تولیدکنندگان ایرانی و رقبای منطقهای
هرویک یاریجانیان- رقبای منطقهای ما بیکار ننشستهاند. هرچند رقیبان تولیدکنندگان ایرانی در صنعت پلاستیک از منظر تکنولوژی و کیفیت تولید در سطح پایینتری قرار دارند اما اکنون شرکتهای عراقی در حال تجهیز خطوط تولید به ماشینآلات پیشرفتهاند. این شرکتها پیشتر مواد اولیه را از ایران میخریدند اما اکنون پیشنهادهای بهتری از جانب تولیدکنندگان بزرگ پتروشیمی در حاشیه خلیجفارس دارند که تأمین مواد اولیه آنها برای شش ماه آینده را تضمین میکند. این در حالی است که تولیدکننده ایرانی علاوه بر تحمل رکود داخلی، در شرایط بسیار پیچیدهای کالای ساخته شده را صادر میکند و بهسختی مواد اولیه میخرد. ادامه این شرایط با توجه به فعالیت رقبای منطقهای، آینده خوبی را برای این صنعت رقم نمیزند. تأمین مواد اولیه و فعالیت صنایع بیش از همیشه درگیر رانت و واسطهگری شده است. مکانیسم بهینیاب که در سطح کشور تعریف شده مؤثر عمل نکرده است. در سال گذشته افزایش قیمت محصولات صنعت پلاستیک به افزایش هزینه تولید دیگر محصولات ازجمله آبمعدنی منجر شد و این آشفتگی و رشد افسارگسیخته قیمتها ناشی از فضای رانتی و واسطهگریها بود. بسیاری از واحدها جواز صنایع را دریافت کردهاند اما بهجای تولیدکننده در نقش توزیعکننده مواد اولیه در بازار ظاهر شدند و به بحران دامن زدند. کارخانههای بسیاری طی 40 سال گذشته از دایره تولیدکنندگان خارج شدهاند. آزمایش، ارج، کفش ملی و بلا از صنایع بزرگی است که تعطیل شده و جز نامی از آنها باقی نمانده است. تکرار فرایندهای غلطی چون تغییر مداوم مقررات میتواند حیات صنایع بزرگ کنونی را هم تهدید کند. صنعتگر به هیچ رانت و وامی برای انجام فعالیت صنعتی نیاز ندارد. صنعتگر میتواند راه خود را پیدا کند اما این انتظار وجود دارد که دولت در این مسیر سنگاندازی نکند.در کنار این چالشها ارز چندنرخی هم چالش بسیار بزرگ دیگر همه صنایع کشور از جمله صنعت پلاستیک است. از سوئیس گرفته تا ژاپن، هرجای دنیا ارز تک نرخی نباشد، فسادزا خواهد بود. در کشورهایی که نام بردم، شفافیت اقتصادی بسیار زیاد است، اما حتی اگر در این کشورها این سیاست ارزی اجرا شود، قطعاً شاهد فساد و رانت خواهیم بود؛ زیرا از واردکنندهای که بستر فساد برایش مهیا است، نمیتوان انتظار خداترس بودن داشت. ضربات جبران ناپذیر ارز ۴۲۰۰ تومانی و چند نرخی به اقتصاد و تولید کشور در سالهای گذشته بر فعالان اقتصادی واقعی پوشیده نیست.
رئیس کمیسیون صنعت اتاق تهران