لزوم فرهنگسازی دریا پایه
حمیدرضا آبایی - یکی از دلایلی که سفرهای دریایی در کشور اشاعه پیدا نکرده به دلیل عدم توجه مسئولان و فرهنگسازی در بین مردم است در حقیقت نسبت به دریا بیگانه هستیم. متاسفانه مردم با فرهنگ دریا آشنا نیستند و وقتی به دریا می رسیم متوقف می شویم. یکی از مباحث اصلی در بحث توسعه دریامحور توجه اساسی به اقتصاد دریا است،
یکی دیگر از دلایل در عقب ماندگی در توسعه دریامحور نبود یک نقشه راه مصوب است که همه دستگاه ها و سازمان به صورت یکپارچه همراهی و همکاری کنند و این مدیریت یکپارچه منجر به ایجاد زیرساخت های مناسب شود و در کنار آن صنایع مرتبط با دریا یا صنایع آب بر در کنار دریا ایجاد شود.
اگر به سندها و چشم اندازهای کشور توجه کنیم سال ۱۳۵۳ یک شرکتی که نقشه راه توسعه دریا محور را بررسی می کرد بر توجه به توسعه سواحل مکران تاکید و برآورد کرد که در سال ۶۵ که جمعیت ایران ۵۰ میلیون نفر خواهد شد ۲۵ میلیون می‌توانند در ساحل مَکُران زندگی کنند و در کنار آن نیز طرح های بزرگ گردشگری شیلاتی بنادر و صنایع تولیدی و حتی صنایع آب بر مانند فولاد و...می توانند در کنار ساحل قرار گیرد.اما این منطقه تا کنون توسعه نیافته است.
مکران از عقب ماندگی خاصی در بخش صنعت و صنایع برخوردار است، درایت مقام معظم رهبری با توجه به شرایط و تاکید ایشان بر توسعه دریامحور باعث شد سند توسعه دریامحور ابلاغ شود. سند توسعه بر موضوع یکپارچگی در مدیریت و تهیه طرح جامع تاکید دارد و اقدامات همه دستگاه های متولی نیز باید بر اساس آن و در این راستا باشد.
تاکنون دستگاه های متولی توسعه دریا در یک محیط با مدیریت یکپارچه ای مواجه نبوده اند و به طور کلی می توان گفت تعامل بین بخشی در کشور ما در این بخش بسیار کم است. اگر اقدامی هم انجام شود در مسیر منافع بخشی بوده و به کل نگری توجهی نمی شود. در همه بخش ها از جمله محیط زیست، منابع طبیعی، سازمان بنادر، شیلات و ... به جای کلی نگری بخشی نگر بودیم.
برای مثال به دلایل زیست محیطی صنایع فولاد در مرکز کشور قرار گرفته اند که هیچ آبی در آن نیست در حالی که این صنایع بسیار آب بر هستند و باید در کنار سواحل باشند.
قرار نیست صنایعی که ایجاد می شوند همه مخل محیط زیست باشند. در کنار سواحل اروپا کارخانه های ذوب فلزات وجود دارد در حالی که محیط زیست در انجام از اهمیت بسیاری برخوردار است. هرسیستم و صنعتی می تواند با استفاده از شرایط به وجود آمده به جای تخریب گر، کمک کننده باشد. قرار نیست صنایع چوب در جنگل نباشد چون به جنگل آسیب می رساند. بلکه صنایع می توانند با استفاده از سیستم های پیشرفته و تکنولوژهای روز دنیا به صنایع سبز تبدیل شود. که البته همه این موارد نیازمند نقشه راه است.
تنها چیزی که بخش خصوصی نیاز دارد علاوه بر اشاعه فرهنگ استفاده از دریا، توجیه اقتصادی طرح است. بنابراین با توجه به اینکه اقتصاد بر پایه دریا بسیار سودآور است فقط باید بتوانیم سرمایه گذاران را به این بخش جذب کنیم تا آنها بتوانند در صنعت بندری و دریایی، رونق گردشگری و ایجاد صنایع مرتبط با دریا اقدام کنند.
در همه زمینه ها برای پیشرفت نیاز به نقشه راه یعنی به طرح جامع داریم. اگر طرح های جامع در برگیرنده تمام شرایط باشند و آینده نگری، آینده پژوهی و انعطاف پذیری داشته باشد باعث می شود در توسعه دریا و اقتصاد دریا گام های اساسی برداریم. همچنین همه سازمان ها و دستگاه ها نیز باید تکالیف خود را بر اساس برنامه و اقدامات اجرایی آنها انجام دهند.
بنابراین نبود نقشه راه برای توسعه دریامحور و همچنین عدم مدیریت یکپارچه در جهت هماهنگی سازمان های مرتبط در توسعه اقتصاد دریا ایران را در حوزه اقتصاددریا در شرایط کنونی قرار داده است.
یکی دیگر از دلایل در عقب ماندگی در توسعه دریامحور نبود یک نقشه راه مصوب است که همه دستگاه ها و سازمان به صورت یکپارچه همراهی و همکاری کنند و این مدیریت یکپارچه منجر به ایجاد زیرساخت های مناسب شود و در کنار آن صنایع مرتبط با دریا یا صنایع آب بر در کنار دریا ایجاد شود.
اگر به سندها و چشم اندازهای کشور توجه کنیم سال ۱۳۵۳ یک شرکتی که نقشه راه توسعه دریا محور را بررسی می کرد بر توجه به توسعه سواحل مکران تاکید و برآورد کرد که در سال ۶۵ که جمعیت ایران ۵۰ میلیون نفر خواهد شد ۲۵ میلیون می‌توانند در ساحل مَکُران زندگی کنند و در کنار آن نیز طرح های بزرگ گردشگری شیلاتی بنادر و صنایع تولیدی و حتی صنایع آب بر مانند فولاد و...می توانند در کنار ساحل قرار گیرد.اما این منطقه تا کنون توسعه نیافته است.
مکران از عقب ماندگی خاصی در بخش صنعت و صنایع برخوردار است، درایت مقام معظم رهبری با توجه به شرایط و تاکید ایشان بر توسعه دریامحور باعث شد سند توسعه دریامحور ابلاغ شود. سند توسعه بر موضوع یکپارچگی در مدیریت و تهیه طرح جامع تاکید دارد و اقدامات همه دستگاه های متولی نیز باید بر اساس آن و در این راستا باشد.
تاکنون دستگاه های متولی توسعه دریا در یک محیط با مدیریت یکپارچه ای مواجه نبوده اند و به طور کلی می توان گفت تعامل بین بخشی در کشور ما در این بخش بسیار کم است. اگر اقدامی هم انجام شود در مسیر منافع بخشی بوده و به کل نگری توجهی نمی شود. در همه بخش ها از جمله محیط زیست، منابع طبیعی، سازمان بنادر، شیلات و ... به جای کلی نگری بخشی نگر بودیم.
برای مثال به دلایل زیست محیطی صنایع فولاد در مرکز کشور قرار گرفته اند که هیچ آبی در آن نیست در حالی که این صنایع بسیار آب بر هستند و باید در کنار سواحل باشند.
قرار نیست صنایعی که ایجاد می شوند همه مخل محیط زیست باشند. در کنار سواحل اروپا کارخانه های ذوب فلزات وجود دارد در حالی که محیط زیست در انجام از اهمیت بسیاری برخوردار است. هرسیستم و صنعتی می تواند با استفاده از شرایط به وجود آمده به جای تخریب گر، کمک کننده باشد. قرار نیست صنایع چوب در جنگل نباشد چون به جنگل آسیب می رساند. بلکه صنایع می توانند با استفاده از سیستم های پیشرفته و تکنولوژهای روز دنیا به صنایع سبز تبدیل شود. که البته همه این موارد نیازمند نقشه راه است.
تنها چیزی که بخش خصوصی نیاز دارد علاوه بر اشاعه فرهنگ استفاده از دریا، توجیه اقتصادی طرح است. بنابراین با توجه به اینکه اقتصاد بر پایه دریا بسیار سودآور است فقط باید بتوانیم سرمایه گذاران را به این بخش جذب کنیم تا آنها بتوانند در صنعت بندری و دریایی، رونق گردشگری و ایجاد صنایع مرتبط با دریا اقدام کنند.
در همه زمینه ها برای پیشرفت نیاز به نقشه راه یعنی به طرح جامع داریم. اگر طرح های جامع در برگیرنده تمام شرایط باشند و آینده نگری، آینده پژوهی و انعطاف پذیری داشته باشد باعث می شود در توسعه دریا و اقتصاد دریا گام های اساسی برداریم. همچنین همه سازمان ها و دستگاه ها نیز باید تکالیف خود را بر اساس برنامه و اقدامات اجرایی آنها انجام دهند.
بنابراین نبود نقشه راه برای توسعه دریامحور و همچنین عدم مدیریت یکپارچه در جهت هماهنگی سازمان های مرتبط در توسعه اقتصاد دریا ایران را در حوزه اقتصاددریا در شرایط کنونی قرار داده است.