«روزنامه دریایی سرآمد» از برنامهریزی برای گسترش ترانزیت با روسیه گزارش میدهد
خیز ایران برای تجارت 40میلیون تنی با روسها
دولت چهاردهم برای گسترش ظرفیتهای کریدوری هدفگذاری کرده است
گروه حملونقل-امید اسماعیلی- افزایش تجارت و ترانزیت میان کشورهای ایران و روسیه یکی از هدفگذاریهای انجامشده در طول سالهای گذشته است. توافقنامه جامع راهبردی میان این دو کشور یکی از مهمترین اقداماتی است که با هدف توسعه روابط اقتصادی به امضا رسیده و حالا مسئولان دولت چهاردهم از برنامهریزی برای افزایش حجم تجارت و ترانزیت میان ایران و روسیه به 40تن صحبت میکنند.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، مسعود پزشکیان، رئیسجمهور کشورمان 28دی ماه بنا به دعوت رسمی ولادیمیر پوتین و با هدف گسترش روابط دوجانبه و نیز امضای معاهده مشترک جامع راهبردی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه، به پایتخت این کشور سفر کرد. رؤسای جمهور دو کشور توافقنامه مشترک جامع راهبردی ایران و روسیه را امضا کردند. بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که یکی از اثرات اقتصادی این توافق برای هر دو کشور، مقابله با تحریمهای آمریکاست.
روسیه ۱۴۶میلیون نفری از نظر اقتصادی، کشوری در مقیاس کشورهای توسعه یافته صنعتی همانند ایالات متحده آمریکا و آلمان نیست و اقتصاد این کشور وابستگی چشمگیری به صادرات مواد خام و بهویژه نفت و گاز طبیعی دارد. با این حال، از این نظر، توانایی بسیار بالایی در بازارهای جهانی داشته تا جایی که حتی پس از تحریمهای گسترده غرب علیه این کشور نیز، جایگاه خود را در بازارهای جهانی بهطور نسبی حفظ کرده است.
برنامهریزی برای تجارت و ترانزیت
40میلیون تنی
در همین حال نماینده رئیسجمهور در هماهنگی اجرای سیاستهای کلی توسعه دریامحور از برنامهریزی دولت برای تجارت و ترانزیت ۴۰میلیون تن کالا به روسیه در دولت چهاردهم خبر داد. علی عبدالعلیزاده آخر هفته گذشته و در حاشیه بازدید از بندر استراتژیک امیرآباد در استان مازندران گفت: با عنایت به قراردادی که اخیرا در سفر ریاست جمهور به روسیه بین دو کشور منعقد شده است مقرر شد با تقویت مسیر ترانزیتی شمال - جنوب، تجارت و ترانزیت کالا از اقیانوس هند و خلیج فارس به کشور روسیه از طریق ایران صورت پذیرد و طبق توافق انجامشده، حجم این مبادلات به ۴۰میلیون تن خواهد رسید. وی با اشاره به منویات مقام معظم رهبری در راستای توسعه اقتصاد دریامحور و تاکید دولت بر استفاده از این موهبت الهی و برابر ماموریتی که به اینجانب محول شده است، تصمیم بر این شد که با اراده علمی و عملی این دستور را دنبال کنیم و با توجه به ارتباط تنگاتنگ بین دولتهای ایران و روسیه و توافقات انجامشده تا سقف ۴۰میلیون تن کالا بین دو کشور از طریق واردات، صادرات یا ترانزیت مبادله شود و این مراودات نیاز به تقویت و توسعه زیرساختها داشته است. نماینده رئیسجمهور در هماهنگی اجرای سیاستهای کلی توسعه دریامحور در پایان گفت: امیدوار هستیم با ارائه راهکارهای تخصصی از سوی کارشناسان بتوانیم تا اواخر سال ۱۴۰۴ یا اوایل سال ۱۴۰۵ ظرفیت بار را در شمال کشور به ۳۰ تا ۳۵میلیون تن افزایش دهیم و لازمه آن توسعه و تقویت زیرساخت و توسعه تجهیزات بنادر کشور، بهویژه بندر امیرآباد بهعنوان بزرگترین بندر ریل پایه در شمال کشور است.
28آذرماه گذشته بود که علیاکبر صفایی، مدیرعامل وقت سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به اینکه در حوزه توسعه ناوگان دریایی رشد قابلتوجهی از تناژ در دریای خزر را داشته است، بیان کرد: ظرفیت ناوگان کشور از نظر تناژ، برابر کشور روسیه و این اولین بار است چنین اتفاقی رخ میدهد و ظرفیت تناژ دریای خزر ایران با کشور روسیه بهعنوان بزرگترین کشور دریای خزر، برابر میشود. صفایی همان زمان با تاکید بر اینکه ظرفیت ناوگان دریایی جنوب ایران نیز خوب است، گفت: هرچند برخی کشتیها به دلیل تحریم تحت پرچم نیستند، اما ایران جزو ۵ناوگان بزرگ دریایی دنیاست.
برخی کارشناسان معتقدند که جمهوری اسلامی ایران در حال انجام فعالیتهای توسعه در حوزه حملونقل- بهویژه حملونقل دریایی- است و در بخش افزایش ظرفیت دریایی و بندری، ریلی، جادهای و...اقدامات درخوری انجام داده است با این حال باید پذیرفت که حملونقل دریایی تابع مقررات بینالمللی بوده و به همین دلیل است که این حوزه تحت تاثیر تحریمها قرار دارد.
غفلت ایران از ظرفیتهای تجاری روسیه
سهم پایین ایران در تجارت با روسیه در حالی است که دو کشور فرصتهای بینظیری برای توسعه روابط اقتصادی و تجاری دارند. فرصتهای موجود در روابط تجاری دو کشور ناشی از شرایطی است که در ادامه به برخی از مهمترین آنها اشاره میشود. تنوع موجود در حوزه کالاهای صنعتی در بازار روسیه و تقاضای روزافزون برای مصرف محصولات مختلف یکی از این ویژگیهاست. قیمت تمامشده پایین تولیدات صنعتی ایران نسبت به روسیه که دلیل عمده آن پایین بودن هزینههای انرژی برای مصارف، صنعتی حملونقل و دستمزد کارگر است، مقوم رویکرد افزایش صادرات محصولات صنعتی به روسیه است؛ همچنین پایین بودن هزینههای حملونقل به دلیل فاصله نزدیک دو کشور نیز میتواند موجب تسهیل در تجارت ایران و روسیه شود که این ارتباط از طریق حملونقل ترکیبی دریایی و جادهای امکانپذیر است و البته لازم است ظرفیت این خطوط توسعه یابد. همچنین سعی شده است از طریق برقراری خطوط منظم هوایی میان شهرهای دو کشور و تنوعبخشی در شرکتهای هواپیمایی و امضای اسناد حملونقل هوایی به این روند کمک شود. روابط سیاسی خوب بین دو کشور نیز میتواند در توسعه همکاریهای اقتصادی و افزایش صادرات به روسیه مؤثر باشد.
ارتباطات سیاسی استراتژیک میان دو کشور نیز نکته مهم دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد. هر دو کشور در همسایگی یکدیگر هستند و منافع آنان در بسیاری از مناقشات بینالمللی همپوشانی دارد. وجود علایق مشترک فرهنگی بین دو کشور بهویژه نسبت به مناطق جنوبی روسیه نیز از دیگر فرصتهای مزبور است. همچنین روسیه بزرگترین کشور جهان و دارای ۱۱.۵درصد خشکی کره زمین است که دارای منابع طبیعی فراوان و اقلیمی سرد است و از تنوع قومی، فرهنگی و دینی برخوردار است این کشور در زمره کشورهای برخوردار از فناوری محسوب میشود و با این حال صادرکننده انرژی و مواد خام است. در عرصه بینالمللی، روسیه کشوری تأثیرگذار در مناسبات جهانی است که اقتصادی نوظهور و متکی به واردات دارد و البته تراز تجاری آن مثبت است. موقعیت مناسب اقتصادی و صنعتی روسیه این زمینه را ایجاد کرده است که ایران تحت تحریم در دورههایی از بازار روسیه بهویژه محصولات صنعتی آن به عنوان یک فرصت برای رفع نیازمندیهای خود استفاده کند. از سوی دیگر نزدیکی فاصله دو کشور و پایین بودن هزینه حملونقل میتواند موجب تسهیل در روابط تجاری شود.