«فاجعه بندرعباس» وقتی ریسک نادیده گرفته میشود
حسین سلاحورزی- انفجار دلخراش و غمانگیز اسکله شهیدرجایی در بندرعباس، نهتنها قلب تجارت دریایی ایران را به لرزه درآورد، بلکه ملت ایران را در سوگ و اندوهی عمیق فرو برد. این فاجعه تلخ که احتمالاً ریشه در دپوی غیرایمن موادشیمیایی خطرناک دارد، جانهای عزیزی را گرفت، بسیاری را مصدوم کرد و خسارات جبرانناپذیری را نیز بهبار آورد.
مردم ایران، متأثر و عزادار، بار دیگر شاهد تکرار تراژدیای بودند که میتوانست با تدبیر و پیشگیری، هرگز رخ ندهد. این حادثه، زنگ خطری دوباره برای مدیریت بحران در کشور بود و نشان داد که غفلت از مدیریت ریسک و بیتوجهی به درسهای تلخ گذشته، همچنان قربانی میگیرد.
اسکله شهیدرجایی، بهعنوان یکی از مهمترین دروازههای اقتصادی ایران، باید الگویی برای رعایت بالاترین استانداردهای ایمنی باشد، اما این انفجار پرده از واقعیتی تلخ برداشت: هشدارهای مکرر درباره مخاطرات دپوی مواد پرخطر در این بندر، نادیده گرفته شدهاند. چرا از فاجعهای مانند انفجار بندر بیروت در سال۲۰۲۰ که شباهتهای تکاندهندهای با این حادثه دارد، درس نگرفتیم؟
بیتوجهی به ریسکهای آشکار، از نبود نظارت دقیق بر انبارهای مواد خطرناک تا فقدان پروتکلهای ایمنی کارآمد، ریشهای ساختاری دارد که قلب هر ایرانی را بهدرد میآورد. این غفلت ساختاری، با واکنشهای نمایشی پس از فاجعه، مانند دستور رسیدگی و تشکیل کارگروههای بررسی که اغلب به فراموشی سپرده میشوند، تکمیل میشود.
چنین رویکردی نهتنها گرهای از مشکلات باز نمیکند، بلکه اعتماد عمومی را که در سایه این سوگ سنگین بیش از پیش شکننده شده، مخدوشتر میسازد. مردم ایران که هنوز داغدار این فاجعهاند، شایسته پاسخگویی شفاف و اقدامی قاطعاند، نه وعدههای تکراری و بیفرجام.
تا زمانی که مدیریت بحران در ایران به جای پیشگیری فعال و مسئولانه، به واکنشهای مقطعی و ظاهری بسنده کند، چرخه این سوانح مرگبار ادامه خواهد یافت و هربار، داغی تازه بر دل ملت خواهد گذاشت. برای پایان دادن به این چرخه معیوب، بازنگری اساسی ضروری است: تقویت نظارت بر تأسیسات پرریسک، اجرای استانداردهای بینالمللی، شفافیت کامل در اطلاعرسانی و پاسخگویی بیچونوچرا.
انفجار اسکله شهیدرجایی نباید تنها به یک خاطره غمانگیز دیگر در تاریخ ایران بدل شود؛ باید نقطه عطفی باشد برای پایان دادن به غفلت از ریسک و بیاعتنایی به درسهای گذشته، تا دیگر شاهد چنین فجایع متأثرکنندهای نباشیم و ملت ایران بیش از این عزادار نشود.