دریا فرهنگ دارد، متولی ندارد؛ «روزنامه دریایی سرآمد »تحلیل میکند
انتظار صفایی که از «صفایی» میرود
انتظار می رود سازمان بنادرو دریانوردی برای ترویج فرهنگ دریا پیش قدم شود
گروه فرهنگ دریایی - ایرج گلشنی - در مسیر توسعه دریایی کشور، به همه ابعاد و جنبههای منتج به توسعه متوازن باید پرداخت. توسعه فقط با رفتار فیزیکی و سازههای فیزیکی مانند ساخت کشتی و اسکله و امثال این ها رخ نمی دهد، برای توسعه همه جانبه، نیاز به فرهنگ سازی در سطح ملی و میهنی وجود دارد. توسعه دریایی زمانی معنا پیدا میکند که تمامی ایرانیان در مسیر آن قرار بگیرند.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، اکنون، بخش بزرگی از جامعه ایرانی نه از توسعه دریایی خبر دارند و نه به آن عرق و علاقه ای دارند و این بسیار خطرناک است و می توان ماهیت توسعه دریایی را زیرسوال برده و آن را ناکام بگذارد.
توسعه بدون فرهنگسازی
به دست نمیآید
برای هر توسعهای، نیاز به فرهنگسازی متناسب با آن است. بدون فرهنگ و فرهنگسازی هیچ توسعهای در هیچ جای جهان ممکن نبوده و نیست. تمامی منابع علمی توسعه، به این مهم اشاره و تاکید دارند. بدون زیربنای فرهنگی، حرکت به سوی توسعه، حرکتی ناقص و ابتر خواهد بود و این را همه اهالی مدیریت توسعه به خوبی می دانند و هر کتابی که در زمینه توسعه منتشر شده، لاجرم بخشی به مباحث فرهنگی و اهمیت آن پرداخته است.
در مواردی که فرهنگ خاصی از آن در دسترس نیست، مدیران حرفه ای توسعه دست به خلق فرهنگ میزنند. مثلا جایی مانند امریکا که ریشه وتاریخ مشخصی نداشت، با ساخت برنامه های فرهنگی و هنری، تلاش کردند که فرهنگ مشخص خود را ایجاد کنند که بسیار هم موفق شدند. آنها با گرته برداری از سایر فرهنگها برای خود فرهنگی دست و پا کردند که به فرهنگ غربی معروف شد. آنها توانستند توسعه همه جانبه خود را روی فرهنگی ساختگی بنا نهاده و تمام جهان را تحت تاثیر قرار دهند.
انبوه عناصر فرهنگی و هنری ایران
در پهنه دریا
اما توسعه دریایی ایران نیاز به فرهنگ ساختگی ندارد. انبوهی عناصر فرهنگی و هنری در پهنه دریا و اقوام و گروههای دریایی وجود دارد که می تواند دریا را برای همه مردم ایران جالب و جذاب کند. در بخش دریایی، فرهنگ داریم، اما شوربختانه، متولی مشخصی برای یک برنامه منسجم ملی برای تمامی مردم ایران داشته باشد، وجود خارجی ندارد. این است که مساله فرهنگ دریایی و ترویج آن به طرز تلخی مورد غفلت واقع شده است تا جایی که حتا در سیاست های کلی توسعه دریاپایه هم به آن اشاره روشنی نشده است.
دلیل مشخص است، تمامی کسانی که دست اندر کار برنامه توسعه دریایی بوده اند، همگی ابعاد سخت افزاری و فیزیکی دریا را مد نظر قرار داده و سیاست های پیشنهادی آن ها خالی از توسعه فرهنگ دریایی است. این خلاء معنای روشنی دارد: کنار گذاشتن اکثریت مردم ایران از روند توسعه دریایی ایران.
حضور مردم شرط توسعه واقعی
دریا در ایران
توسعه دریایی ایران زمانی ممکن می شود که تمامی ایرانیان پای کار بیایند. توسعه واقعی، شتابنده و همه جانبه بدون حضور اکثریت مردم ایران امکان پذیر نیست. مردمی که می توان گفت از دریا بیگانه اند و دریا را فقط برای تعطیلات و قدم زدن در ساحل میشناسند، هرگز وارد چرخه توسعه دریایی نمی شوند و به سمت دریا مهاجرت نخواهند کرد.
راه کار رفع این نقیصه مشخص است: فعالیت فرهنگی و هنری برای ترویج فرهنگ دریایی و زندگی در همآغوشی با دریا. ازدحام جمعیت در سواحل با شکوه به جای زندگی در تنگنای شهرهای مرکزی. تغییر در ذائقه و رفتار نیاز است تا مردم به مهاجرت معکوس روی آورده و سرمایه های خود را به سمت دریا حرکت دهند. بدون کار فرهنگی، این امر غیر ممکن خواهد بود.
اهمیت هدایت برنامههای فرهنگی
به سمت دریا
در این رابطه، انتظار می رود که سازمان ها و نهادهای دریایی آستین همت بالا بزنند و مردم ایران را در برنامه ای فرهنگی قرار داده و به سمت دریا دعوت کنند. در انبوه و تعدد سازمان ها و نهادهای دریایی، هر کدام بخش معینی از فعالیت دریایی را به عهده دارند، به جز سازمان بنادر و دریانوردی که عرصه فعالیتش گسترده تر از دیگران است.
این است که انتظار می رود که سازمان بنادر و دریانوردی، پیش قدم شود و برای فعالیت فرهنگ دریایی و ترویج فرهنگ دریا کاری بکند. در این مسیر انتظار می رود رییس این سازمان به مقوله فرهنگ دریایی توجه کند و صفایی به فرهنگ دریایی ایران بدهد.
آقای دکتر صفایی لازم است صفایی به فرهنگ دریایی ببخشد و این خلاء را تا حد زیادی پر کند و سپس انتظار می رود که روسای سایر سازمان ها حمایت کنند تا جامعه فرهنگی برای توسعه فرهنگ دریایی ایران به وجود بیاید.
تمام ایران نیازمند درک
فرهنگ دریا هستند
اکنون، فعالیت های دفعی رخ می دهد که اغلب در شاکله نمایشگاه های دریایی و برخی نشست های مناسبتی است. این ها خوب و لازم هستند اما شعاع تاثیرگذاری آن ها معمولا محدود و در حد اهالی دریاست؛ در حالی که «تمامی مردم ایران» نیازمند درک برنامه های فرهنگ دریایی هستند. چه از نظر ذائقه و تغییر در غذا، چه از حیث گرایش سرمایههای خرد و کلان خود و چه از نظر اتراق و اسکان در سواحل و زندگی در سواحل زیبا.
همه اینها نیازمند ایجاد علاقه است و اینجاد علاقه فقط با گسترش فعالیت های فرهنگی به نفع دریا ممکن است. مردم باید با زندگی در سواحل و فعالیت در عرصه ساحل و دریا آشتی کنند تا توسعه دریایی ایران به معنای واقعی کلمه معنا پیدا کند. مردم ایران باید خود را دریایی بدانند نه گردشگر ساحلی. این نیازمند یک اقدام جمعی و گسترده و مستمر است تا همپای توسعه فیزیکی به توسعه محتوایی هم دست پیدا کنیم.
سازمان بنادر پرچمدار فرهنگ دریا باشد
انتظار می رود رییس با صفای سازمان بنادر و دریانوردی، صفایی به فرهنگ دریایی بدهد و پرچم دار ترویج و توسعه فرهنگ دریایی ایران شود و همه ما پشت سر او قرار گیریم و با برنامه های کوچک و بزرگ در سطح استانی و ملی، دریا را در چشم و دل همه مردم ایران جای دهیم تا باور کنند یک کشور دریایی هستیم و بخواهند که در سواحل خانه بسازند و زندگی پاک و متنوع و دوست داشتنی خود را ادامه دهند.