«روزنامه دریایی سرآمد» بررسی کرد؛
پتروشیمی مَکُران نقطه پایان خام‌فروشی
هاب سوم پتروشیمی ایران در انتظار 10 میلیارد یورو سرمایه‌گذاری
گروه انرژی -یعقوب شیدایی گماسایی - قطب سوم پتروشیمی ایران پس از قطب‌های عسلویه و ماهشهر در منطقه مکران در جنوب شرقی ایران و در محدوده دریای عمان در استان‌های سیستان و بلوچستان و هرمزگان، با هدف جلوگیری از خام‌فروشی و تکمیل زنجیره ارزش در حال اجراست. سواحل مکُران منطقه‌ای است که بواسطه دسترسی به آب‌های آزاد بین‌المللی و نزدیکی به بازارهای اصلی مصرف، دارای مزایای متعددی برای توسعه است.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، توجه به توسعه منطقه مکران به‌دلیل موقعیت راهبردی دسترسی به دریای عمان و آب‌های آزاد بین‌المللی و نزدیکی به بازارهای هدف اصلی از جمله چین و هند به پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بازمی‌گردد. با توجه به ضرورت‌های توسعه این منطقه، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۳ اختصاص ۲ هزار هکتار از اراضی چابهار برای سرمایه‌گذاری مصوب شد اما در آن زمان اقدامی انجام نشد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، توسعه اقتصادی منطقه مکران در برنامه ششم توسعه با توجه به موقعیت راهبردی این منطقه تصویب شد. هیئت وزیران در بهار سال ۱۳۹۰ در نشستی در استان سیستان و بلوچستان، تصویب کرد هاب سوم پتروشیمی در منطقه مکران ایجاد شود. در پاییز همان سال تفاهم‌نامه‌ای بین وزرای وقت دفاع و نفت امضا و مقرر شد وزارت دفاع از طریق شرکت سرمایه‌گذاری شستان، توسعه این منطقه را بر عهده بگیرد. پس از این مصوبه، شرکت توسعه پتروشیمی نگین مُکران به‌عنوان متولی توسعه و ایجاد سومین قطب صنعت پتروشیمی کشور در منطقه آزاد چابهار با نام «شهرک پتروشیمی مُکران» تأسیس شد.
اجرای شهرک پتروشیمی مُکران تنها پروژه‌ای در جنوب شرق کشور است که عامل محرک و پیشران توسعه در این منطقه از ایران است. توسعه صنعت پتروشیمی در مُکران بدون هیچ‌گونه آسیبی به زیست‌بوم منطقه افزون بر تحقق اهداف کلان توسعه‌ای و اقتصادی کشور، اشتغال‌زایی، افزایش سطح رفاه و توسعه شهری را برای منطقه چابهار به همراه دارد. شرکت توسعه پتروشیمی نگین مُکران متعهد شده است تا ۷۰ درصد نیروی انسانی مورد نیاز را از نیروهای بومی منطقه تأمین و سبب رونق اقتصادی در آن منطقه شود. از آنجا که نیاز است نیروهای آماده به کار بومی در شهرک پتروشیمی مُکران جذب شوند به همین منظور برای نخستین بار مرکز مهارت‌افزایی جوار کارگاهی و بین کارگاهی شهرک پتروشیمی مُکران در چابهار با همکاری مرکز فنی‌وحرفه‌ای استان ایجاد شده است.
با اختصاص ۱۲۰۰ هکتار به شهرک پتروشیمی مُکران قرار بر این است که هاب سوم پتروشیمی ایران در دو فاز توسعه یابد. از آنجا که سیاست شرکت ملی صنایع پتروشیمی تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی و جلوگیری از خام‌فروشی است، تنها به واحدهایی در این هاب مجوز احداث داده می‌شود که مبتنی بر سیاست تکمیل زنجیره ارزش باشند. براساس برنامه‌ریزی اولیه قرار بر احداث ۱۸ واحد پتروشیمی بر مبنای سه خوراک اتان، میعانات گازی و متان در این منطقه بود، اما اختصاص دو خوراک اتان و میعانات گازی در دولت یازدهم حذف و تنها خوراک متان با استفاده از ظرفیت خط لوله هفتم سراسری گاز در نظر گرفته شد.
برای اجرای فاز دوم شهرک پتروشیمی مُکران دو سیاست به‌منظور احداث پارک پتروشیمی و تکمیل زنجیره ارزش دنبال می‌شود. پیش از این چینی‌ها اعلام کرده‌اند که منطقه مُکران بهترین موقعیت برای ایجاد پارک پتروشیمی ایران و چین است. اما از آنجا که براساس قواعد منطقه آزاد، عملیات اجرایی هیچ طرحی نباید به‌مدت طولانی متوقف باشد، حدود ۲۱ طرح در زنجیره کاربردی صنایع پایین‌دستی با استفاده از خوراک تولیدی فاز نخست تعریف شده و سرمایه‌گذار آن در حال جذب است.
نیاز نگین مکران به 10 میلیارد یورو سرمایه‌گذاری
در همین ارتباط مدیرعامل شرکت توسعه پتروشیمی نگین مَکُران (چابهار) گفت: حدود ۱۰ میلیارد یورو در هاب سوم پتروشیمی نگین مَکُران با هدف ساخت مجتمع‌های پتروشیمی و تکمیل زنجیره ارزش گاز متان سرمایه‌گذاری شده به طوریکه در پایان تکمیل فازهای شهرک پتروشیمی دیگر شاهد خام‌فروشی محصولات پتروشیمی نخواهیم بود. علیرضا منیری ابیانه در گفتگو با ایرنا اظهار کرد: شهرک پتروشیمی مَکُران مشتمل بر ۶ ابرپروژه و ۲۲ واحد پتروشیمی کاربردی در ادامه زنجیره پیش‌بینی شده که با برنامه‌ریزی صورت گرفته، تا تابستان ۱۴۰۴ یوتیلیتی مورد نیاز واحدها شامل آب، برق، بخار و سایر سرویس‌های جانبی به همراه ۲ واحد پتروشیمی به مدار تولید وارد می‌شوند. وی افزود: دانش تولید شده در هاب سوم پتروشیمی کشور، سرمایه‌ای ارزشمند است و صنعت پتروشیمی در کشور ۶۳ ساله شده و ۲ هاب پتروشیمی قبلی یعنی ماهشهر و عسلویه توسط دولت راه‌اندازی شده‌اند.
بکار گرفتن نیروهای بومی برای توسعه
مدیرعامل شرکت توسعه پتروشیمی نگین مَکُران گفت: یکی از اقدامات توسعه‌دهنده اصلی شهرک پتروشیمی مَکُران، به کارگیری نیروهای بومی است؛ به طوریکه سقف نیروی کار شاغل در این شهرک پتروشیمی از پنج هزار نفر عبور کرده که بیش از ۵۰ درصد این افراد از جامعه بومی به کارگیری شده‌اند. وی بیان کرد: علاوه بر اشتغال بیش از نیمی از کارکنان شهرک پتروشیمی مَکُران، نسبت به تاسیس هنرستان و مرکز مهارت‌آموزی برای علاقه‌مندان اشتغال در صنایع منطقه اقدام شده است.
منیری ابیانه گفت: برای نخستین بار در چابهار، مرکز فنی و حرفه‌ای پتروشیمی و هنرستان پتروشیمی در چابهار افتتاح شده تا از این طریق جامعه محلی را توانمند و به کارگیری کنیم. وی به تاریخچه آغاز ساخت شهرک پتروشیمی مَکُران در چابهار اشاره کرد و افزود: پس از ابلاغ دستور رهبر معظم انقلاب مبنی بر توسعه سواحل مَکُران، هیات دولت در بهار سال ۱۳۹۰ و در سفر استانی کابینه وقت به استان سیستان و بلوچستان مصوب کرد تا سومین قطب پتروشیمی کشور در منطقه آزاد چابهار، در مکانی که سابق بر این توسط وزارت نفت جانمایی شده بود تاسیس شود.
اهمیت سومین هاب پتروشیمی کشور
مدیرعامل شرکت توسعه پتروشیمی نگین مَکُران گفت: در همان سال و پس از مصوبه دولت، توافقی بین وزرای وقت نفت و دفاع صورت گرفت تا مسوولیت توسعه‌دهندگی اصلی ساخت سومین قطب پتروشیمی کشور به وزارت دفاع محول شود. وی ادامه داد: وزارت دفاع نیز از ظرفیت شرکت شستان که متعلق به صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح است، استفاده کرد و با تاسیس شرکت توسعه پتروشیمی نگین مَکُران نسبت به ساخت شهرک پتروشیمی مکران با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بخش خصوصی اقدام کردند.
منیری افزود: تجربه ساخت شهرک پتروشیمی مَکُران در چابهار که به هاب سوم پتروشیمی کشور موسوم شده اولین تجربه توسعه‌دهندگی مجموعه پتروشیمی توسط بخش خصوصی در یک منطقه آزاد است و در تمام سال‌هایی که این طرح را پیش می‌بردیم، حتی قواعد مترتب بر توسعه‌دهندگی را نیز تولید و تدوین کرده‌ایم. وی ادامه داد: شمار طرح‌های سرمایه گذاری و زیرساختی شهرک پتروشیمی ۱۸ طرح است و از این تعداد هفت طرح در حوزه پتروشیمی با مشارکت شرکت‌ها و هلدینگ‌های سرمایه گذاری در این شهرک به مساحت یک‌هزار و ۲۶۰ هکتار در دست اجرا است. مدیرعامل شرکت توسعه پتروشیمی نگین مَکُران گفت: عمده محصولات مجتمع پتروشیمی نگین مَکُران صادراتی و بقیه محصولاتی است که به عنوان خوراک برای مجتمع های پتروشیمی و صنایع پایین دستی وارد بازارهای کشور خواهد شد.
گروه انرژی -یعقوب شیدایی گماسایی - قطب سوم پتروشیمی ایران پس از قطب‌های عسلویه و ماهشهر در منطقه مکران در جنوب شرقی ایران و در محدوده دریای عمان در استان‌های سیستان و بلوچستان و هرمزگان، با هدف جلوگیری از خام‌فروشی و تکمیل زنجیره ارزش در حال اجراست. سواحل مکُران منطقه‌ای است که بواسطه دسترسی به آب‌های آزاد بین‌المللی و نزدیکی به بازارهای اصلی مصرف، دارای مزایای متعددی برای توسعه است.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، توجه به توسعه منطقه مکران به‌دلیل موقعیت راهبردی دسترسی به دریای عمان و آب‌های آزاد بین‌المللی و نزدیکی به بازارهای هدف اصلی از جمله چین و هند به پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بازمی‌گردد. با توجه به ضرورت‌های توسعه این منطقه، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۳ اختصاص ۲ هزار هکتار از اراضی چابهار برای سرمایه‌گذاری مصوب شد اما در آن زمان اقدامی انجام نشد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، توسعه اقتصادی منطقه مکران در برنامه ششم توسعه با توجه به موقعیت راهبردی این منطقه تصویب شد. هیئت وزیران در بهار سال ۱۳۹۰ در نشستی در استان سیستان و بلوچستان، تصویب کرد هاب سوم پتروشیمی در منطقه مکران ایجاد شود. در پاییز همان سال تفاهم‌نامه‌ای بین وزرای وقت دفاع و نفت امضا و مقرر شد وزارت دفاع از طریق شرکت سرمایه‌گذاری شستان، توسعه این منطقه را بر عهده بگیرد. پس از این مصوبه، شرکت توسعه پتروشیمی نگین مُکران به‌عنوان متولی توسعه و ایجاد سومین قطب صنعت پتروشیمی کشور در منطقه آزاد چابهار با نام «شهرک پتروشیمی مُکران» تأسیس شد.
اجرای شهرک پتروشیمی مُکران تنها پروژه‌ای در جنوب شرق کشور است که عامل محرک و پیشران توسعه در این منطقه از ایران است. توسعه صنعت پتروشیمی در مُکران بدون هیچ‌گونه آسیبی به زیست‌بوم منطقه افزون بر تحقق اهداف کلان توسعه‌ای و اقتصادی کشور، اشتغال‌زایی، افزایش سطح رفاه و توسعه شهری را برای منطقه چابهار به همراه دارد. شرکت توسعه پتروشیمی نگین مُکران متعهد شده است تا ۷۰ درصد نیروی انسانی مورد نیاز را از نیروهای بومی منطقه تأمین و سبب رونق اقتصادی در آن منطقه شود. از آنجا که نیاز است نیروهای آماده به کار بومی در شهرک پتروشیمی مُکران جذب شوند به همین منظور برای نخستین بار مرکز مهارت‌افزایی جوار کارگاهی و بین کارگاهی شهرک پتروشیمی مُکران در چابهار با همکاری مرکز فنی‌وحرفه‌ای استان ایجاد شده است.
با اختصاص ۱۲۰۰ هکتار به شهرک پتروشیمی مُکران قرار بر این است که هاب سوم پتروشیمی ایران در دو فاز توسعه یابد. از آنجا که سیاست شرکت ملی صنایع پتروشیمی تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی و جلوگیری از خام‌فروشی است، تنها به واحدهایی در این هاب مجوز احداث داده می‌شود که مبتنی بر سیاست تکمیل زنجیره ارزش باشند. براساس برنامه‌ریزی اولیه قرار بر احداث ۱۸ واحد پتروشیمی بر مبنای سه خوراک اتان، میعانات گازی و متان در این منطقه بود، اما اختصاص دو خوراک اتان و میعانات گازی در دولت یازدهم حذف و تنها خوراک متان با استفاده از ظرفیت خط لوله هفتم سراسری گاز در نظر گرفته شد.
برای اجرای فاز دوم شهرک پتروشیمی مُکران دو سیاست به‌منظور احداث پارک پتروشیمی و تکمیل زنجیره ارزش دنبال می‌شود. پیش از این چینی‌ها اعلام کرده‌اند که منطقه مُکران بهترین موقعیت برای ایجاد پارک پتروشیمی ایران و چین است. اما از آنجا که براساس قواعد منطقه آزاد، عملیات اجرایی هیچ طرحی نباید به‌مدت طولانی متوقف باشد، حدود ۲۱ طرح در زنجیره کاربردی صنایع پایین‌دستی با استفاده از خوراک تولیدی فاز نخست تعریف شده و سرمایه‌گذار آن در حال جذب است.
نیاز نگین مکران به 10 میلیارد یورو سرمایه‌گذاری
در همین ارتباط مدیرعامل شرکت توسعه پتروشیمی نگین مَکُران (چابهار) گفت: حدود ۱۰ میلیارد یورو در هاب سوم پتروشیمی نگین مَکُران با هدف ساخت مجتمع‌های پتروشیمی و تکمیل زنجیره ارزش گاز متان سرمایه‌گذاری شده به طوریکه در پایان تکمیل فازهای شهرک پتروشیمی دیگر شاهد خام‌فروشی محصولات پتروشیمی نخواهیم بود. علیرضا منیری ابیانه در گفتگو با ایرنا اظهار کرد: شهرک پتروشیمی مَکُران مشتمل بر ۶ ابرپروژه و ۲۲ واحد پتروشیمی کاربردی در ادامه زنجیره پیش‌بینی شده که با برنامه‌ریزی صورت گرفته، تا تابستان ۱۴۰۴ یوتیلیتی مورد نیاز واحدها شامل آب، برق، بخار و سایر سرویس‌های جانبی به همراه ۲ واحد پتروشیمی به مدار تولید وارد می‌شوند. وی افزود: دانش تولید شده در هاب سوم پتروشیمی کشور، سرمایه‌ای ارزشمند است و صنعت پتروشیمی در کشور ۶۳ ساله شده و ۲ هاب پتروشیمی قبلی یعنی ماهشهر و عسلویه توسط دولت راه‌اندازی شده‌اند.
بکار گرفتن نیروهای بومی برای توسعه
مدیرعامل شرکت توسعه پتروشیمی نگین مَکُران گفت: یکی از اقدامات توسعه‌دهنده اصلی شهرک پتروشیمی مَکُران، به کارگیری نیروهای بومی است؛ به طوریکه سقف نیروی کار شاغل در این شهرک پتروشیمی از پنج هزار نفر عبور کرده که بیش از ۵۰ درصد این افراد از جامعه بومی به کارگیری شده‌اند. وی بیان کرد: علاوه بر اشتغال بیش از نیمی از کارکنان شهرک پتروشیمی مَکُران، نسبت به تاسیس هنرستان و مرکز مهارت‌آموزی برای علاقه‌مندان اشتغال در صنایع منطقه اقدام شده است.
منیری ابیانه گفت: برای نخستین بار در چابهار، مرکز فنی و حرفه‌ای پتروشیمی و هنرستان پتروشیمی در چابهار افتتاح شده تا از این طریق جامعه محلی را توانمند و به کارگیری کنیم. وی به تاریخچه آغاز ساخت شهرک پتروشیمی مَکُران در چابهار اشاره کرد و افزود: پس از ابلاغ دستور رهبر معظم انقلاب مبنی بر توسعه سواحل مَکُران، هیات دولت در بهار سال ۱۳۹۰ و در سفر استانی کابینه وقت به استان سیستان و بلوچستان مصوب کرد تا سومین قطب پتروشیمی کشور در منطقه آزاد چابهار، در مکانی که سابق بر این توسط وزارت نفت جانمایی شده بود تاسیس شود.
اهمیت سومین هاب پتروشیمی کشور
مدیرعامل شرکت توسعه پتروشیمی نگین مَکُران گفت: در همان سال و پس از مصوبه دولت، توافقی بین وزرای وقت نفت و دفاع صورت گرفت تا مسوولیت توسعه‌دهندگی اصلی ساخت سومین قطب پتروشیمی کشور به وزارت دفاع محول شود. وی ادامه داد: وزارت دفاع نیز از ظرفیت شرکت شستان که متعلق به صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح است، استفاده کرد و با تاسیس شرکت توسعه پتروشیمی نگین مَکُران نسبت به ساخت شهرک پتروشیمی مکران با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بخش خصوصی اقدام کردند.
منیری افزود: تجربه ساخت شهرک پتروشیمی مَکُران در چابهار که به هاب سوم پتروشیمی کشور موسوم شده اولین تجربه توسعه‌دهندگی مجموعه پتروشیمی توسط بخش خصوصی در یک منطقه آزاد است و در تمام سال‌هایی که این طرح را پیش می‌بردیم، حتی قواعد مترتب بر توسعه‌دهندگی را نیز تولید و تدوین کرده‌ایم. وی ادامه داد: شمار طرح‌های سرمایه گذاری و زیرساختی شهرک پتروشیمی ۱۸ طرح است و از این تعداد هفت طرح در حوزه پتروشیمی با مشارکت شرکت‌ها و هلدینگ‌های سرمایه گذاری در این شهرک به مساحت یک‌هزار و ۲۶۰ هکتار در دست اجرا است. مدیرعامل شرکت توسعه پتروشیمی نگین مَکُران گفت: عمده محصولات مجتمع پتروشیمی نگین مَکُران صادراتی و بقیه محصولاتی است که به عنوان خوراک برای مجتمع های پتروشیمی و صنایع پایین دستی وارد بازارهای کشور خواهد شد.