«روزنامه دریایی سرآمد» بررسی میکند؛
قطر به دنبال خرید ۱۲۸ نفتکش جدید گاز مایع
آخرین وضعیت بازار LNG از اوکراین تا خاورمیانه
گروه انرژی- توحید ورستان - براساس دادههای رسمی، رشد عرضه LNG در سال ۲۰۲۴ حتی با وجود ادامه جنگ روسیه و اوکراین و افزایش تقاضا در بخشهای تولید برق و صنعتی در سطح جهان بسیار کمتر از میانگین سالانه قبلی است. براین اساس، عرضه جهانی گاز طبیعی مایع ۲ درصد افزایش یافته که بسیار کمتر از میانگین سالانه ۸ درصد بین سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ است. تاخیر در اجرای برخی پروژهها همراه با مشکلات تامین گاز خوراک تحویلی به ایستگاههای مایعسازی برخی از تولیدکنندگان مانند آنگولا، مصر و ترینیداد و توباگو، رشد عرضه LNG را در طول سال ۲۰۲۴ تضعیف کرد. تعداد زیادی پروژه جهانی LNG اعلام یا برنامه ریزی شده است، اما هنوز به مرحله تصمیم گیری سرمایهگذاری نهایی نرسیدهاند که نگرانیهایی را در مورد عرضه گاز ایجاد میکند.
عرضه و تقاضای LNG در سال ۲۰۲۴
براساس گزارش انرژی عربی؛ انتظار میرود که عملیات مورد انتظار پایانه صادرات گاز مایع در شهرستان بلیکمانز، لوئیزیانا، ایالات متحده آمریکا، و ترمینال تورتو در سواحل غرب آفریقا بین موریتانی و سنگال برای حمایت از عرضه گاز طبیعی مایع در سه ماهه آخر سال ۲۰۲۴ منجر شود. با این حال، انتظار میرود عرضه جهانی گاز مایع در کل سال ۲۰۲۴ تنها ۲ درصد یا معادل ۱۰ میلیارد متر مکعب رشد داشته باشد که طبق آخرین برآوردهای منتشر شده، پایینترین نرخ رشد از سال ۲۰۲۰ است. البته، نیاز به افزایش عرضه گاز طبیعی مایع برای همگام شدن با تقاضای بالا در بخشهای برق و صنعت در حال افزایش است، بهویژه با توجه به اینکه تعدادی از کشورهای جهان در حال حرکت به سمت افزایش اتکا به گاز در بخش برق به عنوان جایگزینی برای زغالسنگ و سایر منابع سوخت فسیلی آلودهکننده محیط زیست هستند. در مقابل، انتظار میرود که رشد عرضه جهانی LNG تا ۶ درصد یا ۳۰ میلیارد متر مکعب در سال ۲۰۲۵ شتاب بگیرد، زیرا پروژههای بزرگتر مایعسازی آنلاین میشوند. بر اساس برآوردها، آمریکای شمالی با پیشگامی ایالات متحده احتمالاً ۸۵ درصد از حجم رشد عرضه را در سال آینده به خود اختصاص میدهد. همچنین انتظار میرود که پروژههای گاز مایع در تعدادی از کشورهای آفریقایی و آسیایی به رشد عرضه جهانی در طول سال ۲۰۲۵ در اندازههای مختلف کمک کنند.
بحران عبور گاز روسیه از اوکراین
انتقال گاز روسیه به اروپا از طریق خطوط لوله اوکراین با انقضای قرارداد عبور از این خطوط در پایان سال جاری میلادی (۲۰۲۴)، با وضعیت نامعلومی مواجه است. اگر قرارداد ترانزیت تمدید نشود، انتظار میرود که گاز روسیه از ژانویه ۲۰۲۵ و از طریق خطوط لوله اوکراین به اروپا تحویل داده نشود، که احتمالا بر عرضه زمستان آینده تأثیر بگذارد. با این حال، ارزیابی آژانس بینالمللی انرژی نشان میدهد که قطع ترانزیت گاز روسیه از طریق اوکراین خطری فوری برای امنیت عرضه در اتریش، مجارستان و اسلواکی به دلیل ظرفیت ذخیرهسازی بالا و قابلیت دسترسی غیر مستقیم به بازار جهانی LNG ایجاد نخواهد کرد. همچنین، انتظار میرود مولداوی بیشتر تحت تأثیر قرار گیرد، که نیاز به همکاری نزدیک بین شرکای منطقهای و بینالمللی آن دارد تا امنیت گاز خود را در فصل زمستان تضمین کند. در صورتی که قرارداد عبور از خطوط اوکراین تمدید نشود، عرضه گاز روسیه از طریق خطوط لوله به اروپا در سال ۲۰۲۵ احتمالاً در مقایسه با سال ۲۰۲۴ حدود ۱۵ میلیارد متر مکعب کاهش خواهد یافت. بر اساس برآوردهای آژانس بین المللی انرژی، این چالش میتواند منجر به افزایش واردات گاز مایع اروپا در سال ۲۰۲۵ شود که احتمالا بر تعادل بازار جهانی تأثیر بگذارد.
خاورمیانه پیشتاز مجوزهای LNG
از زمان حمله روسیه به اوکراین، پروژههای مایعسازی با ظرفیت تولید تا ۱۵۰ میلیارد متر مکعب در سال تصویب شده که ایالات متحده به تنهایی ۷۵ درصد از ظرفیت مصوب بین سالهای ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ را به خود اختصاص داده است. باوجود تداوم حرکت قوی قطر در توسعه پروژههای گاز مایع در سه فصل اول سال ۲۰۲۴، با بیش از ۴۵ میلیارد متر مکعب ظرفیت مایعسازی از جمله پروژه میدان شمالی در قطر، هیچ پروژهای در ایالات متحده از ژانویه ۲۰۲۴ به تصمیم نهایی سرمایهگذاری نرسیده است. دلیل این امر به دلیل تصمیمات دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، در خصوص تعلیق صادرات گاز طبیعی مایع به کشورهایی است که قرارداد تجارت آزاد با ایالات متحده ندارند. بر اساس دادههای آژانس بینالمللی انرژی، خاورمیانه نیروی محرکه تصویب پروژههای گاز مایع در جهان در سال ۲۰۲۴ به رهبری قطر، امارات و عمان بود. برای مثال، تلاشهای قطر برای حمایت از ناوگان دریایی نفتکشهای گاز مایع خود، حضور این کشور خلیج فارس را در فهرست بزرگترین قرارداد برتر گاز مایع در سپتامبر ۲۰۲۴ تقویت کرده، زیرا شرکت انرژی قطر به دنبال خرید ۱۲۸ نفتکش جدید گاز مایع است. با خرید این تعداد عظیم تانکرهای گاز مایع، این شرکت قصد دارد از پروژههای توسعه میدان شمال شرق و شمال جنوب پشتیبانی و نیازهای آتی را برآورده کند. براساس این قرارداد، انرژی قطر شرکت سوئیسی ABB را برای فناوری برقیسازی و اتوماسیون برای ارائه فناوری در راستای بهرهبرداری از ۱۵ تانکر گاز مایع مأمور کرد. براین اساس، انتظار میرود این قرارداد تبدیل انرژی دریایی به انرژی الکتریکی زا تسهیل کند که به کشتیها این امکان را میدهد تا در مقایسه با راهحلهای سنتی، از مزایای بهرهوری بهره ببرند. تانکرها بین اواسط سال ۲۰۲۶ تا نیمه دوم سال ۲۰۲۸ تحویل داده میشوند.
توسعه واحدهای ذخیرهسازی شناور
بازار جهانی واحدهای ذخیرهسازی و گازیسازی شناور در سالهای گذشته شاهد رشد سریعی بوده و انتظار میرود روند صعودی آن در آینده ادامه یابد تا از تقاضای ثابت گاز طبیعی برای تولید برق، همزمان با فراوانی عرضه گاز طبیعی مایع، بهرهمند شود. انتظار میرود بازار پایانههای ذخیرهسازی شناور و ذخیرهسازی مجدد تا سال ۲۰۳۲ به ارزش کل ۳.۸ میلیارد دلار افزایش یابد که این امر نیز تحت تأثیر عوامل مهم دیگری است که نشاندهنده اثربخشی هزینه و ثبات قیمتهای جهانی نفت خام است. کشورهایی که فاقد زیرساختهای گاز طبیعی هستند، شروع به ساخت یا حتی اجاره ایستگاههای ذخیرهسازی شناور و گازیسازی مجدد کردهاند تا نیازهای داخلی خود را برای این سوخت کم آلاینده برآورده کنند و امنیت انرژی را افزایش دهند. بر اساس برآوردها، ظرفیت جهانی برای واردات گاز مایع شاهد نرخ رشد سالانه ۷.۷ درصدی بین سالهای ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ بود.