«روزنامه سرآمد» گزارش می‌دهد
سایه‌روشن منازعه آبی میان هند و پاکستان
تاثیر درگیری نظامی بر سر آب بر فلج شدن اقتصاد منطقه
گروه انرژی- توحید ورستان- با افزایش تنشها بین هند و پاکستان بر سر رودخانه سند، این منطقه با چالش‌های بی‌سابقه‌ای مواجه است که امنیت اقتصادی و زیست‌محیطی را تهدید می‌کند. تضاد کنونی بر سر منابع آب بین دوکشور که نشان‌دهنده منافع متضاد اقتصاد، کشاورزی و انرژی است، اهمیت همکاری بین‌المللی در مدیریت آب فرامرزی را نمایان می‌کند.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، تنشها بین هند و پاکستان پس از حمله شبه‌نظامیان در «پهلگام» منطقه کشمیر تحت کنترل هند و کشته‌شدن حداقل ۲۶گردشگر، به‌شدت افزایش یافته است. در این راستا، هند بدون ارائه هیچ مدرکی، پاکستان را مسئول این حمله دانسته و اقدامات زیادی را در این راستا انجام داده است. این اقدامات شامل خاتمه خدمات ویزا برای پاکستانی‌ها، کاهش سطح روابط و مهم‌تر از همه، تصمیم برای تعلیق معاهده تاریخی آب‌های سند است.
معاهده آب‌های ایندوس (IWT) توافق‌نامه آب فرامرزی است که در سال۱۹۶۰ به امضا رسید و به هند و پاکستان اجازه می‌دهد تا آب را از حوضه ایندوس به اشتراک بگذارند. این توافق بیش از ۶۰سال است که از بسیاری از درگیری‌ها، شکست‌های دیپلماتیک و تنش‌های تقریباً مداوم بین دوکشور در امان مانده است. معاهده آب‌های ایندوس اجازه دسترسی پاکستان به رودخانه‌های ایندوس، جهلوم و چناب را می‌دهد که رودخانه‌های بزرگی هستند و ده‌ها میلیارد مترمکعب آب را بین ماه‌های می تا سپتامبر منتقل می‌کنند؛ ماه‌هایی که یخ‌ها ذوب و رودخانه‌هایی در حوضه ایندوس جریان دارند. در حال حاضر، هند کنترل زیرساخت‌های بالادستی روی این رودخانه‌ها را دارد.
تاثیرات فوری بر اقتصاد منطقه
به باور کارشناسان، تشدید اختلافات بین هند و پاکستان بر سر آب رودخانه سند، نه‌تنها برای ثبات جنوب آسیا، بلکه برای اقتصاد جهانی به‌عنوان یک تهدید واقعی است. زیرا هرگونه اقدام نظامی یا تشدید تنش در این موضوع حساس، پیامدهای اقتصادی بین‌المللی گسترده‌ای خواهد داشت. اختلاف بین دوکشور ریشه تاریخی دارد و به پس از استقلال آن‌ها در سال۱۹۴۷ بازمی‌گردد. توافق‌نامه آب‌های ایندوس در سال۱۹۶۰ که تحت نظارت بانک جهانی امضا شد، حقوق استفاده از آب‌های حوضه را بین دوطرف تقسیم کرد. با این حال، با تغییر شرایط آب‌وهوایی و افزایش تقاضا برای آب، اختلافات به شکل حادتری دوباره مطرح شده است.
درگیری نظامی هند و پاکستان بر سر آب به فلج‌شدن اقتصاد منطقه منجر خواهد شد. به‌ویژه که کشاورزی پاکستان تقریباً به‌طور کامل به آب رودخانه سند وابسته است و بنابراین هرگونه کاهش در دسترس‌بودن آب، امنیت غذایی پاکستان را به خطر می‌اندازد و به یک بحران انسانی منجر می‌شود که اثرات آن می‌تواند به کشورهای همسایه نیز کشیده شود. البته هند نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت، زیرا بخش‌های صنعتی و کشاورزی آن به‌طور فزاینده‌ای به منابع آب پایدار متکی هستند و هرگونه درگیری می‌تواند منجربه افزایش هزینه‌های تولید و اختلال در زنجیره تأمین داخلی شود.
پیامدهای جدی بر اقتصاد جهانی
پیامدهای درگیری محدود به مرزهای دوکشور نخواهد بود، بلکه به بازارهای جهانی نیز کشیده خواهد شد. هند و پاکستان تولیدکنندگان عمده مواد غذایی کلیدی مانند برنج، گندم و پنبه هستند. بنابراین، هرگونه اختلال در تولید یا صادرات منجربه افزایش قیمت جهانی مواد غذایی خواهد شد و به‌طور بالقوه بحران تورمی که بسیاری از اقتصادها را درگیر کرده، تشدید خواهد کرد. همچنین بازارهای مالی نسبت به هرگونه تنش بسیار حساس خواهند بود، زیرا شاهد موجی از فرار سرمایه از بازارهای نوظهور به پناهگاه‌های امنی مانند طلا و دلار آمریکا خواهیم بود که منجر به نوسانات شدید قیمت ارز و دارایی در سراسر جهان می‌شود.
تجارت بین‌المللی نیز می‌تواند تحت تاثیر قرار گیرد، زیرا هند یک قطب کلیدی برای زنجیره‌های تامین جهانی در زمینه‌هایی مانند فناوری اطلاعات، داروسازی و نساجی است و هرگونه اختلال در این بخش‌ها بر شرکت‌های جهانی تاثیر منفی خواهد گذاشت. باید توجه داشت که منطقه درگیری از نظر جغرافیایی به خاورمیانه نزدیک بوده که تشدید نظامی برای تولید نفت و گاز و بازارهای نفت در آنجا حساس خواهد بود. تنش‌های صرف می‌تواند به افزایش قیمت جهانی نفت به دلیل نگرانی در مورد ایمنی مسیرهای عرضه منجر شود که می‌تواند رشد اقتصاد جهانی را تحت فشار قرار دهد.
بعد ژئوپلیتیکی درگیری
این درگیری می‌تواند قدرت‌های بزرگ بین‌المللی مانند چین که روابط استراتژیک با پاکستان دارد و ایالات‌متحده که منافع اقتصادی قوی با هند دارد را به سمت خود بکشاند. این امر می‌تواند درگیری را به یک بحران منطقه‌ای بزرگ‌تر با ابعاد ژئوپلیتیک جهانی تبدیل کند. ادامه تشدید تنشها می‌تواند منجربه کاهش قابل‌توجه رشد جهانی شود، به‌طوری که برخی کشورها به دلیل افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی و اختلال در زنجیره تامین، به احتمال زیاد وارد رکود می‌شوند.
بازنگری در موافقت‌نامه آب‌های ایندوس؟
اختلافات فزاینده بین هند و پاکستان بر سر آب‌های حوضه رودخانه سند، تهدیدی فزاینده نه‌تنها برای ثبات منطقه، بلکه برای امنیت اقتصادی جهانی است. باید توجه داشت که بیش از ۸۰درصد کشاورزی پاکستان و نزدیک به یک‌سوم تولید آب حوضه برق‌آبی آن به آب وابسته است. پاکستان قبلاً با چندین پروژه زیرساختی نیروگاه‌های آبی هند مخالفت کرده بود و استدلال می‌کرد که این پروژه‌ها می‌تواند جریان رودخانه‌ها را کاهش دهد و معاهده آب‌های سند را نقض کند. توافقی که با میانجیگری سازمان ملل و بانک جهانی برای حفظ توزیع پایدار آب بین دوکشور انجام شد. هند در حال حاضر به‌دنبال بازنگری در معاهده آب‌های ایندوس است و با استناد به نیازهای متغیر شهروندان خود به آبیاری، آب آشامیدنی و انرژی آبی، به‌ویژه با توجه به تسریع تغییرات اقلیمی، به‌دنبال این بازنگری است.
باید توجه داشت که چین یکی از سهامداران اصلی پروژه‌های اقتصادی پاکستان بوده و میلیاردها دلار در بخش برق‌آبی پاکستان سرمایه‌گذاری کرده است. به‌عنوان مثال، چین می‌تواند با مسدودکردن رودخانه «برهماپوترا» بر هند تاثیر بگذارد. برهماپوترا حدود ۳۰درصد از منابع آب‌شیرین هند و حدود ۴۴درصد از کل پتانسیل انرژی آبی کشور را تامین می‌کند. چین در حال ساخت سدهای بزرگ روی برهماپوتراست و اظهارات اخیر می‌تواند توجیهی برای ساخت‌وسازهای بیشتر باشد.
گروه انرژی- توحید ورستان- با افزایش تنشها بین هند و پاکستان بر سر رودخانه سند، این منطقه با چالش‌های بی‌سابقه‌ای مواجه است که امنیت اقتصادی و زیست‌محیطی را تهدید می‌کند. تضاد کنونی بر سر منابع آب بین دوکشور که نشان‌دهنده منافع متضاد اقتصاد، کشاورزی و انرژی است، اهمیت همکاری بین‌المللی در مدیریت آب فرامرزی را نمایان می‌کند.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، تنشها بین هند و پاکستان پس از حمله شبه‌نظامیان در «پهلگام» منطقه کشمیر تحت کنترل هند و کشته‌شدن حداقل ۲۶گردشگر، به‌شدت افزایش یافته است. در این راستا، هند بدون ارائه هیچ مدرکی، پاکستان را مسئول این حمله دانسته و اقدامات زیادی را در این راستا انجام داده است. این اقدامات شامل خاتمه خدمات ویزا برای پاکستانی‌ها، کاهش سطح روابط و مهم‌تر از همه، تصمیم برای تعلیق معاهده تاریخی آب‌های سند است.
معاهده آب‌های ایندوس (IWT) توافق‌نامه آب فرامرزی است که در سال۱۹۶۰ به امضا رسید و به هند و پاکستان اجازه می‌دهد تا آب را از حوضه ایندوس به اشتراک بگذارند. این توافق بیش از ۶۰سال است که از بسیاری از درگیری‌ها، شکست‌های دیپلماتیک و تنش‌های تقریباً مداوم بین دوکشور در امان مانده است. معاهده آب‌های ایندوس اجازه دسترسی پاکستان به رودخانه‌های ایندوس، جهلوم و چناب را می‌دهد که رودخانه‌های بزرگی هستند و ده‌ها میلیارد مترمکعب آب را بین ماه‌های می تا سپتامبر منتقل می‌کنند؛ ماه‌هایی که یخ‌ها ذوب و رودخانه‌هایی در حوضه ایندوس جریان دارند. در حال حاضر، هند کنترل زیرساخت‌های بالادستی روی این رودخانه‌ها را دارد.
تاثیرات فوری بر اقتصاد منطقه
به باور کارشناسان، تشدید اختلافات بین هند و پاکستان بر سر آب رودخانه سند، نه‌تنها برای ثبات جنوب آسیا، بلکه برای اقتصاد جهانی به‌عنوان یک تهدید واقعی است. زیرا هرگونه اقدام نظامی یا تشدید تنش در این موضوع حساس، پیامدهای اقتصادی بین‌المللی گسترده‌ای خواهد داشت. اختلاف بین دوکشور ریشه تاریخی دارد و به پس از استقلال آن‌ها در سال۱۹۴۷ بازمی‌گردد. توافق‌نامه آب‌های ایندوس در سال۱۹۶۰ که تحت نظارت بانک جهانی امضا شد، حقوق استفاده از آب‌های حوضه را بین دوطرف تقسیم کرد. با این حال، با تغییر شرایط آب‌وهوایی و افزایش تقاضا برای آب، اختلافات به شکل حادتری دوباره مطرح شده است.
درگیری نظامی هند و پاکستان بر سر آب به فلج‌شدن اقتصاد منطقه منجر خواهد شد. به‌ویژه که کشاورزی پاکستان تقریباً به‌طور کامل به آب رودخانه سند وابسته است و بنابراین هرگونه کاهش در دسترس‌بودن آب، امنیت غذایی پاکستان را به خطر می‌اندازد و به یک بحران انسانی منجر می‌شود که اثرات آن می‌تواند به کشورهای همسایه نیز کشیده شود. البته هند نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت، زیرا بخش‌های صنعتی و کشاورزی آن به‌طور فزاینده‌ای به منابع آب پایدار متکی هستند و هرگونه درگیری می‌تواند منجربه افزایش هزینه‌های تولید و اختلال در زنجیره تأمین داخلی شود.
پیامدهای جدی بر اقتصاد جهانی
پیامدهای درگیری محدود به مرزهای دوکشور نخواهد بود، بلکه به بازارهای جهانی نیز کشیده خواهد شد. هند و پاکستان تولیدکنندگان عمده مواد غذایی کلیدی مانند برنج، گندم و پنبه هستند. بنابراین، هرگونه اختلال در تولید یا صادرات منجربه افزایش قیمت جهانی مواد غذایی خواهد شد و به‌طور بالقوه بحران تورمی که بسیاری از اقتصادها را درگیر کرده، تشدید خواهد کرد. همچنین بازارهای مالی نسبت به هرگونه تنش بسیار حساس خواهند بود، زیرا شاهد موجی از فرار سرمایه از بازارهای نوظهور به پناهگاه‌های امنی مانند طلا و دلار آمریکا خواهیم بود که منجر به نوسانات شدید قیمت ارز و دارایی در سراسر جهان می‌شود.
تجارت بین‌المللی نیز می‌تواند تحت تاثیر قرار گیرد، زیرا هند یک قطب کلیدی برای زنجیره‌های تامین جهانی در زمینه‌هایی مانند فناوری اطلاعات، داروسازی و نساجی است و هرگونه اختلال در این بخش‌ها بر شرکت‌های جهانی تاثیر منفی خواهد گذاشت. باید توجه داشت که منطقه درگیری از نظر جغرافیایی به خاورمیانه نزدیک بوده که تشدید نظامی برای تولید نفت و گاز و بازارهای نفت در آنجا حساس خواهد بود. تنش‌های صرف می‌تواند به افزایش قیمت جهانی نفت به دلیل نگرانی در مورد ایمنی مسیرهای عرضه منجر شود که می‌تواند رشد اقتصاد جهانی را تحت فشار قرار دهد.
بعد ژئوپلیتیکی درگیری
این درگیری می‌تواند قدرت‌های بزرگ بین‌المللی مانند چین که روابط استراتژیک با پاکستان دارد و ایالات‌متحده که منافع اقتصادی قوی با هند دارد را به سمت خود بکشاند. این امر می‌تواند درگیری را به یک بحران منطقه‌ای بزرگ‌تر با ابعاد ژئوپلیتیک جهانی تبدیل کند. ادامه تشدید تنشها می‌تواند منجربه کاهش قابل‌توجه رشد جهانی شود، به‌طوری که برخی کشورها به دلیل افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی و اختلال در زنجیره تامین، به احتمال زیاد وارد رکود می‌شوند.
بازنگری در موافقت‌نامه آب‌های ایندوس؟
اختلافات فزاینده بین هند و پاکستان بر سر آب‌های حوضه رودخانه سند، تهدیدی فزاینده نه‌تنها برای ثبات منطقه، بلکه برای امنیت اقتصادی جهانی است. باید توجه داشت که بیش از ۸۰درصد کشاورزی پاکستان و نزدیک به یک‌سوم تولید آب حوضه برق‌آبی آن به آب وابسته است. پاکستان قبلاً با چندین پروژه زیرساختی نیروگاه‌های آبی هند مخالفت کرده بود و استدلال می‌کرد که این پروژه‌ها می‌تواند جریان رودخانه‌ها را کاهش دهد و معاهده آب‌های سند را نقض کند. توافقی که با میانجیگری سازمان ملل و بانک جهانی برای حفظ توزیع پایدار آب بین دوکشور انجام شد. هند در حال حاضر به‌دنبال بازنگری در معاهده آب‌های ایندوس است و با استناد به نیازهای متغیر شهروندان خود به آبیاری، آب آشامیدنی و انرژی آبی، به‌ویژه با توجه به تسریع تغییرات اقلیمی، به‌دنبال این بازنگری است.
باید توجه داشت که چین یکی از سهامداران اصلی پروژه‌های اقتصادی پاکستان بوده و میلیاردها دلار در بخش برق‌آبی پاکستان سرمایه‌گذاری کرده است. به‌عنوان مثال، چین می‌تواند با مسدودکردن رودخانه «برهماپوترا» بر هند تاثیر بگذارد. برهماپوترا حدود ۳۰درصد از منابع آب‌شیرین هند و حدود ۴۴درصد از کل پتانسیل انرژی آبی کشور را تامین می‌کند. چین در حال ساخت سدهای بزرگ روی برهماپوتراست و اظهارات اخیر می‌تواند توجیهی برای ساخت‌وسازهای بیشتر باشد.