«روزنامه دریایی سرآمد» بررسی کرد؛
روایت‌هایی از کهولت در يك انجمن دریایی
انجمن مهندسی دریایی ایران در چه شرایطی به سر می‌برد؟
گروه راهبردی ـ ایرج گلشنی ـ در منابع دانش مديريت، از چرخه عمر يك سازمان سخن به ميان مي‌آيد. به طور كلي يك چرخه شامل تولد، بلوغ و مرگ است. در اين چرخه يك سازمان به وجود مي‌آيد و بنا به شرايط زماني و مكاني تولد يافته و به زندگي سازماني وارد مي‌شود. براساس نيازها، خواست‌ها و به خصوص انگيزه‌ها به سرعت رشد مي‌كند و مراحل تكميلي را طي مي‌كند و به سن بلوغ مي‌رسد.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، اينجا جايي است كه سازمان در اوج به سر مي‌برد و كارهاي زيادي براي انجام دادن و رشد و تعالي دارد. بعد از مدتي، موانع، مشكلات و كمبودها خود را نشان مي‌دهد و هم‌زمان انگيزه‌ها و ايده‌ها كاهش مي‌يابد. اينجا جايي است كه سازمان به سن كهولت مي‌رسد و نياز به ايده‌هاي نو و انرژي جديد دارد تا سن كهولت را عقب انداخته و به زندگي خود ادامه دهد. اگر انرژي جديد وارد نشود، سازمان دوران كهولت را عقب نمي‌اندازد و لاجرم خواهد مرد.
نشانه‌هاي كهولت سازمان
يك سازمان ـ هر چه كه باشد ـ در دوران بلوغ و اوج خود، از كارآيي و اثربخشي بالايي برخوردار است و همواره از ايده‌هاي نو و توليدات جديد لذت مي‌برد. اما در دوران كهولت، ايده‌هاي نو كاهش پيدا مي‌كند و به سمت صفر ميل مي‌كند. توليدات دچار ركود و نزول مي‌شوند. جلسات هيات مديره معمولاً تشكيل نمي‌شود و دليلي هم براي تشكيل آن وجود ندارد. نخوت و سستي همه مديران را دربر مي‌گيرد و مديران عالي تلاش مي‌كنند به نحوي خود را از فاجعه دور كنند.
همفكري‌ها تبديل مي‌شود به جدل و مسئوليت‌پذيري، جاي خود را با متهم كردن ديگران عوض مي‌كند. كسي گناه يا مسئوليتي را به گردن نمي‌گيرد و از همه بدتر در اين حالت گزافه‌گويي، آمارسازي، گزارش كارهاي ساختگي و تلاش براي خريدن زمان با وعده به آينده، كار اصلي مديران عالي مي‌شود و در نهايت، سازمان در يك راه يك‌طرفه به سمت ورشكستي و انحلال پيش مي‌رود و به مرگ سازمان منجر مي‌شود.
كهولت انجمن مهندسي دریایی ايران
با نگاه به موازين علمي، مي‌توان انجمن‌ها و سازمان‌هاي متعددي را بررسي كرد. در اين ميان، چراغ هشدار انجمن مهندسي دریایی ايران چند صباحي است كه روشن شده و صداي كهولت به تندي به گوش مي‌رسد. به نظر مي‌رسد كه اين انجمن با سرعت به سمت فروپاشی پيش مي‌تازد. نشانه‌ها حكايت از كهولت مفرط و نااميدي مطلق دارد و به نظر مي‌رسد كه اين انجمن، مدت‌هاست در حالت احتضار درآمده و ديگر نایی برای آن باقي نمانده است.
بازخواني نشانه‌ها
نشانه‌هاي متعددي وجود دارد كه نشان از پايان تلخ انجمن مهندسي دریایی ايران دارد كه بايد هوشيار بود و اعضاي آن تا فرصت باقي مانده ـ البته اگر فرصتي باقي مانده باشد ـ براي جلوگيري از انحلال انجمن خود تلاش كنند. از نگاه تحليلي روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، حيف است كه اين انجمن فرو بپاشد و خوب است كه با تدبير اعضاي انجمن، خدمت انجمن به جامعه دريايي باقي بماند. نشانه‌ها حكايت دارند كه انجمن رو به اضمحلال است و نفسي چند براي آن باقي نمانده است. چند نشانه را دنبال مي‌كنيم:
نخست: دور گذشته
دور گذشته انجمن با ركودي طاقت‌فرسا همراه بود؛ به‌طوري كه همان ركود و درجا كوفتن، باعث شد كه هيات مديره قبلي حذف و هيات مديره و رئيس جديد بر اين انجمن حاكم شوند. شعارهاي گروه جديد هم عليه گروه قبلي و هم براي ترسيم آينده روشن انجمن، بسيار تيز و تند بود. انتظار مي‌رفت كه انجمن به يكباره شكوفا شود و وارد عرصه تصميم‌سازي و تصميم‌گيري در حوزه دريايي ايران شود؛ اما گذشت زمان خلاف اين را ثابت كرد و دوباره انجمن در خواب عميق فرو رفت و فعاليت خاصي به افكار عمومي و اهالي دريا مخابره نكرد.
در چند ماه اول فعاليت، گروه جديد موج نامه‌اي بزرگي شروع كرد و درباره دريا و مسائل و مشكلات و راه‌كارهاي آن به وكيل و وصي و وزير تا رییس جمهور و رهبري نامه نوشتند و تمام! تمام ايده همين بود و بعد از آن، گروه جديد هم روزه سكوت گرفت. اين اولين نشانه از فروخفت انجمن مهندسي دريا در دوره جديد بود.
دوم: برنامه‌هاي علمي
انجمني كه به ماهيت علمي مزين است، در دور جديد كمترين فعاليت علمي را داشت. هيج برنامه‌اي هم براي فعاليت علمي ارائه نكرد. هويت علمي به هيچ مقدار تجلي پيدا نكرد و بر عكس، انجمن رفت به سمت فعاليت‌هاي اجرايي آن هم فقط در نمايشگاه دريايي و آن هم صرفاً براي كسب درآمد! اين دومين نشانه از شكستن كمر انجمن مهندسی دریایی ایران بود.
مورد ویژه نمايشگاه دريايي
برگزاري نمايشگاه جامع دريايي! در كيش، ختم ماجراجويي نمايشگاهي انجمن به حساب مي‌آيد. به استناد نامه‌اي كه خود انجمن نوشت و در آن به انتقاد از نمايشگاه همت گماشت، خودزني بزرگي بود. گناه را به گردن ديگران انداختن، از همان نشانه‌هايي است كه در يك سازمان رو به زوال رخ مي‌دهد و نشانه مهم ديگري است براي مرگ انجمن.
ورود و خروج نيروها
گروه جديد كه با شعارهاي بسيار تند و آرماني وارد كار شد و اركان و مسئوليت‌هاي انجمن را بين خود تقسيم كرد، از همان ابتدا وارد جنگ سنگيني با نيروهاي انجمن شد؛ كساني كه سال‌ها در انجمن كار كرده و پرسنل رسمي آن به حساب مي‌آمدند. سياست گروه جديد بر حذف آن‌ها قرار گرفت و شاید هزينه سنگيني به انجمن تحميل می‌كرد. اما زمزمه ها می‌گویند دوباره همان نفرات بر سر كار آورده‌اند؟ سؤالي كه مسئولان انجمن هنوز پاسخي جز سكوت به آن نداده‌اند. حذف و جذب مشكوك هم از نشانه‌هاي افول و نزول است.
«ساختمان» دارایی اصلی انجمن
مهندسی دریایی
نكته جالب و بحث برانگيز ديگر، دارایی‌های انجمن است. اموالي كه از گروه قبلي به گروه جديد رسيد و در گروه جديد از بين رفت. نمونه بارز اين نشانه، ساختمان انجمن است كه براي انجمني‌ها پاتوق، هويت، عزت و آبرو بود. اين ساختمان كه در دوره‌هاي قبلي با خون دل براي انجمن خريداري شد، اكنون به فروش رفته است! چيزي به انجمن اضافه نشد هيچ، بخش مهمي از آن آب شد. چه شد؟ آيا از نشانه‌هاي افت و فروكش هويت و ماهيت يك انجمن نيست؟ البته به گفته برخی منابع همین انجمن، هیات مدیره جدید باکلی بدهی انجمن را تحویل گرفته‌اند.
زمزمه‌های انحلال انجمن
برخي اعضاي انجمن، فروش ساختمان انجمن را توطئه‌اي از پيش طراحي شده مي‌خوانند. ما صحت و سقم اين ادعا را نه تأييد مي‌كنيم و نه رد. اين گزينه را براي تحليل و قضاوت مورد دقت قرار مي‌دهيم. تلاش براي اخراج پرسنل رسمي انجمن دليل اين ادعاست. مي‌خواستند ابتدا هيچ نيرو يا شاهد يا معارضي نباشد و سپس ساختمان انجمن فروخته شود! اين نگرشي است كه برخي اعضاي انجمن دارند.
اما از نظر ما، آسيب جدي اين اقدام به دور آينده منتقل مي‌شود. چند ماه ديگر در سال آينده، مجمع برگزار مي‌شود و براي رؤساي جديد يا حفظ همين رؤساي انجمن تصميم‌گيري مي‌شود كه نداشتن جا و مكان براي انجمن، معلوم نيست كه چقدر انگيزه اعضاي جديد را براي حضور در انتخابات، چه به عنوان نامزد و چه به عنوان رأي‌دهنده، تقويت كند يا كاهش دهد.
رأي‌گيري كه در دور گذشته به شدت شكننده بود و مجمع با حداقل اعضا شكل گرفت. اين‌بار چه خواهد شد؟ آيا با توجه به اوضاع كنوني، مجمع انجمن مهندسي دريا شكل خواهد گرفت و به رسميت خواهد رسيد و يا چندبار تكرار مي‌شود و در نهايت به انحلال انجمن مي‌انجامد؟
چند ماه ديگر جواب اين سؤال تلخ بيرون خواهد آمد كه البته ما اميدواريم سؤال تلخ، جواب شيريني داشته باشد. گروه جديد اگر بر سر كار بيايد، دو چالش بزرگ دارد؛ يكي بازگرداندن اموال انجمن و ديگري بازيابي هويت و اعتبار انجمن. آيا كساني هستند كه بخواهند وارد اين دو چالش سنگين شوند؟
گروه راهبردی ـ ایرج گلشنی ـ در منابع دانش مديريت، از چرخه عمر يك سازمان سخن به ميان مي‌آيد. به طور كلي يك چرخه شامل تولد، بلوغ و مرگ است. در اين چرخه يك سازمان به وجود مي‌آيد و بنا به شرايط زماني و مكاني تولد يافته و به زندگي سازماني وارد مي‌شود. براساس نيازها، خواست‌ها و به خصوص انگيزه‌ها به سرعت رشد مي‌كند و مراحل تكميلي را طي مي‌كند و به سن بلوغ مي‌رسد.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، اينجا جايي است كه سازمان در اوج به سر مي‌برد و كارهاي زيادي براي انجام دادن و رشد و تعالي دارد. بعد از مدتي، موانع، مشكلات و كمبودها خود را نشان مي‌دهد و هم‌زمان انگيزه‌ها و ايده‌ها كاهش مي‌يابد. اينجا جايي است كه سازمان به سن كهولت مي‌رسد و نياز به ايده‌هاي نو و انرژي جديد دارد تا سن كهولت را عقب انداخته و به زندگي خود ادامه دهد. اگر انرژي جديد وارد نشود، سازمان دوران كهولت را عقب نمي‌اندازد و لاجرم خواهد مرد.
نشانه‌هاي كهولت سازمان
يك سازمان ـ هر چه كه باشد ـ در دوران بلوغ و اوج خود، از كارآيي و اثربخشي بالايي برخوردار است و همواره از ايده‌هاي نو و توليدات جديد لذت مي‌برد. اما در دوران كهولت، ايده‌هاي نو كاهش پيدا مي‌كند و به سمت صفر ميل مي‌كند. توليدات دچار ركود و نزول مي‌شوند. جلسات هيات مديره معمولاً تشكيل نمي‌شود و دليلي هم براي تشكيل آن وجود ندارد. نخوت و سستي همه مديران را دربر مي‌گيرد و مديران عالي تلاش مي‌كنند به نحوي خود را از فاجعه دور كنند.
همفكري‌ها تبديل مي‌شود به جدل و مسئوليت‌پذيري، جاي خود را با متهم كردن ديگران عوض مي‌كند. كسي گناه يا مسئوليتي را به گردن نمي‌گيرد و از همه بدتر در اين حالت گزافه‌گويي، آمارسازي، گزارش كارهاي ساختگي و تلاش براي خريدن زمان با وعده به آينده، كار اصلي مديران عالي مي‌شود و در نهايت، سازمان در يك راه يك‌طرفه به سمت ورشكستي و انحلال پيش مي‌رود و به مرگ سازمان منجر مي‌شود.
كهولت انجمن مهندسي دریایی ايران
با نگاه به موازين علمي، مي‌توان انجمن‌ها و سازمان‌هاي متعددي را بررسي كرد. در اين ميان، چراغ هشدار انجمن مهندسي دریایی ايران چند صباحي است كه روشن شده و صداي كهولت به تندي به گوش مي‌رسد. به نظر مي‌رسد كه اين انجمن با سرعت به سمت فروپاشی پيش مي‌تازد. نشانه‌ها حكايت از كهولت مفرط و نااميدي مطلق دارد و به نظر مي‌رسد كه اين انجمن، مدت‌هاست در حالت احتضار درآمده و ديگر نایی برای آن باقي نمانده است.
بازخواني نشانه‌ها
نشانه‌هاي متعددي وجود دارد كه نشان از پايان تلخ انجمن مهندسي دریایی ايران دارد كه بايد هوشيار بود و اعضاي آن تا فرصت باقي مانده ـ البته اگر فرصتي باقي مانده باشد ـ براي جلوگيري از انحلال انجمن خود تلاش كنند. از نگاه تحليلي روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، حيف است كه اين انجمن فرو بپاشد و خوب است كه با تدبير اعضاي انجمن، خدمت انجمن به جامعه دريايي باقي بماند. نشانه‌ها حكايت دارند كه انجمن رو به اضمحلال است و نفسي چند براي آن باقي نمانده است. چند نشانه را دنبال مي‌كنيم:
نخست: دور گذشته
دور گذشته انجمن با ركودي طاقت‌فرسا همراه بود؛ به‌طوري كه همان ركود و درجا كوفتن، باعث شد كه هيات مديره قبلي حذف و هيات مديره و رئيس جديد بر اين انجمن حاكم شوند. شعارهاي گروه جديد هم عليه گروه قبلي و هم براي ترسيم آينده روشن انجمن، بسيار تيز و تند بود. انتظار مي‌رفت كه انجمن به يكباره شكوفا شود و وارد عرصه تصميم‌سازي و تصميم‌گيري در حوزه دريايي ايران شود؛ اما گذشت زمان خلاف اين را ثابت كرد و دوباره انجمن در خواب عميق فرو رفت و فعاليت خاصي به افكار عمومي و اهالي دريا مخابره نكرد.
در چند ماه اول فعاليت، گروه جديد موج نامه‌اي بزرگي شروع كرد و درباره دريا و مسائل و مشكلات و راه‌كارهاي آن به وكيل و وصي و وزير تا رییس جمهور و رهبري نامه نوشتند و تمام! تمام ايده همين بود و بعد از آن، گروه جديد هم روزه سكوت گرفت. اين اولين نشانه از فروخفت انجمن مهندسي دريا در دوره جديد بود.
دوم: برنامه‌هاي علمي
انجمني كه به ماهيت علمي مزين است، در دور جديد كمترين فعاليت علمي را داشت. هيج برنامه‌اي هم براي فعاليت علمي ارائه نكرد. هويت علمي به هيچ مقدار تجلي پيدا نكرد و بر عكس، انجمن رفت به سمت فعاليت‌هاي اجرايي آن هم فقط در نمايشگاه دريايي و آن هم صرفاً براي كسب درآمد! اين دومين نشانه از شكستن كمر انجمن مهندسی دریایی ایران بود.
مورد ویژه نمايشگاه دريايي
برگزاري نمايشگاه جامع دريايي! در كيش، ختم ماجراجويي نمايشگاهي انجمن به حساب مي‌آيد. به استناد نامه‌اي كه خود انجمن نوشت و در آن به انتقاد از نمايشگاه همت گماشت، خودزني بزرگي بود. گناه را به گردن ديگران انداختن، از همان نشانه‌هايي است كه در يك سازمان رو به زوال رخ مي‌دهد و نشانه مهم ديگري است براي مرگ انجمن.
ورود و خروج نيروها
گروه جديد كه با شعارهاي بسيار تند و آرماني وارد كار شد و اركان و مسئوليت‌هاي انجمن را بين خود تقسيم كرد، از همان ابتدا وارد جنگ سنگيني با نيروهاي انجمن شد؛ كساني كه سال‌ها در انجمن كار كرده و پرسنل رسمي آن به حساب مي‌آمدند. سياست گروه جديد بر حذف آن‌ها قرار گرفت و شاید هزينه سنگيني به انجمن تحميل می‌كرد. اما زمزمه ها می‌گویند دوباره همان نفرات بر سر كار آورده‌اند؟ سؤالي كه مسئولان انجمن هنوز پاسخي جز سكوت به آن نداده‌اند. حذف و جذب مشكوك هم از نشانه‌هاي افول و نزول است.
«ساختمان» دارایی اصلی انجمن
مهندسی دریایی
نكته جالب و بحث برانگيز ديگر، دارایی‌های انجمن است. اموالي كه از گروه قبلي به گروه جديد رسيد و در گروه جديد از بين رفت. نمونه بارز اين نشانه، ساختمان انجمن است كه براي انجمني‌ها پاتوق، هويت، عزت و آبرو بود. اين ساختمان كه در دوره‌هاي قبلي با خون دل براي انجمن خريداري شد، اكنون به فروش رفته است! چيزي به انجمن اضافه نشد هيچ، بخش مهمي از آن آب شد. چه شد؟ آيا از نشانه‌هاي افت و فروكش هويت و ماهيت يك انجمن نيست؟ البته به گفته برخی منابع همین انجمن، هیات مدیره جدید باکلی بدهی انجمن را تحویل گرفته‌اند.
زمزمه‌های انحلال انجمن
برخي اعضاي انجمن، فروش ساختمان انجمن را توطئه‌اي از پيش طراحي شده مي‌خوانند. ما صحت و سقم اين ادعا را نه تأييد مي‌كنيم و نه رد. اين گزينه را براي تحليل و قضاوت مورد دقت قرار مي‌دهيم. تلاش براي اخراج پرسنل رسمي انجمن دليل اين ادعاست. مي‌خواستند ابتدا هيچ نيرو يا شاهد يا معارضي نباشد و سپس ساختمان انجمن فروخته شود! اين نگرشي است كه برخي اعضاي انجمن دارند.
اما از نظر ما، آسيب جدي اين اقدام به دور آينده منتقل مي‌شود. چند ماه ديگر در سال آينده، مجمع برگزار مي‌شود و براي رؤساي جديد يا حفظ همين رؤساي انجمن تصميم‌گيري مي‌شود كه نداشتن جا و مكان براي انجمن، معلوم نيست كه چقدر انگيزه اعضاي جديد را براي حضور در انتخابات، چه به عنوان نامزد و چه به عنوان رأي‌دهنده، تقويت كند يا كاهش دهد.
رأي‌گيري كه در دور گذشته به شدت شكننده بود و مجمع با حداقل اعضا شكل گرفت. اين‌بار چه خواهد شد؟ آيا با توجه به اوضاع كنوني، مجمع انجمن مهندسي دريا شكل خواهد گرفت و به رسميت خواهد رسيد و يا چندبار تكرار مي‌شود و در نهايت به انحلال انجمن مي‌انجامد؟
چند ماه ديگر جواب اين سؤال تلخ بيرون خواهد آمد كه البته ما اميدواريم سؤال تلخ، جواب شيريني داشته باشد. گروه جديد اگر بر سر كار بيايد، دو چالش بزرگ دارد؛ يكي بازگرداندن اموال انجمن و ديگري بازيابي هويت و اعتبار انجمن. آيا كساني هستند كه بخواهند وارد اين دو چالش سنگين شوند؟