ناخدایکم علیاکبر دلفانآذری به مناسبت سالروز ارتش جمهوری اسلامی، به« روزنامه سرآمد» نوشت:
حماسهآفرینی نیروی زمینی و دریایی ارتش
گروه امنیت دریایی-ناخدایکم علیاکبر دلفانآذری- روز ارتش یک رویداد ملی است که به یاد و تجلیل از ارتش و نیروهای نظامی کشور یا به مناسبت تاسیس یا پیروزی ارتش یک کشور برگزار میشود. در این روز، از سربازان، سربازان پاسدار، خدمتکاران و همه افراد مرتبط با نیروهای مسلح تقدیر و تشکر شده و از شجاعت، قدردانی و تلاشهایشان تجلیل میشود.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، ناخدایکم علیاکبر دلفانآذری در نوشتاری اختصاصی به مناسبت روز ملی ارتش جمهوری اسلامی ایران در تقویم با نگاهی به حماسهآفرینیهای نیروهای زمینی و دریایی ارتش پرداخته است. این نوشتار در دوبخش برای خوانندگان روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد آماده شده که در ادامه بخش اول آن را مطالعه میکنید:
نیروی زمینی ارتش در هر جغرافیایی از جهان، بهعنوان قدیمیترین نیروی نظامی آن سرزمین است. نیرویی که به نوعی نیروی مادر، سهحوزه دیگر بوده و نقش اصلی و تامینکننده ابزار و تجهیزات و پشتیبانی از آنها را بر عهده دارد. مروری کوتاه بر تاریخچه شکلگیری و اقدامات این نیرو در آستانه روز ارتش میتواند ضمن ارائه تصویری از رشادتهای این نیرو، ایستادگی آنها را در شرایط دشوار انقلاب و جنگ به نمایش گذارد.
نیروی زمینی و انقلاب اسلامی
با وجود تمام تبلیغاتی که طی سالهای پیش از انقلاب درباره جانفشانیهای آنها برای شاه شده بود، با جدیترشدن جنبش مردم ایران علیه حکومت پهلوی، دچار چنددستگی شد. بسیاری از افسران و فرماندهان آن به سیل خروشان مردم پیوستند و سکوت و حضور آنها در راهپیماییهای مردمی شعار ارتش برای ملت و ملت برای ارتش را به یکی از زیباترین شعارهای آن دوره تبدیل کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دشمنان ایران که نتوانسته بودند در برابر خواست مردم مقاومت کنند، شروع به طراحی و اجرای نقشههای شومی به منظور تجزیه ایران کردند.
مناطقی در غرب و جنوب کشور هدف این نقشهها بود. ارتش و نیروی زمینی در مبارزه با چنین زیادهخواهیهایی بهویژه در استان کردستان و آذربایجان شرقی رشادت های بسیاری انجام داد. گرچه در ابتدای انقلاب با توجه به وابستگی نیروی زمینی ارتش به مستشاران خارجی، نابسامانیهایی در اداره این نیرو مشاهده شد، اما این هرجومرجها با آغاز جنگ تحمیلی و ضرورت دفاع از خاک کشور فروکش کرد و یگانهای این نیرو به منظور دفاع از مرزهای ایران به مناطق اشغالشده گسیل شدند.
نیروی زمینی و 8سال دفاع مقدس
دفاع مقدس عرصه رشادتهای نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی بود. رشادتها و سلحشوریهای این نیرو در دوران جنگ را میتوان در دوحوزه مورد بررسی قرار داد.
1- حوزه رزمی- عملیاتی.
2- حوزه پشتیبانی و تولید.
در عرصه رزمی و عملیاتی، ارتش جمهوری اسلامی از همان روزهای نخست جنگ سهمرحله اصلی را پشتسر گذاشت؛ مرحله اول؛ متوقف کردن هرچه سریعتر پیشروی دشمن در همه محورهای اصلی، هدفی که با توجه به زمینگیرشدن نیروهای رژیم بعث در محورهای غرب و جنوب، با موفقیت عملی شد.
مرحله دوم؛ پدافند در مقابل دشمن و اقدام به بازسازی نیروهای خودی برای کسب آمادگی حمله متقابل بود. این مرحله به فاصله یکماه از آغاز جنگ شروع شد. نیروهای ارتش جمهوری اسلامی به منظور بازسازی و کسب آمادگیهای لازم برای حمله متقابل در مقابل نیروهای عراق به وضعیت پدافندی تغییر یافتند. نیروی زمینی با توجه به این مهم که در بین نیروهای سهگانه؛ نیروی اصلی و مادر بهشمار میرفت با وجود تمام کاستیها و نابسامانیها به سرعت اقدام به بازسازی نیروی انسانی و تجهیزاتی خود کرد. خدمت یکساله پرسنل وظیفه لغو شد، نیروهای ذخیره احضار شدند، انتصابات تغییر کرد و سیستم فرماندهی و برقراری انضباط بهبود یافت.
طی این مرحله که حدود یکسال طول کشید، ارتش علاوهبر قدرتش در بازسازی و افزایش توان و آمادگی رزمی خود، طی دستورالعملی به لشکرهای عملیاتی شمالغرب و غرب و جنوب فرمان داد، متناسب با امکانات و تواناییهای موجود خود، در هر فرصت مناسب به خطوط و مواضع پدافندی دشمن تک (حمله) کند. هدف از این فرمان عملیاتی؛
1) دستیابی به نقاط حساس زمین و بهبود وضع مواضع پدافندی خودی.
2) زنده نگهداشتن روحیه آفندی در نیروهای خودی.
3) نشان دادن روحیه سازشناپذیری و عدمپذیرش اشغال سرزمینها توسط دشمن.
4)آموزش نیروهای خودی و کسب تجارب عملیاتی آفندی به منظور آمادگی برای اجرای حملات متقابل گسترده.
5) واردکردن تلفات و خسارات و ضایعات به دشمن به منظور کاهش توان رزمی او بود.
این مرحله تقریبا یکسال طول کشید. نیروی زمینی ارتش با دارا بودن وضعیت کلی پدافندی، بیستوپنج عملیات آفندی را در ردههای گردان، تیپ و لشکر علیه مواضع مقدم پدافندی دشمن با موفقیت به اجرا در آورد که از میان آنها میتوان به آفند تیپ ۱ لشکر۸۱زرهی در میمک(19/۱۰/5۹) آفند لشکر۱۶زرهی در منطقه کرخهکور(15/۱۰/59)، آفند تیپ۲ لشکر۲۱ در غرب کرخه(25/۰۱/60)، آفند تیپ۳ لشکر۹۲ در منطقه اللهاکبر(31/۰۲/60) و عملیات آفندی لشکر۷۷ علیه مواضع دشمن در شمال آبادان(31/۰۳/60) اشاره کرد که منجربه وارد آمدن تلفات و خسارات زیاد به دشمن، آزادی بخشی از مناطق اشغالی و بهبود مواضع پدافند خود میشد.
با انتخاب سرلشکر علی صیادشیرازی بهعنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش، دور تازهای از موفقیتهای این نیرو در کنار دیگر نیروهای مردمی و سپاه پاسداران آغاز شد.
مرحله سوم؛ از اهداف تعیینشده برای ارتش جمهوری اسلامی اجرای حملات متقابل به منظور آزادسازی مناطق اشغالی و انهدام نیروی متجاوز بود. عملیات ثامنالائمه و شکست محاصره آبادان در 5/۷/60 آغاز این مرحله از هدفگذاریها بود، لشکر۷۷ پیاده خراسان با یک طرحریزی دقیق و حسابشده با کمک عناصری از یگانهای دیگر نیروی زمینی مستقر در منطقه جنوب و پشتیبانی یگانهای توپخانه و هوانیروز و آرایش نیروهای عراق در شرق کارون را با موفقیت کامل در هم شکست. اولین حمله بعد از شکست حصر آبادان، عملیات طریقالقدس در آذرماه۱۳۶۰ بود که در نتیجه آن، ایران موفق شد ضمن آزادسازی شهر بستان، ارتباط بین یگانهای عراقی در شمال و جنوب خوزستان را قطع کند. این عملیات اولین گام برای ایجاد شکاف بین یگانها و خطوط ارتباطی یکپارچه عراق در درون مناطق اشغالی ایران بود.
عملیات فتحالمبین در فروردین۱۳۶۱ دیگر حملهای بود که به آزادسازی رود کرخه و منطقه عمومی اندیمشک در ۲۹۰کیلومتری شمال خرمشهر منجر شد. علت انتخاب منطقه عمومی اندیمشک و غرب کرخه برای عملیات فتحالمبین، تلاش برای انهدام حضور جدی یگانهای عراقی در شمال خوزستان و نیز دور ساختن شهرهای دزفول و اندیمشک از خطوط استقراری عراقیها بود. در نهایت بزرگترین حمله عملیات بیتالمقدس در اردیبهشت۱۳۶۱ بود که در جریان آن، نیروهای ایران خرمشهر را در نبردی ۲۳روزه آزاد کردند؛ آزادسازیای که با تدبیر و همراهی همه نیروهای ارتش و سپاه با نیروی زمینی روی داد. در جریان این عملیات، حمله مستقیمی به یگانهای عراقی انجام نشد، بلکه در ابتکاری در منطقهای دورافتاده در شمال خرمشهر، نیروها شبانه از رودخانه کارون گذشتند و با رسیدن به جاده اهواز-خرمشهر، به سوی مرز بینالمللی عراق پیشروی کردند. در پایان این عملیات، بخش عمده از خاک اشغالشده ایران از سوی عراق آزاد شد و این آغازی برای باور به پیروزی میان نیروهای ارتش بود؛باوری که در عرصه پشتیبانی رزمی و لجستیک هم خود را نشان داد. لجستیک شامل آماد و پشتیبانی، تعمیر و نگهداری، ترابری و بسیاری موارد دیگر بود. احداث جاده، ایجاد موانع در مقابل مواضع خودی و بازکردن میادین مین دشمن در شبهای عملیات، برقراری پلهای ارتباطی، ایجاد استحکامات، سنگرسازی و دهها اقدام دیگر در این زمینه نقش یگانهای مهندسی نیروی زمینی ارتش را بسیار موثر و پررنگ در دفاع مقدس بهخوبی نشان میدهد.
انجام پشتیبانیهای مختلف جبهه و جنگ مانند تهیه و توزیع مهمات، جنگافزارها، سوخت، ترابری، تعمیرات خودروها و ادوات جنگی و مایحتاج روزانه صدها هزار سرباز نظیر آب، نان، غذا، لباس و بهویژه رساندن روزانه صدها تن یخ به خطوط مقدم نبرد در گرمای طاقتفرسای ۵۰درجه منطقه جنوب، تخلیه مجروحان و شهدا و مداوای بیماران در منطقه و ایجاد منطقه بهداشتی برای پیشگیری از شیوع بیماریها از اقدامات ناگفته جنگ در طول ۸سال دفاع مقدس است که یگانهای پشتیبانی نیروی زمینی ارتش در سطحی بسیار وسیع و حجم فوقالعادهای به بهترین شکل ممکن انجام دادهاند.مسئولیت پذیرش، کنترل و نگهداری حدود ۶۰هزار اسیر عراقی با یگانهای دژبانی ارتش جمهوری اسلامی ایران و یگانهای مامور نیروی زمینی در این رابطه بوده است که با تشکیل دهها اردوگاه و آمادرسانی به این اسرا و انجام اقدامات فرهنگی و برخورد انساندوستانه با اسرا بهگونهای که صدها نفر از اسرای عراقی حاضر به ترک ایران در مبادله اسرا نشده و تداوم زندگی در ایران را خواستار شدند که از دیگر اقدامات خاص و چشمگیر نیروی زمینی ارتش بوده است. به گفته فرماندهان این نیرو، هیچ عملیاتی در دوران دفاع مقدس نیست که نیروی زمینی ارتش در آن حضور نداشته باشد و در تمام عملیاتهای دفاع مقدس یگانهای توپخانه، زرهی و هوانیروز به پشتیبانی از رزمندگان پرداختهاند. نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در طول 8سال دفاع مقدس بیش از ۱۴۸عملیات آفندی و پدافندی در ردههای مختلف انجام داد، حدود 50هزار شهید و بیش از دویستوهفتادهزار جانباز را تقدیم راه استقلال وطن کرد. 15سال در جبهههای جنگ و مناطق عملیاتی برای ادایتکلیف دینخود نسبت به جمهوری اسلامی ایران کوشید و خواهد کوشید.
عزم جزم نیروی زمینی در حوزه خودکفایی
بیش از چهلسال تحریم نظامی ارتش جمهوری اسلامی و شرکت در جنگی تحمیلی، این نیروی نظامی را در مسیر تامین نیازها به مرحلهای از خودکفایی رسانده است که اکنون میتوان ارتش جمهوری اسلامی و نیروی زمینی آن را در مسیر دفاع از مرزهای کشور یکی از آمادهترین نیروها و در عین حال یکی از خودکفاترین دستهها ارزیابی کرد. پس از پایان دوران جنگ نیروی زمینی ارتش هم مانند دیگر نیروهای نظامی ارتش، فرآیند خودکفایی را از تعمیر تسلیحات آسیبدیده در جنگ آغاز کرد و این راهی بود که به طراحی و تولید انواع تجهیزات نظامی منجر شد تا پس از دوران دفاع مقدس، ایران با ورود به حوزه ساخت تجهیزات، اولین کشور منطقه باشدکه موفق به طراحی و تولید تانک میشود. بخشهای مختلف نیروی زمینی ارتش در این خودکفایی سهم و نقش ویژهای داشته و ایفا کردهاند. هوانیروز یکی از زیرمجموعههای نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی است؛ تلاش این نیرو در مسیر خودکفایی به دستاوردهای مهمی ختم شده بهگونهای که امیرکیومرث حیدری، فرمانده نیروی زمینی ارتش معتقد است، هوانیروز ارتش بزرگترین ناوگان بالگردی خاورمیانه را داراست و در حوزههای بالگردی به دستاوردهای مهمی دست یافته و از درصد آمادگی بسیار بالایی برخوردار است. برد موشکهای هوانیروز در حد بسیار مطلوبی ارتقا یافته و همچنین تلاش برای دسترسی به تکنولوژیهای روز دنیا در زیرمجموعه هوانیروز نیروی زمینی سبب شده است تا این نیرو در زمینه نصب دوربین دید در شب نیز به خودکفایی برسد. یگان هوانیروز نیروی زمینی، در حال حاضر بالگردهای کاربردی «بل-۲۰۶ جترنجر»، «بل یواچ-۱ ایروکوای»، «بل ایاچ-۱ کبرا»، «بل-۲۱۲»، «بل-۲۱۴» و «سیاچ-۴۷ شنوک» را در اختیار دارد.
یگان توپخانه نیروی زمینی هم با طی سالهای پس از جنگ در راستای خودکفایی مجاهدتهای بیشماری کردند که نتیجه آن در برهه کنونی طراحی و تولید توپخانه کششی و خودکششی اعم از توپهای کششی «ام101، ام114، ام115، دی-30، تایپ 59، سیجی45، تایپ60، اچام۴۰، اچ ام۴۱» و توپهای خودکششی «ام109، ام107، کوکسان، ام110، 2 اس 1 گاوازلیکا، رعد1، رعد » است که سبب شده یکی از گستردهترین و مجهزترین یگانهای توپخانهای منطقه در اختیار جمهوری اسلامی باشد.
یگانهای زرهی نیروی زمینی ارتش، در طول جنگ تحمیلی تجارب ارزشمندی از نیازها و راههای رفع آن بهدست آوردند. ثمره این تلاشهای امروز سبب شده است که یگان زرهی نیروی زمینی ارتش با در اختیار داشتن تانکها، نفربرها و نیز خودروهای حامل تجهیزات نقش مهمی را در عملیاتهای نزاجا ایفا کند. تانکهایی مانند «ذوالفقار-1»، «ذوالفقار-3»، «مبارز»، «سفیر»، «صمصام»، «تیام»، «کرار» و «تی72» و نیز خودروهای نفربر زرهی همچون «امرپ (MRAP) طوفان»، خودروی سنگینِ «نینوا» و خودروی «ارس-2» شاکله نیروهای زرهی نزاجا را تشکیل دادهاند.
تانک های کلاس ذوالفقار ثمره جهاد خودکفایی ارتش بود که طراحی و ساخت سری اول آن در دهه70 شمسی آغاز شد. سلاح موثر تانک ذوالفقار۱ ؛ یک توپ ۱۲۵میلیمتری از انواع توپهای بدون خان مدل «۲A ۴۶» ساخت روسیه است. این توپ یکی از نخستین توپهای جهان مجهز به سامانه گلولهگذاری خودکار است که میتوان با کمک آن خدمه تانک را در حد ۳نفر نگاه داشت. تانک ذوالفقار3، دیگر عضو این کلاس از تانک است که تغییرات متعددی را تجربه کرده که مهمترین آنها در بخشهای کنترل آتش و موتور دیده میشود. ابعاد این تانک با کمی تغییر نسبت به نمونه اولیه خود به نحوی طراحی شده که به چابکی آن کمک کند. قابلیت حرکت در آب تا عمق ۱متر و ۶۰سانتیمتری، دیگر ویژگیای است که ذوالفقار۳ را بهعنوان یک تانک برتر میدان نبرد مطرح میکند. تانک کرار هم از دیگر دستاوردهای ارزشمند صنایع خودکفایی نیروی زمینی ارتش است. تانک «کرار» که نماد اقتدار نیروهای مسلح در حوزه رزم زمینی محسوب میشود، از سامانه کنترل آتش الکترواپتیکی، سامانه فاصلهیاب لیزری، رایانه بالستیک و قابلیت شلیک به اهداف ثابت و متحرک در شب و روز برخوردار است؛ همچنین کرار قابلیت شلیک موشک و هدایت لیزری بسیار دقیق را داراست. تانک کرار که دارای توانمندی عبور از مناطق ذوعارضه، گودال، رودخانه و حرکت در زیر آب است، مجهز به سامانه ناوبری و نمایش آن برای راننده تانک است؛ این تانک قدرتمند دارای سامانه اتوماسیون تیربار برای شلیک از داخل دهلیز جنگی در شرایط مختلف است. اسلحههای تکتیرانداز کلاس «شاهر»، «باهر» و «حیدر»، سامانههای کلاس حیدر و خودکفایی کامل در صنعت قطعهسازی نیز از جمله اقدامات و دستاوردهای نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران است.
نیروی زمینی ارتش و حضور مستمر در بحرانها
یکی از مهمترین کارویژههای تعریفشده ارتش جمهوری اسلامی-بهویژه نیروی زمینی- حضور در شرایط دشوار و بحرانی حاصل از بلایای طبیعی یا حوادث است. یگانهای لشکر16زرهی قزوین نخستین گروههایی بودند که به امداد مردم زلزلهزده منجیل در سال69 شتافتند و تعداد زیادی از مردم آسیبدیده را به بیمارستانها و مراکز درمانی منتقل کردند. نیروی زمینی ارتش خودروهای سنگین و گروههای امدادی را به مناطق زلزلهزده اعزام کرد تا محورهای ارتباطی مسدودشده بازگشایی شده و رفتوآمد تسهیل شود. نقش ویژه نیروی زمینی ارتش در سیلهای سالهای اخیر هم غیرقابل انکار است. در سیل استان گلستان یگانهایی از لشکر30پیاده گرگان، شامل 2گردان، عملیات امدادرسانی را از راه زمین انجام دادند که طی آن دهها دستگاه وسایل ترابری سنگین و نیز تیمهای پزشکی و دارویی به منطقه اعزام شدند و پس از آن با فروکش کردن سیل، عملیات تجسس برای یافتن اجساد و کمک به بازماندگان نیز ادامه یافت. همچنین در حادثه سیل استان فارس در سال1380 در اولین ساعات آن 10دستگاه خودروی سبک و سنگین به کمک حادثهدیدگان شتافتند و توانستند در کاهش آمار مصدومان و تلفات جانی این حادثه نقش مهمی ایفا نمایند. در جریان سیل اسفندماه 97 و فروردین 98 ارتش جمهوری اسلامی با استقرار در محلهای سیلزده استان گلستان و گنبدکاووس و آققلا و استقرار در چهار نقطه از استان گلستان به مردم آسیبدیده کمک کردند. در جریان زلزله بم نیز ارسال بیش از ۱۵تن دارو، دههاهزار قرص نان، هزاران لیتر گازوئیل و نفت، ۴۰تن موادغذایی، هزاران تخته پتو، برپایی ۲بیمارستان صحرایی و خارج کردن بیش از ۵۰۰نفر مصدوم از زیر آوار از جمله اقدامات نزاجا در حادثه زلزله بم بود. علاوهبر این، روانه کردن سگهای آموزشدیده زندهیاب توسط دامپزشکی نزاجا به منطقه نقش مهمی در نجات مصدومان زندهمانده در زیر آوار داشت. نزاجا در زلزله کرمانشاه هم بسیار مفید عمل کرد؛ آمادهباش کامل یگانها، برپایی بیمارستان صحرایی در مرز خسروی و سرپلذهاب، اعزام 15تیم پزشکی در سرپلذهاب، مداوای 250مجروح در پادگان ابوذر، ارسال موادغذایی، برپایی بالغ بر 200تخته چادر توسط تیپ181 واکنشسریع و تخلیه اجساد توسط گردان767 تیپ35 واکنشسریع از جمله این اقدامات است. تخلیه و بیرون آوردن افراد زیر آوار، اعزام لودر و بولدوزر، حضور بالگردهای214 در ماموریتهای اورژانس هوایی، اعزام چندین دستگاه آمبولانس توسط تیم281 نیروی زمینی و برقراری تامین کلیه پمپبنزینهای شهرهای اسلامآباد در همان ابتدا از دیگر اقدامات این نیرو
بود.