده از هر ۵ خودرو ۳ خودرو برقی باشد. قاره اروپا تا سال ۲۰۳۰ نود درصد از مصرف برق خود را از انرژی های پاک خواهد گرفت.
ایجاد بستر وحمایت لازم جهت ورود و سرمایه گذاری بخش خصوصی در تولید انرژی:
با توجه به این‌که دولت منابع کافی مالی جهت سرمایه گذاری در بخش انرژی ندارد جذب و تشویق سرمایه گذاران داخلی و خارجی و انتقال تکنولوژی های مدرن مولد انرژی به داخل کشور و صنعت انرژی آمری ضروری وانتخاب ناپدیر است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
ارتقای فرهنگ جامعه در درست مصرف کردن:
در هر حال باید با کارهای فرهنگی وآگاهی دادن به مردم بهینه سازی و درست مصرف کردن را آموزش داده و نهادینه کرد. هرچند نباید تقصیر را به گردن مردم انداخت زیرا بد مصرف کردن مردم نتیجه سیاست‌ها وبرنامه ریزی‌های غلط وغیربهینه دولت وتصمیم گیرندگان مرتبط بوده است .لذا باید صادقانه به مردم بگوییم که که در ناترازی انرژی مشکل داریم واز آنها در رفع مشکل کمک وهمراهی بخواهیم.
قیمت حامل های انرژی:
برخی کارشناسان والبته اکثر مسئولان امر، اصرار به افزایش قیمت انرژی در شرایط فعلی را دارند که اصلا به مصلحت نمی‌باشد با توجه به این‌که شرایط، اقتصادی اجتماعی معیشتی جامعه تحت فشار گرانی، تورم و سختی ها قراردارد و این شرایط در کشور ما همیشه با هرگونه افزایش قبمت انرژی به شدت متلاطم و بدتر خواهد شد و ضمن بحران اقتصادی وتورم و گرانی تصاعدی موجب نارضایتی شدید جامعه خواهد شد واز طرفی گران کردن قیمت انرژی در چندین بار در دهه گذشته تاثیر بلندمدت چندانی در کنترل مصرف‌ها نداشته است و باید به دنبال روش‌ها و راهکارهای بهتر برویم .این‌که بعضا قیمت کم حامل‌های انرزی را در قیاس با دیگر کشورها مطرح می‌کنند از دو موضوع سخنی نمی‌گویند به نسبت درآمد ورفاه وحقوق ودستمزد پایین اکثریت جامعه ایرانی ،قیمت سوخت وانرژی پایین نیست و زمانی می‌توان به اصلاح قیمت ها فکر کرد که درآمدها ودستمزد متناسب افزایش یافته و تورم وگرانی صفر شده باشد و اوضاع معیشتی اقتصادی اجتماعی ملت به حد ایده آل رسیده باشد که بعید است در این دهه اتفاق بیافتد. آن زمان هم این کار باید با شیب بسیار ملایم وتاریجی واز راه وروش‌هایی کارشناسی بدون وارد کردن شوک به اقتصاد و ملت صورت پذیرد .دوما این‌که در هر حال ملتی که صاحب این ثروت عظیم خدادای هست حق استفاده را از آن باید داشته باشد هرچند کنترل شده و نه بی رویه. فلذا به عنوان یک نصیحت کارشناسی دلسوزانه تقاضا دارم در اندیشه افزایش قیمت های حامل های انرژی به عنوان دم دست‌ترین وآسان‌ترین راهکار، اصلا نباشند و فعلا فقط به راه حل های دیگر و مفیدتر ومعقولتر بپردازند. زیرا افزایش نابجا وبی موقع قیمت به تنهایی هرگز رافع ناترازی انرژی نخواهد بود.
به جای آن می‌توانیم با دادن کمک و تجهیزات پشت بام های منازل مردم را به نیروگاه های کوچک تبدیل وضمن کاهش مصرف برق وگاز انها ،در کاهش هزینه های پرداختی نیز به آنها کمک می شود نهایتا مصرف انرژی های فسیلی وبرق کاهش وبه رفع ناترازی انرژی کمک شایانی خو اهد شد . ودر یک برنامه دو تا سه ساله صنایع را به سمت استفاده از انرژی های تجدیدپذیر برای مصرف مجموعه خود سوق دهیم و شرکتهای بزرگتر مزارع تولید انرژی تجدیدپذیر در حجم‌های ۱۰۰۰ مگاوات ایجاد وکمک حال خوبی باشند تا هم از وابستگی انرژی گاز وبرق در معرض قطعی وکمبود رها شده وهم با استمرار تولید خود متحمل خسارت‌های تولید بواسطه قطع یا کاهش گاز وبرق نشوند.
در این راستا با ارائه اهرم‌های تشویقی چون واردات تجهیزات تولید انرژی تجدیدپذیر با حذف هزینه های گمرکی، مالیاتی و...و دادن تسهیلات کمکی به انجام این مهم کمک نماییم .
همه باید بدانیم و آگاه باشیم که مدت‌هاست زنگ خطر ناترازی انرژی به صدا درآمده است و اگر بصورت جهادی وعملی و فوری دست به‌کار کارهای اثربخش وکارشناسی نشویم بحران انرژی به‌زودی کشور وملت را با خسران های عظیمی روبرو خواهد کرد.
استفاده از انرژی های تجدیدپذیر:
در طی ۷ سال گذشته تنها یک هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر تولید کرده‌ایم در حالی‌که آلمان به تنهایی در یک‌ماه ۲۰۰۰ مگاوات تولید انرژی تجدیدپذیر داشته است اگر پتانسیل جغرافیایی وطبیعی ایران را در نظر بگیریم با برنامه ریزی و سرمایه گذاری مناسب در طی یک دهه می‌توانیم از ظرفیت ۳۰۰ مگاوات فعلی به ۵۰ گیگاوات تولید انرژی تجدید پذیر برسیم، وابستگی خود به سوخت‌های فسیلی را کم کنیم و مصرف گاز وبرق وسوخت خود را به شدت کاهش وبه نگهداشت محیط زیست کمک و آلودگی هوا را از بین ببریم .
در حال حاضر در جهان از هر ۵ خودرو که در جهان فروخته می‌شود یک خودرو برقی است و پیش بینی می شود تا ۶ سال آینده از هر ۵ خودرو ۳ خودرو برقی باشد. قاره اروپا تا سال ۲۰۳۰ نود درصد از مصرف برق خود را از انرژی های پاک خواهد گرفت.
ایجاد بستر وحمایت لازم جهت ورود و سرمایه گذاری بخش خصوصی در تولید انرژی:
با توجه به این‌که دولت منابع کافی مالی جهت سرمایه گذاری در بخش انرژی ندارد جذب و تشویق سرمایه گذاران داخلی و خارجی و انتقال تکنولوژی های مدرن مولد انرژی به داخل کشور و صنعت انرژی آمری ضروری وانتخاب ناپدیر است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
ارتقای فرهنگ جامعه در درست مصرف کردن:
در هر حال باید با کارهای فرهنگی وآگاهی دادن به مردم بهینه سازی و درست مصرف کردن را آموزش داده و نهادینه کرد. هرچند نباید تقصیر را به گردن مردم انداخت زیرا بد مصرف کردن مردم نتیجه سیاست‌ها وبرنامه ریزی‌های غلط وغیربهینه دولت وتصمیم گیرندگان مرتبط بوده است .لذا باید صادقانه به مردم بگوییم که که در ناترازی انرژی مشکل داریم واز آنها در رفع مشکل کمک وهمراهی بخواهیم.
قیمت حامل های انرژی:
برخی کارشناسان والبته اکثر مسئولان امر، اصرار به افزایش قیمت انرژی در شرایط فعلی را دارند که اصلا به مصلحت نمی‌باشد با توجه به این‌که شرایط، اقتصادی اجتماعی معیشتی جامعه تحت فشار گرانی، تورم و سختی ها قراردارد و این شرایط در کشور ما همیشه با هرگونه افزایش قبمت انرژی به شدت متلاطم و بدتر خواهد شد و ضمن بحران اقتصادی وتورم و گرانی تصاعدی موجب نارضایتی شدید جامعه خواهد شد واز طرفی گران کردن قیمت انرژی در چندین بار در دهه گذشته تاثیر بلندمدت چندانی در کنترل مصرف‌ها نداشته است و باید به دنبال روش‌ها و راهکارهای بهتر برویم .این‌که بعضا قیمت کم حامل‌های انرزی را در قیاس با دیگر کشورها مطرح می‌کنند از دو موضوع سخنی نمی‌گویند به نسبت درآمد ورفاه وحقوق ودستمزد پایین اکثریت جامعه ایرانی ،قیمت سوخت وانرژی پایین نیست و زمانی می‌توان به اصلاح قیمت ها فکر کرد که درآمدها ودستمزد متناسب افزایش یافته و تورم وگرانی صفر شده باشد و اوضاع معیشتی اقتصادی اجتماعی ملت به حد ایده آل رسیده باشد که بعید است در این دهه اتفاق بیافتد. آن زمان هم این کار باید با شیب بسیار ملایم وتاریجی واز راه وروش‌هایی کارشناسی بدون وارد کردن شوک به اقتصاد و ملت صورت پذیرد .دوما این‌که در هر حال ملتی که صاحب این ثروت عظیم خدادای هست حق استفاده را از آن باید داشته باشد هرچند کنترل شده و نه بی رویه. فلذا به عنوان یک نصیحت کارشناسی دلسوزانه تقاضا دارم در اندیشه افزایش قیمت های حامل های انرژی به عنوان دم دست‌ترین وآسان‌ترین راهکار، اصلا نباشند و فعلا فقط به راه حل های دیگر و مفیدتر ومعقولتر بپردازند. زیرا افزایش نابجا وبی موقع قیمت به تنهایی هرگز رافع ناترازی انرژی نخواهد بود.
به جای آن می‌توانیم با دادن کمک و تجهیزات پشت بام های منازل مردم را به نیروگاه های کوچک تبدیل وضمن کاهش مصرف برق وگاز انها ،در کاهش هزینه های پرداختی نیز به آنها کمک می شود نهایتا مصرف انرژی های فسیلی وبرق کاهش وبه رفع ناترازی انرژی کمک شایانی خو اهد شد . ودر یک برنامه دو تا سه ساله صنایع را به سمت استفاده از انرژی های تجدیدپذیر برای مصرف مجموعه خود سوق دهیم و شرکتهای بزرگتر مزارع تولید انرژی تجدیدپذیر در حجم‌های ۱۰۰۰ مگاوات ایجاد وکمک حال خوبی باشند تا هم از وابستگی انرژی گاز وبرق در معرض قطعی وکمبود رها شده وهم با استمرار تولید خود متحمل خسارت‌های تولید بواسطه قطع یا کاهش گاز وبرق نشوند.
در این راستا با ارائه اهرم‌های تشویقی چون واردات تجهیزات تولید انرژی تجدیدپذیر با حذف هزینه های گمرکی، مالیاتی و...و دادن تسهیلات کمکی به انجام این مهم کمک نماییم .
همه باید بدانیم و آگاه باشیم که مدت‌هاست زنگ خطر ناترازی انرژی به صدا درآمده است و اگر بصورت جهادی وعملی و فوری دست به‌کار کارهای اثربخش وکارشناسی نشویم بحران انرژی به‌زودی کشور وملت را با خسران های عظیمی روبرو خواهد کرد.