«اقتصادسرآمد» در گفت و گو با کارشناسان بررسی میکند؛
بازارسرمایه ایران زیرسایه انتخابات آمریکا
گروه بازارسرمایه - فرزانه قادری - بررسیها نشان میدهد که انتخابات آمریکا علاوه بر تأثیرات اقتصادی مستقیم، میتواند از طریق تغییرات در سیاستهای تحریمی، جذب سرمایهگذاری خارجی و روابط دیپلماتیک، بر ایران تأثیرگذار باشد. همچنین، تغییرات سیاست خارجی آمریکا میتواند بر بازارهای جهانی، به ویژه انرژی، تاثیر گذاشته و به طور غیرمستقیم بر اقتصاد ایران اثر گذار باشد. گزارش منتشر شده از سوی مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی ایران نشان میدهد، پیروزی هریس میتواند نشاندهنده رویکرد دیپلماتیکتر با تمرکز بر کاهش برخی تحریمها باشد که احتمالا فرصتهای اقتصادی را برای ایران افزایش میدهد. در مقابل، پیروزی ترامپ احتمالا به ادامه یا افزایش فشار اقتصادی و تحریمها منجر خواهد شد و بر نیاز ایران به تقویت اتحادها و مسیرهای تجاری جایگزین تاکید میکند.
واکنش بازارها به تنش ها بیش از انتخابات آمریکا
بازارهای ایران اما از روزها پیش واکنش را نه به انتخابات آمریکا، بلکه در اثر تنش های منطقه آغاز کرده بودند. بازار ارز و سکه در روز دوشنبه بر مدار کاهش بودند و به سمت مرزهای حمایتی حرکت کردند. قیمت دلار که در روز یکشنبه از سقف 70 هزار تومان با کاهش دور شده بود در روز دوشنبه به کاهش خودش ادامه داد و به سمت کف کانال 69هزار تومان حرکت کرد. قیمت سکه هم با کاهش کانالی به کانال 52 میلیون افتاد و حباب کم کرد. دو متغیر در کاهش بازارها نقش داشت؛ متغیر اول از جنس خبر بود. در روز دوشنبه خبر والاستریت ژورنال در مورد پاسخ ایران به حمله اسرائیل که بعد از انتخابات آمریکا رخ خواهد داد جو بازار را تعدیل کرد. خبر دیگری که مورد توجه بازار بود از سمت سخنگوی وزارت خارجه مخابره شد. بقایی گفته سفر گروسی به ایران در دستور کار است و درمورد تاریخ آن در حال رایزنی هستیم. عامل دوم تزریق بازارساز بود. معاملهگران مدعیاند دلیل مهم کاهش بازارها تزریق بانک مرکزی بوده و برای همین تا قیمتها به سطح حمایت مهم میرسد دوباره خریدار وارد بازار میشود.
تزریق های بازارساز برای کنترل ارز
مصطفی قمری وفا، مدیر روابط عمومی بانک مرکزی گفته اینکه میگویند بانک مرکزی در بازار امارات بصورت مستقیم تزریق منابع درهم دارد درست نیست؛ بانک مرکزی بصورت مستقیم منابع را در امارات نمیفروشد ولی عوامل زیرمجموعه مانند بانکهای عامل شرکت پتروشیمی و صنایع نفت گاز از طریق عاملهای بانکی و صرافیهای تحت قرارداد مشغول تزریق منابع درهم و یورو برای تعادل بازار هستند. از صحبت روابط عمومی بانک مرکزی هم سیگنال تزریق دریافت شد. البته که برای بازار مهم نیست چه کسی تزریق میکند تنها موضوع مهم این است که عرضه و تقاضا با هم همخوانی داشته باشد.
ظاهرا تزریق در دوبی به دو شکل انجام میشود؛ یک مسیر بانک ملی دوبی است که محدود و مشخص تزریق انجام میدهد. یک مسیر هم از طریق تراستیها است. فرق گروه دوم با ملی دوبی در خصوص سقف است. به نظر میرسد حساب درهمی ملی دوبی نهایتا تا 500 میلیون درهم شارژ میشود اما تراستی بسته به ارز زیر کلید، دست به تزریق میزنند که میتواند بالاتر از موجودی حساب ملی دوبی باشد. قیمت دلار هرات روز دوشنبه را در 69 هزار و 550 تومان شروع به کار کرد و ابتدا و قبل از نرخدهی درهم سعی در ورود به کانال 70 هزار تومان داشت. اما در ادامه با روند رو به کاهش درهم، قیمت دلار نزولی شد و تا مرز حمایت 68 هزار و 600 تومان پایین رفت. در ساعت پایانی بازار قیمت از این ناحیه با حمایت به کانال 69 هزار تومان برگشت.
قیمت دلار تهران در روز دوشنبه همپای هرات حرکت کرد و حتی زیر نرخ دلار هرات معامله میشد. قیمت دلار تهران در کانال 69 هزار تومان آغاز به کار کرد و با نزول در نیمه دوم به کانال 68 هزار تومان افتاد. قیمت دلار تهران در ادامه از این ناحیه با حمایت به کانال 69 هزار تومان برگشت و در کف این کانال در معامله بود.
انتخابات بی تاثیر آمریکا بر اقتصاد ایران
در این میان رحیم زارع، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس با اشاره به اینکه در آستانه انتخابات آمریکا قرار داریم و زمزمههایی مبنی بر تاثیرات منفی این رویداد بر اقتصاد ایران، اظهار کرد: انتخابات آمریکا تاثیری بر سرنوشت اقتصادی کشور ما ندارد؛ چرا که روسای جمهور آمریکا چه جمهوری خواه و چه دموکرات پیش از این هر حربه و تحریمی که علیه ایران داشتند به کار گرفتهاند. وی خاطرنشان کرد: علاوه بر این اقتصاد کشور ما نیز امروز به آن درجه از بازدارندگی و تابآوری رسیده که دیگر حربههای آمریکا نمیتواند همانند گذشته بر بازار و اقتصاد کشور ما اثرگذار باشد.
سایه انتخابات آمریکا در بازار سهام
از طرف دیگر امیر سیدی، کارشناس بازارهای مالی در گفتگو با خبرنگار روزنامه «اقتصادسرآمد» گفت: انتخابات آمریکا بر بورس اثر مثبت دارد، چراکه یک ابهام از روی بازار سرمایه برداشته میشود. البته این بازار بیشتر تحت تاثیر ابهامات غیراقتصادی از جمله تنشها و اتفاقات منطقهای است تا پارامترهای بنیادین اقتصادی، و بیشترین تاثیر را از مسائل سیاسی میگیرد. در شرایط فعلی، بازار سهام زیر ارزش ذاتی خود قرار دارد. عبور از هر یک از ابهامات و مسائل خارجی تاثیر مثبتی بر این بازار خواهد گذاشت.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اگر کامالا هریس بهعنوان رئیس جمهوری آمریکا انتخاب شود، ریسکهای پیش روی بازار سهام کاهش خواهد یافت و در کوتاهمدت، تاثیر مثبت بیشتری دارد. همچنین اگر دونالد ترامپ سکاندار کاخ سفید شود، وضعیت بازار سرمایه بهگونهای نخواهد بود که در بلندمدت هیچگونه روند مثبت و صعودی را به همراه نداشته باشد. انتخاب ترامپ، ایران را با کاهش شدید ارزش ریال روبهرو خواهد کرد. ریسکها هم به همین بخش مربوط است. اما بورس کماکان از جهت ارزش ریالی میتواند در درازمدت خود را تقویت و رشد کند.
سیدی در پایان گفت: اگر کاندیدای دموکرات رای بیاورد ارزش دلاری بازار افزایش پیدا میکند. اما چنانچه نامزد جمهوریخواه در انتخابات پیروز شود در بازار سرمایه افزایش ارزش بازار به صورت دلاری رقم نمیخورد، و تنها به صورت ریالی شاهد رشد خواهیم بود. اگر بخواهیم این دو نامزد را مقایسه کنیم میتوان گفت با توجه به سیاستهایی که کامالا هریس دارد، پیروزی او برای وضعیت بازار سهام بهتر خواهد بود.
انتخابات آمریکا شاید تاثیر روانی داشته باشد
از طرف دیگر سید یوسف حسینی، رئیس پیشین کمیته ارزی اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با خبرنگار روزنامه «اقتصادسرآمد» میگوید: نتیجه انتخابات آمریکا تأثیر بسیاری زیادی بر اقتصاد ایران ندارد. هرچند ممکن است انتخابات آمریکا در همان ابتدای دولت جدید، تأثیر محدود و کوتاه مدتی را از لحاظ روانی بر اقتصاد ما داشته باشد، اما بر خلاف آنچه در اذهان عمومی مطرح شده، تأثیر آنچنانی ندارد.
این عضو اتاق بازرگانی ادامه داد: مطمئناً متولیان و مسئولان سیاسی و اقتصادی کشورمان نیز با احساس مسئولیت بیشتر در انجام امور محوله میتوانند حجم زیادی از هجمهها را کاهش داده و طوری عمل کنند که رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۲۵ نیز طبق پیش بینیهای بین المللی محقق شود.
حسینی در پایان خاطرنشان کرد: از سوی دیگر میانگین صادرات نفت ایران در سال ۲۰۲۴ نیز بیش از ۱.۵ میلیون بشکه در روز بود و حتی در شهریور ماه رکورد روزانه ۲.۲ میلیون بشکه نفت ثبت کرد که این آمار نشانگر روند مطلوب و امیدوارکننده ما در صادرات نفت است. در نتیجه نباید نگران هیچ مشکل و خللی در فروش نفت باشیم، چون میزان نفت ایران به هیچ عنوان قابل حذف از بازارهای جهانی نیست.