«روزنامه دریایی سرآمد» گزارش می‌دهد؛
اقتصاد غیرنفتی محور توسعه پایدار استان بوشهر
گردشگری، کشاورزی و اقتصاد دریامحور به توسعه بوشهر چه کمکی می‌کنند؟
گروه توسعه دریامحور -سعید قلیچی - استان بوشهر را یکی از قطب‌های انرژی کشور می‌دانند. وجود میدان گازی پارس جنوبی به عنوان بزرگترین میدان گازی شناخته شده در جهان در این استان، ظرفیت‌های اقتصادی زیادی را برای این منطقه به همراه آورده است. با این حال بسیاری از کارشناسان معتقدند که مسیر اصلی توسعه متوازن و پیشرفت پایدار استان بوشهر از مسیر اقتصادی محدود به نفت و گاز عبور نمی‌کند.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، بوشهر دارای ظرفیت بالایی در حوزه پرورش آبزیان و اقتصاد دریامحور و کشاورزی و صنعت نفت و گاز و پتروشیمی است و باید استفاده بهینه از این ظرفیت انجام شود. استان بوشهر با تاریخ باشکوه، جغرافیای استراتژیک و نقش مؤثر در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی، امنیتی و اقتصادی، سومین اقتصاد کشور در تولید ناخالص داخلی است. همچنین براساس برخی گزارش‌ها این استان، رتبه نخست در تولید سرانه ثروت عمومی را در میان استان‌های مختلف کشور به خود اختصاص داده است.
اقتصادی وابسته به نفت و گاز
اقتصاد استان بوشهر عمدتا وابسته به نفت و گاز است، به طوری که سه بخش تولید و توزیع گاز طبیعی، تولید مواد شیمایی و فرآورده‌های شیمیایی و استخراج نفت در مجموع ۸۳ درصد ارزش افزوده استان را تشکیل می‌دهند. با این وجود، بخش زیادی از ارزش افزوده استان از استان خارج می‌شود و این در حالی است که استان با چالش‌های زیست‌محیطی فراوانی مواجه است و بر این اساس لازم است وزارت نفت در مسئولیت‌های اجتماعی خود بابت جبران آسیب‌های زیان‌بار محیط زیستی اهتمام ویژه داشته باشد. با توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های ویژه استان بوشهر، ساکنان استان باید از رفاه بالاتری بهره‌مند باشند و این در حالیست که استان در شاخص توسعه‌یافتگی رتبه ۲۶ کشوری را دارد و جزو استان‌های محروم به حساب می‌آید و لذا بهبود رتبه استان نیازمند توجه ویژه است.
وضعیت اقتصاد گردشگری و کشاورزی در بوشهر
استان بوشهر از ظرفیت‌های فراوانی در حوزه کشاورزی و گردشگری برخوردار است. این استان از جزایر متعدد و سواحل گردشگری بکری برخوردار است که توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز می‌تواند گردشگری ساحلی و دریایی آن را تقویت نماید و برای ساکنان استان اشتغال آفرین نیز باشد. البته استان بوشهر با مسئله خشکسالی مواجه است و این در حالی است که حدود ۴۰ درصد از چاه‌های آبی مورد استفاده در بخش کشاورزی غیرمجاز هستند و برداشت‌های زیادی از آب‌های زیرزمینی صورت می‌گیرد و میزان استفاده از آب خلیج فارس برای شیرین‌سازی جهت مصارف آب شرب و کشاورزی پایین است. در حال حاضر ۱۴ درصد خرمای کشور (رتبه سوم)، ۱۲ درصد گوجه فرنگی خارج فصل (رتبه اول)، ۵۰ درصد میگوی پرورشی و ۱۰ درصد صید آبزیان در استان بوشهر تولید می‌شود و بهره‌وری کشاورزی آن بالاتر از میانگین کشوری است. با این وجود استان با بحران آب مواجه است و افزایش سهم فعلی ۱۲ درصدی آب‌شیرین‌کن در تامین منابع آبی استان می‌تواند پایداری و بهبود تولیدات کشاورزی استان را تضمین نماید.
جایگاه ویژه در صادرات غیرنفتی
چند سالی می‌شود که استان بوشهر دارای رتبه نخست صادرات غیرنفتی در میان استان‌های ایران می‌شود. اواخر مهرماه گذشته بود که معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت صمت استان بوشهر اعلام کرد که این استان با رشد هشت درصدی در عرصه صادرات غیرنفتی در کشور رتبه نخست را به خود اختصاص داده است. براساس آمار رسمی منتشر شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز در هفت ماهه سال جاری ۱۹ میلیون و ۳۶۵ هزار تن کالای غیرنفتی به ارزش هفت میلیارد و ۱۹۰ میلیون دلار به خارج از کشور صادر شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که کالاهای صادراتی غیرنفتی استان بوشهر شامل مواد معدنی، انواع آبزیان، میوه و تره بار، صیفی جات و سبزیجات و محصولات باغی است. همچنین براساس گزارش‌های منتشر شده، مقصد کالاهای صادراتی استان بوشهر به کشورهای چین، امارات، هند، برزیل، پاکستان، روسیه، عمان، تایوان، قطر و سریلانکا بوده است.
فرصت طلایی تجارت با قطر
روابط تجاری بوشهر و قطر دروازه‌ای به سوی توسعه اقتصادی است که طی سال‌های اخیر اقدامات مهمی برای تقویت روابط و توسعه صادرات انجام گرفته است. بندر دیر که نزدیکترین بندر ایران به کشور قطر است، به عنوان یکی از بنادر استراتژیک این استان، امکانات و زیرساخت‌های لازم را برای افزایش صادرات و تجارت با قطر فراهم کرده است و دارای موقعیت جغرافیایی ویژه‌ای است که امکان دسترسی آسان به بازارهای قطر را فراهم می‌کند. بندر دیر قابلیت پذیرش انواع کالاها را دارد و به عنوان نقطه آغازین برای صادرات محصولات ایرانی به قطر شناخته می‌شود که می‌توان با توسعه زیرساخت‌ها زمینه را برای افزایش صادرات و تبادلات تجاری با کشور قطر فراهم کرد. استان بوشهر دارای مناسبت‌های تجاری بسیار خوبی با کشور قطر است و اقدامات خوبی برای توسعه تبادلات تجاری بین دو کشور صورت گرفته است. طی سال گذشته ۵۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی از کشور که از این بین پنج میلیارد دلار آن سهم محصولات کشاورزی و آبزیان بوده است. این در حالی است که طی هشت ماه نخست امسال ۲۲ میلیون و ۷۶ هزار تن به ارزش هشت میلیارد و ۱۸۵ میلیون دلار از استان بوشهر صادر شده است که وزن صادرات ۷ درصد و ارزش صادرات ۹ درصد افزایش یافته است. همچنین بررسی ها نشان می دهد میزان صادرات گمرکات استان بوشهر به کشور قطر طی سال جاری نسبت به سال قبل ۱۸ درصد افزایش یافته است.
تلاش برای جبران کمبودهای گردشگری
استان بوشهر به عنوان یکی از قطب‌های گردشگری جنوب کشور محسوب می‌شود که نیمی از سال با حضور گسترده مسافران و گردشگران داخلی و خارجی روبرو است. استان بوشهر در نیمه اول سال دارای آب و هوایی گرم و شرجی است ولی در نیمه دوم سال و اوایل فصل بهار یکی از بهترین آب و هواهای کشور را برای گردشگری دارد و همین موضوع موجب شده تا به عنوان یکی از مقاصد گردشگری مد نظر قرار گیرد. سواحل زیبای استان بوشهر یکی از مهمترین جذابیت‌های گردشگری است که مردم و گردشگران با حضور در طول بیش از ۷۰۰ کیلومتر مرز آبی این استان، از آن لذت می‌برند و در برخی ایام سال جمعیت گردشگران حاضر در استان به بیش از جمعیت کل استان می‌رسد. توسعه زیرساخت‌های گردشگری یکی از اولویت‌های مدیریت ارشد استان بوشهر بوده و در این زمینه همراهی و همکاری لازم صورت گرفته است. توسعه زیرساخت‌های گردشگری در رونق اقتصادی، کاهش بیکاری و توسعه اشتغال استان بوشهر تأثیرگذار است. در کنار این ظرفیت‌ها باید تلاش کنیم که مراکز اقامتی مناسبی ایجاد شود تا گردشگران برای اقامت مناسب در استان فضای لازم را در اختیار داشته باشند. طی سال‌های اخیر به منظور ایجاد مراکز اقامتی و هتل در بافت تاریخی بوشهر اقدامات خوبی صورت گرفته و درخواست‌های متعددی در این زمینه ارائه شده که همکاری و مساعدت لازم را در این زمینه داشته‌ایم. همچنین طی سه سال اخیر شاهد رشد محسوسی در توسعه مراکز اقامتی استان بوشهر بوده‌ایم و طرح‌های متعددی در سطح استان در دست اجرا است که می‌تواند جبران عقب‌ماندگی‌های گذشته باشد.
توسعه دریاپایه محور اصلی توسعه
با ابلاغ سیاست‌های کلی توسعه دریامحور به عنوان محور اصلی پیشرفت این استان و رویکرد ویژه رئیس‌جمهوری، با جدیت دوچندان پیگیری می‌شود. کارشناسان معتقدند که توسعه استان بوشهر به‌عنوان یک اصل و آرمان مهم همواره مورد تاکید مردم و مسئولان استان بوده است و باید بر پایه ظرفیت‌های دریامحور پیش برود. تحقق این آرمان‌ها و اهداف از مسیر برنامه‌ریزی دقیق و تسهیل فرآیندهای مرتبط امکان‌پذیر است. بوشهر با داشتن بیش از ۹۰۰ کیلومتر مرز آبی، یکی از استان‌های مستعد کشور در زمینه توسعه دریامحور است. همچنین بندر بوشهر با وجود مجتمع بندری نگین و چشم انداز فعالیت هشت میلیون تنی یکی از بنادر مهم کشور به‌شمار می‌رود که با برنامه‌های متنوع، می‌تواند نقشی کلیدی در تحقق اهداف توسعه‌ای استان ایفا کند. در این میان لازم است تا در کنار سرعت‌بخشی به اجرای پروژه‌ها، باید استانداردهای لازم و کیفیت مطلوب نیز در نظر گرفته شود. مجموعه این اقدامات نشان‌دهنده اعتماد سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و ظرفیت بالای استان بوشهر در حوزه دریایی است. همچنین باید امیدوار بود تا با تکمیل طرح‌های در دست اجرا، اهداف توسعه‌ای استان در حوزه دریایی و بندری هرچه سریع‌تر محقق شود.
گروه توسعه دریامحور -سعید قلیچی - استان بوشهر را یکی از قطب‌های انرژی کشور می‌دانند. وجود میدان گازی پارس جنوبی به عنوان بزرگترین میدان گازی شناخته شده در جهان در این استان، ظرفیت‌های اقتصادی زیادی را برای این منطقه به همراه آورده است. با این حال بسیاری از کارشناسان معتقدند که مسیر اصلی توسعه متوازن و پیشرفت پایدار استان بوشهر از مسیر اقتصادی محدود به نفت و گاز عبور نمی‌کند.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، بوشهر دارای ظرفیت بالایی در حوزه پرورش آبزیان و اقتصاد دریامحور و کشاورزی و صنعت نفت و گاز و پتروشیمی است و باید استفاده بهینه از این ظرفیت انجام شود. استان بوشهر با تاریخ باشکوه، جغرافیای استراتژیک و نقش مؤثر در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی، امنیتی و اقتصادی، سومین اقتصاد کشور در تولید ناخالص داخلی است. همچنین براساس برخی گزارش‌ها این استان، رتبه نخست در تولید سرانه ثروت عمومی را در میان استان‌های مختلف کشور به خود اختصاص داده است.
اقتصادی وابسته به نفت و گاز
اقتصاد استان بوشهر عمدتا وابسته به نفت و گاز است، به طوری که سه بخش تولید و توزیع گاز طبیعی، تولید مواد شیمایی و فرآورده‌های شیمیایی و استخراج نفت در مجموع ۸۳ درصد ارزش افزوده استان را تشکیل می‌دهند. با این وجود، بخش زیادی از ارزش افزوده استان از استان خارج می‌شود و این در حالی است که استان با چالش‌های زیست‌محیطی فراوانی مواجه است و بر این اساس لازم است وزارت نفت در مسئولیت‌های اجتماعی خود بابت جبران آسیب‌های زیان‌بار محیط زیستی اهتمام ویژه داشته باشد. با توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های ویژه استان بوشهر، ساکنان استان باید از رفاه بالاتری بهره‌مند باشند و این در حالیست که استان در شاخص توسعه‌یافتگی رتبه ۲۶ کشوری را دارد و جزو استان‌های محروم به حساب می‌آید و لذا بهبود رتبه استان نیازمند توجه ویژه است.
وضعیت اقتصاد گردشگری و کشاورزی در بوشهر
استان بوشهر از ظرفیت‌های فراوانی در حوزه کشاورزی و گردشگری برخوردار است. این استان از جزایر متعدد و سواحل گردشگری بکری برخوردار است که توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز می‌تواند گردشگری ساحلی و دریایی آن را تقویت نماید و برای ساکنان استان اشتغال آفرین نیز باشد. البته استان بوشهر با مسئله خشکسالی مواجه است و این در حالی است که حدود ۴۰ درصد از چاه‌های آبی مورد استفاده در بخش کشاورزی غیرمجاز هستند و برداشت‌های زیادی از آب‌های زیرزمینی صورت می‌گیرد و میزان استفاده از آب خلیج فارس برای شیرین‌سازی جهت مصارف آب شرب و کشاورزی پایین است. در حال حاضر ۱۴ درصد خرمای کشور (رتبه سوم)، ۱۲ درصد گوجه فرنگی خارج فصل (رتبه اول)، ۵۰ درصد میگوی پرورشی و ۱۰ درصد صید آبزیان در استان بوشهر تولید می‌شود و بهره‌وری کشاورزی آن بالاتر از میانگین کشوری است. با این وجود استان با بحران آب مواجه است و افزایش سهم فعلی ۱۲ درصدی آب‌شیرین‌کن در تامین منابع آبی استان می‌تواند پایداری و بهبود تولیدات کشاورزی استان را تضمین نماید.
جایگاه ویژه در صادرات غیرنفتی
چند سالی می‌شود که استان بوشهر دارای رتبه نخست صادرات غیرنفتی در میان استان‌های ایران می‌شود. اواخر مهرماه گذشته بود که معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت صمت استان بوشهر اعلام کرد که این استان با رشد هشت درصدی در عرصه صادرات غیرنفتی در کشور رتبه نخست را به خود اختصاص داده است. براساس آمار رسمی منتشر شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز در هفت ماهه سال جاری ۱۹ میلیون و ۳۶۵ هزار تن کالای غیرنفتی به ارزش هفت میلیارد و ۱۹۰ میلیون دلار به خارج از کشور صادر شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که کالاهای صادراتی غیرنفتی استان بوشهر شامل مواد معدنی، انواع آبزیان، میوه و تره بار، صیفی جات و سبزیجات و محصولات باغی است. همچنین براساس گزارش‌های منتشر شده، مقصد کالاهای صادراتی استان بوشهر به کشورهای چین، امارات، هند، برزیل، پاکستان، روسیه، عمان، تایوان، قطر و سریلانکا بوده است.
فرصت طلایی تجارت با قطر
روابط تجاری بوشهر و قطر دروازه‌ای به سوی توسعه اقتصادی است که طی سال‌های اخیر اقدامات مهمی برای تقویت روابط و توسعه صادرات انجام گرفته است. بندر دیر که نزدیکترین بندر ایران به کشور قطر است، به عنوان یکی از بنادر استراتژیک این استان، امکانات و زیرساخت‌های لازم را برای افزایش صادرات و تجارت با قطر فراهم کرده است و دارای موقعیت جغرافیایی ویژه‌ای است که امکان دسترسی آسان به بازارهای قطر را فراهم می‌کند. بندر دیر قابلیت پذیرش انواع کالاها را دارد و به عنوان نقطه آغازین برای صادرات محصولات ایرانی به قطر شناخته می‌شود که می‌توان با توسعه زیرساخت‌ها زمینه را برای افزایش صادرات و تبادلات تجاری با کشور قطر فراهم کرد. استان بوشهر دارای مناسبت‌های تجاری بسیار خوبی با کشور قطر است و اقدامات خوبی برای توسعه تبادلات تجاری بین دو کشور صورت گرفته است. طی سال گذشته ۵۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی از کشور که از این بین پنج میلیارد دلار آن سهم محصولات کشاورزی و آبزیان بوده است. این در حالی است که طی هشت ماه نخست امسال ۲۲ میلیون و ۷۶ هزار تن به ارزش هشت میلیارد و ۱۸۵ میلیون دلار از استان بوشهر صادر شده است که وزن صادرات ۷ درصد و ارزش صادرات ۹ درصد افزایش یافته است. همچنین بررسی ها نشان می دهد میزان صادرات گمرکات استان بوشهر به کشور قطر طی سال جاری نسبت به سال قبل ۱۸ درصد افزایش یافته است.
تلاش برای جبران کمبودهای گردشگری
استان بوشهر به عنوان یکی از قطب‌های گردشگری جنوب کشور محسوب می‌شود که نیمی از سال با حضور گسترده مسافران و گردشگران داخلی و خارجی روبرو است. استان بوشهر در نیمه اول سال دارای آب و هوایی گرم و شرجی است ولی در نیمه دوم سال و اوایل فصل بهار یکی از بهترین آب و هواهای کشور را برای گردشگری دارد و همین موضوع موجب شده تا به عنوان یکی از مقاصد گردشگری مد نظر قرار گیرد. سواحل زیبای استان بوشهر یکی از مهمترین جذابیت‌های گردشگری است که مردم و گردشگران با حضور در طول بیش از ۷۰۰ کیلومتر مرز آبی این استان، از آن لذت می‌برند و در برخی ایام سال جمعیت گردشگران حاضر در استان به بیش از جمعیت کل استان می‌رسد. توسعه زیرساخت‌های گردشگری یکی از اولویت‌های مدیریت ارشد استان بوشهر بوده و در این زمینه همراهی و همکاری لازم صورت گرفته است. توسعه زیرساخت‌های گردشگری در رونق اقتصادی، کاهش بیکاری و توسعه اشتغال استان بوشهر تأثیرگذار است. در کنار این ظرفیت‌ها باید تلاش کنیم که مراکز اقامتی مناسبی ایجاد شود تا گردشگران برای اقامت مناسب در استان فضای لازم را در اختیار داشته باشند. طی سال‌های اخیر به منظور ایجاد مراکز اقامتی و هتل در بافت تاریخی بوشهر اقدامات خوبی صورت گرفته و درخواست‌های متعددی در این زمینه ارائه شده که همکاری و مساعدت لازم را در این زمینه داشته‌ایم. همچنین طی سه سال اخیر شاهد رشد محسوسی در توسعه مراکز اقامتی استان بوشهر بوده‌ایم و طرح‌های متعددی در سطح استان در دست اجرا است که می‌تواند جبران عقب‌ماندگی‌های گذشته باشد.
توسعه دریاپایه محور اصلی توسعه
با ابلاغ سیاست‌های کلی توسعه دریامحور به عنوان محور اصلی پیشرفت این استان و رویکرد ویژه رئیس‌جمهوری، با جدیت دوچندان پیگیری می‌شود. کارشناسان معتقدند که توسعه استان بوشهر به‌عنوان یک اصل و آرمان مهم همواره مورد تاکید مردم و مسئولان استان بوده است و باید بر پایه ظرفیت‌های دریامحور پیش برود. تحقق این آرمان‌ها و اهداف از مسیر برنامه‌ریزی دقیق و تسهیل فرآیندهای مرتبط امکان‌پذیر است. بوشهر با داشتن بیش از ۹۰۰ کیلومتر مرز آبی، یکی از استان‌های مستعد کشور در زمینه توسعه دریامحور است. همچنین بندر بوشهر با وجود مجتمع بندری نگین و چشم انداز فعالیت هشت میلیون تنی یکی از بنادر مهم کشور به‌شمار می‌رود که با برنامه‌های متنوع، می‌تواند نقشی کلیدی در تحقق اهداف توسعه‌ای استان ایفا کند. در این میان لازم است تا در کنار سرعت‌بخشی به اجرای پروژه‌ها، باید استانداردهای لازم و کیفیت مطلوب نیز در نظر گرفته شود. مجموعه این اقدامات نشان‌دهنده اعتماد سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و ظرفیت بالای استان بوشهر در حوزه دریایی است. همچنین باید امیدوار بود تا با تکمیل طرح‌های در دست اجرا، اهداف توسعه‌ای استان در حوزه دریایی و بندری هرچه سریع‌تر محقق شود.