مرتضی فاخری در نوشتاری به« روزنامه دریایی سرآمد» بررسی کرد؛
امنیت کشتیرانی در دریای سرخ با بهرهگیری از صنایع و علوم دریایی
راهکارهایی برای ارتقای امنیت کشتیرانی در دریای سرخ
گروه دانش دریا - مرتضی فاخری - از آنجایی که امنیت در دریا و کشتیرانی برای همه دریانوردان و همچنین شرکتهای سرمایه گذار در موضوع تخصصی دریانوردی و کشتیرانی، دارای اهمیت ویژهای میباشد، مسیرهای دریایی خاص و دارای ارزش بالای دریانوردی نیز همواره در رصد دولتها و بخصوص نیروهای دریایی آن دولتها به عنوان بازوی اصلی در امنیت دریا و آبراههای حیاتی، محسوب میگردد.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصادسرآمد، مرتضی فاخری، دکتری مدیریت بازرگانی و کارشناس ارشد مدیریت استراتژیک و حمل و نقل دریایی در نوشتاری اختصاصی برای روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد به بررسی اهمیت امنیت کشتیرانی در دریای سرخ به عنوان یکی از آبراهههای مهم جهان پرداخته است. متن این نوشتار را در ادامه میخوانید:
دریای سرخ نیز از گذشتههای دور تا به اکنون، اهمیت خود را در تجارت دریایی و کوتاه کردن مسیر با توجه به وجود کانال سوئز در قسمت شمالی و تنگه باب المندب در مصب ورودی آن در قسمت جنوبی، برای عبور کشتیهای کوچک و بزرگ به مناطق دیگر دنیا، نقش مهم و ویژه خود را داشته و همچنان در حال نقش آفرینی در صحنه تجارت جهانی میباشد.
امنیت کشتیرانی در دریای سرخ با استفاده از ناوگان غیرنظامی
استفاده از ناوگان غیرنظامی برای تأمین امنیت کشتیرانی در دریای سرخ میتواند یک راهکار مکمل و کمتر تنشآفرین باشد. این رویکرد با تأکید بر همکاری، فناوری، و تدابیر غیرتهاجمی انجام میشو که با تقویت همکاریهای منطقهای و بینالمللی از جمله با تشکیل ائتلاف غیرنظامی،کشورهای منطقه و بازیگران بینالمللی را واداشت تا یک ائتلاف غیرنظامی برای حمایت از امنیت کشتیرانی ایجاد کنند. این ائتلاف میتواند شامل مؤسسات حملونقل، شرکتهای بیمه، و سازمانهای بینالمللی بوده که در تعامل با هم و اشتراکگذاری اطلاعات، هماهنگی بهتری درباره تهدیدات احتمالی از طریق شبکههای بینالمللی ایجاد نمایند.
با تجهیز کشتیهای غیرنظامی به سیستمهای دفاعی غیرفعال همچون نصب فناوریهایی مانند سیستمهای ردیابیGPS، دوربینهای حرارتی، و حسگرهای پیشرفته برای شناسایی تهدیدات و همچنین استفاده از سیستمهای هشداردهنده همچون تجهیز کشتیها به سامانههای هشداردهنده که در صورت نزدیک شدن تهدیدات، خدمه را مطلع کنند، میتوان راهکارهای مفید و مطلوبی برای امنیت کشتیرانی قلمداد نمود.
در ضمن، کشتیهای تجاری میتوانند در قالب کاروان حرکت کنند تا خطرات احتمالی برای آنها کاهش یابد. این کاروانها میتوانند با پشتیبانی نیروهای غیرنظامی یا حتی هماهنگی با کشتیهای نظامی در مواقع بحرانی همراه شوند وگاردهای ساحلی کشورهای حاشیه دریای سرخ نیز میتوانند در نزدیکی خطوط کشتیرانی به نظارت بپردازند.
سازمان بنادر و دریانوردی نیز میتواند با هماهنگی با سازمان جهانی دریانوردی، ضمن مشارکت در طرح هایی مانند Code of Conduct برای تأمین امنیت کشتیرانی، با افزایش امنیت در بنادر و سواحل، از طریق بازرسی دقیقتر کشتیها و بارها و ایجاد ایستگاهها و پایگاههای نظارتی و رصد ساحلی برای شناسایی تهدیدات و دزدان دریایی در نزدیکی مناطق کلیدی، گام مهمی در این زمینه داشته باشد.
البته با آموزش خدمه کشتیها و آگاهی آنان از اقدامات اضطراری در برابر تهدیداتی مانند حملات دزدان دریایی یا حملات تروریستی، ضمن آنکه خدمه را از مسیرهای ایمن و پروتکلهای حرکت در مناطق پرخطر مطلع ساخت، میتوان واکنش سریعتر آنان را نیز در این گونه وقایع، به حداقل زمان ممکن رساند.
بی شک، بهرهگیری از فناوریهای نوین همچون استفاده از پهپادهای غیرنظامی برای نظارت و تأمین اطلاعات بهروز در مسیرهای حساس و همچنین هوش مصنوعی، جهت تحلیل دادههای مسیرهای دریایی برای پیشبینی و جلوگیری از تهدیدات، از مواردی هست که نباید از نظر دور داشت. در نهایت میتوان از بیمه و حمایت مالی آن درکاهش هزینهها و ایجاد مشوقهایی برای کشتیهایی که تدابیر امنیتی را رعایت میکنند و ایجاد صندوقهای حمایتی توسط کشورهای منتفع از این آبراه حیاتی برای حمایت مالی از کشتیهای آسیبدیده، به عنوان راهکار ایجاد انگیزه، یاد نمود.
امنیت کشتیرانی در دریای سرخ با بهرهگیری از صنایع و علوم دریایی
ایجاد امنیت کشتیرانی در دریای سرخ از طریق بهرهگیری از صنایع و علوم دریایی، به ترکیبی از فناوریهای پیشرفته، دانش تخصصی، و نوآوریهای صنعتی نیاز دارد که با توسعه و استفاده از فناوریهای پیشرفته دریایی از جمله کشتیهای هوشمند (طراحی و تولید کشتیهایی با سیستمهای پیشرفته خودکار که بتوانند تهدیدات را شناسایی و مدیریت کنند)، پهپادهای دریایی (استفاده از پهپادهای زیرآبی و هوایی برای نظارت مداوم بر مسیرهای کشتیرانی و شناسایی تهدیدات) و سیستمهای ردیابی پیشرفته (تجهیز کشتیها به فناوریهای شناسایی خودکار AIS، رادارهای حساس، و سیستمهای ناوبری دقیق برای پیشگیری از برخورد با خطرات) میتوان گامهای مناسبی در این زمینه برداشت.
در ضمن، با بهرهگیری از دادهکاوی و هوش مصنوعی، میتوان در پیشبینی تهدیدات (استفاده از الگوریتمهای هوش مصنوعی برای تحلیل دادههای جغرافیایی و شناسایی مناطق پرخطر)، سیستمهای هشدار سریع (طراحی نرمافزارهایی که بتوانند با تحلیل اطلاعات دریافتی، هشدارهای فوری در مورد حملات احتمالی صادر کنند) و مدیریت ترافیک دریایی (بهرهگیری از علوم داده برای بهینهسازی مسیرهای دریایی و کاهش احتمال درگیریها)، به امنیت کشتیرانی کمک نمود.
بهطور حتم، همکاری میان صنایع دریایی و مراکز علمی با موازین هماهنگ شده در تحقیق و توسعه میتواند منتج به نتایجی مفیدی همچون: تأسیس مراکز تحقیقاتی برای مطالعه بر روی روشهای جدید مقابله با تهدیدات دریایی همراه با برگزاری کارگاهها و کنفرانسها جهت تبادل دانش و تجربیات میان متخصصان صنعت و دانشگاه برای ارتقای دانش فنی و همچنین تربیت نیروی متخصص با آموزش نیروهای انسانی در حوزههایی مانند امنیت دریایی، علوم اقیانوسشناسی، و فناوریهای دریایی و.... گردد.
مطمئنا با فن آوریهای نوین و نوآوری در طراحی کشتیها، میتوان با ساخت کشتیهایی با بدنه مقاومتر، تجهیزات حفاظتی پیشرفته تر و توانایی فرار از حملات، به طراحی مقاوم در برابر تهدیدات پرداخته و با تمرکز روی کشتیهای خودران و تولید کشتیهای بدون سرنشین که میتوانند در مسیرهای پرخطر فعالیت نمایند و همچنین ساخت سامانههای پنهانکاری در راستای کاهش شناسایی کشتیها از سوی دشمنان، دقت عمل لازم در جهت امنیت کشتی و کشتیرانی را بالاتر برد که در همین راستا، میتوان از مشارکت بینالمللی در علوم و صنایع دریایی با ایجاد پروژههای مشترک میان کشورهای منطقه و سازمانهای بینالمللی برای حل مسائل امنیتی و انتقال دانش و فناوری میان کشورهای دارای تجربه موفق در تأمین امنیت دریایی، بهرههای لازم و مفید را کسب نمود.
نتیجه گیری
همانطور که در سه بخش یاد شده با ذکر روشها و راه حلها بیان گردید، توجه به امنیت کشتیرانی در دریای سرخ نه تنها برای کشورهای منطقه، بلکه برای اقتصاد جهانی، ثبات سیاسی، و حفاظت از محیطزیست اهمیت حیاتی دارد. اقدامات مشترک منطقهای و بینالمللی برای تأمین امنیت این آبراه کلیدی ضروری است و میتواند به کاهش تنشها، افزایش همکاریها، و توسعه پایدار کمک کند. لازم است نسبت به این موضوع و اهمیت چرخش اقتصادی در این منطقه و تأثیرات آن بر همه کشورهای جهان، بررسی دقیقق تر و همکاری مطلوب تری صورت گیرد.