«روزنامه دریایی سرآمد» از نابودی یکی از نمادهای گردشگری گزارش میدهد؛
نابودی کشتی یونانی در پی بیتوجهی منطقه آزاد کیش
نفسهای پایانی غول خاطره ها در جزیره کیش
گروه گردشگری -سهیل مرتضوی- یکی از مهمترین نمادهای گردشگری جزایر ایرانی خلیج فارس در آستانه نابودی قرار دارد و آنطور که مسئولان گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش میگویند، امکان احیای آن وجود ندارد. صحبت از کشتی یونانی به گل نشسته در سواحل جزیره کیش است. اکثر افرادی که به این جزیره سفره کردهاند، عکسهایی دارند که کشتی یونانی در پس زمینه آن دیده میشود.
به گزارش روزنامه دریایی سرآمد، هنوز دلیل قطعی به گل نشستن کشتی یونانی در سواحل جزیره کیش مشخص نشده است. این کشتی در تاریخ ۴ مرداد ۱۳۴۵ به دلایل نامشخص، در ساحل غربی جزیره کیش و نزدیک روستای باغو به گل نشست. از همان زمان بود که این جسم فولادی غولپیکر به عنوان یکی از جذابترین جاذبههای گردشگری کیش شناخته شد. کشتی یونانی طی چند دهه گذشته یکی از نمادهای اصلی جزیره کیش بوده است. عکسهای یادگاری گردشگران داخلی و خارجی در کنار این کشتی، بخش جداییناپذیر از تجربه سفر به کیش بوده است. طبق برخی گزارشهای آماری منتشر شده، بیش از ۹۰ درصد گردشگران کیش از این کشتی دیدن میکنند.
برخی گزارشها حاکی از آن است که به دلیل تعلل در جلوگیری از نابودی و احیای این کشتی، نه تنها دیگر امیدی برای حفظ آن نیست بلکه برنامهای نیز در این راستا تعریف نشده است؛ هرچند مدیران گردشگری جزیره کیش در تمام این مدت به توضیحات کلی در مورد آغاز مطالعات مربوط به احیای این کشتی اکتفا میکنند. در همین حال روز گذشته (دوشنبه 19 آذرماه) تصاویری از کشتی یونانی جزیره کیش در شبکههای اجتماعی و خبرگزاریهای رسمی کشور منتشر شد که نشان دهنده این است که دیگر امیدی به احیای این نماد گردشگری در یکی از مقاصد اصلی گردشگری کشور و یکی از جزایر مهم ایرانی خلیج فارس نیست. آخرین تصاویر منتشر شده نشان میدهد که کشتی یونانی پس از سالها زنگزدگی و فرسودگی از وسط به دو نیم شده است.
برنامههایی که برای اجرا نشدن
اواخر اردیبهشت ماه سال جاری بود که رسانهها با انتشار تصاویری از کشتی یونانی اعلام کردند که کمر این کشتی معروف شکسته و یک قدم دیگر به نابودی نزدیکتر شده است. مدتی پیش از این اتفاق مدتی تصمیمهای گرفته شده بود که براساس آن قرار بود این کشتی به عنوان یکی از نمادهای اصلی گردشگری کیش، بازسازی و پذیرای گردشگران در عرشه کشتی باشد؛ اما در سایه بیتوجهیها و وعدههای عملی نشده برای احیای آن، پیکر به گل نشسته آن نابود شد تا شمارش معکوس برای از بین رفتن این اثر مهم گردشگری آغاز شود.
خردادماه گذشته اما وعده دیگری نیز درباره سرنوشت کشتی یونانی مطرح شد. آن زمان هنوز دولت سیزدهم بر سر کار بود و مهدی ادیبان، معاون گردشگری وقت سازمان منطقه آزاد کیش با بیان اینکه احداث موزه دریایی در دستور کار قرار گرفته است، گفته بود که این موزه در محدوده کشتی یونانی احداث میشود. آن زمان گفته شد که طبق برنامه ریزی انجام شده، در این موزه دریایی سنتهای دیرینه جزیره کیش در رابطه با شناورهای دریایی، اشیا، موسیقی، جنگهای رخ داده در آبراههای دریایی و شخصیتهای دریانوردی ایران با محوریت خلیج فارس به دید عموم خواهد رسید.
دیگر امیدی به احیا نیست
سرپرست معاونت گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش با بیان اینکه کشتی یونانی دههها به عنوان نماد گردشگری جزیره شناخته میشد، گفت: بررسیها و گزارشهای دورهای فنی نشان داده که امکان بهسازی و نگهداری این سازه وجود ندارد و در نهایت، تخریب آن اجتناب ناپذیر بود. علی حسنلو در گفتگو با خبرنگاران اظهار کرد: فرسودگی شدید این کشتی در کنار شرایط طوفانی چند روز گذشته سبب تخریب بخش عمدهای از آن شد. وی با اشاره به جریحه دار شدن احساسات بسیاری از مردم و گردشگران از تخریب این کشتی، بیان کرد: با این حال، باید بپذیریم که شرایط محیطی و موقعیت قرارگیری کشتی باعث استهلاک شدید سازه شده بود.
سرپرست معاونت گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش خبر داد: برای حفظ هویت گردشگری منطقه کشتی یونانی، سمپوزیوم مجسمه سازی و نصب المانهای هنری در دستور کار قرار گرفته است. وی با بیان اینکه از اهمیت این نقطه از کیش برای گردشگران به خوبی آگاه هستیم، افزود: کشتی یونانی برای کیشوندان و گردشگران تنها یک سازه نبود، بلکه بخشی از خاطرات و تجربههای مردم به شمار میرود؛ از این رو المانهایی با الهام از کشتی یونانی طراحی و پس از ساخت در این منطقه نصب خواهند شد.
حسنلو خاطرنشان کرد: مفاهیمی مانند «گردشگری خلاق» و «نسل سوم گردشگری» مطرح است که به جای تمرکز صرف بر سازهها یا جاذبههای فیزیکی، بر ایجاد تجربههای معنادار و تعامل خلاقانه با محیط تأکید دارند؛ برگزاری سمپوزیوم مجسمه سازی و خلق آثار هنری با الهام از کشتی یونانی، نه تنها امکان حفظ خاطره این کشتی را فراهم میکند، بلکه میتواند به خلق تجربهای جدید برای گردشگران منجر شود. وی تاکید کرد که ارزش احساسی و تاریخی کشتی یونانی نادیده گرفته نخواهد شد؛ البته او همچنین با بیان اینکه سمپوزیوم هنر محیطی میتواند کیش را به یکی از پیشگامان گردشگری خلاق در منطقه تبدیل کند، مدعی شد که این رویکرد نشان میدهد که جزیره کیش نه تنها توانایی حفظ جذابیتهای گردشگری خود را دارد، بلکه میتواند از دل اتفاقات ناگوار نیز مسیرهای جدیدی برای توسعه پایدار ایجاد کند.
سرپرست معاونت گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش با بیان اینکه در کنار مردم از روند تخریب و فرسودگی کشتی یونانی متاثر هستیم، گفت: این کشتی بخشی از تاریخ و هویت گردشگری کیش بوده و نمیتوان جای خالی آن را نادیده گرفت؛ با این حال، باور داریم که میتوان با اقدامات خلاقانه و بازآفرینی این فضا، همچنان جذابیت این نقطه را حفظ کرد.
هدیه دریا برای گردشگری ایران
کشتی یونانی در سال ۱۳۲۲ شمسی (۱۹۴۳ میلادی) توسط شرکت ویلیام همیلتون در گلاسکو ساخته شد. این کشتی ۱۳۶ متری و با وزن ۷،۰۶۱ تن، ابتدا با نام “امپایر ترومپت” فعالیت میکرد. پس از چندین بار تغییر مالکیت، در نهایت به یک مالک یونانی رسید. این کشتی در تاریخ ۴ مرداد ۱۳۴۵ به دلایل نامشخص، در ساحل غربی جزیره کیش و نزدیک روستای باغو به گل نشست. از آن زمان، به عنوان یکی از جذابترین جاذبههای گردشگری کیش شناخته شده است. این کشتی بین مالکان انگلیسی و ایرانی مختلفی دست به دست شده بود و آخرین مالک آن یک یونانی بود. نامهای کشتی به ترتیب «امپایر ترومپت»، «نچرالیست»، «کوروش پارسی»، «همدان» و در هنگام به گل نشستن «کولا اف» بودهاست.
دلیل اصلی به گل نشستن این کشتی ۲۳ ساله هنوز هم در هالهای از ابهام نامشخص مانده است البته روایاتی برای توجیه حادثه بیان میشود از قبیل مه آلود بودن هوا و محدودیت دید ناخدا که اسکله را گم کرده، عشق ناخدا به دختری در روستای باغو که به عنوان یادبود به عمد کشتی را در روستا به گل نشانده ولی در میان آنها گرفتن حق بیمه زیاد آن بیش از دلایل دیگر قابل قبول است. کشتی یونانی طی ۵۸ سال یکی از هویت گردشگری جزیره کیش یا به قولی نماد جزیره کیش شده است؛ هرچند در برابر قدمت این جزیره عمر چندانی بهحساب نمیآید، اما شهرت جهانی دارد.