«کاوش در مخاطرات نادیده ی دنیای ما»کتابی در حوزه مخاطرات طبیعی و سونامی، با تأکید بر بندر جاسک و اهمیت سواحل مکران
پروفسور محمد مختاری- جهان امروز با چالش‌های بی‌سابقه‌ای در زمینه مخاطرات طبیعی و تغییرات محیطی مواجه است. شناخت و درک این پدیده‌ها، از تغییرات اقلیمی تا زلزله‌ها و سونامی‌های ویرانگر، امری حیاتی برای ایجاد آینده‌ای پایدار و مقاوم است. در همین راستا، کتابی جامع با مشارکت گروهی از پژوهشگران بین‌المللی منتشر شده است که به بررسی علمی و راهکارهای نوین در مدیریت مخاطرات طبیعی می‌پردازد.
کتاب کاوش در مخاطرات نادیده ی دنیای ما، که با وسیله استاد محمد مختاری پژوهشگاه بین‌المللی مهندسی زلزله و زلزله‌شناسی به چاپ رسیده است، مجموعه‌ای از پژوهش‌های ارزشمند در زمینه مخاطرات طبیعی را ارائه می‌دهد. از تحلیل تأثیر تغییرات اقلیمی بر تاب‌آوری جوامع کشاورزی در اوگاندا و نیجریه گرفته تا به‌کارگیری روش‌های هوش مصنوعی در ارزیابی خطر زلزله و نقشه‌برداری سیلاب‌های سونامی، این کتاب چشم‌اندازی نوین از مدیریت و کاهش مخاطرات ارائه می‌دهد.
مطالعه‌ای جامع بر نقشه‌برداری سیلاب سونامی و مسیرهای تخلیه اضطراری در بندر جاسک
-یکی از موضوعات مهم بررسی‌شده در این کتاب، ارزیابی خطر سونامی در بندر جاسک، ایران است. این مطالعه بر اساس یک مدل‌سازی عددی پیشرفته و داده‌های توپوگرافی و ژرفنگاری دریا با وضوح بالا، به بررسی تأثیر یک سناریوی احتمالی سونامی ناشی از گسل مکران در خلیج عمان می‌پردازد. این پژوهش اطلاعات دقیقی از میزان پیشروی امواج سونامی و مسیرهای تخلیه اضطراری در منطقه بندر جاسک ارائه می‌دهد.
تحلیل‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که نقشه سیلاب سونامی برای بندر جاسک گسترش زیاد امواج را مشخص می‌کند، به‌طوری که آب تا فاصله ۲ کیلومتری در خشکی نفوذ کرده و ارتفاع موج تا ۶ متر نیز می‌رسد. این یافته‌ها اهمیت بسیار زیاد داده‌های دقیق محلی و توجه به عواملی مانند سازه‌های ساحلی و پوشش گیاهی را در ارزیابی خطرات سونامی نشان می‌دهد. مطالعه انجام‌شده همچنین اثرات بالقوه این سونامی بر زیرساخت‌های حیاتی از جمله مدارس، بیمارستان‌ها، جاده‌های اصلی و فرودگاه‌ها را برجسته می‌کند و بر لزوم تدوین برنامه‌های جامع تخلیه و کاهش خطر تأکید دارد.
استاد مختاری رییس کار گروه سونامی شمالغرب اقیانوس هند وابسته به یونسکو اضافه کرد که این پژوهش به‌طور ویژه بر اهمیت اجرای برنامه « آماده در برابر سونامی” (Tsunami Ready Program) تأکید دارد که با همکاری یونسکو در حال اجراست. این برنامه می‌تواند تاب‌آوری جوامع محلی را در برابر چنین مخاطراتی افزایش دهد و از طریق برنامه‌ریزی و آموزش، میزان آسیب‌های انسانی و اقتصادی را کاهش دهد. یافته‌های این پژوهش می‌تواند راهنمایی عملی برای انجام مطالعات مشابه برای کل منطقه ساحلی مکران بوده و سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان مدیریت بحران تقویت نماید تا استراتژی‌های مؤثرتری برای مقابله با خطرات سونامی تدوین کنند.
بندر جاسک و سواحل مکران: ظرفیتی عظیم برای تجارت و توسعه پایدار
استاد مختاری مشاور عالی مرکز سونامی و زمین لرزه دانشگاه هرمزگان افزود بندر جاسک، که در سواحل مکران و دریای عمان واقع شده، یکی از مناطق استراتژیک ایران برای دسترسی به آب‌های آزاد بین‌المللی است. منطقه مکران بطور عموم، با دارا بودن موقعیت ژئواستراتژیک و منابع طبیعی غنی، نقش کلیدی در توسعه تجارت دریایی و ایجاد ارتباط پایدار بین ایران و بازارهای جهانی دارد. با توجه به موقعیت حساس این منطقه، انجام مطالعات دقیق و تدوین برنامه‌های کاهش خطر، به‌ویژه در برابر سونامی، نقش اساسی در حفظ امنیت اقتصادی و اجتماعی آن ایفا می‌کند.