بررسی و تحلیل عملکرد نیروی دریایی ایران در جنگ جهانی دوم
رضا جهانفر
بخش سی و هشتم
ارزيابي ستوان برنج‌چي توسط شهيد غلامعلي بايندر
ابلاغ درجه ناخدا يکمي به غلامعلي بايندر
تأليفات غلامعلي بايندر
پيش‌ازاين اشاره شد که غلامعلي بايندر با توجه به اقامت چندساله در کشورهاي اروپايي به زبان‌هاي انگليسي، فرانسه، ايتاليايي و ترکي تسلط داشت و به اين زبان‌ها به‌خوبي تکلم مي‌کرد. وي با مطالعه و تسلط بر امور سياسي و نظامي و تاريخي؛ به‌ويژه در خصوص خليج‌فارس اقدام به نگارش چندين جلد کتاب نمود.
برخي از پژوهش‌ها و مکتوبات غلامعلي بايندر به شرح زير عبارتند از:
1. نقشه خليج‌فارس (تهران، 1310 ش)
2. خليج‌فارس (خرمشهر، 1317 ش)
3. جغرافياي خليج‌فارس (تهران، 1319 ش)
4. اصول دريانوردي
5. آيين‌نامه‌هاي توپخانه در 6 جلد
6. راهنماي ناوي
7. مقالاتي در مجله ارتش
8. دستور تير توپخانه سبک
9. آيين‌نامه مشق پاي توپ کوهستاني
کتاب «خليج‌فارس»
کتاب «خليج‌فارس» نوشته غلامعلي بايندر ازجمله اولين آثاري است که به بحث خليج‌فارس و اهميت آن پرداخته است. وي در مقدمة کتاب خود ذکر کرده است (بيات، 1394):
«...تنها دريايي آزادي... که ايران را به دنيا مربوط ساخته و سرتاسر کرانه‌هاي شمالي آن در قلمرو کشور...».
مرحوم بايندر هدف از تدوين چنين مجموعه‌اي را افزايش آگاهي ايرانيان و « مخصوص افسران و نيز کارمندان ادارات دولتي» در اين زمينه دانسته و خاطرنشان مي‌کند « آنان که اين اطلاعات را نداشته باشند مسلماً نقص بزرگي در شناسايي کشور ايران و اهميت موقعيت جغرافيايي و طبيعي آن خواهند داشت».
در بخش‌هايي از مقدمة کتاب که در مردادماه 1317 در خرمشهر نوشته شده، ذکر شده است:
«دربارة ناحية خليج‌فارس از دو هزار سال پيش تاکنون به‌تدريج نويسندگان بسياري وضعيت تاريخي و جغرافيايي آب را نوشته و به علت اهميت مخصوصي که اين ناحيه از حيث راه ارتباطي و موقعيت استراتژيکي بين خاور و باختر دارد، هنوز نيز اين نشريات ادامه داشته و حکم مطالب تازه و جالب‌توجهي را دارد که مردان نظامي و سياسي دوّل ذي‌علاقه به بررسي آن خود را مجبور مي‌دانند. براي ما ايرانيان گذشته از اهميت خاص نام‌برده بالا؛ چون خليج‌فارس تنها درياي آزادي است که ايران را به دنيا مربوط ساخته و سرتاسر کرانه‌هاي شمالي آن در قلمرو کشور شاهنشاهي است، شناسايي آن؛ به‌ويژه براي افسران و نيز کارمندان ادارات دولتي از اطلاعات لازمة درجه يکم بوده و آنان که اين اطلاعات را نداشته باشند، مسلماً نقص بزرگي در شناسايي کشور ايران و اهميت موقعيت جغرافيايي و طبيعي آن خواهند داشت.در تدوين اين کتاب که از روي اسناد مختلفه و مخصوص ... اقدام شده، منظور اصلي که تعقيب گرديده آن بوده است که هر ايراني مخصوصاً افسران و کارمندان دولت بدون آن‌که به خود زحمت بررسي اسناد متعدده که به زبان‌هاي مختلفه نوشته شده است بدهند بتوانند در يک کتاب کوچکي خلاصه مجموعه اطلاعاتي که از ناحيه خليج‌فارس مورد احتياج است پيدا کنند.
اميد است اين کتاب آن طوري که منظور است بتواند مورداستفاده خوانندگان واقع‌شده و خدمتي که در شناساندن اين ناحيه از کشور در نظر بوده انجام گيرد» (بايندر، 1388: 1).
توصيه به ايراني‌ها در کتاب خليج‌فارس
غلامعلي بايندر از سر دلسوزي و وطن‌دوستي براي ايران، در بخشي از کتاب «خليج‌فارس» نوشته است:
«... وقتي‌که در زمان صلح چنين اهميتي را خليج [فارس] دارا باشد بديهي است که در صورت پيدايش جنگ يعني هنگامي‌که احتياجات از هر حيث چندين برابر مي‌شود. در دست داشتن اين دروازة کشور و بازبودن آن به روي دنيا تا چه حد در سرنوشت ايران حکم‌فرماست و به اين جهت است که بايد گفت: تو اي ايراني که در سرزمين خوش آب‌وهواي داخلة کشور و نواحي شمالي آن در سايه درختان و باغ‌هاي مصفا تماشاي طبيعت قشنگ و روان‌آساي ايران را مي‌نمايي و از همه لذت‌هاي زندگاني در اين کشور سرتاسر زرخيز مي‌تواني کام خويش را شيرين سازي و به اين جهت به‌اندازه‌اي دل‌بستگي به دهکده يا شهرستان خويش پيداکرده ...
ادامه دارد...
بخش سی و هشتم
ارزيابي ستوان برنج‌چي توسط شهيد غلامعلي بايندر
ابلاغ درجه ناخدا يکمي به غلامعلي بايندر
تأليفات غلامعلي بايندر
پيش‌ازاين اشاره شد که غلامعلي بايندر با توجه به اقامت چندساله در کشورهاي اروپايي به زبان‌هاي انگليسي، فرانسه، ايتاليايي و ترکي تسلط داشت و به اين زبان‌ها به‌خوبي تکلم مي‌کرد. وي با مطالعه و تسلط بر امور سياسي و نظامي و تاريخي؛ به‌ويژه در خصوص خليج‌فارس اقدام به نگارش چندين جلد کتاب نمود.
برخي از پژوهش‌ها و مکتوبات غلامعلي بايندر به شرح زير عبارتند از:
1. نقشه خليج‌فارس (تهران، 1310 ش)
2. خليج‌فارس (خرمشهر، 1317 ش)
3. جغرافياي خليج‌فارس (تهران، 1319 ش)
4. اصول دريانوردي
5. آيين‌نامه‌هاي توپخانه در 6 جلد
6. راهنماي ناوي
7. مقالاتي در مجله ارتش
8. دستور تير توپخانه سبک
9. آيين‌نامه مشق پاي توپ کوهستاني
کتاب «خليج‌فارس»
کتاب «خليج‌فارس» نوشته غلامعلي بايندر ازجمله اولين آثاري است که به بحث خليج‌فارس و اهميت آن پرداخته است. وي در مقدمة کتاب خود ذکر کرده است (بيات، 1394):
«...تنها دريايي آزادي... که ايران را به دنيا مربوط ساخته و سرتاسر کرانه‌هاي شمالي آن در قلمرو کشور...».
مرحوم بايندر هدف از تدوين چنين مجموعه‌اي را افزايش آگاهي ايرانيان و « مخصوص افسران و نيز کارمندان ادارات دولتي» در اين زمينه دانسته و خاطرنشان مي‌کند « آنان که اين اطلاعات را نداشته باشند مسلماً نقص بزرگي در شناسايي کشور ايران و اهميت موقعيت جغرافيايي و طبيعي آن خواهند داشت».
در بخش‌هايي از مقدمة کتاب که در مردادماه 1317 در خرمشهر نوشته شده، ذکر شده است:
«دربارة ناحية خليج‌فارس از دو هزار سال پيش تاکنون به‌تدريج نويسندگان بسياري وضعيت تاريخي و جغرافيايي آب را نوشته و به علت اهميت مخصوصي که اين ناحيه از حيث راه ارتباطي و موقعيت استراتژيکي بين خاور و باختر دارد، هنوز نيز اين نشريات ادامه داشته و حکم مطالب تازه و جالب‌توجهي را دارد که مردان نظامي و سياسي دوّل ذي‌علاقه به بررسي آن خود را مجبور مي‌دانند. براي ما ايرانيان گذشته از اهميت خاص نام‌برده بالا؛ چون خليج‌فارس تنها درياي آزادي است که ايران را به دنيا مربوط ساخته و سرتاسر کرانه‌هاي شمالي آن در قلمرو کشور شاهنشاهي است، شناسايي آن؛ به‌ويژه براي افسران و نيز کارمندان ادارات دولتي از اطلاعات لازمة درجه يکم بوده و آنان که اين اطلاعات را نداشته باشند، مسلماً نقص بزرگي در شناسايي کشور ايران و اهميت موقعيت جغرافيايي و طبيعي آن خواهند داشت.در تدوين اين کتاب که از روي اسناد مختلفه و مخصوص ... اقدام شده، منظور اصلي که تعقيب گرديده آن بوده است که هر ايراني مخصوصاً افسران و کارمندان دولت بدون آن‌که به خود زحمت بررسي اسناد متعدده که به زبان‌هاي مختلفه نوشته شده است بدهند بتوانند در يک کتاب کوچکي خلاصه مجموعه اطلاعاتي که از ناحيه خليج‌فارس مورد احتياج است پيدا کنند.
اميد است اين کتاب آن طوري که منظور است بتواند مورداستفاده خوانندگان واقع‌شده و خدمتي که در شناساندن اين ناحيه از کشور در نظر بوده انجام گيرد» (بايندر، 1388: 1).
توصيه به ايراني‌ها در کتاب خليج‌فارس
غلامعلي بايندر از سر دلسوزي و وطن‌دوستي براي ايران، در بخشي از کتاب «خليج‌فارس» نوشته است:
«... وقتي‌که در زمان صلح چنين اهميتي را خليج [فارس] دارا باشد بديهي است که در صورت پيدايش جنگ يعني هنگامي‌که احتياجات از هر حيث چندين برابر مي‌شود. در دست داشتن اين دروازة کشور و بازبودن آن به روي دنيا تا چه حد در سرنوشت ايران حکم‌فرماست و به اين جهت است که بايد گفت: تو اي ايراني که در سرزمين خوش آب‌وهواي داخلة کشور و نواحي شمالي آن در سايه درختان و باغ‌هاي مصفا تماشاي طبيعت قشنگ و روان‌آساي ايران را مي‌نمايي و از همه لذت‌هاي زندگاني در اين کشور سرتاسر زرخيز مي‌تواني کام خويش را شيرين سازي و به اين جهت به‌اندازه‌اي دل‌بستگي به دهکده يا شهرستان خويش پيداکرده ...
ادامه دارد...