محمد فرزاد میرزایی قلعه در گفت و گو با« اقتصادسرآمد»:
نیازمند تزریق ادبیات توسعه گردشگری به کل بدنه حاکمیت هستیم
ما هنوز نتوانسته‌ایم مدیران کارآمد پرورش دهیم
گروه گردشگری - امید اسماعیلی - به دلایل مختلفی در ایران شکاف بین بخش خصوصی، عمومی(Public-Private Partnership) و مدیریت اجرایی وجود دارد یکی از دلایل اصلی این شکاف، بروکراسی پیچیده و طولانی در بخش عمومی است که می‌تواند مانع از جذب سرمایه‌گذاری‌های خصوصی شود. عدم ثبات قوانین و مقررات از دیگر عواملی هستند که باعث کاهش اعتماد بخش خصوصی به همکاری با بخش عمومی شده است.
محمد فرزاد میرزایی قلعه که مردادماه امسال به عنوان عضوی از جامعه بزرگ گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی به دکتر پزشکیان رییس جمهوری ایران نامه نوشت، با اشراف خاص و علاقه وافر از دغدغه‌های خودش در حوزه مدیریت کلان گردشگری می‌گوید و به پرسش‌های خبرنگار روزنامه اقتصادسرآمد پاسخ می‌دهد. در ذیل بخشی از این گفت و گو را با هم می‌خوانیم:
اقتصادسرآمد: برای کاهش شکاف، مشارکت عمومی-خصوصی به عنوان یک راهکار مطرح شده می توان وارد گود شد؟ این نوع مشارکت می‌تواند با تقسیم ریسک‌ها و مسئولیت‌ها بین دو بخش، به بهبود همکاری و افزایش کارایی بخش خصوصی در حوزه گردشگری منتج شود؟
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «جمهوری اسلامی به دنبال این است که عدالت اقتصادی را پیش ببرد. هیچ ابزاری قدرتمندتر از گردشگری و گردشگری مستقیم نیست که اقتصادش به نفع جامعه محلی با حذف دلال‌ها باشد. یعنی بازار غیر رسمی در بازار غیر رسمی گردشگری، یعنی مردم محلی منفعت دارند. این خیلی جذاب است.»
اقتصادسرآمد: گردشگری می‌تواند به عنوان ابزاری برای حذف واسطه‌ها و تقویت اقتصاد محلی عمل کند. اما چگونه می‌توانیم این پتانسیل را به بهترین شکل ممکن به کار بگیریم؟
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «ما باید چند کار اساسی را پیش ببریم. یکی این است که یک عینک چند لایه برای گردشگری تعریف کنیم. فقط یک لایه کافی نیست. گردشگری چون یک امر فرابخشی است، باید فرابخشی به آن نگاه کنیم و برای این کار نیاز به تزریق ادبیات توسعه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی در کل بدنه حاکمیت داریم.»
اقتصادسرآمد: این ایده بسیار خوبی است. اما چگونه می‌توانیم این ادبیات را به بدنه حاکمیت و جامعه تزریق کنیم؟
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «ما باید از فناوری‌های جدید در حوزه گردشگری بهره‌برداری کنیم و جذابیت‌های گردشگری ایران را به جهانیان معرفی کنیم. همچنین، باید فرهنگ مهمان‌نوازی و غریبه‌پذیری که در ادبیات سنتی ایران وجود دارد را تقویت کنیم».
اقتصادسرآمد: از سوابق شما در حوزه گردشگری برمی‌آید که بیش از این در این رابطه مثمر ثمر واقع شود؟
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «بله، من سال‌هاست که در این حوزه فعالیت می‌کنم و معتقدم که گردشگری می‌تواند نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی و فرهنگی کشور ایفا کند. اما برای رسیدن به این هدف، نیاز به همکاری و هماهنگی بین بخش‌های مختلف داریم.ما باید یک رویکرد جامع و یکپارچه داشته باشیم که شامل همه جوانب گردشگری باشد. از زیرساخت‌ها گرفته تا تبلیغات و بازاریابی، همه باید هماهنگ عمل کنند. همچنین، باید از تجربیات کشورهای موفق در این زمینه بهره‌برداری کنیم و بهترین روش‌ها را به کار بگیریم.»
اقتصادسرآمد: این برنامه‌ها بسیار امیدوارکننده به نظر می‌رسنداما چالش‌های اصلی که در مسیر اجرای این برنامه‌ها با آن‌ها مواجه هستید، چیست؟”
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «یکی از چالش‌های اصلی، بروکراسی پیچیده اداری است که باعث کندی در اجرای برنامه‌ها می‌شود. همچنین، نیاز به تغییر نگرش و فرهنگ‌سازی در بین مدیران و مسئولین داریم تا اهمیت گردشگری را درک کنند و به آن به عنوان یک اولویت نگاه کنند.»
اقتصادسرآمد: این چالش‌ها قابل درک هستند. آیا راه‌حل‌هایی برای غلبه بر این چالش‌ها دارید؟
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «بله، یکی از راه‌حل‌ها، آموزش و توانمندسازی مدیران و مسئولین است تا بتوانند با دیدگاه‌های جدید و نوآورانه به مسائل نگاه کنند. همچنین، استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند به کاهش بروکراسی و افزایش کارایی کمک کند. ما باید از تجربیات کشورهای موفق در این زمینه بهره‌برداری کنیم و بهترین روش‌ها را به کار بگیریم.»
اقتصادسرآمد: امیدوارم که با اجرای این برنامه‌ها و راه‌حل‌ها، شاهد رشد و توسعه گردشگری در ایران باشیم.
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «بله، من هم امیدوارم. با همکاری و تلاش همه جانبه، می‌توانیم به این هدف دست پیدا کنیم گاهی اوقات دانشگاه می‌گوید که نه، در اجرا من را راه نمی‌دهد. یعنی چی؟ دانشگاه باید نظام مسائل را تعریف کند. این یک طرف قضیه است. طرف دیگر هم این است که وزارتخانه گردشگری همیشه به عنوان یک وزارت طبقه سوم یا چهارم دیده شده و این سطح قدرت چانه‌زنی وزارتخانه را کاهش داده است. ما باید هر روز کنش‌های مختلف گردشگری را انجام دهیم، هم انتقاد کنیم، هم انتقاد سازنده داشته باشیم، هم جیغ بزنیم و هم داد بزنیم و برنامه و پلن معرفی کنیم.»
اقتصادسرآمد: اما چرا این دیدگاه‌ها توسط مدیران دیگر پیاده‌سازی نشده است؟
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «بخشی از این مسئله به بروکراسی پیچیده اداری ایران برمی‌گردد. مدیران باید عرضه داشته باشند و سیستم‌ساز باشند. ما مدیرانی نمی‌خواهیم که بعد از چند سال پیر و خسته شوند و سیستم دوباره فشل شود. مدیر باید بتواند سیستمی بسازد که حتی در نبود او هم کار کند. همچنین، ما هنوز در سطح دانشگاه‌های کشور نتوانسته‌ایم مدیران کارآمد پرورش دهیم. ما دانش‌پژوه پرورش داده‌ایم، اما سوال‌کننده و سیستم‌ساز نه.»
اقتصادسرآمد: این برنامه‌ها بسیار امیدوارکننده به نظر می‌رسند. اما چالش‌های اصلی که در مسیر اجرای این برنامه‌ها با آن‌ها مواجه هستید، چیست؟”
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «یکی از چالش‌های اصلی، بروکراسی پیچیده اداری است که باعث کندی در اجرای برنامه‌ها می‌شود. همچنین، نیاز به تغییر نگرش و فرهنگ‌سازی در بین مدیران و مسئولان داریم تا اهمیت گردشگری را درک کنند و به آن به عنوان یک اولویت نگاه کنند.یکی از راه‌حل‌ها، آموزش و توانمندسازی مدیران و مسئولان است تا بتوانند با دیدگاه‌های جدید و نوآورانه به مسائل نگاه کنند. همچنین، استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند به کاهش بروکراسی و افزایش کارایی کمک کند.»
عکس: منوچهر محمدی
گروه گردشگری - امید اسماعیلی - به دلایل مختلفی در ایران شکاف بین بخش خصوصی، عمومی(Public-Private Partnership) و مدیریت اجرایی وجود دارد یکی از دلایل اصلی این شکاف، بروکراسی پیچیده و طولانی در بخش عمومی است که می‌تواند مانع از جذب سرمایه‌گذاری‌های خصوصی شود. عدم ثبات قوانین و مقررات از دیگر عواملی هستند که باعث کاهش اعتماد بخش خصوصی به همکاری با بخش عمومی شده است.
محمد فرزاد میرزایی قلعه که مردادماه امسال به عنوان عضوی از جامعه بزرگ گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی به دکتر پزشکیان رییس جمهوری ایران نامه نوشت، با اشراف خاص و علاقه وافر از دغدغه‌های خودش در حوزه مدیریت کلان گردشگری می‌گوید و به پرسش‌های خبرنگار روزنامه اقتصادسرآمد پاسخ می‌دهد. در ذیل بخشی از این گفت و گو را با هم می‌خوانیم:
اقتصادسرآمد: برای کاهش شکاف، مشارکت عمومی-خصوصی به عنوان یک راهکار مطرح شده می توان وارد گود شد؟ این نوع مشارکت می‌تواند با تقسیم ریسک‌ها و مسئولیت‌ها بین دو بخش، به بهبود همکاری و افزایش کارایی بخش خصوصی در حوزه گردشگری منتج شود؟
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «جمهوری اسلامی به دنبال این است که عدالت اقتصادی را پیش ببرد. هیچ ابزاری قدرتمندتر از گردشگری و گردشگری مستقیم نیست که اقتصادش به نفع جامعه محلی با حذف دلال‌ها باشد. یعنی بازار غیر رسمی در بازار غیر رسمی گردشگری، یعنی مردم محلی منفعت دارند. این خیلی جذاب است.»
اقتصادسرآمد: گردشگری می‌تواند به عنوان ابزاری برای حذف واسطه‌ها و تقویت اقتصاد محلی عمل کند. اما چگونه می‌توانیم این پتانسیل را به بهترین شکل ممکن به کار بگیریم؟
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «ما باید چند کار اساسی را پیش ببریم. یکی این است که یک عینک چند لایه برای گردشگری تعریف کنیم. فقط یک لایه کافی نیست. گردشگری چون یک امر فرابخشی است، باید فرابخشی به آن نگاه کنیم و برای این کار نیاز به تزریق ادبیات توسعه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی در کل بدنه حاکمیت داریم.»
اقتصادسرآمد: این ایده بسیار خوبی است. اما چگونه می‌توانیم این ادبیات را به بدنه حاکمیت و جامعه تزریق کنیم؟
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «ما باید از فناوری‌های جدید در حوزه گردشگری بهره‌برداری کنیم و جذابیت‌های گردشگری ایران را به جهانیان معرفی کنیم. همچنین، باید فرهنگ مهمان‌نوازی و غریبه‌پذیری که در ادبیات سنتی ایران وجود دارد را تقویت کنیم».
اقتصادسرآمد: از سوابق شما در حوزه گردشگری برمی‌آید که بیش از این در این رابطه مثمر ثمر واقع شود؟
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «بله، من سال‌هاست که در این حوزه فعالیت می‌کنم و معتقدم که گردشگری می‌تواند نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی و فرهنگی کشور ایفا کند. اما برای رسیدن به این هدف، نیاز به همکاری و هماهنگی بین بخش‌های مختلف داریم.ما باید یک رویکرد جامع و یکپارچه داشته باشیم که شامل همه جوانب گردشگری باشد. از زیرساخت‌ها گرفته تا تبلیغات و بازاریابی، همه باید هماهنگ عمل کنند. همچنین، باید از تجربیات کشورهای موفق در این زمینه بهره‌برداری کنیم و بهترین روش‌ها را به کار بگیریم.»
اقتصادسرآمد: این برنامه‌ها بسیار امیدوارکننده به نظر می‌رسنداما چالش‌های اصلی که در مسیر اجرای این برنامه‌ها با آن‌ها مواجه هستید، چیست؟”
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «یکی از چالش‌های اصلی، بروکراسی پیچیده اداری است که باعث کندی در اجرای برنامه‌ها می‌شود. همچنین، نیاز به تغییر نگرش و فرهنگ‌سازی در بین مدیران و مسئولین داریم تا اهمیت گردشگری را درک کنند و به آن به عنوان یک اولویت نگاه کنند.»
اقتصادسرآمد: این چالش‌ها قابل درک هستند. آیا راه‌حل‌هایی برای غلبه بر این چالش‌ها دارید؟
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «بله، یکی از راه‌حل‌ها، آموزش و توانمندسازی مدیران و مسئولین است تا بتوانند با دیدگاه‌های جدید و نوآورانه به مسائل نگاه کنند. همچنین، استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند به کاهش بروکراسی و افزایش کارایی کمک کند. ما باید از تجربیات کشورهای موفق در این زمینه بهره‌برداری کنیم و بهترین روش‌ها را به کار بگیریم.»
اقتصادسرآمد: امیدوارم که با اجرای این برنامه‌ها و راه‌حل‌ها، شاهد رشد و توسعه گردشگری در ایران باشیم.
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «بله، من هم امیدوارم. با همکاری و تلاش همه جانبه، می‌توانیم به این هدف دست پیدا کنیم گاهی اوقات دانشگاه می‌گوید که نه، در اجرا من را راه نمی‌دهد. یعنی چی؟ دانشگاه باید نظام مسائل را تعریف کند. این یک طرف قضیه است. طرف دیگر هم این است که وزارتخانه گردشگری همیشه به عنوان یک وزارت طبقه سوم یا چهارم دیده شده و این سطح قدرت چانه‌زنی وزارتخانه را کاهش داده است. ما باید هر روز کنش‌های مختلف گردشگری را انجام دهیم، هم انتقاد کنیم، هم انتقاد سازنده داشته باشیم، هم جیغ بزنیم و هم داد بزنیم و برنامه و پلن معرفی کنیم.»
اقتصادسرآمد: اما چرا این دیدگاه‌ها توسط مدیران دیگر پیاده‌سازی نشده است؟
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «بخشی از این مسئله به بروکراسی پیچیده اداری ایران برمی‌گردد. مدیران باید عرضه داشته باشند و سیستم‌ساز باشند. ما مدیرانی نمی‌خواهیم که بعد از چند سال پیر و خسته شوند و سیستم دوباره فشل شود. مدیر باید بتواند سیستمی بسازد که حتی در نبود او هم کار کند. همچنین، ما هنوز در سطح دانشگاه‌های کشور نتوانسته‌ایم مدیران کارآمد پرورش دهیم. ما دانش‌پژوه پرورش داده‌ایم، اما سوال‌کننده و سیستم‌ساز نه.»
اقتصادسرآمد: این برنامه‌ها بسیار امیدوارکننده به نظر می‌رسند. اما چالش‌های اصلی که در مسیر اجرای این برنامه‌ها با آن‌ها مواجه هستید، چیست؟”
محمد فرزاد میرزایی قلعه: «یکی از چالش‌های اصلی، بروکراسی پیچیده اداری است که باعث کندی در اجرای برنامه‌ها می‌شود. همچنین، نیاز به تغییر نگرش و فرهنگ‌سازی در بین مدیران و مسئولان داریم تا اهمیت گردشگری را درک کنند و به آن به عنوان یک اولویت نگاه کنند.یکی از راه‌حل‌ها، آموزش و توانمندسازی مدیران و مسئولان است تا بتوانند با دیدگاه‌های جدید و نوآورانه به مسائل نگاه کنند. همچنین، استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند به کاهش بروکراسی و افزایش کارایی کمک کند.»
عکس: منوچهر محمدی