بررسی و تحلیل عملکرد نیروی دریایی ایران در جنگ جهانی دوم
رضا جهانفر
بخش سی و ششم
يکي از مشکلات غلامعلي بايندر در زمان فرماندهي نيروي دريايي، عدم شناخت مردم و حتي نظاميان نسبت به فرهنگ و ساختار و حتي درجات و لباس نيروي دريايي بود. اين مسئله منجر به اين شده بود که در مواردي نظاميان درجات پايين‌تر به دليل عدم آشنايي با درجات نيروي دريايي وظايف خود ازجمله احترامات نظامي را به‌جاي نياورند. برابر آيين‌نامه لباس ارتش در آن زمان، تعداد پنج نوع لباس براي کارکنان نيروي دريايي ارتش پيش‌بيني شده بود. اين پنج نوع لباس عبارتند از:
1- لباس تمام‌رسمي
2- لباس نيمه‌رسمي
3- لباس شب و ميهماني
4- لباس خدمت
5- لباس مخصوص کار براي افسران فني (وزارت جنگ، 1318: 24).
انواع اين لباس‌ها براي برخي افراد ناشناخته بود. مکاتبات غلامعلي بايندر براي رفع اين مشکل تأثيرگذار بود. در اواخر دوران مسئوليت غلامعلي بايندر در نيروي دريايي، تقريباً لباس و درجات و حتي ساختار و فرهنگ نيروي دريايي براي بسياري از افراد شناخته شده بود. معادل‌سازي درجه‌هاي کارکنان نيروي دريايي با کارکنان نيروهاي زميني و هوايي و ايجاد درجات دريابد، درياسالار، دريابان، دريادار، مهناوي، ناوبان و... از اقدامات غلامعلي بايندر بشمار مي‌رود.
رفع مشکل کم تجربگي کارکنان نيروي دريايي جوان ايران
اگرچه سطح آموزش کارکنان نيروي دريايي ايران در سطح بين‌المللي بود و نسل اول نيروي دريايي در کشورهايي نظير ايتاليا آموزش ديده بودند اما تجربه حضور در جنگ واقعي را هنوز درک نکرده بودند. لذا يکي از دغدغه‌هاي غلامعلي بايندر رفع مشکل کم‌تجربگي بسياري از کارکنان جوان نيروي دريايي ايران بود. بايندر با ارتقاي سطح آموزش سطح در افزايش دانش کارکنان جوان داشت.
رفع مشکلات زيرساختي و پشتيباني پايگاه‌ها و اماکن نيروي دريايي
ضعف زيرساخت‌ها در پايگاه‌هاي دريايي ايران به ويژه در جنوب ايران آن چنان بود که حتي تأمين آب آشاميدني براي کارکنان پايگاه دريايي و يا برق و يا خطوط تلفن مشکلي اثرگذار براي مسئولان نيروي دريايي وقت محسوب مي‌شد. اين مشکلات باعث وابستگي به برق و تلفن و مخابرات و آب پالايشگاه آبادان شد که در اختيار انگليسي‌ها بود و در واقع يکي از نقاط ضعف نيروي دريايي ايران هم همين مسائل بود. زيرا در شب حمله به نيروي دريايي ايران، متجاوزين انگليسي اقدام به قطع آب و برق و تلفن اماکن نيروي دريايي ايران کرد.
کمبود امکانات و سختيِ شرايط اقامت کارکنان غيربومي منتقل شده به جنوب -به ويژه خرمشهر-، تمايل آنها را براي انتقال به ساير شهرها و جابجايي افزايش داده بود که بايندر براي رفع اين مشکل مجبور به اتخاذ تدابير ويژه از جمله ممنوعيت انتقال کارکنان از خرمشهر براي مدتي محدود شد.
پشتيباني ضعيف ستاد ارکان حرب از نيروي دريايي
ستاد ارکان حرب (يا ستاد ارتش) به عنوان ستادِ سياست‌گذار، تصميم‌ساز، تصميم‌گير و ناظر بر اجرا در همه امور مربوط به ارتش، نقش مهمي در پيشبرد يا کند کردن فعاليت نيروي دريايي داشت. به گونه‌اي که يکي از دغدغه‌هاي غلامعلي بايندر، نوع و شيوه تعامل با ستاد ياد شده بود. پايين بودن درک مسئولان ستاد ارکان حرب از وضعيت مأموريت‌هاي دريايي منجر به ضعف در زنجيره تأمين و اختلال در پشتياني و لجستيک شد.
ساير دغدغه‌ها...
از جمله ساير دغدغه‌هاي غلامعلي بايندر مي‌توان به وجود اختلاف سليقه بين وي و سياستمداران و کارگزاران دولتي در خصوص نحوه مقابله با بيگانگان و همچنين کارشکني‌ها و مشکلات بيگانگان به ويژه انگليسي‌ها اشاره کرد.
ديدگاه‌هاي اختصاصي غلامعلي بايندر
بررسي مکاتبات و سخنان ثبت شده غلامعلي بايندر نشان‌دهندة وجود ديدگاه‌هاي منحصربه‌فرد و اختصاصي در وي براي مديريت بهتر در نيروي دريايي بود. برخي از اين ديدگاه‌ها در مخالفت صريح با رضاشاه بود. بازخواني اين ديدگاه‌ها به شناخت بيشتر غلامعلي بايندر کمک خواهد کرد.
ادامه دارد...
بخش سی و ششم
يکي از مشکلات غلامعلي بايندر در زمان فرماندهي نيروي دريايي، عدم شناخت مردم و حتي نظاميان نسبت به فرهنگ و ساختار و حتي درجات و لباس نيروي دريايي بود. اين مسئله منجر به اين شده بود که در مواردي نظاميان درجات پايين‌تر به دليل عدم آشنايي با درجات نيروي دريايي وظايف خود ازجمله احترامات نظامي را به‌جاي نياورند. برابر آيين‌نامه لباس ارتش در آن زمان، تعداد پنج نوع لباس براي کارکنان نيروي دريايي ارتش پيش‌بيني شده بود. اين پنج نوع لباس عبارتند از:
1- لباس تمام‌رسمي
2- لباس نيمه‌رسمي
3- لباس شب و ميهماني
4- لباس خدمت
5- لباس مخصوص کار براي افسران فني (وزارت جنگ، 1318: 24).
انواع اين لباس‌ها براي برخي افراد ناشناخته بود. مکاتبات غلامعلي بايندر براي رفع اين مشکل تأثيرگذار بود. در اواخر دوران مسئوليت غلامعلي بايندر در نيروي دريايي، تقريباً لباس و درجات و حتي ساختار و فرهنگ نيروي دريايي براي بسياري از افراد شناخته شده بود. معادل‌سازي درجه‌هاي کارکنان نيروي دريايي با کارکنان نيروهاي زميني و هوايي و ايجاد درجات دريابد، درياسالار، دريابان، دريادار، مهناوي، ناوبان و... از اقدامات غلامعلي بايندر بشمار مي‌رود.
رفع مشکل کم تجربگي کارکنان نيروي دريايي جوان ايران
اگرچه سطح آموزش کارکنان نيروي دريايي ايران در سطح بين‌المللي بود و نسل اول نيروي دريايي در کشورهايي نظير ايتاليا آموزش ديده بودند اما تجربه حضور در جنگ واقعي را هنوز درک نکرده بودند. لذا يکي از دغدغه‌هاي غلامعلي بايندر رفع مشکل کم‌تجربگي بسياري از کارکنان جوان نيروي دريايي ايران بود. بايندر با ارتقاي سطح آموزش سطح در افزايش دانش کارکنان جوان داشت.
رفع مشکلات زيرساختي و پشتيباني پايگاه‌ها و اماکن نيروي دريايي
ضعف زيرساخت‌ها در پايگاه‌هاي دريايي ايران به ويژه در جنوب ايران آن چنان بود که حتي تأمين آب آشاميدني براي کارکنان پايگاه دريايي و يا برق و يا خطوط تلفن مشکلي اثرگذار براي مسئولان نيروي دريايي وقت محسوب مي‌شد. اين مشکلات باعث وابستگي به برق و تلفن و مخابرات و آب پالايشگاه آبادان شد که در اختيار انگليسي‌ها بود و در واقع يکي از نقاط ضعف نيروي دريايي ايران هم همين مسائل بود. زيرا در شب حمله به نيروي دريايي ايران، متجاوزين انگليسي اقدام به قطع آب و برق و تلفن اماکن نيروي دريايي ايران کرد.
کمبود امکانات و سختيِ شرايط اقامت کارکنان غيربومي منتقل شده به جنوب -به ويژه خرمشهر-، تمايل آنها را براي انتقال به ساير شهرها و جابجايي افزايش داده بود که بايندر براي رفع اين مشکل مجبور به اتخاذ تدابير ويژه از جمله ممنوعيت انتقال کارکنان از خرمشهر براي مدتي محدود شد.
پشتيباني ضعيف ستاد ارکان حرب از نيروي دريايي
ستاد ارکان حرب (يا ستاد ارتش) به عنوان ستادِ سياست‌گذار، تصميم‌ساز، تصميم‌گير و ناظر بر اجرا در همه امور مربوط به ارتش، نقش مهمي در پيشبرد يا کند کردن فعاليت نيروي دريايي داشت. به گونه‌اي که يکي از دغدغه‌هاي غلامعلي بايندر، نوع و شيوه تعامل با ستاد ياد شده بود. پايين بودن درک مسئولان ستاد ارکان حرب از وضعيت مأموريت‌هاي دريايي منجر به ضعف در زنجيره تأمين و اختلال در پشتياني و لجستيک شد.
ساير دغدغه‌ها...
از جمله ساير دغدغه‌هاي غلامعلي بايندر مي‌توان به وجود اختلاف سليقه بين وي و سياستمداران و کارگزاران دولتي در خصوص نحوه مقابله با بيگانگان و همچنين کارشکني‌ها و مشکلات بيگانگان به ويژه انگليسي‌ها اشاره کرد.
ديدگاه‌هاي اختصاصي غلامعلي بايندر
بررسي مکاتبات و سخنان ثبت شده غلامعلي بايندر نشان‌دهندة وجود ديدگاه‌هاي منحصربه‌فرد و اختصاصي در وي براي مديريت بهتر در نيروي دريايي بود. برخي از اين ديدگاه‌ها در مخالفت صريح با رضاشاه بود. بازخواني اين ديدگاه‌ها به شناخت بيشتر غلامعلي بايندر کمک خواهد کرد.
ادامه دارد...