جزئیات مذاکرات شورای همکاری خلیج فارس با کشورهای بزرگ؛ «روزنامه دریایی سرآمد» بررسی می‌کند
اهداف روسیه در شورای همکاری خلیج فارس
روابط مسکو با ریاض و ابوظبی به کجا ختم می‌شود؟
گروه اقتصادبین الملل - توحید ورستان - هفته گذشته توجه کارشناسان و دیپلمات‌ها معطوف به ریاض بود که ۱۶۱امین نشست شورای وزیران همکاری خلیج فارس در ۹ سپتامبر برگزار شد. این نشست به ریاست شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر قطر و وزیر امور خارجه و با حضور وزرای خارجه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برگزار شد. عربستان نیز در حاشیه این رویداد سه نشست وزیران جداگانه با روسیه، هند و برزیل برگزار کرد تا افق‌های جدیدی را برای همکاری باز کند. همزمان، هفتمین نشست وزرای گفتگوهای راهبردی شورای همکاری خلیج فارس و روسیه با حضور سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، نشست شورای همکاری خلیج فارس و هند با حضور جایشانکار، وزیر امور خارجه هند و نشست این شورا و برزیل برگزار شد.
جزییات مذاکرات شورای همکاری خلیج فارس با کشورهای بزرگ
جاسم البودایوی، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس، تاکید کرد که نشست‌های مشترک وزیران با هدف تقویت روابط راهبردی با کشورها و سازمان‌ها برگزار می‌شود. در این نشست‌ها، روابط میان شورای همکاری خلیج فارس و روسیه به تفصیل بررسی شد و فرصت‌هایی را برای تقویت و گسترش همکاری‌ها ارزیابی کردند. آن‌ها همچنین در مورد جنگ اوکراین و تلاش‌های جامعه بین‌المللی برای دستیابی به یک راه حل مسالمت‌آمیز و حمایت از ابتکارات با هدف تضمین صلح و امنیت جهانی گفتگو کردند. در هفتمین نشست وزیران گفتگوهای راهبردی روسیه و شورای همکاری خلیج فارس، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه گزارشی ارائه کرد. وی وضعیت اوکراین را به تفصیل تجزیه و تحلیل و تلاش‌های غرب به ویژه ایالات متحده برای تداوم جنگ را محکوم کرد. وزیر خارجه روسیه خاطرنشان کرد که موضوع حل و فصل مناقشه اوکراین نباید از منظر مبادله سرزمین‌ها مورد بررسی قرار گیرد و اول از همه؛ مردم، حقوق، منافع و امنیت آن‌ها مهم است. در این نشست بر ضرورت تقویت هماهنگی در موضوعات منطقه‌ای و بین المللی و همچنین اهمیت همکاری‌های چندجانبه و تقویت همکاری‌های اقتصادی برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار جهانی تاکید شد. البودایوی تأکید کرد که «این دیدار ادامه تلاش‌های قابل توجهی است که هر دو طرف برای تقویت روابط دوستانه انجام داده‌اند، به ویژه با توجه به اینکه این گفت‌وگو به عنوان یک بستر دائمی برای گفتگو در سطح وزیران عمل و تبادل نظر در مورد موضوعات کلیدی مورد علاقه دوجانبه از جمله تهدیدات علیه امنیت منطقه‌ای و جهانی، و همچنین بررسی راه‌های گسترش همکاری در زمینه‌های مختلف به منظور تامین منافع مشترک را تسهیل می‌کند.»
حمایت از ثبات واقعی در خاورمیانه
البودایوی همچنین بر همبستگی شورای همکاری خلیج فارس با مردم فلسطین تاکید کرد و خواستار آتش بس فوری و دائمی و توقف عملیات نظامی نیروهای اشغالگر اسرائیل شد. در این نشست همچنین اهمیت تضمین دسترسی به تمام کمک‌های بشردوستانه و نیازهای اساسی غزه به منظور کاهش درد و رنج مردم فلسطین بیان شد. در این راستا رهبری عربستان و شورای همکاری خلیج فارس بارها از جامعه بین المللی از جمله آمریکا درخواست توقف حملات را کرده‌اند اما تا کنون، هیچ فایده‌ای نداشته است. در اولین نشست شورای همکاری خلیج فارس و هند، تعدادی از موضوعات از جمله برنامه اقدام مشترک و راه‌های تقویت همکاری بین شورای همکاری خلیج فارس و هند مورد بحث و بررسی قرار گرفت. همچنین بر تقویت هماهنگی دوجانبه و چندجانبه برای تسهیل امنیت و صلح بین المللی تاکید شد. البودایوی گفت: این نشست به تقویت روابط بین ما و گشودن افق‌های جدیدی برای همکاری مشترک کمک می‌کند، زیرا فرصت بسیار خوبی برای گسترش همکاری‌ها در زمینه‌های مختلف مشخص‌شده در یادداشت تفاهم و اجرای برنامه اقدام مشترکی بین شورای همکاری خلیج فارس و هند برای دوره ۲۰۲۴-۲۰۲۸. به دست آمد.»
در این نشست همچنین چندین گزارش مربوط به اجرای تصمیمات اتخاذ شده توسط شورای عالی شورای همکاری خلیج فارس در چهل و چهارمین اجلاس سران در دوحه در دسامبر ۲۰۲۳ مورد بحث و بررسی قرار گرفت و همچنین موضوعات مرتبط با گفتگوها و روابط راهبردی بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای مختلف و بلوک‌های جهانی واکاوی شد. بیشتر توجهات معطوف به دیدار جداگانه محمد بن سلمان ولیعهد عربستان و سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه بود که در آن تقویت بیشتر روابط دوجانبه بین عربستان و روسیه مورد بحث قرار گرفت. این دیدار پس از گفتگوی قبلی میان شاهزاده فیصل بن فرحان و لاوروف انجام شد که طی آن تعدادی از تحولات جهانی و منطقه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. در هر دو دیدار بر تمایل متقابل برای تقویت بیشتر همکاری‌ها در زمینه مسائل سیاسی، اقتصادی و امنیتی تاکید شد. رهبران در جریان گفتگوها بر تعهد خود به تعمیق روابط دیپلماتیک و حفظ مذاکرات باز در مورد موضوعات مورد علاقه دوجانبه تاکید کردند که نشان دهنده مشارکت رو به رشد بین دو کشور است.
سمت و سوی روابط مسکو با ریاض و ابوظبی
در سال‌های اخیر، روسیه به سمت تقویت روابط تجاری با کشورهای حاشیه خلیج فارس با محوریت عربستان و امارات حرکت کرده است. روندهای سیاسی و اقتصادی در سرتاسر اوراسیا، عربستان سعودی و روسیه را به دنبال روابط نزدیک‌تر سوق داده است. ریاض به دنبال تنوع بخشیدن به سیاست خارجی و روابط اقتصادی خارجی خود به منظور اجرای برنامه توسعه استراتژیک چشم‌انداز عربستان ۲۰۳۰ است و همچنین به دنبال روابط بیشتر با قدرت‌های اوراسیا است تا نارضایتی خود را با غرب و به ویژه ایالات متحده متعادل کند. روسیه نیز به عربستان نیاز دارد، زیرا تحت تحریم غرب به دنبال بازارهای صادراتی جدید است. کشورهای عربی، به ویژه عربستان از فروش و صادرات مجدد هیدروکربن‌های تخفیف‌دار درآمد کسب می‌کنند. به دنبال اقدامات نظامی در اوکراین، روسیه مجبور شد تجارت خود را به سمت آسیا تغییر دهد که اغلب منجر به رشد تجارت قابل توجه با همسایگان و کشورهای خاورمیانه می‌شود.
دعوت ازامارات متحده عربی
برای پیوستن به بریکس
یکی از پیشرفت‌های خاص در نتیجه درگیری اوکراین و تحریم‌های متعاقب آن بر روسیه، این است که تقاضای عربستان برای کودهای روسی برای مصرف، هم در داخل و هم برای صادرات مجدد، به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است، همانطور که تجارت نفت آن‌ها نیز افزایش یافته است. در این میان، جهت گیری روسیه برای تجارت با غرب به آسیا به نفع امارات متحده عربی بوده که این امر، موجب افزایش حجم تجارت و پتانسیل سرمایه‌گذاری شده است. با این حال، رویارویی روسیه و غرب تنها دلیل رو به رشد روابط امارات و روسیه نیست. آن‌ها قبل از شروع درگیری‌های نظامی در اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ به طور پیوسته در حال رشد بودند. دو کشور مدت‌هاست که یکدیگر را به عنوان شریک در موضوعات متعدد در سراسر خاورمیانه می‌دانند و سعی می‌کنند از بازارهای پرسود یکدیگر بهره ببرند. امارات همچنین برای استقلال اقتصادی بیشتر تلاش می‌کند و با تقویت روابط نزدیک‌تر با دیگر مراکز قدرت مانند چین و آفریقا سعی می‌کند از تثبیت غرب جلوگیری کند. گسترش روابط با روسیه در این روند می‌گنجد. دعوت امارات متحده عربی برای پیوستن به بریکس که روسیه شامل آن می‌شود، نمونه بارزی از این موضوع است.
گروه اقتصادبین الملل - توحید ورستان - هفته گذشته توجه کارشناسان و دیپلمات‌ها معطوف به ریاض بود که ۱۶۱امین نشست شورای وزیران همکاری خلیج فارس در ۹ سپتامبر برگزار شد. این نشست به ریاست شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر قطر و وزیر امور خارجه و با حضور وزرای خارجه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برگزار شد. عربستان نیز در حاشیه این رویداد سه نشست وزیران جداگانه با روسیه، هند و برزیل برگزار کرد تا افق‌های جدیدی را برای همکاری باز کند. همزمان، هفتمین نشست وزرای گفتگوهای راهبردی شورای همکاری خلیج فارس و روسیه با حضور سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، نشست شورای همکاری خلیج فارس و هند با حضور جایشانکار، وزیر امور خارجه هند و نشست این شورا و برزیل برگزار شد.
جزییات مذاکرات شورای همکاری خلیج فارس با کشورهای بزرگ
جاسم البودایوی، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس، تاکید کرد که نشست‌های مشترک وزیران با هدف تقویت روابط راهبردی با کشورها و سازمان‌ها برگزار می‌شود. در این نشست‌ها، روابط میان شورای همکاری خلیج فارس و روسیه به تفصیل بررسی شد و فرصت‌هایی را برای تقویت و گسترش همکاری‌ها ارزیابی کردند. آن‌ها همچنین در مورد جنگ اوکراین و تلاش‌های جامعه بین‌المللی برای دستیابی به یک راه حل مسالمت‌آمیز و حمایت از ابتکارات با هدف تضمین صلح و امنیت جهانی گفتگو کردند. در هفتمین نشست وزیران گفتگوهای راهبردی روسیه و شورای همکاری خلیج فارس، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه گزارشی ارائه کرد. وی وضعیت اوکراین را به تفصیل تجزیه و تحلیل و تلاش‌های غرب به ویژه ایالات متحده برای تداوم جنگ را محکوم کرد. وزیر خارجه روسیه خاطرنشان کرد که موضوع حل و فصل مناقشه اوکراین نباید از منظر مبادله سرزمین‌ها مورد بررسی قرار گیرد و اول از همه؛ مردم، حقوق، منافع و امنیت آن‌ها مهم است. در این نشست بر ضرورت تقویت هماهنگی در موضوعات منطقه‌ای و بین المللی و همچنین اهمیت همکاری‌های چندجانبه و تقویت همکاری‌های اقتصادی برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار جهانی تاکید شد. البودایوی تأکید کرد که «این دیدار ادامه تلاش‌های قابل توجهی است که هر دو طرف برای تقویت روابط دوستانه انجام داده‌اند، به ویژه با توجه به اینکه این گفت‌وگو به عنوان یک بستر دائمی برای گفتگو در سطح وزیران عمل و تبادل نظر در مورد موضوعات کلیدی مورد علاقه دوجانبه از جمله تهدیدات علیه امنیت منطقه‌ای و جهانی، و همچنین بررسی راه‌های گسترش همکاری در زمینه‌های مختلف به منظور تامین منافع مشترک را تسهیل می‌کند.»
حمایت از ثبات واقعی در خاورمیانه
البودایوی همچنین بر همبستگی شورای همکاری خلیج فارس با مردم فلسطین تاکید کرد و خواستار آتش بس فوری و دائمی و توقف عملیات نظامی نیروهای اشغالگر اسرائیل شد. در این نشست همچنین اهمیت تضمین دسترسی به تمام کمک‌های بشردوستانه و نیازهای اساسی غزه به منظور کاهش درد و رنج مردم فلسطین بیان شد. در این راستا رهبری عربستان و شورای همکاری خلیج فارس بارها از جامعه بین المللی از جمله آمریکا درخواست توقف حملات را کرده‌اند اما تا کنون، هیچ فایده‌ای نداشته است. در اولین نشست شورای همکاری خلیج فارس و هند، تعدادی از موضوعات از جمله برنامه اقدام مشترک و راه‌های تقویت همکاری بین شورای همکاری خلیج فارس و هند مورد بحث و بررسی قرار گرفت. همچنین بر تقویت هماهنگی دوجانبه و چندجانبه برای تسهیل امنیت و صلح بین المللی تاکید شد. البودایوی گفت: این نشست به تقویت روابط بین ما و گشودن افق‌های جدیدی برای همکاری مشترک کمک می‌کند، زیرا فرصت بسیار خوبی برای گسترش همکاری‌ها در زمینه‌های مختلف مشخص‌شده در یادداشت تفاهم و اجرای برنامه اقدام مشترکی بین شورای همکاری خلیج فارس و هند برای دوره ۲۰۲۴-۲۰۲۸. به دست آمد.»
در این نشست همچنین چندین گزارش مربوط به اجرای تصمیمات اتخاذ شده توسط شورای عالی شورای همکاری خلیج فارس در چهل و چهارمین اجلاس سران در دوحه در دسامبر ۲۰۲۳ مورد بحث و بررسی قرار گرفت و همچنین موضوعات مرتبط با گفتگوها و روابط راهبردی بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای مختلف و بلوک‌های جهانی واکاوی شد. بیشتر توجهات معطوف به دیدار جداگانه محمد بن سلمان ولیعهد عربستان و سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه بود که در آن تقویت بیشتر روابط دوجانبه بین عربستان و روسیه مورد بحث قرار گرفت. این دیدار پس از گفتگوی قبلی میان شاهزاده فیصل بن فرحان و لاوروف انجام شد که طی آن تعدادی از تحولات جهانی و منطقه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. در هر دو دیدار بر تمایل متقابل برای تقویت بیشتر همکاری‌ها در زمینه مسائل سیاسی، اقتصادی و امنیتی تاکید شد. رهبران در جریان گفتگوها بر تعهد خود به تعمیق روابط دیپلماتیک و حفظ مذاکرات باز در مورد موضوعات مورد علاقه دوجانبه تاکید کردند که نشان دهنده مشارکت رو به رشد بین دو کشور است.
سمت و سوی روابط مسکو با ریاض و ابوظبی
در سال‌های اخیر، روسیه به سمت تقویت روابط تجاری با کشورهای حاشیه خلیج فارس با محوریت عربستان و امارات حرکت کرده است. روندهای سیاسی و اقتصادی در سرتاسر اوراسیا، عربستان سعودی و روسیه را به دنبال روابط نزدیک‌تر سوق داده است. ریاض به دنبال تنوع بخشیدن به سیاست خارجی و روابط اقتصادی خارجی خود به منظور اجرای برنامه توسعه استراتژیک چشم‌انداز عربستان ۲۰۳۰ است و همچنین به دنبال روابط بیشتر با قدرت‌های اوراسیا است تا نارضایتی خود را با غرب و به ویژه ایالات متحده متعادل کند. روسیه نیز به عربستان نیاز دارد، زیرا تحت تحریم غرب به دنبال بازارهای صادراتی جدید است. کشورهای عربی، به ویژه عربستان از فروش و صادرات مجدد هیدروکربن‌های تخفیف‌دار درآمد کسب می‌کنند. به دنبال اقدامات نظامی در اوکراین، روسیه مجبور شد تجارت خود را به سمت آسیا تغییر دهد که اغلب منجر به رشد تجارت قابل توجه با همسایگان و کشورهای خاورمیانه می‌شود.
دعوت ازامارات متحده عربی
برای پیوستن به بریکس
یکی از پیشرفت‌های خاص در نتیجه درگیری اوکراین و تحریم‌های متعاقب آن بر روسیه، این است که تقاضای عربستان برای کودهای روسی برای مصرف، هم در داخل و هم برای صادرات مجدد، به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است، همانطور که تجارت نفت آن‌ها نیز افزایش یافته است. در این میان، جهت گیری روسیه برای تجارت با غرب به آسیا به نفع امارات متحده عربی بوده که این امر، موجب افزایش حجم تجارت و پتانسیل سرمایه‌گذاری شده است. با این حال، رویارویی روسیه و غرب تنها دلیل رو به رشد روابط امارات و روسیه نیست. آن‌ها قبل از شروع درگیری‌های نظامی در اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ به طور پیوسته در حال رشد بودند. دو کشور مدت‌هاست که یکدیگر را به عنوان شریک در موضوعات متعدد در سراسر خاورمیانه می‌دانند و سعی می‌کنند از بازارهای پرسود یکدیگر بهره ببرند. امارات همچنین برای استقلال اقتصادی بیشتر تلاش می‌کند و با تقویت روابط نزدیک‌تر با دیگر مراکز قدرت مانند چین و آفریقا سعی می‌کند از تثبیت غرب جلوگیری کند. گسترش روابط با روسیه در این روند می‌گنجد. دعوت امارات متحده عربی برای پیوستن به بریکس که روسیه شامل آن می‌شود، نمونه بارزی از این موضوع است.