بی‌توجهی به نقش مردم در حفظ حیات آبزیانِ رودخانه‌ها
سعید قلیچی - رودخانه‌های کشور، منبع اصلی تغذیه تالاب‌ها هستند و آلودگی و خشک شدن آنها، می‌تواند زمینه به خظر افتادن محیطی تالاب‌های کشور را نیز به همراه داشته باشد. طی روزهای روزهای گذشته انتشار اخبار تلخ درباره تلف شدن میلیون قطعه ماهی در رودخانه کُر استان فارس موجب شد تا موضوع بی‌توجهی به شرایط محیطی و آلودگی‌های رودخانه‌های کشور به عنوان یکی از محل‌های اصلی زیست آبزیان کشور بازهم مورد توجه قرار گیرد. هرچند مسئولان محیط زیست استان فارس هنوز دلیل اصلی این اتفاق را اعلام نکرده‌اند، اما موضوع آلودگی رودخانه‌های کشور تنها مربوط به یک یا دو استان کشور نیست.از طرف دیگر طی روزهای گذشته خبرهای مختلفی نیز درباره به خطر افتادن حیات آبزیان در دریای خزر منتشر شده است. مسئولان سازمان حفاظت از محیط زیست و سازمان شیلات به دفعات از لزوم برنامه‌ریزی برای مقابله با آلودگی رودخانه‌های استان‌های شمالی کشور در حوزه دریای کاسپین صحبت کرده‌اند و درباره احتمال نابودی گونه‌های آبزیان این منطقه هشدار داده‌اند. هرچند در صحبت‌های مسئولان مختلف درباره اهمیت حفاظت از محیط زیست رودخانه‌ها، دریاها و سواحل کشور، همواره از لزوم برنامه محوری و سیاست‌گذاری هدفمند و بلندمدت صحبت می‌کنند، اما به نظر می‌رسد جایگاه مردم در این موضوع کمتر مورد توجه قرار گرفته است. حقیقت این است که با وجود تمام سیاست‌گذاری‌های صورت گرفته و برنامه‌ریزی‌هایی که اجرایی شده یا در دست اقدام است، باید نقش مردم در فرآيند اجرای طرح حمايت، حفاظت از مهاجرت و تكثير طبيعی ماهيان در رودخانه‌ها را مورد نظر داشت. به بیان دیگر این مردم و جوامع محلی هستند که می‌توانند نقش بسیار موثر و حضور اثربخشی در حفظ ذخایر آبزیان رودخانه‌ها داشته باشند. مشاركت همه جانبه مردمی در صيانت از رودخانه ها به عنوان سرمايه ملی را دارای اهمیت بالایی است و مردم در اين حوزه نقش ميدانی دارند و در خط مقدم صيانت وحفاظت از محیط زیست هستند. نكته اساسی و اصلی اين است كه صيانت از انفال عمومی مانند رودخانه‌ها، دريا و ديگر عرصه‌های ملی باید با فرهنگ‌سازی به یک باور عمومی تبديل شود.