یک‌سالگی ابلاغ سیاست‌های کلی دریامحور؛
سازمان برنامه و بودجه محور مدیریت یکپارچه دریایی می‌شود؟
سهم 2 درصدی کسب و کار دریایی از تولید ناخالص داخلی
گروه راهبردی -فیروز اسماعیلی - یک‌سال از ابلاغ سیاست‌های کلی دریامحور گذشت، ما در روزنامه دریایی اقتصادسرآمد از همه ظرفیت های رسانه ای استفاده می کنیم تا شاید گام های مهمی در این راستا برداشته و کمک حال اجرای سیاست های کلی دریامحور باشیم در همین راستا و به مناسبت ابلاغ 16آبان ماه به سراغ سایت صداوسیما رفتیم و از ظرفیت برنامه میز اقتصاد بهره گرفتیم. ظرفیت خوبی که مسئولان امر و کارشناسان خبره را به مشارکت در بحث مهم اقتصاددریامحور پای کار آورده است. سیدجعفر حسینی - رئیس امور آمایش سرزمین توسعه منطقه سازمان برنامه و بودجه حسن بیک محمدلو - کارشناس اقتصادی، با حضور در استودیو، غربالی دبیر کارگروه توسعه دریامحور سازمان بنادر و دریانوردی «ارتباط تصویری»، سالاری رئیس دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی «تلفنی» به بررسی موضوع توسعه دریا محور پرداخته شد.
در چنین روزی در سال گذشته سیاست‌های کلی این حوزه توسط رهبری نظام ابلاغ شد در این یک سالی که گذشت علیرغم این که ما یک موقعیت ممتازی همواره گفته شده از زبان مسئولان و کارشناسان که یک موقعیت ممتاز جغرافیایی داریم می‌توانستیم از هزاران کیلومتر سواحل و جزایری که داریم استفاده اقتصادی بهینه داشته باشیم ببینیم چقدر استفاده کردیم، بسته‌هایی که باید تدوین می‌شد طرح جامعی که باید تدوین می‌شد چقدر انجام شده، دستگاه‌هایی که وظیفه داشتند تکلیف روی دوششان بود چقدر کارشان را انجام دادند و چقدر از وظایف شان عقب هستند و اگر عقب هستند چرا؟
سهم 2 درصدی کسب و کار دریایی
از تولید ناخالص داخلی
سیدجعفر حسینی - رئیس امور آمایش سرزمین توسعه منطقه سازمان برنامه و بودجه در این رابطه می‌گوید: بر اساس آمار‌های موجود حدود ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور مرتبط با کسب‌وکار‌های دریایی است و این در حالی است که در برخی از کشور‌های دنیا تولید ناخالص آنها از دریا، به ۵۰ درصد هم می‌رسد.
- چرا وقتی تاکید می‌شود که توسعه می‌توانیم رقم بزنیم در حوزه دریا، علیرغم چیزی که برنامه ریزی شده مثلا عددی که داریم صحبت می‌کنیم ۱۶ درصد، چرا در تولید ناخالص داخلی مان یک رقمی بین دو تا دو و نیم درصد که خیلی کم است به این عدد رسیدیم چرا از این ظرفیت استفاده نشده است؟
حسینی: ما یک مسئله‌ای در بحث دریا داریم به صورت تاریخی آن هم حوزه نفت و گاز است یعنی ما یک التفات تاریخی در حوزه دریا به خاطر بحث نفت و گاز داشتیم، اما این با آن موضوع توسعه دریامحور فاصله دارد و بعضا در آمار و ارقام وقتی صحبت از سهم اقتصاد دریامحور در تولید ناخالص داخلی می‌شود برخی از فعالیت‌های مرتبط با این حوزه در نظر گرفته می‌شود وگرنه آمار و ارقام‌ها کمتر از این از نیم درصد داریم تا ۴ درصد را هم برآورد می‌کنند برای کشور.
- یعنی اگر نفت و گازش را فاکتور بگیریم؟
حسینی: اگر نفت و گاز را بخواهیم کامل در نظر بگیریم که عدد خیلی بالاتر از این است، چون در نفت و گاز یک سهم قابل توجهی در اقتصاد ملی ما دارد، اما برخی از فعالیت‌های مرتبط با نفت و گاز باید این بحث بشود.
- برای این که به این یک آمار واقعی برسیم می‌شود تفکیک شده و تفکیک نشده اش را عدد دقیق آن را بفرمایید؟
حسینی: یکی از دستورکار‌های دولت برای این کار که به بانک مرکزی و مرکز آمار ایران ابلاغ شده، مسئله محاسبه اقتصاد دریاست یا حساب اقماری اقتصاد دریا را باید این دو نهاد انجام بدهند که کار‌های ابتدایی آن شروع شده مرکز آمار، چون تا حالا در کشور اصلا این حساب اقماری محاسبه نمی‌شد این‌ها برآورد‌ها و تخمین‌هایی است که تا الان انجام شده، که بر اساس برآورد‌های دستگاه‌های مسئول بین نیم تا ۴ درصد برآورد شده، اما تدقیق آن یکی از محور‌هایی است که در برنامه جامعی که سال قبل دولت تصویب کرد به دستگاه‌های مسئول ابلاغ شد، این در مورد آمار.
- پس فرمودید کف آن نیم درصد و بدون احتساب نفت و گاز سقف آن ۴ درصد
حسینی: بر اساس برآورد‌هایی که انجام شده.
- یک کشور‌هایی که مثلا شبیه ما هستند این عدد روی چه حول و حوشی می‌چرخد؟
حسینی: یک کم متفاوت است یعنی حسابداری این یک کم پیچیدگی دارد خیلی دقیق نمی‌شود، اما ما کشور‌هایی داریم مثل چین که تا ۹ درصد هم در مورد آنها صحبت می‌شود منتها یک کمی این موضوع اقتصاد نفت و گاز برای ما مسئله است و باید این را دقیق کرد، چون ما کشور‌هایی داریم مثل ما اقتصاد نفت و گاز دارند، اما توسعه دریامحور هم داشتند مثل ایالات متحده آمریکا و برخی کشور‌های اروپایی که توسعه دریامحور هم داشتند و فعالیت‌های نفت و گاز هم قابل توجه است کلیه فعالیت‌های نفت و گاز را هم نمی‌شود از این حسابداری کسر کرد و کاهش داد برای همین هم عرض کردم که باید یک محاسبه دقیقی توسط مرکز آمار و بانک مرکزی انجام شود که در حال انجام است.
- مرکز آمار که ذیل سازمان برنامه است چه زمانی این عدد از آن در می‌آید که شما بتوانید به ما بگویید؟
حسینی: تحلیل ما این است که تلاش‌ها این است که ما بتوانیم برای سال آینده اولین تخمین هایمان را داشته باشیم
- چه زمانی در سال آینده؟
حسینی: این را باید دوستان مرکز آمار بگویند، چون یک بحث فنی است.
- تا سال آینده خیلی مانده چه برسد به کل سال آینده؟
حسینی: کلا تولید حساب‌های اقماری یک پیچیدگی‌هایی دارد یا یک کار پژوهشی اولیه لازم دارد برای این که بتوانیم تحقیق کنیم که کدام موضوعات از تولید ناخالص داخلی کشور مرتبط با این موضوع است و کدام موضوعات نیست این یک کار پژوهشی را می‌طلبد که دوستان ما در مرکز آمار کار را شروع کردند، اما یک زمانی را باید متصور باشیم، یک کمی هم کار کند شد بخاطر این تغییر و تحولات‌هایی بود که در دولت اتفاق افتاد، طبیعی بود.
- آقای حسینی، یک صحبت‌هایی می‌شد که سازمان برنامه و بودجه بشود آن عقل منفصله چرا این اتفاق نیفتاد، به هرحال سازمان برنامه و بودجه می‌تواند دستگاهی باشد که هم در حوزه برنامه ریزی، در حوزه بودجه ریزی بتواند مهمترین نقش را در این توسعه ایفا بکند، چرا این اتفاقات در خصوص سازمان شما نیفتاد؟
حسینی: این عدم تقارنی که بین توزیع اختیارات و مسئولیت‌ها بعضا درکشور وجود دارد و بهرحال دستگاه‌های بخشی هستند که مسئولیت شان بخشی است، اما اختیارات شان در حوزه دریا خیلی متمرکز است مثل سازمان بنادر که اختیارات موسعی دارد در حوزه بنادر و تکالیفی دارد یا دستگاه‌های دیگر، این باعث شد که یک اختلافی در دولت گذشته وجود داشته باشد در باب این که چه کسی باید مسئول این باشد طبعا سازمان برنامه خودش مستقلا که نمی‌توانست این مسئولیت را به‌عهده بگیرد مگر این که از سمت ریاست محترم جمهور یا معاون اول این تکلیف به او ابلاغ می‌شد، این ابلاغ صورت نپذیرفت دردولت قبل به صورت رسمی، ولی سازمان بواسطه آن نقش برنامه ریز خودش کار‌های خودش را انجام داد که بخشی از آن در آن برنامه جامع متصور است و ملاحظه می‌شود. در دولت چهاردهم با اهتمام این که جناب آقای دکتر پزشکیان به این موضوع سیاست‌های کلی توسعه دریامحور داشتند ایشان تدبیری را کردند و یک نماینده ویژه‌ای را اقای مهندس عبدالعلی زاده را برای این کار منصوب کردند و تدبیر ایشان این است که همه کار‌ها با هماهنگی نماینده ویژه شان کار جلو برود که البته تازه این اتفاق افتاده، یک چند صباحی بیشتر نیست که یعنی دو سه هفته است که این اتفاق افتاده، تلاش بر این است که در دولت فعلی این انشقاقی که ما در گذشته داشتیم برطرف بشود یک وحدت و یکپارچگی اتفاق بیفتد وحدت فرماندهی به قول اقای دکتر اتفاق بیفتد و این چالش برطرف شود، در این تلاشی که دارد انجام می‌شود طبق درخواستی که هم خود آقای ریاست محترم جمهور داشتند هم تاکیدات خود آقای مهندس عبدالعلی زاده مقرر شده که سازمان برنامه آن نقشی که جنابعالی فرمودید را بعهده بگیرد و بعنوان آن بازوی مشورتی یا عقل منفصل ریاست محترم جمهور و دستگاه دولت کار‌ها را در کنار نماینده ویژه و با محوریت ایشان پیش ببرد.
- یعنی با محوریت ایشان با فرماندهی شما یعنی کار‌ها را شما پیش می‌برید؟
حسینی: حالا محوریت و فرماندهی را نمی‌دانم چقدر با هم فرق دارد با هم بهرحال تدبیر ریاست محترم جمهور این بوده که فرماندهی با ایشان باشد، اما تاکید خود آقای مهندس عبدالعلی زاده و تاکید آقای دکتر پزشکیان این است که، چون نهاد برنامه ریز دولت سازمان برنامه و بودجه است و آن بدنه اصلی کارشناسی در آنجا قرار دارد آن بخشی که باید در کنار ایشان این کار فرماندهی و هماهنگی را پیش ببرد سازمان برنامه و بودجه باشد که سازمان هم طبق تدابیر آقای دکتر پورمحمدی کارهایش را آغاز کرده کار‌های خوبی شروع شده که اگر لازم باشد در بخش‌های بعدی توضیح می‌دهم.
- اگر بفرمایید مثلا چند تا از کار‌های مهمی که شروع کردید را؟
حسینی: من این جا باید به یک اشاره‌ای بکنم در بحث توسعه دریامحور، توسعه دریامحور در کشور خودمان یک اشاره‌ای کردم به توسعه سواحل و توسعه دریا، یک کمی باید عمیق‌تر از این ببینیم نگاهی که مقام معظم رهبری داشت و سیاستگذاری کشور ما هم در موضوع توسعه دریامحور دارد این را بعنوان یک پارادایم جدید می‌بیند برای توسعه کشور، بنابراین صرفا توسعه دریامحور را نباید محدود به فعالیت‌ها و کسب و کار‌های دریاپایه و کسب و کار‌هایی که در دریا دارد انجام می‌شود شما ببینید، تمام پس کرانه و تمام ارتباطاتی که بین فعالیت‌های دریایی وجود دارد مثلا مباحث کریدور‌ها، مثلا مباحث ترانزیت، این‌ها هم همه توسعه دریامحور جای خودش را باید پیدا بکند و در این نگاه سازمان کار اولی که کرد سعی کرد اولویت‌ها و طرح‌های پیشرانی که در کشور وجود دارد در نسبت به این پارادایم جدید توسعه را احصا بکند.
- الان مشخص شده؟
حسینی: بله، تا حدودی مشخص شده
- منتشر هم می‌شود؟
حسینی: این در قالب یک ماموریت درون سازمانی است که تکلیف شده به بخش‌های مختلف سازمان که هر کدام در هماهنگی با دستگاه‌های مربوطه این ماموریت را پیگیری کند.
- الان مثلا سه تا مهمترین طرحی که احصا کردید و قرار است که سازمان برنامه روی آنها اولویت بیشتری بگذارد چه چیز‌هایی است؟
حسینی: سه تا حوزه، یک حوزه ترانزیت است که در این جا تدبیر سازمان این است که حتما باید حوزه ترانزیت کشور با محوریت بخش ریلی به ویژه محدوده راه آهن چابهار به زاهدان که الان آن کریدور شرق کشور را پوشش می‌دهد و باعث می‌شود که یکی از نقاط استراتژیک کشور از این بن بستی که الان وجود دارد خارج بشود، در اولویت‌ها قرار گرفته، یک این بوده.
دوم: حوزه زیرساخت‌های تامین آب در مناطق جنوبی کشور در اولویت‌های سازمان قرار گرفته، جلسات خیلی خوبی را با دوستان مان در وزارت نیرو داشتیم توافقات خیلی خوبی انجام شده به زودی ما شاهد تغییرات خیلی خوبی در الگوی سرمایه گذاری و الگوی کسب و کار در این حوزه خواهیم بود.
این به‌زودی مثلا می‌شود چه زمانی؟
حسینی: اقدامات اولیه آن انجام شده یعنی از نظر کار اداری آن انجام شده، اما بالاخره سرمایه گذاری یک امر زمان بری است که کار باید بیاید و سرمایه باید تجهیز بشود کار روی زمین قرار بگیرد، اما اقدامات اداری آن انجام شده، دستور هم هست که تسریع بشود.
- سومی را نگفتید که چه بود؟
حسینی: یک نکته را بگویم و بعد وارد بحث سوم بشوم، یک تاکیدی هم سازمان دارد که در دور جدید که حتما توسعه دریامحور نباید با آن پارادایم توسعه دولت محوری که در گذشته داشتیم که برگرفته از آن زیست نفتی کشور بود جلو برود به این معنا که دولت باید درجایگاه رگولاتوری یا سیاستگذاری یا تدبیر و تمشیت کار خودش قرار بگیرد و سرمایه گذاری چه در حوزه کسب و کار و چه در حوزه زیرساخت باید با محوریت بخش خصوصی جلو برود و این مواردی که در گزارش شما هم بود را ما از این به بعد کمتر شاهد باشیم، سازمان برنامه و بودجه درتمام این مباحثی که خدمت شما عرض کردم تلاشش بر این است که این الگوی جدید یا این پارادایم جدید را در توسعه دریامحور پیگیری بکند و راه بیاندازد، حوزه سومی که اشاره کردید که برای ما موضوعیت دارد و مهم است و داریم پیگیری می‌کنیم موضوع تامین انرژی است که در این موضوع هم در برنامه رفع ناترازی انرژی که در کشور سازمان دارد پیگیری می‌کند بخشی از آن برمی گردد به سرمایه گذاری‌هایی که می‌خواهد در این مناطق انجام شود، یک نکته‌ای را هم در بحث سیاستگذاری بگویم که سیاستگذاری در حوزه دریاپایه درکشور ما با توجه به شرایط جغرافیایی یک امر ناهمگون هم است، یعنی سواحل شمال مان یک مباحثی دارد یک مدلی از سیاستگذاری را می‌طلبد، سواحل جنوب از غرب بندرعباس به استان خوزستان یک مباحثی را دارد و از شرق بندرعباس آن جایی که معروف است به مَکُران یا به تعبیر مردم عزیز جنوب کشورمان مَکُران یک مباحث خاص خودش را دارد و سیاستگذاری در این‌ها متفاوت است و اولویت گذاری‌ها هم متفاوت خواهد بود.
- یک صحبت‌هایی می‌شد که سازمان برنامه و بودجه بشود آن عقل منفصله چرا این اتفاق نیفتاد، به هرحال سازمان برنامه و بودجه می‌تواند دستگاهی باشد که هم در حوزه برنامه ریزی، در حوزه بودجه‌ریزی بتواند مهمترین نقش را در این توسعه ایفا بکند، چرا این اتفاقات در خصوص سازمان شما نیفتاد؟
حسینی: این عدم تقارنی که بین توزیع اختیارات و مسئولیت‌ها بعضا درکشور وجود دارد و به‌هرحال دستگاه‌های بخشی هستند که مسئولیت‌شان بخشی است، اما اختیارات شان در حوزه دریا خیلی متمرکز است مثل سازمان بنادر که اختیارات موسعی دارد در حوزه بنادر و تکالیفی دارد یا دستگاه‌های دیگر، این باعث شد که یک اختلافی در دولت گذشته وجود داشته باشد در باب این که چه کسی باید مسئول این باشد طبعا سازمان برنامه خودش مستقلا که نمی‌توانست این مسئولیت را به‌عهده بگیرد مگر این که از سمت ریاست محترم جمهور یا معاون اول این تکلیف به او ابلاغ می‌شد، این ابلاغ صورت نپذیرفت دردولت قبل به صورت رسمی، ولی سازمان به‌واسطه آن نقش برنامه‌ریز خودش کار‌های خودش را انجام داد که بخشی از آن در آن برنامه جامع متصور است و ملاحظه می‌شود.
در دولت چهاردهم با اهتمام این که جناب آقای دکتر پزشکیان به این موضوع سیاست‌های کلی توسعه دریامحور داشتند ایشان تدبیری را کردند و یک نماینده ویژه »اقای مهندس عبدالعلی زاده» را برای این کار منصوب کردند و تدبیر ایشان این است که همه کار‌ها با هماهنگی نماینده ویژه شان کار جلو برود که البته تازه این اتفاق افتاده، یک چند صباحی بیشتر نیست که یعنی دو سه هفته است که این اتفاق افتاده، تلاش بر این است که در دولت فعلی این انشقاقی که ما در گذشته داشتیم برطرف بشود یک وحدت و یکپارچگی اتفاق بیفتد وحدت فرماندهی به قول آقای دکتر اتفاق بیفتد و این چالش برطرف شود، در این تلاشی که دارد انجام می‌شود طبق درخواستی که هم خود آقای ریاست محترم جمهور داشتند هم تاکیدات خود آقای مهندس عبدالعلی زاده مقرر شده که سازمان برنامه آن نقشی که جنابعالی فرمودید را به‌عهده بگیرد و به‌عنوان آن بازوی مشورتی یا عقل منفصل ریاست محترم جمهور و دستگاه دولت کار‌ها را در کنار نماینده ویژه و با محوریت ایشان پیش ببرد.
- یعنی با محوریت ایشان با فرماندهی شما یعنی کار‌ها را شما پیش می‌برید؟
حسینی: حالا محوریت و فرماندهی را نمی‌دانم چقدر با هم فرق دارد با هم بهرحال تدبیر ریاست محترم جمهور این بوده که فرماندهی با ایشان باشد، اما تاکید خود آقای مهندس عبدالعلی زاده و تاکید آقای دکتر پزشکیان این است که، چون نهاد برنامه‌ریز دولت سازمان برنامه و بودجه است و آن بدنه اصلی کارشناسی در آنجا قرار دارد آن بخشی که باید در کنار ایشان این کار فرماندهی و هماهنگی را پیش ببرد سازمان برنامه و بودجه باشد که سازمان هم طبق تدابیر آقای دکتر پورمحمدی کارهایش را آغاز کرده کار‌های خوبی شروع شده که اگر لازم باشد در بخش‌های بعدی توضیح می‌دهم.
- اگر بفرمایید مثلا چند تا از کار‌های مهمی که شروع کردید را؟
حسینی: من این جا باید به یک اشاره‌ای بکنم در بحث توسعه دریامحور، توسعه دریامحور در کشور خودمان یک اشاره‌ای کردم به توسعه سواحل و توسعه دریا، یک کمی باید عمیق‌تر از این ببینیم نگاهی که مقام معظم رهبری داشت و سیاستگذاری کشور ما هم در موضوع توسعه دریامحور دارد این را بعنوان یک پارادایم جدید می‌بیند برای توسعه کشور، بنابراین صرفا توسعه دریامحور را نباید محدود به فعالیت‌ها و کسب و کار‌های دریاپایه و کسب و کار‌هایی که در دریا دارد انجام می‌شود شما ببینید، تمام پس کرانه و تمام ارتباطاتی که بین فعالیت‌های دریایی وجود دارد مثلا مباحث کریدور‌ها، مثلا مباحث ترانزیت، این‌ها هم همه توسعه دریامحور جای خودش را باید پیدا بکند و در این نگاه سازمان کار اولی که کرد سعی کرد اولویت‌ها و طرح‌های پیشرانی که در کشور وجود دارد در نسبت به این پارادایم جدید توسعه را احصا بکند.
- الان مشخص شده؟
حسینی: بله، تا حدودی مشخص شده
- منتشر هم می‌شود؟
حسینی: این در قالب یک ماموریت درون سازمانی است که تکلیف شده به بخش‌های مختلف سازمان که هر کدام در هماهنگی با دستگاه‌های مربوطه این ماموریت را پیگیری کند.
- الان مثلا سه تا مهمترین طرحی که احصا کردید و قرار است که سازمان برنامه روی آنها اولویت بیشتری بگذارد چه چیز‌هایی است؟
حسینی: بهتر است بگوییم سه تا حوزه، یک حوزه ترانزیت است که در این جا تدبیر سازمان این است که حتما باید حوزه ترانزیت کشور با محوریت بخش ریلی به ویژه محدوده راه آهن چابهار به زاهدان که الان آن کوریدور شرق کشور را پوشش می‌دهد و باعث می‌شود که یکی از نقاط استراتژیک کشور از این بن بستی که الان وجود دارد خارج بشود، در اولویت‌ها قرار گرفته، یک این بوده، دو: حوزه زیرساخت‌های تامین آب در مناطق جنوبی کشور در اولویت‌های سازمان قرار گرفته، جلسات خیلی خوبی را با دوستان مان در وزارت نیرو داشتیم توافقات خیلی خوبی انجام شده به زودی ما شاهد تغییرات خیلی خوبی در الگوی سرمایه گذاری و الگوی کسب و کار در این حوزه خواهیم بود.
- این بزودی مثلا می‌شود چه زمانی؟
حسینی: اقدامات اولیه آن انجام شده یعنی از نظر کار اداری آن انجام شده، اما بالاخره سرمایه گذاری یک امر زمان بری است که کار باید بیاید و سرمایه باید تجهیز بشود کار روی زمین قرار بگیرد، اما اقدامات اداری آن انجام شده، دستور هم هست که تسریع بشود، یک نکته را هم این جا عرض کنم ...
- سومی را نگفتید که چه بود؟
حسینی: یک نکته را بگویم و بعد وارد بحث سوم بشوم، یک تاکیدی هم سازمان دارد که در دور جدید که حتما توسعه دریامحور نباید با آن پارادایم توسعه دولت محوری که در گذشته داشتیم که برگرفته از آن زیست نفتی کشور بود جلو برود به این معنا که دولت باید درجایگاه رگولاتوری یا سیاستگذاری یا تدبیر و تمشیت کار خودش قرار بگیرد و سرمایه گذاری چه در حوزه کسب و کار و چه در حوزه زیرساخت باید با محوریت بخش خصوصی جلو برود و این مواردی که در گزارش شما هم بود را ما از این به بعد کمتر شاهد باشیم، سازمان برنامه و بودجه درتمام این مباحثی که خدمت شما عرض کردم تلاشش بر این است که این الگوی جدید یا این پارادایم جدید را در توسعه دریامحور پیگیری بکند و راه بیاندازد، حوزه سومی که اشاره کردید که برای ما موضوعیت دارد و مهم است و داریم پیگیری می‌کنیم موضوع تامین انرژی است که در این موضوع هم در برنامه رفع ناترازی انرژی که در کشور سازمان دارد پیگیری می‌کند بخشی از آن برمی گردد به سرمایه گذاری‌هایی که می‌خواهد در این مناطق انجام شود، یک نکته‌ای را هم در بحث سیاستگذاری بگویم که سیاستگذاری در حوزه دریاپایه درکشور ما با توجه به شرایط جغرافیایی یک امر ناهمگون هم است، یعنی سواحل شمال مان یک مباحثی دارد یک مدلی از سیاستگذاری را می‌طلبد، سواحل جنوب از غرب بندرعباس به استان خوزستان یک مباحثی را دارد و از شرق بندرعباس آن جایی که معروف است به مکران یا به تعبیر مردم عزیز جنوب کشورمان مکوران یک مباحث خاص خودش را دارد و سیاستگذاری در این‌ها متفاوت است و اولویت گذاری‌ها هم متفاوت خواهد بود.
- از راهکارهایتان و مهمترین کار‌هایی که فکر می‌کنید انجام شود برای این که شود از این سهم استفاده کرد و به هر حال رشد اقتصادی بیشتری را از این دریا نصیب شد؟
حسینی: من نکته اولم این است که در یک سال گذشته کمترین اتفاقی که افتاده؛ این است که به واسطه این سیاست‌ها، التفات و توجه دستگاه‌ها به موضوع توسعه دریامحور، بیش از گذشته بوده، همین نشست‌هایی که برگزار شده، همین احصاء مسائلی که الان دوستان مطرح کردند اتفاق افتاده، خود یکی از دستاورد‌های مهم این سیاست‌ها بوده است. نکته دوم این است که ما در سازمان برنامه و بودجه تأکید داریم سیاست‌های کلی دریامحور باید محملی برای اصلاح نظامات حکمرانی کشور هم باشد. من یک نمونه دفعه قبل عرض کردم؛ در موضوع زیرساخت‌ها، مگر می‌شود ما جایی زیرساخت نداشته باشیم و بخواهد توسعه اتفاق بیفتد و باید حتماً زیرساخت اتفاق بیفتد، اما ما هم با ایشان موافقیم که مدل توسعه زیرساخت باید عوض شود. سازمان سعی می‌کند با الگو‌های جدید مشارکت عمومی و خصوصی، مدل‌های جدید توسعه زیرساخت‌ها در کشور را با محوریت بخش دریامحور و به طور مشخص در سواحل جنوبی پیگیری کند.
- مشخص‌ترین کاری که ما انتظار داریم تا پایان سال سازمان برنامه انجام دهد و می‌شود گفت یکی از نتایج و کار‌هایی که در این راستا حرکت می‌کنیم چیست؟
حسینی: نکته سوم هم تأکیدی است که سازمان و تأکیدات ریاست جمهور بر مشارکت جامعه محلی در توسعه دریامحور دارد که ما روی این خیلی تأکید داریم که حتماً توسعه دریامحور باید با محور جامعه محلی باشد که برای این هم برنامه‌هایی داریم، اما تا انتهای سال حتماً با محوریت نماینده ویژه رئیس جمهور، تکلیف طرح جامع توسعه دریامحور روشن خواهد شد. موضوع برنامه جامع که عرض کردم بازنگری‌های لازم در آن انجام خواهد شد و منابع مالی لازمی هم که برای این کار و به ویژه بحث زیرساخت‌ها است، حتماً برای بودجه سال آینده در نظر گرفته
خواهد شد.
گروه راهبردی -فیروز اسماعیلی - یک‌سال از ابلاغ سیاست‌های کلی دریامحور گذشت، ما در روزنامه دریایی اقتصادسرآمد از همه ظرفیت های رسانه ای استفاده می کنیم تا شاید گام های مهمی در این راستا برداشته و کمک حال اجرای سیاست های کلی دریامحور باشیم در همین راستا و به مناسبت ابلاغ 16آبان ماه به سراغ سایت صداوسیما رفتیم و از ظرفیت برنامه میز اقتصاد بهره گرفتیم. ظرفیت خوبی که مسئولان امر و کارشناسان خبره را به مشارکت در بحث مهم اقتصاددریامحور پای کار آورده است. سیدجعفر حسینی - رئیس امور آمایش سرزمین توسعه منطقه سازمان برنامه و بودجه حسن بیک محمدلو - کارشناس اقتصادی، با حضور در استودیو، غربالی دبیر کارگروه توسعه دریامحور سازمان بنادر و دریانوردی «ارتباط تصویری»، سالاری رئیس دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی «تلفنی» به بررسی موضوع توسعه دریا محور پرداخته شد.
در چنین روزی در سال گذشته سیاست‌های کلی این حوزه توسط رهبری نظام ابلاغ شد در این یک سالی که گذشت علیرغم این که ما یک موقعیت ممتازی همواره گفته شده از زبان مسئولان و کارشناسان که یک موقعیت ممتاز جغرافیایی داریم می‌توانستیم از هزاران کیلومتر سواحل و جزایری که داریم استفاده اقتصادی بهینه داشته باشیم ببینیم چقدر استفاده کردیم، بسته‌هایی که باید تدوین می‌شد طرح جامعی که باید تدوین می‌شد چقدر انجام شده، دستگاه‌هایی که وظیفه داشتند تکلیف روی دوششان بود چقدر کارشان را انجام دادند و چقدر از وظایف شان عقب هستند و اگر عقب هستند چرا؟
سهم 2 درصدی کسب و کار دریایی
از تولید ناخالص داخلی
سیدجعفر حسینی - رئیس امور آمایش سرزمین توسعه منطقه سازمان برنامه و بودجه در این رابطه می‌گوید: بر اساس آمار‌های موجود حدود ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور مرتبط با کسب‌وکار‌های دریایی است و این در حالی است که در برخی از کشور‌های دنیا تولید ناخالص آنها از دریا، به ۵۰ درصد هم می‌رسد.
- چرا وقتی تاکید می‌شود که توسعه می‌توانیم رقم بزنیم در حوزه دریا، علیرغم چیزی که برنامه ریزی شده مثلا عددی که داریم صحبت می‌کنیم ۱۶ درصد، چرا در تولید ناخالص داخلی مان یک رقمی بین دو تا دو و نیم درصد که خیلی کم است به این عدد رسیدیم چرا از این ظرفیت استفاده نشده است؟
حسینی: ما یک مسئله‌ای در بحث دریا داریم به صورت تاریخی آن هم حوزه نفت و گاز است یعنی ما یک التفات تاریخی در حوزه دریا به خاطر بحث نفت و گاز داشتیم، اما این با آن موضوع توسعه دریامحور فاصله دارد و بعضا در آمار و ارقام وقتی صحبت از سهم اقتصاد دریامحور در تولید ناخالص داخلی می‌شود برخی از فعالیت‌های مرتبط با این حوزه در نظر گرفته می‌شود وگرنه آمار و ارقام‌ها کمتر از این از نیم درصد داریم تا ۴ درصد را هم برآورد می‌کنند برای کشور.
- یعنی اگر نفت و گازش را فاکتور بگیریم؟
حسینی: اگر نفت و گاز را بخواهیم کامل در نظر بگیریم که عدد خیلی بالاتر از این است، چون در نفت و گاز یک سهم قابل توجهی در اقتصاد ملی ما دارد، اما برخی از فعالیت‌های مرتبط با نفت و گاز باید این بحث بشود.
- برای این که به این یک آمار واقعی برسیم می‌شود تفکیک شده و تفکیک نشده اش را عدد دقیق آن را بفرمایید؟
حسینی: یکی از دستورکار‌های دولت برای این کار که به بانک مرکزی و مرکز آمار ایران ابلاغ شده، مسئله محاسبه اقتصاد دریاست یا حساب اقماری اقتصاد دریا را باید این دو نهاد انجام بدهند که کار‌های ابتدایی آن شروع شده مرکز آمار، چون تا حالا در کشور اصلا این حساب اقماری محاسبه نمی‌شد این‌ها برآورد‌ها و تخمین‌هایی است که تا الان انجام شده، که بر اساس برآورد‌های دستگاه‌های مسئول بین نیم تا ۴ درصد برآورد شده، اما تدقیق آن یکی از محور‌هایی است که در برنامه جامعی که سال قبل دولت تصویب کرد به دستگاه‌های مسئول ابلاغ شد، این در مورد آمار.
- پس فرمودید کف آن نیم درصد و بدون احتساب نفت و گاز سقف آن ۴ درصد
حسینی: بر اساس برآورد‌هایی که انجام شده.
- یک کشور‌هایی که مثلا شبیه ما هستند این عدد روی چه حول و حوشی می‌چرخد؟
حسینی: یک کم متفاوت است یعنی حسابداری این یک کم پیچیدگی دارد خیلی دقیق نمی‌شود، اما ما کشور‌هایی داریم مثل چین که تا ۹ درصد هم در مورد آنها صحبت می‌شود منتها یک کمی این موضوع اقتصاد نفت و گاز برای ما مسئله است و باید این را دقیق کرد، چون ما کشور‌هایی داریم مثل ما اقتصاد نفت و گاز دارند، اما توسعه دریامحور هم داشتند مثل ایالات متحده آمریکا و برخی کشور‌های اروپایی که توسعه دریامحور هم داشتند و فعالیت‌های نفت و گاز هم قابل توجه است کلیه فعالیت‌های نفت و گاز را هم نمی‌شود از این حسابداری کسر کرد و کاهش داد برای همین هم عرض کردم که باید یک محاسبه دقیقی توسط مرکز آمار و بانک مرکزی انجام شود که در حال انجام است.
- مرکز آمار که ذیل سازمان برنامه است چه زمانی این عدد از آن در می‌آید که شما بتوانید به ما بگویید؟
حسینی: تحلیل ما این است که تلاش‌ها این است که ما بتوانیم برای سال آینده اولین تخمین هایمان را داشته باشیم
- چه زمانی در سال آینده؟
حسینی: این را باید دوستان مرکز آمار بگویند، چون یک بحث فنی است.
- تا سال آینده خیلی مانده چه برسد به کل سال آینده؟
حسینی: کلا تولید حساب‌های اقماری یک پیچیدگی‌هایی دارد یا یک کار پژوهشی اولیه لازم دارد برای این که بتوانیم تحقیق کنیم که کدام موضوعات از تولید ناخالص داخلی کشور مرتبط با این موضوع است و کدام موضوعات نیست این یک کار پژوهشی را می‌طلبد که دوستان ما در مرکز آمار کار را شروع کردند، اما یک زمانی را باید متصور باشیم، یک کمی هم کار کند شد بخاطر این تغییر و تحولات‌هایی بود که در دولت اتفاق افتاد، طبیعی بود.
- آقای حسینی، یک صحبت‌هایی می‌شد که سازمان برنامه و بودجه بشود آن عقل منفصله چرا این اتفاق نیفتاد، به هرحال سازمان برنامه و بودجه می‌تواند دستگاهی باشد که هم در حوزه برنامه ریزی، در حوزه بودجه ریزی بتواند مهمترین نقش را در این توسعه ایفا بکند، چرا این اتفاقات در خصوص سازمان شما نیفتاد؟
حسینی: این عدم تقارنی که بین توزیع اختیارات و مسئولیت‌ها بعضا درکشور وجود دارد و بهرحال دستگاه‌های بخشی هستند که مسئولیت شان بخشی است، اما اختیارات شان در حوزه دریا خیلی متمرکز است مثل سازمان بنادر که اختیارات موسعی دارد در حوزه بنادر و تکالیفی دارد یا دستگاه‌های دیگر، این باعث شد که یک اختلافی در دولت گذشته وجود داشته باشد در باب این که چه کسی باید مسئول این باشد طبعا سازمان برنامه خودش مستقلا که نمی‌توانست این مسئولیت را به‌عهده بگیرد مگر این که از سمت ریاست محترم جمهور یا معاون اول این تکلیف به او ابلاغ می‌شد، این ابلاغ صورت نپذیرفت دردولت قبل به صورت رسمی، ولی سازمان بواسطه آن نقش برنامه ریز خودش کار‌های خودش را انجام داد که بخشی از آن در آن برنامه جامع متصور است و ملاحظه می‌شود. در دولت چهاردهم با اهتمام این که جناب آقای دکتر پزشکیان به این موضوع سیاست‌های کلی توسعه دریامحور داشتند ایشان تدبیری را کردند و یک نماینده ویژه‌ای را اقای مهندس عبدالعلی زاده را برای این کار منصوب کردند و تدبیر ایشان این است که همه کار‌ها با هماهنگی نماینده ویژه شان کار جلو برود که البته تازه این اتفاق افتاده، یک چند صباحی بیشتر نیست که یعنی دو سه هفته است که این اتفاق افتاده، تلاش بر این است که در دولت فعلی این انشقاقی که ما در گذشته داشتیم برطرف بشود یک وحدت و یکپارچگی اتفاق بیفتد وحدت فرماندهی به قول اقای دکتر اتفاق بیفتد و این چالش برطرف شود، در این تلاشی که دارد انجام می‌شود طبق درخواستی که هم خود آقای ریاست محترم جمهور داشتند هم تاکیدات خود آقای مهندس عبدالعلی زاده مقرر شده که سازمان برنامه آن نقشی که جنابعالی فرمودید را بعهده بگیرد و بعنوان آن بازوی مشورتی یا عقل منفصل ریاست محترم جمهور و دستگاه دولت کار‌ها را در کنار نماینده ویژه و با محوریت ایشان پیش ببرد.
- یعنی با محوریت ایشان با فرماندهی شما یعنی کار‌ها را شما پیش می‌برید؟
حسینی: حالا محوریت و فرماندهی را نمی‌دانم چقدر با هم فرق دارد با هم بهرحال تدبیر ریاست محترم جمهور این بوده که فرماندهی با ایشان باشد، اما تاکید خود آقای مهندس عبدالعلی زاده و تاکید آقای دکتر پزشکیان این است که، چون نهاد برنامه ریز دولت سازمان برنامه و بودجه است و آن بدنه اصلی کارشناسی در آنجا قرار دارد آن بخشی که باید در کنار ایشان این کار فرماندهی و هماهنگی را پیش ببرد سازمان برنامه و بودجه باشد که سازمان هم طبق تدابیر آقای دکتر پورمحمدی کارهایش را آغاز کرده کار‌های خوبی شروع شده که اگر لازم باشد در بخش‌های بعدی توضیح می‌دهم.
- اگر بفرمایید مثلا چند تا از کار‌های مهمی که شروع کردید را؟
حسینی: من این جا باید به یک اشاره‌ای بکنم در بحث توسعه دریامحور، توسعه دریامحور در کشور خودمان یک اشاره‌ای کردم به توسعه سواحل و توسعه دریا، یک کمی باید عمیق‌تر از این ببینیم نگاهی که مقام معظم رهبری داشت و سیاستگذاری کشور ما هم در موضوع توسعه دریامحور دارد این را بعنوان یک پارادایم جدید می‌بیند برای توسعه کشور، بنابراین صرفا توسعه دریامحور را نباید محدود به فعالیت‌ها و کسب و کار‌های دریاپایه و کسب و کار‌هایی که در دریا دارد انجام می‌شود شما ببینید، تمام پس کرانه و تمام ارتباطاتی که بین فعالیت‌های دریایی وجود دارد مثلا مباحث کریدور‌ها، مثلا مباحث ترانزیت، این‌ها هم همه توسعه دریامحور جای خودش را باید پیدا بکند و در این نگاه سازمان کار اولی که کرد سعی کرد اولویت‌ها و طرح‌های پیشرانی که در کشور وجود دارد در نسبت به این پارادایم جدید توسعه را احصا بکند.
- الان مشخص شده؟
حسینی: بله، تا حدودی مشخص شده
- منتشر هم می‌شود؟
حسینی: این در قالب یک ماموریت درون سازمانی است که تکلیف شده به بخش‌های مختلف سازمان که هر کدام در هماهنگی با دستگاه‌های مربوطه این ماموریت را پیگیری کند.
- الان مثلا سه تا مهمترین طرحی که احصا کردید و قرار است که سازمان برنامه روی آنها اولویت بیشتری بگذارد چه چیز‌هایی است؟
حسینی: سه تا حوزه، یک حوزه ترانزیت است که در این جا تدبیر سازمان این است که حتما باید حوزه ترانزیت کشور با محوریت بخش ریلی به ویژه محدوده راه آهن چابهار به زاهدان که الان آن کریدور شرق کشور را پوشش می‌دهد و باعث می‌شود که یکی از نقاط استراتژیک کشور از این بن بستی که الان وجود دارد خارج بشود، در اولویت‌ها قرار گرفته، یک این بوده.
دوم: حوزه زیرساخت‌های تامین آب در مناطق جنوبی کشور در اولویت‌های سازمان قرار گرفته، جلسات خیلی خوبی را با دوستان مان در وزارت نیرو داشتیم توافقات خیلی خوبی انجام شده به زودی ما شاهد تغییرات خیلی خوبی در الگوی سرمایه گذاری و الگوی کسب و کار در این حوزه خواهیم بود.
این به‌زودی مثلا می‌شود چه زمانی؟
حسینی: اقدامات اولیه آن انجام شده یعنی از نظر کار اداری آن انجام شده، اما بالاخره سرمایه گذاری یک امر زمان بری است که کار باید بیاید و سرمایه باید تجهیز بشود کار روی زمین قرار بگیرد، اما اقدامات اداری آن انجام شده، دستور هم هست که تسریع بشود.
- سومی را نگفتید که چه بود؟
حسینی: یک نکته را بگویم و بعد وارد بحث سوم بشوم، یک تاکیدی هم سازمان دارد که در دور جدید که حتما توسعه دریامحور نباید با آن پارادایم توسعه دولت محوری که در گذشته داشتیم که برگرفته از آن زیست نفتی کشور بود جلو برود به این معنا که دولت باید درجایگاه رگولاتوری یا سیاستگذاری یا تدبیر و تمشیت کار خودش قرار بگیرد و سرمایه گذاری چه در حوزه کسب و کار و چه در حوزه زیرساخت باید با محوریت بخش خصوصی جلو برود و این مواردی که در گزارش شما هم بود را ما از این به بعد کمتر شاهد باشیم، سازمان برنامه و بودجه درتمام این مباحثی که خدمت شما عرض کردم تلاشش بر این است که این الگوی جدید یا این پارادایم جدید را در توسعه دریامحور پیگیری بکند و راه بیاندازد، حوزه سومی که اشاره کردید که برای ما موضوعیت دارد و مهم است و داریم پیگیری می‌کنیم موضوع تامین انرژی است که در این موضوع هم در برنامه رفع ناترازی انرژی که در کشور سازمان دارد پیگیری می‌کند بخشی از آن برمی گردد به سرمایه گذاری‌هایی که می‌خواهد در این مناطق انجام شود، یک نکته‌ای را هم در بحث سیاستگذاری بگویم که سیاستگذاری در حوزه دریاپایه درکشور ما با توجه به شرایط جغرافیایی یک امر ناهمگون هم است، یعنی سواحل شمال مان یک مباحثی دارد یک مدلی از سیاستگذاری را می‌طلبد، سواحل جنوب از غرب بندرعباس به استان خوزستان یک مباحثی را دارد و از شرق بندرعباس آن جایی که معروف است به مَکُران یا به تعبیر مردم عزیز جنوب کشورمان مَکُران یک مباحث خاص خودش را دارد و سیاستگذاری در این‌ها متفاوت است و اولویت گذاری‌ها هم متفاوت خواهد بود.
- یک صحبت‌هایی می‌شد که سازمان برنامه و بودجه بشود آن عقل منفصله چرا این اتفاق نیفتاد، به هرحال سازمان برنامه و بودجه می‌تواند دستگاهی باشد که هم در حوزه برنامه ریزی، در حوزه بودجه‌ریزی بتواند مهمترین نقش را در این توسعه ایفا بکند، چرا این اتفاقات در خصوص سازمان شما نیفتاد؟
حسینی: این عدم تقارنی که بین توزیع اختیارات و مسئولیت‌ها بعضا درکشور وجود دارد و به‌هرحال دستگاه‌های بخشی هستند که مسئولیت‌شان بخشی است، اما اختیارات شان در حوزه دریا خیلی متمرکز است مثل سازمان بنادر که اختیارات موسعی دارد در حوزه بنادر و تکالیفی دارد یا دستگاه‌های دیگر، این باعث شد که یک اختلافی در دولت گذشته وجود داشته باشد در باب این که چه کسی باید مسئول این باشد طبعا سازمان برنامه خودش مستقلا که نمی‌توانست این مسئولیت را به‌عهده بگیرد مگر این که از سمت ریاست محترم جمهور یا معاون اول این تکلیف به او ابلاغ می‌شد، این ابلاغ صورت نپذیرفت دردولت قبل به صورت رسمی، ولی سازمان به‌واسطه آن نقش برنامه‌ریز خودش کار‌های خودش را انجام داد که بخشی از آن در آن برنامه جامع متصور است و ملاحظه می‌شود.
در دولت چهاردهم با اهتمام این که جناب آقای دکتر پزشکیان به این موضوع سیاست‌های کلی توسعه دریامحور داشتند ایشان تدبیری را کردند و یک نماینده ویژه »اقای مهندس عبدالعلی زاده» را برای این کار منصوب کردند و تدبیر ایشان این است که همه کار‌ها با هماهنگی نماینده ویژه شان کار جلو برود که البته تازه این اتفاق افتاده، یک چند صباحی بیشتر نیست که یعنی دو سه هفته است که این اتفاق افتاده، تلاش بر این است که در دولت فعلی این انشقاقی که ما در گذشته داشتیم برطرف بشود یک وحدت و یکپارچگی اتفاق بیفتد وحدت فرماندهی به قول آقای دکتر اتفاق بیفتد و این چالش برطرف شود، در این تلاشی که دارد انجام می‌شود طبق درخواستی که هم خود آقای ریاست محترم جمهور داشتند هم تاکیدات خود آقای مهندس عبدالعلی زاده مقرر شده که سازمان برنامه آن نقشی که جنابعالی فرمودید را به‌عهده بگیرد و به‌عنوان آن بازوی مشورتی یا عقل منفصل ریاست محترم جمهور و دستگاه دولت کار‌ها را در کنار نماینده ویژه و با محوریت ایشان پیش ببرد.
- یعنی با محوریت ایشان با فرماندهی شما یعنی کار‌ها را شما پیش می‌برید؟
حسینی: حالا محوریت و فرماندهی را نمی‌دانم چقدر با هم فرق دارد با هم بهرحال تدبیر ریاست محترم جمهور این بوده که فرماندهی با ایشان باشد، اما تاکید خود آقای مهندس عبدالعلی زاده و تاکید آقای دکتر پزشکیان این است که، چون نهاد برنامه‌ریز دولت سازمان برنامه و بودجه است و آن بدنه اصلی کارشناسی در آنجا قرار دارد آن بخشی که باید در کنار ایشان این کار فرماندهی و هماهنگی را پیش ببرد سازمان برنامه و بودجه باشد که سازمان هم طبق تدابیر آقای دکتر پورمحمدی کارهایش را آغاز کرده کار‌های خوبی شروع شده که اگر لازم باشد در بخش‌های بعدی توضیح می‌دهم.
- اگر بفرمایید مثلا چند تا از کار‌های مهمی که شروع کردید را؟
حسینی: من این جا باید به یک اشاره‌ای بکنم در بحث توسعه دریامحور، توسعه دریامحور در کشور خودمان یک اشاره‌ای کردم به توسعه سواحل و توسعه دریا، یک کمی باید عمیق‌تر از این ببینیم نگاهی که مقام معظم رهبری داشت و سیاستگذاری کشور ما هم در موضوع توسعه دریامحور دارد این را بعنوان یک پارادایم جدید می‌بیند برای توسعه کشور، بنابراین صرفا توسعه دریامحور را نباید محدود به فعالیت‌ها و کسب و کار‌های دریاپایه و کسب و کار‌هایی که در دریا دارد انجام می‌شود شما ببینید، تمام پس کرانه و تمام ارتباطاتی که بین فعالیت‌های دریایی وجود دارد مثلا مباحث کریدور‌ها، مثلا مباحث ترانزیت، این‌ها هم همه توسعه دریامحور جای خودش را باید پیدا بکند و در این نگاه سازمان کار اولی که کرد سعی کرد اولویت‌ها و طرح‌های پیشرانی که در کشور وجود دارد در نسبت به این پارادایم جدید توسعه را احصا بکند.
- الان مشخص شده؟
حسینی: بله، تا حدودی مشخص شده
- منتشر هم می‌شود؟
حسینی: این در قالب یک ماموریت درون سازمانی است که تکلیف شده به بخش‌های مختلف سازمان که هر کدام در هماهنگی با دستگاه‌های مربوطه این ماموریت را پیگیری کند.
- الان مثلا سه تا مهمترین طرحی که احصا کردید و قرار است که سازمان برنامه روی آنها اولویت بیشتری بگذارد چه چیز‌هایی است؟
حسینی: بهتر است بگوییم سه تا حوزه، یک حوزه ترانزیت است که در این جا تدبیر سازمان این است که حتما باید حوزه ترانزیت کشور با محوریت بخش ریلی به ویژه محدوده راه آهن چابهار به زاهدان که الان آن کوریدور شرق کشور را پوشش می‌دهد و باعث می‌شود که یکی از نقاط استراتژیک کشور از این بن بستی که الان وجود دارد خارج بشود، در اولویت‌ها قرار گرفته، یک این بوده، دو: حوزه زیرساخت‌های تامین آب در مناطق جنوبی کشور در اولویت‌های سازمان قرار گرفته، جلسات خیلی خوبی را با دوستان مان در وزارت نیرو داشتیم توافقات خیلی خوبی انجام شده به زودی ما شاهد تغییرات خیلی خوبی در الگوی سرمایه گذاری و الگوی کسب و کار در این حوزه خواهیم بود.
- این بزودی مثلا می‌شود چه زمانی؟
حسینی: اقدامات اولیه آن انجام شده یعنی از نظر کار اداری آن انجام شده، اما بالاخره سرمایه گذاری یک امر زمان بری است که کار باید بیاید و سرمایه باید تجهیز بشود کار روی زمین قرار بگیرد، اما اقدامات اداری آن انجام شده، دستور هم هست که تسریع بشود، یک نکته را هم این جا عرض کنم ...
- سومی را نگفتید که چه بود؟
حسینی: یک نکته را بگویم و بعد وارد بحث سوم بشوم، یک تاکیدی هم سازمان دارد که در دور جدید که حتما توسعه دریامحور نباید با آن پارادایم توسعه دولت محوری که در گذشته داشتیم که برگرفته از آن زیست نفتی کشور بود جلو برود به این معنا که دولت باید درجایگاه رگولاتوری یا سیاستگذاری یا تدبیر و تمشیت کار خودش قرار بگیرد و سرمایه گذاری چه در حوزه کسب و کار و چه در حوزه زیرساخت باید با محوریت بخش خصوصی جلو برود و این مواردی که در گزارش شما هم بود را ما از این به بعد کمتر شاهد باشیم، سازمان برنامه و بودجه درتمام این مباحثی که خدمت شما عرض کردم تلاشش بر این است که این الگوی جدید یا این پارادایم جدید را در توسعه دریامحور پیگیری بکند و راه بیاندازد، حوزه سومی که اشاره کردید که برای ما موضوعیت دارد و مهم است و داریم پیگیری می‌کنیم موضوع تامین انرژی است که در این موضوع هم در برنامه رفع ناترازی انرژی که در کشور سازمان دارد پیگیری می‌کند بخشی از آن برمی گردد به سرمایه گذاری‌هایی که می‌خواهد در این مناطق انجام شود، یک نکته‌ای را هم در بحث سیاستگذاری بگویم که سیاستگذاری در حوزه دریاپایه درکشور ما با توجه به شرایط جغرافیایی یک امر ناهمگون هم است، یعنی سواحل شمال مان یک مباحثی دارد یک مدلی از سیاستگذاری را می‌طلبد، سواحل جنوب از غرب بندرعباس به استان خوزستان یک مباحثی را دارد و از شرق بندرعباس آن جایی که معروف است به مکران یا به تعبیر مردم عزیز جنوب کشورمان مکوران یک مباحث خاص خودش را دارد و سیاستگذاری در این‌ها متفاوت است و اولویت گذاری‌ها هم متفاوت خواهد بود.
- از راهکارهایتان و مهمترین کار‌هایی که فکر می‌کنید انجام شود برای این که شود از این سهم استفاده کرد و به هر حال رشد اقتصادی بیشتری را از این دریا نصیب شد؟
حسینی: من نکته اولم این است که در یک سال گذشته کمترین اتفاقی که افتاده؛ این است که به واسطه این سیاست‌ها، التفات و توجه دستگاه‌ها به موضوع توسعه دریامحور، بیش از گذشته بوده، همین نشست‌هایی که برگزار شده، همین احصاء مسائلی که الان دوستان مطرح کردند اتفاق افتاده، خود یکی از دستاورد‌های مهم این سیاست‌ها بوده است. نکته دوم این است که ما در سازمان برنامه و بودجه تأکید داریم سیاست‌های کلی دریامحور باید محملی برای اصلاح نظامات حکمرانی کشور هم باشد. من یک نمونه دفعه قبل عرض کردم؛ در موضوع زیرساخت‌ها، مگر می‌شود ما جایی زیرساخت نداشته باشیم و بخواهد توسعه اتفاق بیفتد و باید حتماً زیرساخت اتفاق بیفتد، اما ما هم با ایشان موافقیم که مدل توسعه زیرساخت باید عوض شود. سازمان سعی می‌کند با الگو‌های جدید مشارکت عمومی و خصوصی، مدل‌های جدید توسعه زیرساخت‌ها در کشور را با محوریت بخش دریامحور و به طور مشخص در سواحل جنوبی پیگیری کند.
- مشخص‌ترین کاری که ما انتظار داریم تا پایان سال سازمان برنامه انجام دهد و می‌شود گفت یکی از نتایج و کار‌هایی که در این راستا حرکت می‌کنیم چیست؟
حسینی: نکته سوم هم تأکیدی است که سازمان و تأکیدات ریاست جمهور بر مشارکت جامعه محلی در توسعه دریامحور دارد که ما روی این خیلی تأکید داریم که حتماً توسعه دریامحور باید با محور جامعه محلی باشد که برای این هم برنامه‌هایی داریم، اما تا انتهای سال حتماً با محوریت نماینده ویژه رئیس جمهور، تکلیف طرح جامع توسعه دریامحور روشن خواهد شد. موضوع برنامه جامع که عرض کردم بازنگری‌های لازم در آن انجام خواهد شد و منابع مالی لازمی هم که برای این کار و به ویژه بحث زیرساخت‌ها است، حتماً برای بودجه سال آینده در نظر گرفته
خواهد شد.