«روزنامه دریایی سرآمد» جایگاه ویژه توسعه مَکُران برای رئیس جمهور را بررسی میکند؛
مشاوران تراز اول جهان در راه مَکُران
پزشکیان : هماهنگیهای لازم برای تهیه نقشه راه بین المللی سواحل مَکُران انجام شده است
گروه توسعه دریا -سعید قلیچی - «تا کنون یک طرح کلان به عنوان نقشهراه توسعه مکران نداشتهایم. هماهنگیهای لازم صورت گرفته تا از مشاوران تراز اول بینالمللی برای تهیه نقشهراه توسعه منطقه مکران بهره بگیریم». این جملات بخشی از صحبت های روز گذشته مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم در جلسه هیات دولت است. بیان این جملات نشان دهنده اهمیت ویژه موضوع توسعه سواحل مکران برای شخص رئیس جمهور است.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، این اولین بار نیست که مسعود پزشکیان درباره اهمیت برنامه ریزی دقیق با نگاه به آینده و با استفاده از تجربیات و نظرات بین المللی برای تهیه طرح جامع توسعه سواحل مکران صحبت میکند. دولت چهاردهم پیش از این نیز با پس گرفتن لایحه مربوط به توسعه سواحل مکران با هدف بازبینی و انجام اصلاحاتی به سود ساحل نشینان، فعالان اقتصادی این منطقه و جامعه محلی ساکن در سواحل جنوب کشور، نشان داده بود که حوزه توسعه دریامحور و اقتصاد دریاپایه اهمیت بالایی دارد.
هماهنگی برای حضور مشاوران بین المللی
رئیس جمهور روز گذشته و در جلسه هیات دولت با بیان اینکه متاسفانه تاکنون یک طرح کلان به عنوان نقشهراه توسعه مکران نداشتهایم و دستگاههای مختلف هر کدام به اقتضای ماموریتهای خود در این زمینه اقداماتی کردهاند، گفت: هماهنگیهای لازم صورت گرفته تا از مشاوران تراز اول بینالمللی برای تهیه نقشهراه توسعه منطقه مکران بهره بگیریم.
مسعود پزشکیان در خلال مباحث مربوط به دستور جلسه درباره موضوع توسعه سواحل مکران، با اشاره به مباحث مطرح شده از سوی چند تن از اعضای هیئت دولت اظهار داشت: همه مباحث و دغدغههای مطرح شده در اینباره صحیح است، اما مسئله مهم این است که متاسفانه تا کنون یک طرح کلان و کلی به عنوان نقشهراه توسعه مکران نداشتهایم و دستگاههای مختلف هر کدام به اقتضای ماموریتها و مسئولیتهای خود در این زمینه اقداماتی کردهاند.
رئیس جمهور با بیان اینکه در ماههای گذشته تقریبا هر هفته جلسه یا جلساتی با محوریت توسعه دریامحور و تعیین نقشهراه منطقه مکران داشتهایم، افزود: اعتقاد بنده این بوده و هست که اگر میخواهیم برابر اهداف سند چشمانداز در جایگاه برتر منطقه قرار بگیریم، کیفیت آنچه قرار است در این سواحل صورت گیرد، به هیچ وجه نباید از اقدامات کشورهای همسایه پایینتر باشد، لذا هماهنگیهای لازم صورت گرفته تا از مشاوران تراز اول بینالمللی برای تهیه طرح کلان و نقشهراه توسعه منطقه مکران بهره بگیریم.
پزشکیان با اشاره به اینکه سواحل مکران مهمترین بستر توسعه پایدار و بلندمدت ایران بوده و به تعبیری آینده ایران در گرو توسعه این منطقه است، تصریح کرد: پس از تهیه این طرح کلان بر اساس مطالعات و ارزیابیهای دقیق از ظرفیتها و فرصتهای منطقه مکران، وظایف هر دستگاه و بخشی مشخص شده و با پیگیریهای جدی اقدامات آنها به شکل هماهنگ و همافزا پیش خواهد رفت.
ضرورت استفاده از تجربیات سایر کشورها
استفاده از تجربیات سایر کشورهای جهان و همچنین بهره گرفتن از توان مشاوران تراز اول بین المللی برای تهیه نقشه راه توسعه مکران موضوعی است که پیش از این نیز از سوی رئیس جمهوری مطرح شده است. یکشنبه هفته جاری و در ادامه جلسات اقتصاد دریامحور بود که مسعود پزشکیان با اشاره به وجود مناطق آزاد متعدد و ظرفیت بنادر کشورمان، بر برنامهریزی صحیح جهت ارتقای کیفی فعالیتها در اقتصاد دریامحور تأکید و خاطرنشان کرد: تلاش داریم در این جلسات مشخص کنیم که چه راهبردی برای توسعه اقتصاد دریامحور و توسعه تجارت دریایی در مناطق آزاد و بنادر داریم.
رئیس جمهور با انتقاد از نبود یک برنامه منسجم در این زمینه افزود: پیشنهاد من این است که در مرحله اول باید با بهرهگیری از مشاوران مجرب در سطح جهانی که تجربه موفقی در توسعه و رونقبخشی به بنادر بزرگ دنیا داشتهاند، به یک نقشه عملیاتی برسیم و سپس براساس آن برنامهریزی اقدامات را آغاز کنیم، تا وقتی که چنین برنامهای وجود ندارد، هر اقدامی در این حوزه به نتیجه دلخواه نخواهد رسید.
رئیس جمهور به برخی ضعفهای قانونی جهت رونق بنادر و مناطق آزاد اشاره کرد و افزود: در صورتی که بعد از تهیه نقشه و برنامه عملیاتی مذکور مشخص شود نیاز به تغییر قانون برای رونق مناطق آزاد اقتصادی و بنادر وجود دارد، میتوانیم با هماهنگی مجلس لوایح لازم را ارائه دهیم. برای ایجاد تنوع در فعالیتها در مناطق آزاد، میتوان از ظرفیتهای دانشگاههای کشور به شکل گستردهتر استفاده کرد، اما همان طور که گفتم باید اول نقشه راه ما در مناطق آزاد و بنادر مشخص باشد.
الزامات حضور مشاوران خارجی در اقتصاد ایران
بسیاری از کارشناسان معتقدند که در فضای سیاستگذاری و برای تهیه طرح های جامع، شرکتهای مشاوره بزرگ و قدرتمندی در گوشه و کنار جهان شکل گرفتهاند که از کارشناسان خبره و اسامی بسیار بزرگی بهره میبرند. در حال حاضر با اراده ای که شخص رئیس جمهور و اعضای دولت چهاردهم از خود نشان میدهند، این امکان وجود دارد که بتوانیم از این تیمهای کارشناسی و مشاوره بین المللی برای طراحی نقشه راه توسعه سواحل مکران براساس علوم و دانش روز و استانداردهای بین المللی استفاده کنیم. با این حال برخی معتقدند که در چنین شرایطی قطعا توانمندی هایی در داخلی کشور نیز موجود است که می تواند بخشی از کارها را به خوبی در داخلی اجرایی کند.
به بیان سادهتر می توان گفت که در شرایط فعلی باید بتوانیم مساله و چالش های موجود را به صورت دقیق تعریف کنیم یا آمادگیهای اولیه برای شروع اقدامات اصلاحی را در داخل فراهم کنیم. در این میان کارشناسان حوزه سیاستگذاری معتقدند که یکی از راههایی که میتواند به کم هزینه شدن استفاده از دانش و تجربیات بین المللی در حوزه تهیه نقشه راه و استراتژی توسعه در کشور شود، استفاده از نیروهای داخلی است که در خارج از کشور کار کرده و آموزش دیدهاند؛ چراکه این افراد احتمالاً دیگر مشکل انطباق ندارند و در کنار دانش اولیه خوب، تعلیم هم دیدهاند.
برای بهره گرفتن از توان مشاوران و کارشناسان خارجی نکات و الزامات مختلفی وجود دارد. به عنوان مثال در قدم اول باید این مساله را حل و قبول کنیم که در مسائل فنی سیاستگذاری مواردی هست که ممکن است دنیا از ما بهتر بلد باشد.
نکته دیگر اینکه باید دقت داشته باشی که مسائل فنی سیاستگذاری با مسائل اهداف بلندمدت سیاستگذار فرق میکند. مسائل فنی سیاستگذاری این است که مثلاً چگونه یک سیستم مالیاتی طراحی کنید که در آن کمترین آسیبهای محیط زیستی برای آیندگان پیش بیاید.
در مجموع می توان گفت که لزوم تدوین و داشتن استراتژی توسعه امروز دیگر بر کسی پوشیده نیست و همه کشورهای دنیای استراتژی مشخصی برای طی کردن مسیر پیشرفت و توسعه دارند. در جمهوری اسلامی نیز اگر استراتژی توسعه برای طرح های دارای اهمیت وجود داشته باشد، دیگر از ناهماهنگی تا توجیهناپذیر بودن طرحها خبری
نخواهد بود.