«روزنامه سرآمد»گزارش می‌دهد؛
ادامه فشار بی‌نتیجه آمریکا به ناوگان نفتی ایران
تایید گزارش‌های جهانی از ادامه روند صادرات نفت ایران به چین
گروه انرژی-امید اسماعیلی- روز گذشته چهارمین دور مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا با میانجی‌گری عمان در مسقط آغاز شد. هرچند این دوکشور حالا هفته‌هاست که بر سر کلیات و جزئیات موضوعات هسته‌ای مربوط به ایران در حال مذاکره هستند، اما هنوز هم دولت ایالات متحده آمریکا در راستای سیاست‌های فشار حداکثری موردنظر دونالد ترامپ، تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعمال می‌کند. آخرین نمونه این تحریم‌ها همین چندروز پیش از آغاز دور جدید مذاکرات اتفاق افتاد و وزارت خزانه‌داری آمریکا چند شرکت کشتیرانی، شناور و افراد مسئول تسهیل صادرات نفت ایران را به‌عنوان بخشی از «ناوگان سایه» مورد هدف تحریم‌های جدید قرار داد.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، ایالات متحده بارها از بازگشت سیاست «فشار حداکثری» سخن گفته و این در حالی است که آمارهای جهانی و گزارش‌های منتشرشده از سوی رسانه‌های بین‌المللی از ادامه صادرات نفت ایران خبر می‌دهند. هرچند تحریم‌های اعمال‌شده از سوی آمریکا بر صنعت و فروش نفت ایران، کسب درآمدهای ارزی را با مشکلاتی مواجه کرده است، اما به گواه آمار می‌توان گفت که سیاست فشار حداکثری در عمل نه‌تنها به توقف تجارت نفتی منجر نشده، بلکه مسیرهای جایگزین حتی به رشد این صادرات منجر شده است.
بازی پیچیده تحریم‌گریزی، با استفاده از نفتکش‌های سایه، معاملات تهاتری و سیستم‌های مالی خارج از سوئیفت نیز رونق گرفته و نشان می‌دهد که تهران با تکیه بر شبکه‌ای از همکاری‌های استراتژیک با چین، روسیه و دیگر کشورها، راهی برای دور زدن تحریم‌ها یافته است. با توجه به این تحولات، به نظر می‌رسد سیاست «فشار حداکثری» ایالات متحده نتوانسته به‌طور کامل صادرات نفت ایران را متوقف کند و ایران همچنان به صادرات نفت خود، به‌ویژه به چین، ادامه می‌دهد.
البته در بستر ژئوپلیتیکی جدید، ایران تنها نیست. سخنرانی اخیر دریاسالار ساموئل پاپارو، فرمانده فرماندهی ایندو-پاسیفیک آمریکا، به وضوح نشان می‌دهد که واشنگتن در حال مواجهه با محور جدیدی از همکاری‌های امنیتی و اقتصادی در شرق است؛ محوری که شامل چین، روسیه، ایران و کره‌شمالی می‌شود. پاپارو این کشورها را «مثلث دردسرساز» توصیف می‌کند که از طریق اشتراک فناوری‌های نظامی پیشرفته، تمرین‌های مشترک و همکاری در حوزه انرژی و مالی، در حال بازطراحی نظم جهانی به نفع خود هستند. به اذعان او، در این پازل چین در تأمین قطعات حساس نظامی برای روسیه فعال است، کره‌شمالی در ازای دریافت جنگنده‌های روسی، نیرو به میدان‌های جنگ اعزام می‌کند و ایران تأمین‌کننده مهم پهپادها، مهمات و منابع انرژی برای روسیه شده است.
ادامه روند صادرات نفت ایران به چین
خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی مدعی شده است زنجیره تأمین مرتبط با صادرات نفت‌خام ایران به چین، در حال یافتن راه‌های جدیدی برای ادامه فعالیت خود است. داده‌های ردیابی کشتی‌ها نشان می‌دهد یک نفتکش که خود را با نام Global معرفی کرده بود، در اواخر آوریل حدود دومیلیون بشکه نفت ایران را در بندری تحت مدیریت یک دولت استانی در چین تخلیه کرده است. با این حال، این کشتی در واقع یک نفتکش بسیار بزرگ به نامGather View بوده که از سوی آمریکا تحریم شده بود و با استفاده از هویت یک کشتی از رده خارج‌شده، تلاش کرده بود در معرض سختگیری‌های مربوط به تجارت نفت ایران قرار نگیرد.
این نخستین‌بار است که یک «کشتی زامبی» - اصطلاحی برای کشتی‌هایی که با نام کشتی‌های اسقاط‌شده فعالیت می‌کنند - وارد یک بندر دولتی در استان شاندونگ می‌شود؛ استانی که میزبان بزرگ‌ترین خریداران نفت‌خام ایران در جهان است. بلومبرگ ادعا کرده است این اقدام نشان می‌دهد تهران و پالایشگاه‌های مستقل چینی موسوم به «تی‌پات‌ها» تا چه اندازه برای زنده نگه‌داشتن این تجارت تلاش می‌کنند؛ پالایشگاه‌هایی که معمولا با حاشیه سودی بسیار ناچیز فعالیت دارند.
فروش نفت‌خام ایران به چین برای پالایشگاه‌های خصوصی شاندونگ یک راه بقا به حساب می‌آید. در گذشته این تجارت از طریق انتقال کشتی‌به‌کشتی در آب‌های نزدیک مالزی انجام می‌شد، اما بنابر ادعای بلومبرگ، از ژانویه و به‌دنبال سختگیری‌های ایالات متحده و اعمال تحریم، این زنجیره تأمین با مشکل مواجه شده است. در واکنش به این فشارها، معامله‌گران به سرعت به‌دنبال لنگرگاه‌های خصوصی در چین برای دریافت محموله‌های حساس و همچنین تأمین نفتکش‌های کوچک‌تری هستند که امکان ورودشان وجود دارد.
تحویل دومیلیون بشکه نفت توسط یک نفتکش بسیار بزرگ تحریم‌شده به یک بندر دولتی برخلاف روند جدید است. بلومبرگ مدعی شده است در صورت کشف توسط مقامات، ممکن بود کل محموله که در آن زمان حدود 120میلیون دلار ارزش داشت، توقیف شود. علاوه‌بر آن، ممکن بود بندر موردنظر نیز مشمول تحریم‌های ثانویه واشنگتن شود، همانطور که در ماه مارس برای یک پایانه در جنوب چین که در این تجارت دخیل بود، رخ داد.
کشتی‌های زامبی کشتی‌هایی هستند که خود را به جای کشتی‌های از رده خارج‌شده معرفی می‌کنند، به‌طور فزاینده‌ای برای دور زدن تحریم‌ها استفاده می‌شوند؛ چراکه مقام‌های ناظر بیشتر با تاکتیک‌های معمول ناوگان اشباح آشنا شده‌اند. تاکنون دست‌کم چهارکشتی از این نوع در تجارت نفت ونزوئلا مشارکت داشته‌اند و اواخر سال گذشته میلادی نیز یک مورد در دوبندر چین محموله تخلیه کرده بود.
براساس داده‌های شرکت کپلر و بلومبرگ، کشتی Gather View که خود را با نام Global معرفی کرده بود، در تاریخ 25آوریل (5اردیبهشت) در اسکله‌ای در دونگجیاکو، متعلق به بندر کینگ‌دائو (که خود بخشی از گروه بندری شاندونگ است) پهلو گرفت. به نظر می‌رسد این کشتی در ماه مارس نیز عملیاتی مشابه انجام داده باشد.
Gather View در ماه دسامبر، تحت نام قبلی‌اش یعنی MS Angia، از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا به دلیل مشارکت در تجارت نفت ایران تحریم شد. گزارش بلومبرگ ادعا می‌کند این کشتی با پرچم سن‌مارینو فعالیت می‌کند، محموله‌اش را از یک نفتکش دیگر متعلق به شرکت ملی نفت ایران از طریق انتقال دریایی در نزدیکی مالزی دریافت کرده و طبق داده‌ها، دوباره به همان منطقه بازگشته است. کشتی Global در اواخر سال2021 به محل اوراق کشتی‌ها در بنگلادش فرستاده شد. این کشتی از سوی هیچ دولتی تحریم نشده بود.
محموله‌های کوچک‌تر نفت که با کشتی‌های تحریم‌شده حمل می‌شوند، همچنان به بنادر خصوصی چین می‌رسند؛ از جمله یک پایانه در دونگ‌یینگ که اخیرا از گروه بندری شاندونگ جدا شده و اکنون به محل ترجیحی برای دریافت محموله‌های حساس تبدیل شده است. با‌این‌حال، این مسیرهای جایگزین به اندازه استفاده از بنادر رسمی که توانایی پذیرش نفتکش‌های بزرگ را دارند، از نظر هزینه مقرون‌به‌صرفه نیستند.
آنچه امروز دیده می‌شود، شکاف میان ابزارهای سیاست‌گذاری و واقعیت‌های ژئوپلیتیکی است. اگرچه تحریم‌ها هنوز به‌عنوان ابزار فشاری معتبر مطرح هستند، اما کارایی آن‌ها به واسطه ایجاد نظام‌های مالی موازی، پشتیبانی لجستیکی قدرت‌های رقیب آمریکا و منافع مشترک شرق در حفظ وضع موجود ایران به طرز چشمگیری کاهش یافته است. سیاست «فشار حداکثری» که هدفش فروپاشی اقتصادی ایران بود، در واقع با پویایی‌های نظم نوین جهانی مواجهه مستقیم داشته است. اکنون دیگر نمی‌توان ایران را صرفاً با ابزار تحریم تحت فشار قرار داد، چراکه نه‌تنها چین و روسیه، بلکه گروهی از اقتصادهای نوظهور نیز در بازتعریف مناسبات با تهران مشارکت فعال
دارند.
گروه انرژی-امید اسماعیلی- روز گذشته چهارمین دور مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا با میانجی‌گری عمان در مسقط آغاز شد. هرچند این دوکشور حالا هفته‌هاست که بر سر کلیات و جزئیات موضوعات هسته‌ای مربوط به ایران در حال مذاکره هستند، اما هنوز هم دولت ایالات متحده آمریکا در راستای سیاست‌های فشار حداکثری موردنظر دونالد ترامپ، تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعمال می‌کند. آخرین نمونه این تحریم‌ها همین چندروز پیش از آغاز دور جدید مذاکرات اتفاق افتاد و وزارت خزانه‌داری آمریکا چند شرکت کشتیرانی، شناور و افراد مسئول تسهیل صادرات نفت ایران را به‌عنوان بخشی از «ناوگان سایه» مورد هدف تحریم‌های جدید قرار داد.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، ایالات متحده بارها از بازگشت سیاست «فشار حداکثری» سخن گفته و این در حالی است که آمارهای جهانی و گزارش‌های منتشرشده از سوی رسانه‌های بین‌المللی از ادامه صادرات نفت ایران خبر می‌دهند. هرچند تحریم‌های اعمال‌شده از سوی آمریکا بر صنعت و فروش نفت ایران، کسب درآمدهای ارزی را با مشکلاتی مواجه کرده است، اما به گواه آمار می‌توان گفت که سیاست فشار حداکثری در عمل نه‌تنها به توقف تجارت نفتی منجر نشده، بلکه مسیرهای جایگزین حتی به رشد این صادرات منجر شده است.
بازی پیچیده تحریم‌گریزی، با استفاده از نفتکش‌های سایه، معاملات تهاتری و سیستم‌های مالی خارج از سوئیفت نیز رونق گرفته و نشان می‌دهد که تهران با تکیه بر شبکه‌ای از همکاری‌های استراتژیک با چین، روسیه و دیگر کشورها، راهی برای دور زدن تحریم‌ها یافته است. با توجه به این تحولات، به نظر می‌رسد سیاست «فشار حداکثری» ایالات متحده نتوانسته به‌طور کامل صادرات نفت ایران را متوقف کند و ایران همچنان به صادرات نفت خود، به‌ویژه به چین، ادامه می‌دهد.
البته در بستر ژئوپلیتیکی جدید، ایران تنها نیست. سخنرانی اخیر دریاسالار ساموئل پاپارو، فرمانده فرماندهی ایندو-پاسیفیک آمریکا، به وضوح نشان می‌دهد که واشنگتن در حال مواجهه با محور جدیدی از همکاری‌های امنیتی و اقتصادی در شرق است؛ محوری که شامل چین، روسیه، ایران و کره‌شمالی می‌شود. پاپارو این کشورها را «مثلث دردسرساز» توصیف می‌کند که از طریق اشتراک فناوری‌های نظامی پیشرفته، تمرین‌های مشترک و همکاری در حوزه انرژی و مالی، در حال بازطراحی نظم جهانی به نفع خود هستند. به اذعان او، در این پازل چین در تأمین قطعات حساس نظامی برای روسیه فعال است، کره‌شمالی در ازای دریافت جنگنده‌های روسی، نیرو به میدان‌های جنگ اعزام می‌کند و ایران تأمین‌کننده مهم پهپادها، مهمات و منابع انرژی برای روسیه شده است.
ادامه روند صادرات نفت ایران به چین
خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی مدعی شده است زنجیره تأمین مرتبط با صادرات نفت‌خام ایران به چین، در حال یافتن راه‌های جدیدی برای ادامه فعالیت خود است. داده‌های ردیابی کشتی‌ها نشان می‌دهد یک نفتکش که خود را با نام Global معرفی کرده بود، در اواخر آوریل حدود دومیلیون بشکه نفت ایران را در بندری تحت مدیریت یک دولت استانی در چین تخلیه کرده است. با این حال، این کشتی در واقع یک نفتکش بسیار بزرگ به نامGather View بوده که از سوی آمریکا تحریم شده بود و با استفاده از هویت یک کشتی از رده خارج‌شده، تلاش کرده بود در معرض سختگیری‌های مربوط به تجارت نفت ایران قرار نگیرد.
این نخستین‌بار است که یک «کشتی زامبی» - اصطلاحی برای کشتی‌هایی که با نام کشتی‌های اسقاط‌شده فعالیت می‌کنند - وارد یک بندر دولتی در استان شاندونگ می‌شود؛ استانی که میزبان بزرگ‌ترین خریداران نفت‌خام ایران در جهان است. بلومبرگ ادعا کرده است این اقدام نشان می‌دهد تهران و پالایشگاه‌های مستقل چینی موسوم به «تی‌پات‌ها» تا چه اندازه برای زنده نگه‌داشتن این تجارت تلاش می‌کنند؛ پالایشگاه‌هایی که معمولا با حاشیه سودی بسیار ناچیز فعالیت دارند.
فروش نفت‌خام ایران به چین برای پالایشگاه‌های خصوصی شاندونگ یک راه بقا به حساب می‌آید. در گذشته این تجارت از طریق انتقال کشتی‌به‌کشتی در آب‌های نزدیک مالزی انجام می‌شد، اما بنابر ادعای بلومبرگ، از ژانویه و به‌دنبال سختگیری‌های ایالات متحده و اعمال تحریم، این زنجیره تأمین با مشکل مواجه شده است. در واکنش به این فشارها، معامله‌گران به سرعت به‌دنبال لنگرگاه‌های خصوصی در چین برای دریافت محموله‌های حساس و همچنین تأمین نفتکش‌های کوچک‌تری هستند که امکان ورودشان وجود دارد.
تحویل دومیلیون بشکه نفت توسط یک نفتکش بسیار بزرگ تحریم‌شده به یک بندر دولتی برخلاف روند جدید است. بلومبرگ مدعی شده است در صورت کشف توسط مقامات، ممکن بود کل محموله که در آن زمان حدود 120میلیون دلار ارزش داشت، توقیف شود. علاوه‌بر آن، ممکن بود بندر موردنظر نیز مشمول تحریم‌های ثانویه واشنگتن شود، همانطور که در ماه مارس برای یک پایانه در جنوب چین که در این تجارت دخیل بود، رخ داد.
کشتی‌های زامبی کشتی‌هایی هستند که خود را به جای کشتی‌های از رده خارج‌شده معرفی می‌کنند، به‌طور فزاینده‌ای برای دور زدن تحریم‌ها استفاده می‌شوند؛ چراکه مقام‌های ناظر بیشتر با تاکتیک‌های معمول ناوگان اشباح آشنا شده‌اند. تاکنون دست‌کم چهارکشتی از این نوع در تجارت نفت ونزوئلا مشارکت داشته‌اند و اواخر سال گذشته میلادی نیز یک مورد در دوبندر چین محموله تخلیه کرده بود.
براساس داده‌های شرکت کپلر و بلومبرگ، کشتی Gather View که خود را با نام Global معرفی کرده بود، در تاریخ 25آوریل (5اردیبهشت) در اسکله‌ای در دونگجیاکو، متعلق به بندر کینگ‌دائو (که خود بخشی از گروه بندری شاندونگ است) پهلو گرفت. به نظر می‌رسد این کشتی در ماه مارس نیز عملیاتی مشابه انجام داده باشد.
Gather View در ماه دسامبر، تحت نام قبلی‌اش یعنی MS Angia، از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا به دلیل مشارکت در تجارت نفت ایران تحریم شد. گزارش بلومبرگ ادعا می‌کند این کشتی با پرچم سن‌مارینو فعالیت می‌کند، محموله‌اش را از یک نفتکش دیگر متعلق به شرکت ملی نفت ایران از طریق انتقال دریایی در نزدیکی مالزی دریافت کرده و طبق داده‌ها، دوباره به همان منطقه بازگشته است. کشتی Global در اواخر سال2021 به محل اوراق کشتی‌ها در بنگلادش فرستاده شد. این کشتی از سوی هیچ دولتی تحریم نشده بود.
محموله‌های کوچک‌تر نفت که با کشتی‌های تحریم‌شده حمل می‌شوند، همچنان به بنادر خصوصی چین می‌رسند؛ از جمله یک پایانه در دونگ‌یینگ که اخیرا از گروه بندری شاندونگ جدا شده و اکنون به محل ترجیحی برای دریافت محموله‌های حساس تبدیل شده است. با‌این‌حال، این مسیرهای جایگزین به اندازه استفاده از بنادر رسمی که توانایی پذیرش نفتکش‌های بزرگ را دارند، از نظر هزینه مقرون‌به‌صرفه نیستند.
آنچه امروز دیده می‌شود، شکاف میان ابزارهای سیاست‌گذاری و واقعیت‌های ژئوپلیتیکی است. اگرچه تحریم‌ها هنوز به‌عنوان ابزار فشاری معتبر مطرح هستند، اما کارایی آن‌ها به واسطه ایجاد نظام‌های مالی موازی، پشتیبانی لجستیکی قدرت‌های رقیب آمریکا و منافع مشترک شرق در حفظ وضع موجود ایران به طرز چشمگیری کاهش یافته است. سیاست «فشار حداکثری» که هدفش فروپاشی اقتصادی ایران بود، در واقع با پویایی‌های نظم نوین جهانی مواجهه مستقیم داشته است. اکنون دیگر نمی‌توان ایران را صرفاً با ابزار تحریم تحت فشار قرار داد، چراکه نه‌تنها چین و روسیه، بلکه گروهی از اقتصادهای نوظهور نیز در بازتعریف مناسبات با تهران مشارکت فعال
دارند.