«روزنامه سرآمد» گزارش می‌دهد
فشارافزایی پارس‌جنوبی کلید عبور از واردات گاز
گروه انرژی-سعید قلیچی- مدت‌هاست که بسیاری از کارشناسان درباره اهمیت فشارافزایی میدان گازی پارس‌جنوبی برای عبور از ناترازی گازی و تامین نیازهای انرژی در داخل کشور صحبت می‌کنند. در میان صحبت‌های کارشناسان و مسئولان دولتی درباره وضعیت میدان گازی پارس‌جنوبی یک نقطه مشترک همیشه وجود داشته و آن اینکه باید سرمایه‌گذاری‌های لازم برای فشارافزایی بیشتر و تولید گاز صورت گیرد، در غیر این صورت ممکن است برای جبران دیر شود.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، پارس‌جنوبی بزرگ‌ترین میدان گازی ایران و جهان است. این میدان گازی مشترک میان ایران و قطر براساس برخی گزارش‌ها حدود ۸درصد ذخایر گازی جهان را در خود قرار داده است. از مدت‌ها قبل موضوع از اُفت فشار در میدان گازی پارس‌جنوبی تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های حوزه نفت، گاز و انرژی ایران شده بود.
فشارافزایی میدان گازی پارس‌جنوبی کمک می‌کند بخش خوبی از گاز این میدان استحصال شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که هرچند ایران توسعه میدان پارس‌جنوبی را دیرتر از قطر آغاز کرد، اما اکنون ادر برداشت از این میدان پیشی گرفته است. در این شرایط با توجه به اینکه مرحله اول توسعه میدان تقریباً به‌صورت کامل انجام شده در مرحله دوم توسعه نیاز به اقدامات تکمیلی دارد. برخی کارشناسان معتقدند که در کنار برنامه‌های مختلف باید مسئله فشارافزایی دنبال شود، زیرا فشار ورودی به پالایشگاه‌هایی که در عسلویه طراحی شده نباید پایین‌تر از حد استاندارد باشند.
با توجه به اینکه میدان پارس‌جنوبی در حال تولید و تخلیه است، فشار میدان افت می‌کند و به‌دنبال آن فشار سر چاه و در نهایت فشار ورودی پالایشگاه در حال افت است که برای جلوگیری از این مسئله به بحث فشارافزایی نیاز داریم. گاز تولیدی از میدان که باید توسط مجموعه کمپرسورهایی انجام شود که به دلیل بزرگی این پروژه اگر در سناریوی دریا انجام شود، نزدیک به ۲۰میلیارد دلار و در صورتی که در خشکی انجام شود حدود ۱۰میلیارد دلار به سرمایه گذاری نیاز دارد و عملاً مثل فاز دوم مرحله دوم توسعه پارس‌جنوبی است. فشارافزایی کمک می‌کند بخش خوبی از گاز میدان را استحصال کنیم؛ یعنی در مقایسه با حالتی که فشارافزایی صورت نگیرد ما بخشی از گاز میدان را از دست خواهیم داد. به همین علت این پروژه، پروژه مهمی است.
اهمیت فشارافزایی پارس‌جنوبی
برای بحران ناترازی
از طرف دیگر بخش عظیمی از تولید گاز کشور در این میدان صورت می‌گیرد. فشارافزایی پارس‌جنوبی بخشی از تولید گاز میدان را حفظ کرده و از افت ناگهانی تولید جلوگیری می‌کند ولی اینکه بتواند بحران ناترازی انرژی را حل کند، امکان‌پذیر نیست، زیرا ناترازی انرژی در کشور ما نیاز به سیاست‌هایی در سمت تولید برای افزایش تولید از تمامی ذخایر دارد و هم سیاست‌هایی در سمت مصرف انرژی که این سیاست‌ها مهم‌ترند؛ یعنی در بخش‌های مختلف مصرفی نظیر ساختمان‌سازی، حمل‌ونقل، صنعت و بخش نیروگاهی دارد. فشارافزایی به تنهایی نمی‌تواند ناترازی انرژی را حل کند و فقط آن را به تعویق می‌اندازد.
بحران ناترازی گاز بحرانی بزرگ است که در سال‌های آینده تشدید می‌شود و باید مجموعه سیاست‌های مختلفی در بخش‌های مختلف مصرفی در حوزه گاز داشته باشیم. به‌عنوان مثال، برای افزایش راندمان نیروگاه‌های تنوع سبد برق با استفاده از تجدیدپذیرها، انرژی هسته‌ای و حتی زغال‌سنگ در حوزه صنعت نیاز به بازنگری در مجوزهای صنایع برای صنایع بزرگ و انرژی‌بر داریم. فشارافزایی پارس‌جنوبی به تنهایی نمی‌تواند مسئله ما را حل کند و نیاز به مجموعه سیاست‌هایی در سمت تولید دارد که در برنامه هفتم برای تولید گاز تاکید و هم به صنایع انرژی‌بر برای سرمایه گذاری در میادین اجازه داده شده، به‌طوری که گاز تولیدی متعلق به خودشان است.
تامین 70درصد گاز کشور از طریق پارس‌جنوبی
گاز میدان پارس‌جنوبی با گذشت نیمه‌عمر، با کاهش فشار مواجه شده و نیازمند اجرای پروژه‌های فشارافزایی برای حفظ سطح تولید است. براساس داده‌های موجود، فشار موردنیاز برای انتقال یک‌میلیارد فوت‌مکعب گاز به ساحل ۱۲۰بار است، اما با کاهش فشار به ۱۰۰بار، انتقال این حجم گاز دشوار شده و در فشار ۹۰بار تنها ۷۰۰میلیون فوت‌مکعب قابل انتقال است. این کاهش فشار منجربه افت تولید و چالش‌های جدی در تأمین انرژی کشور می‌شود، اما متأسفانه کاهش فشار مخزن از سال۱۴۰۲ آغاز شده و پیش‌بینی می‌شود بدون اقدامات فشارافزایی، تولید روزانه تا سال۱۴۱۰ بیش از ۴۵۰میلیون مترمکعب کاهش یابد. این پروژه‌ها می‌توانند عمر میدان را ۲۰سال افزایش داده و از مهاجرت گاز به سمت قطر جلوگیری کنند. با این حال، به نظر می‌رسد فشارافزایی تنها کاهش تولید را کند می‌کند و نمی‌تواند کاملاً از افت تولید جلوگیری نماید. کارشناسان می‌گویند که تأمین حدود 70درصد از گاز کشور از پارس‌جنوبی است و اجرای این پروژه‌ها را به امری حیاتی تبدیل کرده است، به‌طوری که باوجود فشارافزایی، رشد 7درصدی سالانه مصرف داخلی و محدودیت‌های فنی ممکن است ایران را تا سال۱۴۱۵ به واردات گاز مجبور کند.
رفع نیاز واردات گاز از ترکمنستان
محسن قمصری، کارشناس انرژی و مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران نیز در گفت‌وگو با «مهر» با اشاره به اینکه چندین سال است که فشارافزایی پارس‌جنوبی احساس می‌شود، گفت: نیاز به فشارافزایی از سال‌های گذشته حس می‌شده است و لازم بوده چاهای پارس‌جنوبی را بتوانیم تجهیز کنیم تا تولید بهتر و مستمرتری داشته باشیم. وی ادامه داد: همانطور که پیش از این به این مسئله اشاره شد، ما برای اینکه ناترازی را از بین ببریم صرفاً با سیاست‌های عرضه‌ای شاید موفق نباشیم به دلیل اینکه تقاضای کشور ما برای انرژی تقاضای بسیار پرکششی است و هرچقدر ما عرضه را مدیریت کنیم، شاید نتوانیم به آن ترازی که لازم داریم برسیم.
قمصری با اشاره به اینکه علاوه‌بر فشارافزایی برای حل مشکل ناترازی باید سیاست‌های دوجانبه‌ای را درنظر گرفت، خاطرنشان کرد: باید سیاست‌هایی که درنظر گرفته می‌شود سیاست‌های دوجانبه باشد، ضمن اینکه عرضه را باید مدیریت و حمایت کرد و در کنار آن باید مدیریت تقاضا صورت بگیرد، زیرا تقاضای انرژی در کشور ما بسیار پرکشش است و بدون توجه به بحث مدیریت عرضه نمی‌توانیم ناترازی را از بین ببریم.
این کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: روش‌های مختلفی می‌تواند در مدیریت عرضه ما را یاری کند. به‌عنوان مثال، بهینه‌سازی مصرف گاز در نیروگاه‌ها، صنایع و پتروشیمی‌ها همچنین راهکارهای قیمتی از گزینه‌های موردتوجه برای بهینه‌سازی مصرف گاز است. چنین اقداماتی را می‌توان در کوتاه‌مدت و بلندمدت اجرا کرد تا از این طریق به نتیجه مطلوب دست پیدا کنیم. وی در رابطه با اینکه آیا با فشارافزایی بی‌نیاز از واردات گاز می‌شویم، خاطرنشان کرد: باید در نظر داشت فشارافزایی در چه حدی است، زیرا واردات گازی که انجام می‌دهیم عدد قابل‌توجهی نیست و تأمین‌کننده بخش کوچکی از نیاز ما را برطرف می‌کند و درصورتی که فشارافزایی صورت گیرد، بی‌نیاز از واردات گاز ترکمنستان خواهیم شد.
قمصری خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه ادعا داریم مخازن پارس‌جنوبی و مخازن گازی ما در حدی است که ما را در رده دوم دارنده گاز دنیا قرار داده است، بنابراین در صورتی که سیاست صحیحی در تعمیر مخازن و چاه‌ها را پیش بگیریم به آن مرحله نخواهیم رسید که واردکننده
گاز شویم.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، پارس‌جنوبی بزرگ‌ترین میدان گازی ایران و جهان است. این میدان گازی مشترک میان ایران و قطر براساس برخی گزارش‌ها حدود ۸درصد ذخایر گازی جهان را در خود قرار داده است. از مدت‌ها قبل موضوع از اُفت فشار در میدان گازی پارس‌جنوبی تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های حوزه نفت، گاز و انرژی ایران شده بود.
فشارافزایی میدان گازی پارس‌جنوبی کمک می‌کند بخش خوبی از گاز این میدان استحصال شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که هرچند ایران توسعه میدان پارس‌جنوبی را دیرتر از قطر آغاز کرد، اما اکنون ادر برداشت از این میدان پیشی گرفته است. در این شرایط با توجه به اینکه مرحله اول توسعه میدان تقریباً به‌صورت کامل انجام شده در مرحله دوم توسعه نیاز به اقدامات تکمیلی دارد. برخی کارشناسان معتقدند که در کنار برنامه‌های مختلف باید مسئله فشارافزایی دنبال شود، زیرا فشار ورودی به پالایشگاه‌هایی که در عسلویه طراحی شده نباید پایین‌تر از حد استاندارد باشند.
با توجه به اینکه میدان پارس‌جنوبی در حال تولید و تخلیه است، فشار میدان افت می‌کند و به‌دنبال آن فشار سر چاه و در نهایت فشار ورودی پالایشگاه در حال افت است که برای جلوگیری از این مسئله به بحث فشارافزایی نیاز داریم. گاز تولیدی از میدان که باید توسط مجموعه کمپرسورهایی انجام شود که به دلیل بزرگی این پروژه اگر در سناریوی دریا انجام شود، نزدیک به ۲۰میلیارد دلار و در صورتی که در خشکی انجام شود حدود ۱۰میلیارد دلار به سرمایه گذاری نیاز دارد و عملاً مثل فاز دوم مرحله دوم توسعه پارس‌جنوبی است. فشارافزایی کمک می‌کند بخش خوبی از گاز میدان را استحصال کنیم؛ یعنی در مقایسه با حالتی که فشارافزایی صورت نگیرد ما بخشی از گاز میدان را از دست خواهیم داد. به همین علت این پروژه، پروژه مهمی است.
اهمیت فشارافزایی پارس‌جنوبی
برای بحران ناترازی
از طرف دیگر بخش عظیمی از تولید گاز کشور در این میدان صورت می‌گیرد. فشارافزایی پارس‌جنوبی بخشی از تولید گاز میدان را حفظ کرده و از افت ناگهانی تولید جلوگیری می‌کند ولی اینکه بتواند بحران ناترازی انرژی را حل کند، امکان‌پذیر نیست، زیرا ناترازی انرژی در کشور ما نیاز به سیاست‌هایی در سمت تولید برای افزایش تولید از تمامی ذخایر دارد و هم سیاست‌هایی در سمت مصرف انرژی که این سیاست‌ها مهم‌ترند؛ یعنی در بخش‌های مختلف مصرفی نظیر ساختمان‌سازی، حمل‌ونقل، صنعت و بخش نیروگاهی دارد. فشارافزایی به تنهایی نمی‌تواند ناترازی انرژی را حل کند و فقط آن را به تعویق می‌اندازد.
بحران ناترازی گاز بحرانی بزرگ است که در سال‌های آینده تشدید می‌شود و باید مجموعه سیاست‌های مختلفی در بخش‌های مختلف مصرفی در حوزه گاز داشته باشیم. به‌عنوان مثال، برای افزایش راندمان نیروگاه‌های تنوع سبد برق با استفاده از تجدیدپذیرها، انرژی هسته‌ای و حتی زغال‌سنگ در حوزه صنعت نیاز به بازنگری در مجوزهای صنایع برای صنایع بزرگ و انرژی‌بر داریم. فشارافزایی پارس‌جنوبی به تنهایی نمی‌تواند مسئله ما را حل کند و نیاز به مجموعه سیاست‌هایی در سمت تولید دارد که در برنامه هفتم برای تولید گاز تاکید و هم به صنایع انرژی‌بر برای سرمایه گذاری در میادین اجازه داده شده، به‌طوری که گاز تولیدی متعلق به خودشان است.
تامین 70درصد گاز کشور از طریق پارس‌جنوبی
گاز میدان پارس‌جنوبی با گذشت نیمه‌عمر، با کاهش فشار مواجه شده و نیازمند اجرای پروژه‌های فشارافزایی برای حفظ سطح تولید است. براساس داده‌های موجود، فشار موردنیاز برای انتقال یک‌میلیارد فوت‌مکعب گاز به ساحل ۱۲۰بار است، اما با کاهش فشار به ۱۰۰بار، انتقال این حجم گاز دشوار شده و در فشار ۹۰بار تنها ۷۰۰میلیون فوت‌مکعب قابل انتقال است. این کاهش فشار منجربه افت تولید و چالش‌های جدی در تأمین انرژی کشور می‌شود، اما متأسفانه کاهش فشار مخزن از سال۱۴۰۲ آغاز شده و پیش‌بینی می‌شود بدون اقدامات فشارافزایی، تولید روزانه تا سال۱۴۱۰ بیش از ۴۵۰میلیون مترمکعب کاهش یابد. این پروژه‌ها می‌توانند عمر میدان را ۲۰سال افزایش داده و از مهاجرت گاز به سمت قطر جلوگیری کنند. با این حال، به نظر می‌رسد فشارافزایی تنها کاهش تولید را کند می‌کند و نمی‌تواند کاملاً از افت تولید جلوگیری نماید. کارشناسان می‌گویند که تأمین حدود 70درصد از گاز کشور از پارس‌جنوبی است و اجرای این پروژه‌ها را به امری حیاتی تبدیل کرده است، به‌طوری که باوجود فشارافزایی، رشد 7درصدی سالانه مصرف داخلی و محدودیت‌های فنی ممکن است ایران را تا سال۱۴۱۵ به واردات گاز مجبور کند.
رفع نیاز واردات گاز از ترکمنستان
محسن قمصری، کارشناس انرژی و مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران نیز در گفت‌وگو با «مهر» با اشاره به اینکه چندین سال است که فشارافزایی پارس‌جنوبی احساس می‌شود، گفت: نیاز به فشارافزایی از سال‌های گذشته حس می‌شده است و لازم بوده چاهای پارس‌جنوبی را بتوانیم تجهیز کنیم تا تولید بهتر و مستمرتری داشته باشیم. وی ادامه داد: همانطور که پیش از این به این مسئله اشاره شد، ما برای اینکه ناترازی را از بین ببریم صرفاً با سیاست‌های عرضه‌ای شاید موفق نباشیم به دلیل اینکه تقاضای کشور ما برای انرژی تقاضای بسیار پرکششی است و هرچقدر ما عرضه را مدیریت کنیم، شاید نتوانیم به آن ترازی که لازم داریم برسیم.
قمصری با اشاره به اینکه علاوه‌بر فشارافزایی برای حل مشکل ناترازی باید سیاست‌های دوجانبه‌ای را درنظر گرفت، خاطرنشان کرد: باید سیاست‌هایی که درنظر گرفته می‌شود سیاست‌های دوجانبه باشد، ضمن اینکه عرضه را باید مدیریت و حمایت کرد و در کنار آن باید مدیریت تقاضا صورت بگیرد، زیرا تقاضای انرژی در کشور ما بسیار پرکشش است و بدون توجه به بحث مدیریت عرضه نمی‌توانیم ناترازی را از بین ببریم.
این کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: روش‌های مختلفی می‌تواند در مدیریت عرضه ما را یاری کند. به‌عنوان مثال، بهینه‌سازی مصرف گاز در نیروگاه‌ها، صنایع و پتروشیمی‌ها همچنین راهکارهای قیمتی از گزینه‌های موردتوجه برای بهینه‌سازی مصرف گاز است. چنین اقداماتی را می‌توان در کوتاه‌مدت و بلندمدت اجرا کرد تا از این طریق به نتیجه مطلوب دست پیدا کنیم. وی در رابطه با اینکه آیا با فشارافزایی بی‌نیاز از واردات گاز می‌شویم، خاطرنشان کرد: باید در نظر داشت فشارافزایی در چه حدی است، زیرا واردات گازی که انجام می‌دهیم عدد قابل‌توجهی نیست و تأمین‌کننده بخش کوچکی از نیاز ما را برطرف می‌کند و درصورتی که فشارافزایی صورت گیرد، بی‌نیاز از واردات گاز ترکمنستان خواهیم شد.
قمصری خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه ادعا داریم مخازن پارس‌جنوبی و مخازن گازی ما در حدی است که ما را در رده دوم دارنده گاز دنیا قرار داده است، بنابراین در صورتی که سیاست صحیحی در تعمیر مخازن و چاه‌ها را پیش بگیریم به آن مرحله نخواهیم رسید که واردکننده
گاز شویم.