افزایش هزینه خانهدار شدن در سواحل مَکُران
گروه توسعه دریامحور-امید اسماعیلی- طی روزهای گذشته اخبار انتقال پایتخت از تهران به مکران دست به دست میشود و شائبههایی نیز در این میان مطرح میشود. چندی پیش مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم در جلسهای با اشاره به وضعیت تهران گفته بود، تصور میکنم مشکل تهران غیرقابل حل است. این سخنان پزشکیان برخی شائبههایی را مبنی بر انتقال پایتخت تقویت کرد.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، در روزهای اخیر، بحثهایی درباره انتخاب مکران بهعنوان پایتخت جدید ایران مطرح شده است. مکران، منطقهای تاریخی و جغرافیایی در جنوب شرقی ایران و جنوب غربی پاکستان است که در امتداد دریای عمان گسترده شده و از بندر جاسک در هرمزگان تا بندر گواتر در سیستان و بلوچستان را در بر میگیرد. طبق گفته عدهای از کارشناسان اقتصادی اخبار انتقال پایتخت اقتصادی به مکران عملاً زمینه اجرایی ندارد و تنها موجب گران شدن زمین و خانههای این منطقه شده است.موضوع انتقال پایتخت از تهران به شهری دیگر بار دیگر در دولت چهاردهم مطرح شده و طی چند روز گذشته، مکران به عنوان گزینه جدی از سوی دولتیها مطرح شده است. در حالی که برخی دولتمردان با گذشت زمان از جدیتر شدن این ایده سخن میگویند، سخنان معاون اجرایی رئیسجمهوری، اینطور نشان میدهد که ماجرا به آن جدیتی که بهنظر میآمد هم نیست یا حداقل دولت عجلهای برای برداشتن گامهای بعدی ندارد؛ طرحی که مخالفان و موافقان خود را دارد. مکران با تمام ظرفیتهای طبیعی، جغرافیایی و تمدنیاش، سالهاست که قربانی سیاستهای نادرست توسعهای شده است. عدم سرمایهگذاری مناسب در زیرساختها، آموزش، بهداشت و اشتغال، این منطقه را به یکی از محرومترین مناطق کشور تبدیل کرده است.
بررسی تجربیات سایر کشورها نشان میدهد که انتقال پایتخت در کشورهای دیگر مانند برزیل (انتقال به برازیلیا) یا قزاقستان (انتقال به آستانه) نشان داده که این تصمیم تنها در صورتی موفق خواهد بود که با برنامههای جامع توسعه منطقهای همراه باشد. در غیر این صورت، ممکن است منطقه به بستری برای نمایشهای سیاسی تبدیل شود، بدون آنکه توسعه واقعی اتفاق بیفتد.
با این حال طبق شنیدهها انتشار شایعه پایتخت شدن مکران منجر به تغییر قیمت زمین و مسکن در چابهار و مکران شد؛ حال آنکه اساسا تاکنون هیچ نقطهای به عنوان پایتخت جدید تعیین نشده است. در این زمینه یک مقام سازمان برنامه و بودجه گفته است: هنوز مطالعه جامعی در خصوص انتقال پایتخت سیاسی انجام نشده و کارهای انجام شده در حد اندیشه ورزی بوده است. سیدجعفر حسینی بر ضرورت ورود یک مشاور بینالمللی باتجربه برای امکانسنجی انتقال پایتخت سیاسی کشور تاکید کرد. رئیس امور آمایش و توسعه منطقهای سازمان برنامه و بودجه کشور تصریح کرد: همانطور که تمامی ارکان دولت نیز تاکید دارند، موضوع قرار نیست با منابع عمومی و دولتی انجام شود زیرا این پروژه، پروژهای پرهزینه است و دولت منابعی را برای این موضوع در اختیار ندارد.
آخرین اخبار از انتقال پایتخت
محمد جعفر قائمپناه، معاون امور اجرایی رئیس جمهور روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران درباره وضعیت برنامه دولت برای انتقال پایتخت گفت: آقای دکتر پزشکان نظرشان این است که بحرانهای زیادی در تهران وجود دارد ولی اینکه پایتخت منتقل شود فعلاً به صورت جدی یک کارگروه مشخص برای انتقال پایتخت صورت نگرفته است. قائمپناه عنوان کرد: از آنجایی که ما تنشهای آبی در کل کشور داریم، نخست به دلیل استفاده از چاههای زیرزمینی نشست زمین بسیار زیاد اتفاق افتاده است. معاون امور اجرایی رئیسجمهور بیان کرد: بنابراین تمام تلاش آقای دکتر پزشکیان فعلاً این است که کارخانهها و صنایعی که نیاز به آب دارند به حاشیه خلیجفارس منتقل شوند و سعی کنیم از این به بعد برای احداث کارخانه جدید در داخل استانهایی که مشکل آب و مشکل محیط زیست دارند مجوز داده نشود و صنایع بیشتر به سواحل خلیجفارس و دریای عمان بهخصوص مکران سوق داده شوند.
افزایش هزینه مسکن در مکُران
در خصوص انتقال پایتخت به مکران، معینالدین سعیدی، نماینده پیشین چابهار در مجلس گفت: خبرهای انتقال پایتخت به مکران فقط باعث گران شدن زمین و اجاره در این منطقه شده و بدون هیچ تغییری در زندگی مردم، هزینهها را برای آنان افزایش داده است. وی ادامه داد: منطقه مکران پایینترین شاخصهای توسعه را دارد و هنوز درصد بزرگی از مردم آب لولهکشی ندارند، ظرفیتهای بیبدیل در مکران وجود دارد اما عقبماندگیها به قدری زیاد است که دولت ابتدا باید در حوزه توسعه زیرساختها کاری انجام دهد و بعد مسائلی نظیر انتقال پایتخت را مطرح کند.
یکی از مهمترین و شناختهشدهترین نقاط این منطقه، بندر چابهار در این استان است که از جانب شمال به شهرستان قصرقند و از جنوب به دریای مکران و از شرق به شهرستان دشتیاری و از غرب به شهرستان کنارک متصل میشود. بررسیهای انجام شده نشان میدهد که برای خرید یک واحد مسکونی نوساز با مساحت 80 تا 100 مترمربع در یک مجتمع، حداقل بودجهای معادل 2 میلیارد و 400 میلیون تومان و حداکثر 4 میلیارد تومان لازم است. در صورتی که واحد مسکونی نوساز نباشد، حداقل بودجه مورد نیاز برای خرید یک واحد با همین متراژ، یک میلیارد و 500 میلیون تومان خواهد بود. در همین حال، قیمت آپارتمانهای بزرگمتراژ با مساحت 110 تا 130 مترمربع در چابهار بین 2 میلیارد و 800 میلیون تومان تا 5 میلیارد و 500 میلیون تومان متغیر است. اگر این ارقام را با قیمت مسکن در تهران، پایتخت فعلی کشور، مقایسه کنیم، با حداکثر بودجه مورد نیاز برای خرید یک واحد نوساز 80 تا 100 متری در چابهار یعنی حدود 4 میلیارد تومان، میتوان واحدی تا متراژ 45 مترمربع در تهران خریداری کرد.
موضوع انتقال پایتخت یک پروژه ملی است
فرجالله رجبی، نماینده پیشین شیراز در مجلس و رئیس سابق سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در گفتگویی که با ایرنا داشته، اعلام کرد: انتقال پایتخت نه یک کار بخشی، بلکه یک پروژه ملی است که نیازمند تشکیل کارگروه ملی و همکاری تمامی ارکان حاکمیت است و این اقدام ملی باید با توافق کلی از سوی تمامی ارکان حاکمیت صورت گیرد و دولت باید تلاش کند تا همه دستگاهها در این طرح مشارکت کنند.
این نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در ادامه با اشاره به مطرح شدن اسامی همچون منطقه مکران برای انتقال پایتخت، گفت: فارغ از نامها و مناطق، هر کجا که قرار است این انتقال و استقرار پایتخت جدید اتفاق بیفتد، باید به لحاظ زیرساختی آماده باشد. همچنین از لحاظ امنیتی و استراتژیکی باید توسط مراجع ذیصلاح تایید شود.
رئیس سابق سازمان نظام مهندسی ساختمان تاکید کرد: اینکه منطقه مکران ظرفیت توسعه بالایی دارد، الزاماً به معنای این نیست که بخواهیم پایتخت را به آن منطقه منتقل کنیم. موضوع انتقال پایتخت از تهران به شهری دیگر، با آغاز به کار دولت چهاردهم بار دیگر به سر خط اخبار رسانهها تبدیل شده است و طی روزهای اخیر نیز موج اخبار درباره این تصمیم شدت و سرعت بیشتری به خود گرفته است.