کدام رقابت: مصرف یا تولید؟

امیرحسین کاکایی- در حال حاضر حداقل با ۱۰ فناوری قاعده‌شکن و تحول‌آفرین روبه‌رو هستیم: هوش مصنوعی، داده‌های بزرگ، اینترنت اشیاء، زنجیره بلوکی، صنعت چهارم، روش‌های جدید تولید سریع، محاسبات ابری، زیست‌فناوری‌ها، خودروهای برقی، فناوری انرژی‌های پاک و واقعیت مجازی.
مجموعه هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء خودروی متصل را به همراه دارد. در کنار این فناوری می‌توان به خودروی خودران اشاره کرد. خودروی متصلِ خودران خصوصیات بسیار زیادی را به همراه خود خواهند داشت. چنین خودرویی نگاه ما به خودرو را تغییر می‌دهد و خودرو می‌تواند نه تنها یک وسیله حمل و نقل باشد، بلکه می‌تواند یک وسیله زندگی باشد. وقتی شما بتوانید در حین جابه‌جایی بین دو نقطه، به کارهای عادی روزمره خود بپردازید، عملاً خودرو می‌تواند دفتر کارتان باشد. دیگر نگران حضور در ترافیک نخواهید بود. وقتی هوش مصنوعی به کمک فناوری‌های داده‌های بزرگ و محاسبات ابری دقیق‌ترین اطلاعات را از وضعیت راه‌ها می‌دهد و حتی پیش‌بینی ساعت‌های آینده را هم در اختیارتان قرار می‌دهد، می‌توانید با بالاترین دقت و قابلیت اطمینان، به قرارهای خود برسید و بهره‌وری زمان را بالا ببرید.
بهره‌وری کل اقتصاد ناشی از عدم توجه به لجستیک و بهره‌وری نظام حمل و نقل و در نتیجه افزایش سرسام‌آور هزینه‌های لجستیک، کشور را در باتلاقی عظیم فرو خواهد برد. احتمالاً یک عده رانت‌خوار هم دانشگاهیانی مانند من را همراه می‌کنند و می‌روند دنبال تولید مبتنی بر مونتاژ خودروهای برقی. بعد از یک مدتی با مشکل جدی کمبود برق روبه‌رو خواهیم شد، خیلی بیشتر از آن چیزی که در این دو سال با آن مواجه هستیم. بعد مسئولان چند سالی شروع می‌کنند کنفرانس و نشست مطبوعاتی و مناظره برقرار می‌کنند که چه‌کار باید بکنیم با این کمبود برق؟ چند سالی که از تولید این خودروهای برقی بگذرد، یک عده پیدایشان می‌شود و با ناراحتی اعلام نگرانی خواهند کرد از ارزبری بالای این خودروها. بعد یک عده می‌آیند و رانت جدیدی می‌گیرند که این مشکل خودساخته را حل کنند. سپس سال‌ها طول خواهد کشید و خطوط تولید یکی از بعد از دیگری بارها و بارها افتتاح می‌شوند و مردم همچنان باید در قرعه‌کشی‌های خودروسازی‌ها شرکت کنند. بله این وضعیتی است که من با ادامه این اوضاع و احوال پیش‌بینی می‌کنم. اما طبق معمول آرزو می‌کنم که تمام این حرف‌ها فقط یک رؤیاپردازی باشد و ما شاهد یک صنعت بالنده و متعالی باشیم که مایه افتخار کشور 
خواهد بود.