زایش افکار در بلندترین شب سال
پریسا حاجی محمدی- واژه «یلدا» به معنای «زایش زادروز» و تولد است، ایرانیان در قدیم بر این باور که فردای شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها بلندتر می‌شوند و تابش نور ایزدی افزونی می‌یابد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید می‌خواندند و جشن بزرگی برپا می‌کنند و از این رو دهمین ماه سال دی (به معنای روز) نام گرفت. پیشینه شب یلدا در گاهشماری ایرانیان باستان از سال ۵۰۲ پیش از میلاد در زمان داریوش یکم به تقویم رسمی ایرانیان راه یافت. چله و جشن‌هایی که در این شب شکل می گیرد تنها بهانه ای از باهم بودن هایی است که هر لحظه اش غنیمت است و در دنیای پرهیاهوی فعلی در واقع گنج است.
یلدا واژه‌ای سُریانی به معنای زایش و تولد است. سریانی زبانی بود که در میان مسیحیان رواج داشت. این معنا، از بررسی و تحقیق در واژه‌نامه‌ها و کتاب‌های تاریخی بدست آمده است. ابوریحان بیرونی، دانشمند همه فن حریف و تقویم‌شناس، از شب یلدا با نام میلاد اکبر یاد می‌کند و منظور از این نام را میلاد خورشید دانسته است. شب چله نیز در حقیقت همان شب یلدا است. چون از فردای این شب، چله بزرگ زمستان آغاز می‌شود به آن شب چله می‌گویند. ایرانیان در زمان‌های قدیم، یک نوع تقویم کلی نگر هم داشتند. این تقویم بیشتر در کار‌های کشاورزی و دامپروری کاربرد داشت. آن‌ها دو موقع از سال را به نام چله می‌شناختند. چله تابستان که از تیر شروع می‌شد و چله زمستان که از دی‌ماه آغاز می شد. چله‌ها هر کدام به دو دوره تقسیم می‌شدند؛ چله بزرگ و چله کوچک. چهل روز ابتدایی را چله بزرگ و بیست روزِ بعد را چله کوچک می‌نامیدند.چله بزرگ زمستان که درست بعد از شب یلدا آغاز می‌شود؛ شروع زمستان است و شدت سرما در آن بیشتر است. چله بزرگ تا دهم بهمن طول می‌کشد. پس از آن، چله کوچک شروع و تا اول اسفند ادامه دارد. شدت سرما در چله کوچک کمتر است و آسیب کمتری هم می‌رساند.
عدد ۴۰ از دیرباز جایگاه خاصی در فرهنگ ایران داشته است. درباره وجه تسمیه واژه «یلدا» دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد و هم‌ریشه با واژه‌های عربی «تولد»،«ولادت»، «میلاد»، «یولد» و «یلد» می‌دانند که اشاره به تولد ایزد مهر یا «خورشید» دارد و امروز بیایید به این بیندیشیم که با این آغاز و نوآفرینی فکر مان را در این زمستان برای حلول بهاری پرشکوفه مهیا کنیم.زایش و تولد همیشه و در همه جای دنیا باهر روش و سنت و زبانی زیباست و ذات آدمی بر زیبایی سرشته شده است و این نشانه ها تنها نویدهایی برای آگاهی و زیبایی شناختی و زایش فکری است.افراد بدنبال آن هستند که کوچک ترین لحظات را آب و تابی ویژه جلوه دهند. ممکن است شخصی در فضای به هم ریخته خانه اش نشسته باشد و گوشه ای را بیاراید و ناگهان عکسی گرفته و صفحه اینستاگرام اش را به آن مزین کند تا چشم کاربران و فالورهای حساب کاربری اش به آن گوشه دنج زندگی او منور شود در حالی که آن تصویر نمایی بسیار بسته از فضای واقعی است. به هر صورت این مسایل هرچه که باشد در برخی مناسبت ها بیشتر رخ می نمایانند، از جمله شب یلدا که قرن‌هاست میان ایرانیان از سنت های دوست داشتنی بحساب می آید و انگار قرار است که حتی این بهانه دور هم بودن تلنگری شود تا بیشتر بیندیشیم.
گاهی فکر می کنیم چه زیباست همة این دورهمی ها و دیدنِ از نزدیکِ گرمای زندگی مان پس بخود آییم و برایش بکوشیم زیرا در این بحران های روزمرة زندگی آنچنان غرق شده ایم که فرصت نداریم چین و چروک های صورتمان را در آینه ببینیم، و این باهم بودنها مثل آبی همة دغدغه هایمان را می شورد و می برد.
شخصیت و مناسبات روحی و جسمی انسان بسیار پیچیده است و در آیات قرآن نیز به این پیچیدگی ها اشاره شده است چنانچه خداوند فرمود: «وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ» «و ما انسان را آفريده ايم و مى دانيم كه نفس او چه وسوسه اى به او مى كند و ما از شاهرگ به او نزديكتريم
پس چه خوب است پاس بداریم اینکه هر کداممان جلوه ای از خالق و آفریننده ای هستیم که ما را پاک آفریده است و سرشار از صفات خوبمان کرده است که خودش نیز از رگ گردن به تک تک مان نزدیک است، پاس بداریم و دورهمی هایمان را بهانه ای برای شکرگزاری بدانیم. مردم همیشه در طولانی‌ترین شب سال دور هم جمع شده‌اند و به گفت و گو، خوردن آجیل و خوراکی‌های خاص و شب نشینی پرداخته و خود را برای ورود به زمستان آماده کرده‌اند؛ بنابراین ممکن است در خلال این باهم بودن ها شکرگزاری این لحظه ها جایگاه ویژه ای را برای شکوفایی و رونق زندگی فردایمان به ارمغان آورد.
شاید تعمق کردن درباره پدیده‌ها، و راهکارهایی برای بیشتر شاد بودن، بهتر زندگی کردن و قدر زندگی را دانستن در میان همه روزمرگی هایمان یک اصل اساسی است که این شب تبلور بسار ارزنده ای از این نوع تأمل در زندگی است. این تنوع بد نیست که جشن را با شور و شوق متفاوتی برگزار کنیم. وپاس بداریم لحظه لحظه باهم بودن هایمان را و دعا گوی همه عزیزانمان باشیم.
دکتری کسب و کار حرفه ای DBA
یلدا واژه‌ای سُریانی به معنای زایش و تولد است. سریانی زبانی بود که در میان مسیحیان رواج داشت. این معنا، از بررسی و تحقیق در واژه‌نامه‌ها و کتاب‌های تاریخی بدست آمده است. ابوریحان بیرونی، دانشمند همه فن حریف و تقویم‌شناس، از شب یلدا با نام میلاد اکبر یاد می‌کند و منظور از این نام را میلاد خورشید دانسته است. شب چله نیز در حقیقت همان شب یلدا است. چون از فردای این شب، چله بزرگ زمستان آغاز می‌شود به آن شب چله می‌گویند. ایرانیان در زمان‌های قدیم، یک نوع تقویم کلی نگر هم داشتند. این تقویم بیشتر در کار‌های کشاورزی و دامپروری کاربرد داشت. آن‌ها دو موقع از سال را به نام چله می‌شناختند. چله تابستان که از تیر شروع می‌شد و چله زمستان که از دی‌ماه آغاز می شد. چله‌ها هر کدام به دو دوره تقسیم می‌شدند؛ چله بزرگ و چله کوچک. چهل روز ابتدایی را چله بزرگ و بیست روزِ بعد را چله کوچک می‌نامیدند.چله بزرگ زمستان که درست بعد از شب یلدا آغاز می‌شود؛ شروع زمستان است و شدت سرما در آن بیشتر است. چله بزرگ تا دهم بهمن طول می‌کشد. پس از آن، چله کوچک شروع و تا اول اسفند ادامه دارد. شدت سرما در چله کوچک کمتر است و آسیب کمتری هم می‌رساند.
عدد ۴۰ از دیرباز جایگاه خاصی در فرهنگ ایران داشته است. درباره وجه تسمیه واژه «یلدا» دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد و هم‌ریشه با واژه‌های عربی «تولد»،«ولادت»، «میلاد»، «یولد» و «یلد» می‌دانند که اشاره به تولد ایزد مهر یا «خورشید» دارد و امروز بیایید به این بیندیشیم که با این آغاز و نوآفرینی فکر مان را در این زمستان برای حلول بهاری پرشکوفه مهیا کنیم.زایش و تولد همیشه و در همه جای دنیا باهر روش و سنت و زبانی زیباست و ذات آدمی بر زیبایی سرشته شده است و این نشانه ها تنها نویدهایی برای آگاهی و زیبایی شناختی و زایش فکری است.افراد بدنبال آن هستند که کوچک ترین لحظات را آب و تابی ویژه جلوه دهند. ممکن است شخصی در فضای به هم ریخته خانه اش نشسته باشد و گوشه ای را بیاراید و ناگهان عکسی گرفته و صفحه اینستاگرام اش را به آن مزین کند تا چشم کاربران و فالورهای حساب کاربری اش به آن گوشه دنج زندگی او منور شود در حالی که آن تصویر نمایی بسیار بسته از فضای واقعی است. به هر صورت این مسایل هرچه که باشد در برخی مناسبت ها بیشتر رخ می نمایانند، از جمله شب یلدا که قرن‌هاست میان ایرانیان از سنت های دوست داشتنی بحساب می آید و انگار قرار است که حتی این بهانه دور هم بودن تلنگری شود تا بیشتر بیندیشیم.
گاهی فکر می کنیم چه زیباست همة این دورهمی ها و دیدنِ از نزدیکِ گرمای زندگی مان پس بخود آییم و برایش بکوشیم زیرا در این بحران های روزمرة زندگی آنچنان غرق شده ایم که فرصت نداریم چین و چروک های صورتمان را در آینه ببینیم، و این باهم بودنها مثل آبی همة دغدغه هایمان را می شورد و می برد.
شخصیت و مناسبات روحی و جسمی انسان بسیار پیچیده است و در آیات قرآن نیز به این پیچیدگی ها اشاره شده است چنانچه خداوند فرمود: «وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ» «و ما انسان را آفريده ايم و مى دانيم كه نفس او چه وسوسه اى به او مى كند و ما از شاهرگ به او نزديكتريم
پس چه خوب است پاس بداریم اینکه هر کداممان جلوه ای از خالق و آفریننده ای هستیم که ما را پاک آفریده است و سرشار از صفات خوبمان کرده است که خودش نیز از رگ گردن به تک تک مان نزدیک است، پاس بداریم و دورهمی هایمان را بهانه ای برای شکرگزاری بدانیم. مردم همیشه در طولانی‌ترین شب سال دور هم جمع شده‌اند و به گفت و گو، خوردن آجیل و خوراکی‌های خاص و شب نشینی پرداخته و خود را برای ورود به زمستان آماده کرده‌اند؛ بنابراین ممکن است در خلال این باهم بودن ها شکرگزاری این لحظه ها جایگاه ویژه ای را برای شکوفایی و رونق زندگی فردایمان به ارمغان آورد.
شاید تعمق کردن درباره پدیده‌ها، و راهکارهایی برای بیشتر شاد بودن، بهتر زندگی کردن و قدر زندگی را دانستن در میان همه روزمرگی هایمان یک اصل اساسی است که این شب تبلور بسار ارزنده ای از این نوع تأمل در زندگی است. این تنوع بد نیست که جشن را با شور و شوق متفاوتی برگزار کنیم. وپاس بداریم لحظه لحظه باهم بودن هایمان را و دعا گوی همه عزیزانمان باشیم.
دکتری کسب و کار حرفه ای DBA