«اقتصاد سرآمد» بررسی کرد؛
«دلالان سکه» در تیر رس مالیات ستانی
گروه بازار سرمایه - فرزانه قادری - سازمان امور مالیاتی کشور اخیراً پیش‌نویس بخشنامه‌ای را منتشر کرده است که در آن به مالیات بر ارزش افزوده سکه‌های ضرب بانک مرکزی اشاره شده است. البته رسانه‌ها گزارش داده اند که این پیش‌نویس هنوز قطعی نیست، اما انتشار آن نشان‌دهنده این است که سازمان مالیاتی قصد دارد از سکه‌های ضرب شده توسط بانک مرکزی مالیات اخذ کند.
به گزارش اقتصاد سرآمد، طبق پیش‌نویس، سازمان مالیاتی در نظر دارد که مأخذ محاسبه مالیات بر ارزش افزوده سکه‌های ضرب بانک مرکزی را بر اساس مابه‌التفاوت قیمت خرید و فروش این سکه‌ها تعیین کند. به عبارت دیگر، مالیات بر اساس اختلاف قیمت خرید و فروش سکه‌ها توسط مؤدیان مشمول فراخوان‌های نظام مالیات بر ارزش افزوده محاسبه خواهد شد.
این پیش‌نویس بر اساس جزء 1 بند ب ماده 26 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400 نوشته شده است. در این ماده آمده است: «اصل طلا، جواهر و پلاتین به‌کار رفته در مصنوعات ساخته‌شده از فلزات مزبور از مالیات و عوارض معاف است.» بنابراین، سکه‌های ضرب بانک مرکزی که به طور معمول از طلا ساخته می‌شوند، مشمول این قاعده خواهند بود، اما سازمان مالیاتی برای این دسته از سکه‌ها به دلیل تغییرات قیمت و خرید و فروش آنها، مالیات بر ارزش افزوده اعمال خواهد کرد.
علاوه بر این، بند یک دستورالعمل مورخ 5 مهر 1393 که پیشتر برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده سکه‌ها وجود داشت، از تاریخ انتشار این بخشنامه لغو می‌شود. در مجموع، اگرچه این پیش‌نویس هنوز به تصویب نهایی نرسیده است، ولی وجود چنین طرحی حاکی از آن است که سازمان مالیاتی قصد دارد اقداماتی برای اخذ مالیات از سکه‌های ضرب شده توسط بانک مرکزی انجام دهد.
جامعه هدف مالیات‌ستانی دلال‌ها باشند
محمد کشتی آرای، عضو اتحادیه طلا و جواهر در گفتگو با خبرنگار اقتصادسرآمد گفت: طلا مانند هر کالای دیگری مشمول مالیات می‌شود. اما مالیات‌هایی که به فلز طلا تعلق می‌گیرد، به چند دسته تقسیم می‌شوند. هر یک از این مالیات‌ها باهم تفاوت دارند و نباید آنها را یکی دانست. مالیات ارزش افزوده طلا نوعی مالیات غیرمستقیم است که تقریبا نسبت به تمامی کالاها تعلق می‌گیرد و مصرف‌کننده نهایی باید آن را بپردازد. اما مالیات بر عایدی سرمایه به اندوخته سرمایه تعلق می‌گیرد.
این کارشناس بازارهای مالی و طلا و جواهر ادامه داد: بسیاری از مردم از دادن این مالیات خارج هستند چون جامعه هدف آن بیشتر دلالان و افرادی بوده که در این بازار برای مدت کوتاهی سرمایه‌گذاری کرده و سود زیادی به دست می‌آورند. مالیات بر ارزش افزوده مالیات غیرمستقیم است. در واقع این مالیات زمانی اعمال می‌شود که ارزش یک کالا طی فرایند تولید افزایش پیدا کند. به همین دلیل درصدی از مصرف‌کننده نهایی دریافت می‌شود. طلا نیز در دسته کالاهایی قرار دارد که مالیات بر ارزش افزوده به آن تعلق می‌گیرد.
به گفته کشتی آرای؛ اوایل نرخ مالیات بر ارزش افزوده، هم به اصل و هم به سود و اجرت طلا تعلق می‌گرفت. اما فعالین این صنف به این قانون اعتراض کردند و از آن به بعد اصل طلا یا طلای خام به عنوان یک کالای سرمایه‌ای مشمول مالیات نشد و تنها به اجرت و سود آن 10 درصد مالیات طلا تعلق گرفت. همین موضوع باعث شد تا خرید طلای آب شده بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری باشد.
این کارشناس اقتصادی در پایان خاطرنشان کرد: این اقدام می‌تواند حباب قیمت سکه را بشکند و ارزانی آن را در پی داشته باشد، چراکه دیگر کسی نمی‌تواند با پول‌های باد آورده تعداد زیادی سکه بخرد و با قیمت و بازار آن بازی کند. با توجه به شفاف شدن خرید و فروش معاملات در بازار سکه می‌تواند تاثیر مثبتی روی این حوزه بگذارد و قیمت سکه با این سیاستگذاری متعادل شود.
وضعیت نوسان در بازارهای طلا
بازار طلا و سکه در روز یکشنبه با تبعیت از نوسان دلار، حرکت رفت و برگشتی را به ثبت رساند. کارشناسان معتقدند که اگر طلا محدوده مقاومتی فعلی خود را از دست بدهد، بازار می‌تواند روند اصلاحی جدیدی به خود بگیرد. با این حال، بر اساس اعلام سایت اتحادیه طلا و جواهر تهران در روز دوشنبه (17 دی 1403)، هر گرم طلای 18 عیار با ریزش 20 هزار تومانی نسبت به روز یکشنبه همراه شد و قیمت پنج میلیون و 140 هزار و 900 تومان را در کارنامه خود به ثبت رساند. همچنین، ارزش هر گرم طلای 24 عیار هم 26 هزار تومان کاهش داشت و به شش میلیون و 853 هزار تومان رسید.
از سوی دیگر، قیمت سکه که روز یکشنبه تحت تاثیر ریزش‌ها به کانال‌های کاهشی سقوط کرده بود، امروز کاهش قیمت کمتری را نسبت به روز گذشته به ثبت رساند. بر این اساس، سکه طرح جدید 200 هزار تومان ارزان شد و اکنون در نرخ 55 میلیون و 200 هزار تومان خرید و فروش می‌شود. قیمت سکه طرح قدیم اما 50 هزار تومان افزایش داشت و هم‌اکنون 53 میلیون و 950 هزار تومان در بازار کشور قیمت دارد. طلای جهانی هم به دلیل تعطیلات کریسمس در بازارهای جهانی با نوسانات اندکی همراه شد و هفته جدید را با سطح 2640 دلار به ازای هر اونس آغاز کرد.
با این حال، روز گذشته (دوشنبه ۱۷ دی‌ماه) ربع سکه بهار آزادی ضرب سال ۱۳۸۶، نیم سکه طلای بهار آزادی ضرب سال ۱۳۸۶ و تمام سکه طلای بهار آزادی ضرب سال ۱۳۸۶ بانک مرکزی، بدون بسته بندی عرضه می‌شود. به گزارش مدیریت ارتباطات مرکز مبادله ایران، متقاضیان برای ثبت سفارش می‌توانند از طریق سامانه مرکز مبادله ایران به نشانه اینترنتی market.ice.ir اقدام کنند. بازه واریز وجه برای شرکت در این حراج، ساعت ۸ تا ۲۳ روز یکشنبه مورخ ۱۶ دی‌ماه است. پس از اتمام این دوره زمانی، امکان پرداخت وجه و در نتیجه شرکت در حراج وجود ندارد.
در این میان باید به این نکته اشاره کرد که هشتادمین جلسه حراج شمش طلا که روز یکشنبه، ۱۶ دی ماه، در مرکز مبادله ایران برگزار شد، در این معاملات از مجموع ۱۲۲ کیلوگرم شمش طلای استاندارد عرضه شده در حراج‌های عمده و خرد تالار معاملات طلای این مرکز، تمامی شمش‌ها، با میانگین قیمت ۶ میلیارد و ۷۸۱ میلیون تومان به ازای هر شمش طلای استاندارد معامله شد. همچنین در این حراج ۱۳ هزار و ۸۷۱ کیلوگرم شمش مورد دادوستد قرار گرفت که در نتیجه آن نزدیک به ۶۷.۳ هزار میلیارد تومان ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد کشور
وارد شد.
به گزارش اقتصاد سرآمد، طبق پیش‌نویس، سازمان مالیاتی در نظر دارد که مأخذ محاسبه مالیات بر ارزش افزوده سکه‌های ضرب بانک مرکزی را بر اساس مابه‌التفاوت قیمت خرید و فروش این سکه‌ها تعیین کند. به عبارت دیگر، مالیات بر اساس اختلاف قیمت خرید و فروش سکه‌ها توسط مؤدیان مشمول فراخوان‌های نظام مالیات بر ارزش افزوده محاسبه خواهد شد.
این پیش‌نویس بر اساس جزء 1 بند ب ماده 26 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400 نوشته شده است. در این ماده آمده است: «اصل طلا، جواهر و پلاتین به‌کار رفته در مصنوعات ساخته‌شده از فلزات مزبور از مالیات و عوارض معاف است.» بنابراین، سکه‌های ضرب بانک مرکزی که به طور معمول از طلا ساخته می‌شوند، مشمول این قاعده خواهند بود، اما سازمان مالیاتی برای این دسته از سکه‌ها به دلیل تغییرات قیمت و خرید و فروش آنها، مالیات بر ارزش افزوده اعمال خواهد کرد.
علاوه بر این، بند یک دستورالعمل مورخ 5 مهر 1393 که پیشتر برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده سکه‌ها وجود داشت، از تاریخ انتشار این بخشنامه لغو می‌شود. در مجموع، اگرچه این پیش‌نویس هنوز به تصویب نهایی نرسیده است، ولی وجود چنین طرحی حاکی از آن است که سازمان مالیاتی قصد دارد اقداماتی برای اخذ مالیات از سکه‌های ضرب شده توسط بانک مرکزی انجام دهد.
جامعه هدف مالیات‌ستانی دلال‌ها باشند
محمد کشتی آرای، عضو اتحادیه طلا و جواهر در گفتگو با خبرنگار اقتصادسرآمد گفت: طلا مانند هر کالای دیگری مشمول مالیات می‌شود. اما مالیات‌هایی که به فلز طلا تعلق می‌گیرد، به چند دسته تقسیم می‌شوند. هر یک از این مالیات‌ها باهم تفاوت دارند و نباید آنها را یکی دانست. مالیات ارزش افزوده طلا نوعی مالیات غیرمستقیم است که تقریبا نسبت به تمامی کالاها تعلق می‌گیرد و مصرف‌کننده نهایی باید آن را بپردازد. اما مالیات بر عایدی سرمایه به اندوخته سرمایه تعلق می‌گیرد.
این کارشناس بازارهای مالی و طلا و جواهر ادامه داد: بسیاری از مردم از دادن این مالیات خارج هستند چون جامعه هدف آن بیشتر دلالان و افرادی بوده که در این بازار برای مدت کوتاهی سرمایه‌گذاری کرده و سود زیادی به دست می‌آورند. مالیات بر ارزش افزوده مالیات غیرمستقیم است. در واقع این مالیات زمانی اعمال می‌شود که ارزش یک کالا طی فرایند تولید افزایش پیدا کند. به همین دلیل درصدی از مصرف‌کننده نهایی دریافت می‌شود. طلا نیز در دسته کالاهایی قرار دارد که مالیات بر ارزش افزوده به آن تعلق می‌گیرد.
به گفته کشتی آرای؛ اوایل نرخ مالیات بر ارزش افزوده، هم به اصل و هم به سود و اجرت طلا تعلق می‌گرفت. اما فعالین این صنف به این قانون اعتراض کردند و از آن به بعد اصل طلا یا طلای خام به عنوان یک کالای سرمایه‌ای مشمول مالیات نشد و تنها به اجرت و سود آن 10 درصد مالیات طلا تعلق گرفت. همین موضوع باعث شد تا خرید طلای آب شده بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری باشد.
این کارشناس اقتصادی در پایان خاطرنشان کرد: این اقدام می‌تواند حباب قیمت سکه را بشکند و ارزانی آن را در پی داشته باشد، چراکه دیگر کسی نمی‌تواند با پول‌های باد آورده تعداد زیادی سکه بخرد و با قیمت و بازار آن بازی کند. با توجه به شفاف شدن خرید و فروش معاملات در بازار سکه می‌تواند تاثیر مثبتی روی این حوزه بگذارد و قیمت سکه با این سیاستگذاری متعادل شود.
وضعیت نوسان در بازارهای طلا
بازار طلا و سکه در روز یکشنبه با تبعیت از نوسان دلار، حرکت رفت و برگشتی را به ثبت رساند. کارشناسان معتقدند که اگر طلا محدوده مقاومتی فعلی خود را از دست بدهد، بازار می‌تواند روند اصلاحی جدیدی به خود بگیرد. با این حال، بر اساس اعلام سایت اتحادیه طلا و جواهر تهران در روز دوشنبه (17 دی 1403)، هر گرم طلای 18 عیار با ریزش 20 هزار تومانی نسبت به روز یکشنبه همراه شد و قیمت پنج میلیون و 140 هزار و 900 تومان را در کارنامه خود به ثبت رساند. همچنین، ارزش هر گرم طلای 24 عیار هم 26 هزار تومان کاهش داشت و به شش میلیون و 853 هزار تومان رسید.
از سوی دیگر، قیمت سکه که روز یکشنبه تحت تاثیر ریزش‌ها به کانال‌های کاهشی سقوط کرده بود، امروز کاهش قیمت کمتری را نسبت به روز گذشته به ثبت رساند. بر این اساس، سکه طرح جدید 200 هزار تومان ارزان شد و اکنون در نرخ 55 میلیون و 200 هزار تومان خرید و فروش می‌شود. قیمت سکه طرح قدیم اما 50 هزار تومان افزایش داشت و هم‌اکنون 53 میلیون و 950 هزار تومان در بازار کشور قیمت دارد. طلای جهانی هم به دلیل تعطیلات کریسمس در بازارهای جهانی با نوسانات اندکی همراه شد و هفته جدید را با سطح 2640 دلار به ازای هر اونس آغاز کرد.
با این حال، روز گذشته (دوشنبه ۱۷ دی‌ماه) ربع سکه بهار آزادی ضرب سال ۱۳۸۶، نیم سکه طلای بهار آزادی ضرب سال ۱۳۸۶ و تمام سکه طلای بهار آزادی ضرب سال ۱۳۸۶ بانک مرکزی، بدون بسته بندی عرضه می‌شود. به گزارش مدیریت ارتباطات مرکز مبادله ایران، متقاضیان برای ثبت سفارش می‌توانند از طریق سامانه مرکز مبادله ایران به نشانه اینترنتی market.ice.ir اقدام کنند. بازه واریز وجه برای شرکت در این حراج، ساعت ۸ تا ۲۳ روز یکشنبه مورخ ۱۶ دی‌ماه است. پس از اتمام این دوره زمانی، امکان پرداخت وجه و در نتیجه شرکت در حراج وجود ندارد.
در این میان باید به این نکته اشاره کرد که هشتادمین جلسه حراج شمش طلا که روز یکشنبه، ۱۶ دی ماه، در مرکز مبادله ایران برگزار شد، در این معاملات از مجموع ۱۲۲ کیلوگرم شمش طلای استاندارد عرضه شده در حراج‌های عمده و خرد تالار معاملات طلای این مرکز، تمامی شمش‌ها، با میانگین قیمت ۶ میلیارد و ۷۸۱ میلیون تومان به ازای هر شمش طلای استاندارد معامله شد. همچنین در این حراج ۱۳ هزار و ۸۷۱ کیلوگرم شمش مورد دادوستد قرار گرفت که در نتیجه آن نزدیک به ۶۷.۳ هزار میلیارد تومان ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد کشور
وارد شد.