«روزنامه دریایی سرآمد» گزارش می‌دهد
سرنوشت نامعلوم فرودگاه بین المللی چابهار
ایجاد شهرفرودگاهی بندر چابهار در کش و قوس موافقت وزارت دفاع است
گروه توسعه دریا - امید اسماعیلی - بازدید از ظرفیت های ترانزیتی و بندری چابهار بهانه و هدف سفر تیم تحریریه روزنامه دریایی اقتصادسرآمد به چابهار بود در این گزارش صرفا به مبحث فرودگاهی می‌پردازیم که پسوند بین‌المللی را یدک می‌کشد اما از کمترین امکانات مسافری بهداشتی، رفاهی، تفریحی یا ترانسفری و هتلینگ برخوردار است و شاید به دلیل همین عدم زیرساخت ها و کمبود حتی نتوان گفت فرودگاه محلی است. فرودگاهی که محل مناقشه دولتی‌ها و وزارت دفاع شده است. موضوع ساخت فرودگاه جدید در چابهار موضوع درگیری بین منطقه آزاد چابهار و ارتش باشد اما ساخت فرودگاه‌های بلا‌استفاده در کشور سال‌هاست محل بحث است.
می‌گویند چهار سال از آغاز پروژه فرودگاه جدید چابهار با بودجه یک‌هزار میلیاردی گذشته اما با مخالفت صریح وزیر دفاع دولت چهاردهم که اخیرا به چابهار و سواحل مَکُران سفر کرده بود، احتمال دارد این پروژه کاملا متوقف شود در حالی که هیچ اطلاعاتی از میزان هزینه‌های انجام شده در آن از تیر ۱۳۹۹ تا امروز در دست نیست.
نصیرزاده در توضیح مخالفت با احداث فرودگاه جدید چابهار گفت: «در مشهد، بندرعباس و بوشهر که فرودگاه‌های اصلی هستند، یک سمت فرودگاه غیر‌نظامی و یک سمت نظامی است که باند مشترک استفاده می‌شود و تاکنون هم هیچ مشکلی به وجود نیامده و فرودگاه کنارک هم به صورت مشابه می‌تواند همین نقش را ایفا کند.»
وزیر دفاع درباره احداث فرودگاه در این بندر گفت: «باند فرودگاه کنارک که در حال حاضر به صورت مشترک برای پروازهای نظامی و پروازهای چابهار و کنارک استفاده می‌شود کاملا استاندارد است و ما ۳۰ هزار هکتار زمین برای احداث ترمینال در آن در نظر گرفته‌ایم اما محلی که تلاش داشتند فرودگاه چابهار را در آن احداث کنند در زمان بارندگی یک متر آب در آن منطقه جمع می‌شود و عملا کاربرد نداشت.»
برخی رسانه در این باره منتشر کرده اند که عملیات ساخت فرودگاه جدید چابهار از تیر ماه ۱۳۹۹ با بودجه یک‌هزار میلیارد تومانی آغاز شده است و پاییز سال ۱۳۹۹، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی، در محل ساخت فرودگاه جدید چابهار مستقر شد و جلوی ادامه پروژه را گرفته است.
آن‌ها می‌گویند: نیروی هوایی اعلام کرد ساخت این فرودگاه جدید، در نشست و برخاست جنگنده‌های پایگاه دهم شکاری اختلال ایجاد می‌کند.
فرودگاه جدید چابهار تداخلی در پرواز جنگنده‌ها ایجاد نمی‌کند
این گفته‌ها اما بلافاصله با واکنش منطقه آزاد چابهار به‌عنوان کارفرمای فرودگاه جدید روبه‌رو شده است. به گونه‌ای که سعید چلندی، معاون حمل‌ونقل فرودگاهی این منطقه اعلام کرد که فرودگاه «مطالعه شده» است، تداخلی در پرواز جنگنده‌ها ایجاد نمی‌کند و مثال زد که با وسایل ناوبری مدرن، امروزه فرودگاه‌های مسافری و پایگاه‌های نظامی با فواصل بسیار کوتاه چون فرودگاه آغاجری و پایگاه هوایی امیدیه یا فرودگاه همدان و پایگاه هوایی نوژه در پنج مایلی هم فعال هستند و مشکلی هم در پروازهایشان نیست.
فرودگاه بین‌المللی نیاز اولیه
سیستان و بلوچستان
رحیم جدگال، رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار در این رابطه به ایسنا گفت: چابهار به عنوان مرکز سواحل مَکُران دارای ۲ اسکله بزرگ شهید کلانتری و اسکله شهید بهشتی و موقعیت ویژه‌ای که برای برنامه‌ریزی در جهت توسعه گردشگری دارد نیاز اولیه آن ساخت فرودگاه بین المللی است.
وی اظهارکرد: ساخت فرودگاه چابهار چندین سال در برنامه است اما احداث نمی‌شود و فرودگاه فعلی نظامی در کنارک فاقد هرگونه امکانات رفاهی و در حد یک فرودگاه کوچک است. نیاز است هر چه سریع‌تر فرودگاه بین‌المللی در حد و اندازه سواحل زیبای بلوچستان ساخته و افتتاح شود تا شاهد رونق سرمایه‌گذاری و توسعه گردشگری باشیم.
وی بیان کرد: ساخت شهر فرودگاهی چابهار در پنج برنامه و سند بالادستی کشور مورد توجه و تاکید قرار گرفته است و با توجه به موقعیت ویژه بندر چابهار، بخش مهمی از ظرفیت این شهر به ترانزیت و صادرات کالا به مقاصد بین‌المللی اختصاص خواهد یافت.
فرودگاه فعلی کنارک امکان توسعه اقتصادی
در مسیر راهبردی مَکُران را ندارد
وی با بیان این‌که فرودگاه فعلی در کنارک به دلیل محدودیت‌های شدید و آمد شد مسافر و پروازهای مسافری امکان توسعه اقتصادی در راستای توسعه سواحل راهبردی مَکُران را ندارد به همین دلیل کمیته عالی فضایی کشور متشکل از نیروهای مسلح و ارگان‌های هوایی دولتی مجوز احداث شهر فرودگاهی چابهار با تاکید بر حمل کالا و مسافر را صادر کرده است اما اجرایی نمی شود و سال‌ها مردم چشم انتظار ساخت فرودگاه در چابهار هستند، گفت: چابهار با داشتن جاذبه‌های متعدد گردشگری و فراهم شدن برخی زیرساخت‌های لازم بهترین زمینه را برای جذب گردشگر بویژه از کشورهای همجوار از جمله پاکستان، افغانستان، هند و عمان دارد.
رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار ادامه داد: چابهار به عنوان یکی از مراکز تجارت جهانی، ترانزیت کالا و قطب گردشگری می‌تواند در توسعه اقتصادی داخلی و خارجی تاثیرگذار باشد و موقعیت مناسب منطقه آزاد چابهار و استقرار صنایع و کارخانه‌های بزرگی نظیر فولاد، پتروشیمی و دیگر کارگاههای بزرگ و کوچک پیش بینی شده، این منطقه را به قطب مهم تجارت تبدیل می‌کند.
تبدیل چابهار به قطب تجارت و گردشگری بدون فرودگاه بین المللی امکانپذیر نیست
جدگال بیان کرد: چابهار به‌زودی به قطب تجارت، ترانزیت کالا و گردشگری تبدیل خواهد شد، سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت‌های گردشگری، اماکن اقامتی و تفریحی در حال انجام است و به‌زودی ظرفیت های هتل و رستوران افزایش چشمگیری خواهد یافت و این نیاز این را دارد که با ساخت فرودگاه رفت و آمد هوایی تسهیل شود. وی بیان کرد: توسعه در منطقه چابهار بدون مشارکت اجتماعات محلی، اجتماعی، فرهنگی و استراتژیک به پایداری لازم نمی‌رسد.
وی افزود: توسعه سواحل مَکُران به نفع مردم منطقه و کشور هست و از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، منطقه مَکُران با مرکزیت چابهار مورد توجه مسئولان در سخنرانی‌ها، سیاست‌های کلی برنامه‌های توسعه و ابلاغیه اقتصاد مقاومتی بوده است.
وی ادامه داد: در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی، یکی از مولفه‌های اساسی توسعه و آبادانی سواحل مَکُران مباحث مربوط به ظرفیت‌های عظیم جغرافیایی و توجه به مناطق ساحلی و بندرگاهی و موقعیت های ترانزیتی است که می‌تواند اقتصاد محلی و ملی را متحول کند؛ اما در حوزه اجرایی از سوی مسئولین دولتی مغفول واقع شده است.
رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار گفت: برنامه ریزی سنتی توسعه از بالا و بدون مشارکت مردم سواحل مکران و بی ارتباط با ساختار اجتماعی،اقتصادی جامعه محلی موجب جذب سرمایه تجاری و خدماتی در شهر چابهار شده است و ورود سرمایه به محیطی سنتی در شرایط موجود برنامه ریزی سبب شده این ساخت اجتماعی، اقتصادی ساختار دوگانه ای را به شهر چابهار تحمیل کند.
جدگال تصریح کرد: شهر چابهار بالاترین نسبت جمعیت حاشیه‌نشینی را در کشور دارد و در این راستا بسیاری از فعالان اجتماعی و کارشناسان جذابیت‌های اقتصادی که به واسطه وجود سازمان منطقه آزاد، اداره کل بنادر و دریا نوردی و صنایع موجود (فولاد و پتروشیمی) ایجاد شده را ریشه توسعه نامتوازن در شهر چابهار می‌دانند و سالهای سال است به دلیل ایجاد جذابیت‌های اقتصادی با هجوم جمعیت به دلیل زندگی بهتر از مناطق و نواحی هم جوار مواجه شده است و شهر چابهار به دلیل توسعه نا متوازن با مشکلات آب، برق، بهداشت و آموزش روبه رو است.
پروژه احداث فرودگاه بین‌المللی چابهار حدود 4 ماه است معلق شده است و کارگاههای ساختمانی آن هم تعطیل اند. این در حالی است که منابع پروژه به ویژه منابع نقدی تامین شده است و ممکن است در جای دیگری صرف و هزینه شود!
سرنوشت نامعلوم فرودگاه بین المللی چابهار
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار پیش تر در این باره گفته احداث فرودگاه بین‌المللی چابهار پروژه عظیمی است و یک هزار میلیارد تومان در قالب دو خط اعتباری یکی 550 و یکی 480 میلیارد تومان در پروژه هزینه خواهد شد. در حال حاضر خط 480 میلیارد تومان به طور کامل تامین شده و برای تامین مابقی هم اوارق خزانه فروخته خواهد شد.
گروه توسعه دریا - امید اسماعیلی - بازدید از ظرفیت های ترانزیتی و بندری چابهار بهانه و هدف سفر تیم تحریریه روزنامه دریایی اقتصادسرآمد به چابهار بود در این گزارش صرفا به مبحث فرودگاهی می‌پردازیم که پسوند بین‌المللی را یدک می‌کشد اما از کمترین امکانات مسافری بهداشتی، رفاهی، تفریحی یا ترانسفری و هتلینگ برخوردار است و شاید به دلیل همین عدم زیرساخت ها و کمبود حتی نتوان گفت فرودگاه محلی است. فرودگاهی که محل مناقشه دولتی‌ها و وزارت دفاع شده است. موضوع ساخت فرودگاه جدید در چابهار موضوع درگیری بین منطقه آزاد چابهار و ارتش باشد اما ساخت فرودگاه‌های بلا‌استفاده در کشور سال‌هاست محل بحث است.
می‌گویند چهار سال از آغاز پروژه فرودگاه جدید چابهار با بودجه یک‌هزار میلیاردی گذشته اما با مخالفت صریح وزیر دفاع دولت چهاردهم که اخیرا به چابهار و سواحل مَکُران سفر کرده بود، احتمال دارد این پروژه کاملا متوقف شود در حالی که هیچ اطلاعاتی از میزان هزینه‌های انجام شده در آن از تیر ۱۳۹۹ تا امروز در دست نیست.
نصیرزاده در توضیح مخالفت با احداث فرودگاه جدید چابهار گفت: «در مشهد، بندرعباس و بوشهر که فرودگاه‌های اصلی هستند، یک سمت فرودگاه غیر‌نظامی و یک سمت نظامی است که باند مشترک استفاده می‌شود و تاکنون هم هیچ مشکلی به وجود نیامده و فرودگاه کنارک هم به صورت مشابه می‌تواند همین نقش را ایفا کند.»
وزیر دفاع درباره احداث فرودگاه در این بندر گفت: «باند فرودگاه کنارک که در حال حاضر به صورت مشترک برای پروازهای نظامی و پروازهای چابهار و کنارک استفاده می‌شود کاملا استاندارد است و ما ۳۰ هزار هکتار زمین برای احداث ترمینال در آن در نظر گرفته‌ایم اما محلی که تلاش داشتند فرودگاه چابهار را در آن احداث کنند در زمان بارندگی یک متر آب در آن منطقه جمع می‌شود و عملا کاربرد نداشت.»
برخی رسانه در این باره منتشر کرده اند که عملیات ساخت فرودگاه جدید چابهار از تیر ماه ۱۳۹۹ با بودجه یک‌هزار میلیارد تومانی آغاز شده است و پاییز سال ۱۳۹۹، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی، در محل ساخت فرودگاه جدید چابهار مستقر شد و جلوی ادامه پروژه را گرفته است.
آن‌ها می‌گویند: نیروی هوایی اعلام کرد ساخت این فرودگاه جدید، در نشست و برخاست جنگنده‌های پایگاه دهم شکاری اختلال ایجاد می‌کند.
فرودگاه جدید چابهار تداخلی در پرواز جنگنده‌ها ایجاد نمی‌کند
این گفته‌ها اما بلافاصله با واکنش منطقه آزاد چابهار به‌عنوان کارفرمای فرودگاه جدید روبه‌رو شده است. به گونه‌ای که سعید چلندی، معاون حمل‌ونقل فرودگاهی این منطقه اعلام کرد که فرودگاه «مطالعه شده» است، تداخلی در پرواز جنگنده‌ها ایجاد نمی‌کند و مثال زد که با وسایل ناوبری مدرن، امروزه فرودگاه‌های مسافری و پایگاه‌های نظامی با فواصل بسیار کوتاه چون فرودگاه آغاجری و پایگاه هوایی امیدیه یا فرودگاه همدان و پایگاه هوایی نوژه در پنج مایلی هم فعال هستند و مشکلی هم در پروازهایشان نیست.
فرودگاه بین‌المللی نیاز اولیه
سیستان و بلوچستان
رحیم جدگال، رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار در این رابطه به ایسنا گفت: چابهار به عنوان مرکز سواحل مَکُران دارای ۲ اسکله بزرگ شهید کلانتری و اسکله شهید بهشتی و موقعیت ویژه‌ای که برای برنامه‌ریزی در جهت توسعه گردشگری دارد نیاز اولیه آن ساخت فرودگاه بین المللی است.
وی اظهارکرد: ساخت فرودگاه چابهار چندین سال در برنامه است اما احداث نمی‌شود و فرودگاه فعلی نظامی در کنارک فاقد هرگونه امکانات رفاهی و در حد یک فرودگاه کوچک است. نیاز است هر چه سریع‌تر فرودگاه بین‌المللی در حد و اندازه سواحل زیبای بلوچستان ساخته و افتتاح شود تا شاهد رونق سرمایه‌گذاری و توسعه گردشگری باشیم.
وی بیان کرد: ساخت شهر فرودگاهی چابهار در پنج برنامه و سند بالادستی کشور مورد توجه و تاکید قرار گرفته است و با توجه به موقعیت ویژه بندر چابهار، بخش مهمی از ظرفیت این شهر به ترانزیت و صادرات کالا به مقاصد بین‌المللی اختصاص خواهد یافت.
فرودگاه فعلی کنارک امکان توسعه اقتصادی
در مسیر راهبردی مَکُران را ندارد
وی با بیان این‌که فرودگاه فعلی در کنارک به دلیل محدودیت‌های شدید و آمد شد مسافر و پروازهای مسافری امکان توسعه اقتصادی در راستای توسعه سواحل راهبردی مَکُران را ندارد به همین دلیل کمیته عالی فضایی کشور متشکل از نیروهای مسلح و ارگان‌های هوایی دولتی مجوز احداث شهر فرودگاهی چابهار با تاکید بر حمل کالا و مسافر را صادر کرده است اما اجرایی نمی شود و سال‌ها مردم چشم انتظار ساخت فرودگاه در چابهار هستند، گفت: چابهار با داشتن جاذبه‌های متعدد گردشگری و فراهم شدن برخی زیرساخت‌های لازم بهترین زمینه را برای جذب گردشگر بویژه از کشورهای همجوار از جمله پاکستان، افغانستان، هند و عمان دارد.
رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار ادامه داد: چابهار به عنوان یکی از مراکز تجارت جهانی، ترانزیت کالا و قطب گردشگری می‌تواند در توسعه اقتصادی داخلی و خارجی تاثیرگذار باشد و موقعیت مناسب منطقه آزاد چابهار و استقرار صنایع و کارخانه‌های بزرگی نظیر فولاد، پتروشیمی و دیگر کارگاههای بزرگ و کوچک پیش بینی شده، این منطقه را به قطب مهم تجارت تبدیل می‌کند.
تبدیل چابهار به قطب تجارت و گردشگری بدون فرودگاه بین المللی امکانپذیر نیست
جدگال بیان کرد: چابهار به‌زودی به قطب تجارت، ترانزیت کالا و گردشگری تبدیل خواهد شد، سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت‌های گردشگری، اماکن اقامتی و تفریحی در حال انجام است و به‌زودی ظرفیت های هتل و رستوران افزایش چشمگیری خواهد یافت و این نیاز این را دارد که با ساخت فرودگاه رفت و آمد هوایی تسهیل شود. وی بیان کرد: توسعه در منطقه چابهار بدون مشارکت اجتماعات محلی، اجتماعی، فرهنگی و استراتژیک به پایداری لازم نمی‌رسد.
وی افزود: توسعه سواحل مَکُران به نفع مردم منطقه و کشور هست و از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، منطقه مَکُران با مرکزیت چابهار مورد توجه مسئولان در سخنرانی‌ها، سیاست‌های کلی برنامه‌های توسعه و ابلاغیه اقتصاد مقاومتی بوده است.
وی ادامه داد: در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی، یکی از مولفه‌های اساسی توسعه و آبادانی سواحل مَکُران مباحث مربوط به ظرفیت‌های عظیم جغرافیایی و توجه به مناطق ساحلی و بندرگاهی و موقعیت های ترانزیتی است که می‌تواند اقتصاد محلی و ملی را متحول کند؛ اما در حوزه اجرایی از سوی مسئولین دولتی مغفول واقع شده است.
رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار گفت: برنامه ریزی سنتی توسعه از بالا و بدون مشارکت مردم سواحل مکران و بی ارتباط با ساختار اجتماعی،اقتصادی جامعه محلی موجب جذب سرمایه تجاری و خدماتی در شهر چابهار شده است و ورود سرمایه به محیطی سنتی در شرایط موجود برنامه ریزی سبب شده این ساخت اجتماعی، اقتصادی ساختار دوگانه ای را به شهر چابهار تحمیل کند.
جدگال تصریح کرد: شهر چابهار بالاترین نسبت جمعیت حاشیه‌نشینی را در کشور دارد و در این راستا بسیاری از فعالان اجتماعی و کارشناسان جذابیت‌های اقتصادی که به واسطه وجود سازمان منطقه آزاد، اداره کل بنادر و دریا نوردی و صنایع موجود (فولاد و پتروشیمی) ایجاد شده را ریشه توسعه نامتوازن در شهر چابهار می‌دانند و سالهای سال است به دلیل ایجاد جذابیت‌های اقتصادی با هجوم جمعیت به دلیل زندگی بهتر از مناطق و نواحی هم جوار مواجه شده است و شهر چابهار به دلیل توسعه نا متوازن با مشکلات آب، برق، بهداشت و آموزش روبه رو است.
پروژه احداث فرودگاه بین‌المللی چابهار حدود 4 ماه است معلق شده است و کارگاههای ساختمانی آن هم تعطیل اند. این در حالی است که منابع پروژه به ویژه منابع نقدی تامین شده است و ممکن است در جای دیگری صرف و هزینه شود!
سرنوشت نامعلوم فرودگاه بین المللی چابهار
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار پیش تر در این باره گفته احداث فرودگاه بین‌المللی چابهار پروژه عظیمی است و یک هزار میلیارد تومان در قالب دو خط اعتباری یکی 550 و یکی 480 میلیارد تومان در پروژه هزینه خواهد شد. در حال حاضر خط 480 میلیارد تومان به طور کامل تامین شده و برای تامین مابقی هم اوارق خزانه فروخته خواهد شد.