«روزنامه سرآمد» منتشر می‌کند؛
خواب جدید امارات و قطر برای میراث دریانوردی ایران
گروه دانش دریا- مریم جلیلوندفرد - کشورهای عربی و حاشیه خلیج‌فارس سالهاست با تکیه بر ابزارهای مالی و اهرم‌های سیاسی در تلاش برای جعل نام خلیج‌فارس و همزمان، مصادره آثار تاریخی و هویت فرهنگی ایران به نام خود هستند. از خرید لنج‌های چوبی دریانوردان ایرانی با قیمت پایه ۲ تا ۳میلیارد تومان و خرید بردشیرهای سنگی بختیاری تا رسیدن آثار تاریخی قاچاق‌شده ایران به موزه‌های کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس، همگی شاهدی بر تلاش کشورهای حاشیه خلیج‌فارس برای جمع‌آوری داشته‌های فرهنگی ایران است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، قطر و امارات در رقابت تنگاتنگ با یکدیگر از چندسال قبل، سراغ میراث دریانوردی ایران آمده‌اند و تلاش دارند با خرید لنج‌ها و کشتی‌های چوبی دست‌ساخت دریانوردان ایرانی، خلیج‌فارس را از این میراث جهانی خالی کنند و دانش دریانوردی ایران را در اختیار بگیرند. جالب آنکه آن‌ها تا 7سال قبل مبلغی که برای لنج‌ها و قایق‌های یک تکه چوبی ایران پیشنهاد می‌دادند بین 100میلیون تا یک‌میلیارد تومان بود و حالا به گفته برخی ناظران میراث خلیج‌فارس این مبلغ برای خرید لنج‌های ایرانی به قیمت پایه 2 تا 3میلیارد تومان بدون احتساب قیمت موتور لنج‌ها رسیده است.
دلالان عرب حاشیه خلیج‌فارس لنج‌های چوبی ایران را با قیمت 100میلیون تا 2میلیارد تومان از طریق واسطه‌های قطری خریداری و در سواحل ایران تعمیر و بازسازی می‌کنند و برای نمایش در موزه‌ها و استفاده از لنج‌های چوبی ایران در مسیرهای گردشگری امارات و قطر دریانوردان ایرانی را از هویت دریایی خود خالی می‌کنند.
آنطور که ایلنا در گزارشی نوشته است؛ همزمان با سفر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس و این اعلام او که خبر مهمی در راه است، خبرگزاری آسوشیتدپرس در آمریکا با انتشار خبری از تصمیم ترامپ به جعل نام خلیج‌فارس پرداخت. انتشار این خبر اما موج رسانه‌ای بزرگی به‌راه انداخت و ایرانیان داخل و خارج از کشور را در مواجهه با تصمیم احتمالی و عجیب رئیس‌جمهور آمریکا متحد کرد. تا جایی که حتی یاسمین انصاری، نخستین ایرانی راه‌یافته به کنگره آمریکا نیز در 13مه 2025 همراه با جمعی از نمایندگان دموکرات آمریکا در کنگره آن کشور لایحه جلوگیری از استفاده منابع مالی فدرال برای تغییر نام خلیج‌فارس به نام‌های دیگر را امضا کردند. او همچنین در اظهاراتی در مجلس نمایندگان آمریکا، مخالفت شدید خود و مردم ایران با تغییر نام خلیج‌فارس را با استناد به نقشه‌ها و اسناد تاریخی اعلام کرد.
هرچند ترامپ در تور سیاسی ـ اقتصادی خود به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس با توجه به موج منفی ایجادشده از افتادن در بازی قدیمی و نخ‌نمای تغییر نام خلیج‌فارس اجتناب کرد و حتی در سفر به امارات متحده عربی که قرار بود آن خبر بزرگ را اعلام کند، پس از استقبالی که دختران اماراتی در مراسم شبیه به احضار ارواح و اجنه که در شبکه‌های مجازی با عنوان «ژانر وحشت» در جهان وایرال شد، از تغییر نام تاریخی خلیج‌فارس امتناع کرد و با شکست این پروژه سنگین و پرهزینه مواجه شد، اما این اقدام او مانع از تلاش بی‌وقفه کشورهای عرب برای مصادره نشانه‌های فرهنگ ایران نمی‌شود.
دام موزه‌های قطر و امارات برای میراث ایران
کشورهای حاشیه خلیج‌فارس سالهاست با تکیه بر درآمدهای هنگفت نفتی و توسعه زودهنگام به اعتماد به‌نفس قابل توجهی در منطقه دست پیدا کرده‌اند تا جایی که در تلاش هستند با منابع مالی خود تکه‌های بزرگی از مواریث و داشته‌های فرهنگی ایرانیان را خریداری کنند تا از آثار تاریخی و فرهنگی ایران عبایی برازنده قامتشان بدوزند.
سال‌های طولانی است که موزه‌های بزرگ قطر و امارات از آثاری که توسط قاچاقچیان ایرانی به این کشورها منتقل شده پر می‌شود. حتی سنگ قبرهای تاریخی بومیان جزایر جنوب ایران و بردشیرهای بختیاری هم سر از خانه‌ها و موزه‌های شیوخ عرب در امارات و قطر درمی‌آورند. بیش از 10سال است که بررسی پرونده ثبت جهانی بادگیرهای ایرانی هم به دلیل مداخله و اعتراض نمایندگان کشورهای عربی به ویژه نمایندگان امارات متحده عربی در یونسکو به تعویق افتاده است. در کشورهای همسایه شمال‌غربی ایران هم البته تلاش‌های بی‌وقفه برای مصادره شخصیت‌های فرهنگی ایران از جمله ابوعلی سینا که همین چندی قبل ترکیه تلاش داشت او را به‌عنوان شخصیت فرهنگی ترک معرفی کند، ادامه دارد.
تهدید میراث و دانش بومی لنج‌سازی
از این مهم‌تر، اما اتفاقی است که در جنوب و در خلیج‌فارس در حال رقم خوردن است. مصادره لنج‌های چوبی و دانش سنتی دریانوردان ایرانی در کشورهای عرب در حالی شدت گرفته که پرونده دانش لنج‌سازی و دریانوردی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است و دانش لنج‌سازی یکی از هنرهای خاص و ویژه مردم جنوب کشور است؛ لنج‌هایی که بدون نقشه قبلی و کاملا ذهنی در قشم و بوشهر و بندرعباس ساخته و حالا با قیمت‌های نه‌چندان گزاف به شیوخ عرب فروخته می‌شوند.
آنطور که در پرونده ثبت جهانی دانش لنج‌سازی و دریانوردی سنتی ایران آمده است، قدمت ساخت لنج‌های چوبی در ایران به ۳هزار سال پیش و به دوره عیلامی می‌رسد و در طول تاریخ نیز دریانوردان ایرانی با لنج‌های ساخت خود با تکیه بر تصاویر ذهنی و نه از روی نقشه با جهان ارتباط داشتند و جهان نیز از این طریق، با فرهنگ ایرانی آشنا می‌شد. شناورهای چوبی که با نام «جُهاز» هم شناخته می‌شوند، کاربری مسافربری و باربری داشتند و در سفرهای دریایی، تجاری، ماهیگیری و صید مروارید مورد استفاده قرار می‌گرفتند. مسیر عبور لنج‌های چوبی ایران معمولا کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، بنادر کشورهای آفریقایی مانند زنگبار، مومباسا و در نهایت هندوستان بود.
بیشتر کارگاه‌های ساخت لنج‌های چوبی در استان‌های بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و خوزستان قرار دارند و در این مناطق می‌توان به تماشای ساخت لنج‌های باشکوه نشست. در دانش سنتی لنج‌سازی ایران از چوب‌های جنگلی مقاوم در برابر رطوبت برای ساخت اسکلت لنج استفاده می‌شود و بدنه لنج هم با تخته‌های مرغوب هندی به نام «چوب سای» یا «چوب برمه» ساخته می‌شود. جالب آنکه هنگام به آب انداختن لنج، اجرای مراسم‌های آیینی از سالیان دور در جنوب ایران تداوم یافته است و دریانوردان آوازهای محلی ویژه به آب انداختن لنج و موسیقی خاص دریانوردی خود را اجرا می‌کنند که توان و همکاری سازندگان لنج یا «گلاف»ها را هنگام به آب انداختن لنج‌ها افزایش می‌دهد. اشعاری که هنگام به آب انداختن لنج خوانده می‌شود، «سَلی» نام دارد و معمولا محتوایی مبتنی بر درود و صلوات بر پیامبر اسلام(ص) دارند.
دانش 3هزار ساله و فرهنگ همراه با آن و لنج‌های چوبی ایران حالا به‌راحتی و با هزینه‌های اندک در اختیار قطر و امارات قرار گرفته است و دلالان عرب لنج‌های سنتی ایران را پس از مرمت از دریانوردان جنوب ایران خریداری می‌کنند. این در حالی است که دانش دریانوردی و هنر لنج‌سازی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به نام ایران ثبت جهانی شده است و دولت‌ها ملزم به حفاظت و حمایت از این هنر کهن ایرانی هستند.
اثر منفی فرمان قلع‌وقمع لنج‌های چوبی
برخلاف انتظارها، وزارت صمت در دولت‌های گذشته فرمان قلع‌وقمع لنج‌های چوبی را به نفع لنج‌های فایبرگلاس چینی و به بهانه خطرساز بودن لنج‌های چوبی در مصوبه‌ای خروج این میراث چندین‌هزارساله ثبت جهانی‌شده ایران را از چرخه دریانوردی ایران صادر کرد. به همین دلیل است که اگر به شهرهای جنوبی ایران سفر کنید، فراوان لنج‌های کارخانه‌های چینی در آب‌های خلیج‌فارس در حال تردد هستند و دریانوردان ایرانی هم به این بهانه که لنج‌های چوبی نیازمند نگهداری و مراقبت هستند، به‌راحتی این میراث چندین‌هزارساله ایران را کنار گذاشته و در جست‌وجوی خریدار میراث چوبی دریانوردی ایران در کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس می‌گردند و دلالان عرب حاشیه خلیج‌فارس هم برای خرید این میراث کهن ایران صف بسته‌اند.
«محمد کنگانی» مدیر انجمن سیراف پارس موزه در استان بوشهر نیز با اعلام اینکه کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس در حال دستبرد به تاریخ دریانوردی ایران در منطقه هستند، به «ایلنا» می‌گوید: کشتی‌های قدیمی، لنج‌های چوبی و قایق‌هایی که به‌صورت یک‌تکه از تنه درخت ساخته شده‌اند، به سرعت از خلیج‌فارس جمع‌آوری و به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به‌ویژه قطر ارسال می‌شوند. او می‌گوید: امارات و قطر برای خرید میراث دریانوردی ایران رقابت شدیدی آغاز کرده‌اند و می‌خواهند تاریخ دریانوردی خلیج‌فارس را به نام خود ثبت و ضبط کنند.مدیر انجمن سیراف پارس موزه اعلام کرد: با حضور در جام جهانی قطر تعداد زیادی از لنج‌ها و قایق‌های یک‌تکه چوبی ایرانی را در سواحل آن کشور مشاهده کردم. کنگانی افزود: تقاضا برای خرید لنج‌ها و قایق‌های چوبی یک‌تکه و ارزشمند ایران در قطر حدود 7سال پیش از برگزاری جام جهانی قطر افزایش یافت و دلالان عرب حاشیه خلیج‌فارس قایق های یک‌تکه چوبی ساخته‌شده از درختان تنومند را به قیمت 250هزار تومان از دریانوردان ایرانی خریداری می‌کردند.
این فعال میراث فرهنگی حوزه خلیج‌فارس اعلام کرد: امارات و قطر برای خرید اشیای تاریخی ایران هم با یکدیگر رقابت دارند، ولی قطر تلاش بیشتری برای خرید آثار تاریخی و لنج‌های چوبی و قایق‌های ارزشمند ایران دارد. آن‌ها قایق‌ها و لنج‌های چوبی را با استفاده از واسطه‌ها در سواحل ایران مرمت می‌کنند و برای جابه‌جایی مسافران و گردشگران به قطر می‌برند و با لنج‌های ایرانی گردشگری دریایی خود را رونق بخشیده‌اند. کنگانی درباره قیمت لنج‌های چوبی ایران که توسط خریداران از قطر و امارات خریداری می‌شود، اعلام کرد: 7سال قبل لنج‌های ایران را به قیمت 100میلیون تومان از دریانوردان ایران خریداری می‌کردند. الان با افزایش قیمت هر لنج سنتی ایران بدون احتساب قیمت موتور، بین 2 تا 3میلیارد تومان برای خریداران عرب حاشیه خلیج‌فارس قیمت‌گذاری می‌شود.
میراثی ناملموس در معرض فراموشی
از طرف دیگر با پیشرفت فناوری و ورود قایق‌های فایبرگلاس، استفاده از لنج‌های چوبی کاهش یافته و بسیاری از کارگاه‌های سنتی لنج‌سازی تعطیل شده‌اند. علاوه‌بر این، هزینه بالای ساخت و نگهداری لنج‌های چوبی باعث کاهش میل به تداوم این صنعت شده است. به همین دلیل، یونسکو این میراث ارزشمند را در فهرست «نیازمند حفاظت فوری» قرار داده است. لنج‌سازی نه‌تنها میراثی تاریخی و فرهنگی است، بلکه بخشی از زندگی و اقتصاد مردم سواحل جنوبی ایران محسوب می‌شود. حفظ و احیای این هنر سنتی از طریق حمایت از استادکاران، آموزش به نسل جدید و ثبت و مستندسازی این مهارت‌ها، اقدامی ضروری برای جلوگیری از نابودی آن خواهد بود.
برای جلوگیری از نابودی این هنر ارزشمند، پیشنهادهایی از جمله برگزاری جشنواره‌های لنج‌سازی، ثبت و مستندسازی مهارت‌های استادکاران، آموزش نسل جدید و حمایت مالی از کارگاه‌های سنتی مطرح شده است. همچنین برخی شهرهای ساحلی در تلاشند تا لنج‌سازی را به‌عنوان جاذبه‌ای گردشگری معرفی کنند و به این طریق از این صنعت حمایت کنند. لنج‌سازی نه‌تنها بخشی از تاریخ و فرهنگ ایران است، بلکه نشان‌دهنده ارتباط دیرینه ایرانیان با دریا و تجارت دریایی است. حفاظت از این میراث ناملموس نیازمند همکاری دولت، مردم و نهادهای فرهنگی است تا این هنر ارزشمند برای نسل‌های آینده باقی بماند.
خلیج فارس نه‌تنها یک پهنه آبی استراتژیک، بلکه گهواره‌ای برای تمدن‌های دریایی ایران محسوب می‌شود. در این میان، لنج‌سازی یکی از مهم‌ترین مهارت‌های سنتی مردمان این منطقه است که نسل‌به‌نسل حفظ و منتقل شده است. لنج‌های چوبی که با دست‌های توانمند استادکاران ایرانی ساخته می‌شوند، قرن‌هاست که در آب‌های خلیج‌فارس به حرکت درآمده و به‌عنوان نمادی از هویت فرهنگی و میراث جهانی ایرانیان شناخته می‌شوند. بااین‌حال، این هنر اصیل امروزه با چالش‌هایی مانند جایگزینی شناورهای فایبرگلاس، هزینه‌های بالای ساخت، کاهش تقاضا و فراموشی مهارت‌های سنتی مواجه است. مهارت‌های مرتبط با ساخت و دریانوردی لنج‌ها در سال۱۳۹۰ (۲۰۱۱) به‌عنوان میراث فرهنگی ناملموس ایران در فهرست یونسکو به ثبت رسید.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، قطر و امارات در رقابت تنگاتنگ با یکدیگر از چندسال قبل، سراغ میراث دریانوردی ایران آمده‌اند و تلاش دارند با خرید لنج‌ها و کشتی‌های چوبی دست‌ساخت دریانوردان ایرانی، خلیج‌فارس را از این میراث جهانی خالی کنند و دانش دریانوردی ایران را در اختیار بگیرند. جالب آنکه آن‌ها تا 7سال قبل مبلغی که برای لنج‌ها و قایق‌های یک تکه چوبی ایران پیشنهاد می‌دادند بین 100میلیون تا یک‌میلیارد تومان بود و حالا به گفته برخی ناظران میراث خلیج‌فارس این مبلغ برای خرید لنج‌های ایرانی به قیمت پایه 2 تا 3میلیارد تومان بدون احتساب قیمت موتور لنج‌ها رسیده است.
دلالان عرب حاشیه خلیج‌فارس لنج‌های چوبی ایران را با قیمت 100میلیون تا 2میلیارد تومان از طریق واسطه‌های قطری خریداری و در سواحل ایران تعمیر و بازسازی می‌کنند و برای نمایش در موزه‌ها و استفاده از لنج‌های چوبی ایران در مسیرهای گردشگری امارات و قطر دریانوردان ایرانی را از هویت دریایی خود خالی می‌کنند.
آنطور که ایلنا در گزارشی نوشته است؛ همزمان با سفر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس و این اعلام او که خبر مهمی در راه است، خبرگزاری آسوشیتدپرس در آمریکا با انتشار خبری از تصمیم ترامپ به جعل نام خلیج‌فارس پرداخت. انتشار این خبر اما موج رسانه‌ای بزرگی به‌راه انداخت و ایرانیان داخل و خارج از کشور را در مواجهه با تصمیم احتمالی و عجیب رئیس‌جمهور آمریکا متحد کرد. تا جایی که حتی یاسمین انصاری، نخستین ایرانی راه‌یافته به کنگره آمریکا نیز در 13مه 2025 همراه با جمعی از نمایندگان دموکرات آمریکا در کنگره آن کشور لایحه جلوگیری از استفاده منابع مالی فدرال برای تغییر نام خلیج‌فارس به نام‌های دیگر را امضا کردند. او همچنین در اظهاراتی در مجلس نمایندگان آمریکا، مخالفت شدید خود و مردم ایران با تغییر نام خلیج‌فارس را با استناد به نقشه‌ها و اسناد تاریخی اعلام کرد.
هرچند ترامپ در تور سیاسی ـ اقتصادی خود به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس با توجه به موج منفی ایجادشده از افتادن در بازی قدیمی و نخ‌نمای تغییر نام خلیج‌فارس اجتناب کرد و حتی در سفر به امارات متحده عربی که قرار بود آن خبر بزرگ را اعلام کند، پس از استقبالی که دختران اماراتی در مراسم شبیه به احضار ارواح و اجنه که در شبکه‌های مجازی با عنوان «ژانر وحشت» در جهان وایرال شد، از تغییر نام تاریخی خلیج‌فارس امتناع کرد و با شکست این پروژه سنگین و پرهزینه مواجه شد، اما این اقدام او مانع از تلاش بی‌وقفه کشورهای عرب برای مصادره نشانه‌های فرهنگ ایران نمی‌شود.
دام موزه‌های قطر و امارات برای میراث ایران
کشورهای حاشیه خلیج‌فارس سالهاست با تکیه بر درآمدهای هنگفت نفتی و توسعه زودهنگام به اعتماد به‌نفس قابل توجهی در منطقه دست پیدا کرده‌اند تا جایی که در تلاش هستند با منابع مالی خود تکه‌های بزرگی از مواریث و داشته‌های فرهنگی ایرانیان را خریداری کنند تا از آثار تاریخی و فرهنگی ایران عبایی برازنده قامتشان بدوزند.
سال‌های طولانی است که موزه‌های بزرگ قطر و امارات از آثاری که توسط قاچاقچیان ایرانی به این کشورها منتقل شده پر می‌شود. حتی سنگ قبرهای تاریخی بومیان جزایر جنوب ایران و بردشیرهای بختیاری هم سر از خانه‌ها و موزه‌های شیوخ عرب در امارات و قطر درمی‌آورند. بیش از 10سال است که بررسی پرونده ثبت جهانی بادگیرهای ایرانی هم به دلیل مداخله و اعتراض نمایندگان کشورهای عربی به ویژه نمایندگان امارات متحده عربی در یونسکو به تعویق افتاده است. در کشورهای همسایه شمال‌غربی ایران هم البته تلاش‌های بی‌وقفه برای مصادره شخصیت‌های فرهنگی ایران از جمله ابوعلی سینا که همین چندی قبل ترکیه تلاش داشت او را به‌عنوان شخصیت فرهنگی ترک معرفی کند، ادامه دارد.
تهدید میراث و دانش بومی لنج‌سازی
از این مهم‌تر، اما اتفاقی است که در جنوب و در خلیج‌فارس در حال رقم خوردن است. مصادره لنج‌های چوبی و دانش سنتی دریانوردان ایرانی در کشورهای عرب در حالی شدت گرفته که پرونده دانش لنج‌سازی و دریانوردی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است و دانش لنج‌سازی یکی از هنرهای خاص و ویژه مردم جنوب کشور است؛ لنج‌هایی که بدون نقشه قبلی و کاملا ذهنی در قشم و بوشهر و بندرعباس ساخته و حالا با قیمت‌های نه‌چندان گزاف به شیوخ عرب فروخته می‌شوند.
آنطور که در پرونده ثبت جهانی دانش لنج‌سازی و دریانوردی سنتی ایران آمده است، قدمت ساخت لنج‌های چوبی در ایران به ۳هزار سال پیش و به دوره عیلامی می‌رسد و در طول تاریخ نیز دریانوردان ایرانی با لنج‌های ساخت خود با تکیه بر تصاویر ذهنی و نه از روی نقشه با جهان ارتباط داشتند و جهان نیز از این طریق، با فرهنگ ایرانی آشنا می‌شد. شناورهای چوبی که با نام «جُهاز» هم شناخته می‌شوند، کاربری مسافربری و باربری داشتند و در سفرهای دریایی، تجاری، ماهیگیری و صید مروارید مورد استفاده قرار می‌گرفتند. مسیر عبور لنج‌های چوبی ایران معمولا کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، بنادر کشورهای آفریقایی مانند زنگبار، مومباسا و در نهایت هندوستان بود.
بیشتر کارگاه‌های ساخت لنج‌های چوبی در استان‌های بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و خوزستان قرار دارند و در این مناطق می‌توان به تماشای ساخت لنج‌های باشکوه نشست. در دانش سنتی لنج‌سازی ایران از چوب‌های جنگلی مقاوم در برابر رطوبت برای ساخت اسکلت لنج استفاده می‌شود و بدنه لنج هم با تخته‌های مرغوب هندی به نام «چوب سای» یا «چوب برمه» ساخته می‌شود. جالب آنکه هنگام به آب انداختن لنج، اجرای مراسم‌های آیینی از سالیان دور در جنوب ایران تداوم یافته است و دریانوردان آوازهای محلی ویژه به آب انداختن لنج و موسیقی خاص دریانوردی خود را اجرا می‌کنند که توان و همکاری سازندگان لنج یا «گلاف»ها را هنگام به آب انداختن لنج‌ها افزایش می‌دهد. اشعاری که هنگام به آب انداختن لنج خوانده می‌شود، «سَلی» نام دارد و معمولا محتوایی مبتنی بر درود و صلوات بر پیامبر اسلام(ص) دارند.
دانش 3هزار ساله و فرهنگ همراه با آن و لنج‌های چوبی ایران حالا به‌راحتی و با هزینه‌های اندک در اختیار قطر و امارات قرار گرفته است و دلالان عرب لنج‌های سنتی ایران را پس از مرمت از دریانوردان جنوب ایران خریداری می‌کنند. این در حالی است که دانش دریانوردی و هنر لنج‌سازی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به نام ایران ثبت جهانی شده است و دولت‌ها ملزم به حفاظت و حمایت از این هنر کهن ایرانی هستند.
اثر منفی فرمان قلع‌وقمع لنج‌های چوبی
برخلاف انتظارها، وزارت صمت در دولت‌های گذشته فرمان قلع‌وقمع لنج‌های چوبی را به نفع لنج‌های فایبرگلاس چینی و به بهانه خطرساز بودن لنج‌های چوبی در مصوبه‌ای خروج این میراث چندین‌هزارساله ثبت جهانی‌شده ایران را از چرخه دریانوردی ایران صادر کرد. به همین دلیل است که اگر به شهرهای جنوبی ایران سفر کنید، فراوان لنج‌های کارخانه‌های چینی در آب‌های خلیج‌فارس در حال تردد هستند و دریانوردان ایرانی هم به این بهانه که لنج‌های چوبی نیازمند نگهداری و مراقبت هستند، به‌راحتی این میراث چندین‌هزارساله ایران را کنار گذاشته و در جست‌وجوی خریدار میراث چوبی دریانوردی ایران در کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس می‌گردند و دلالان عرب حاشیه خلیج‌فارس هم برای خرید این میراث کهن ایران صف بسته‌اند.
«محمد کنگانی» مدیر انجمن سیراف پارس موزه در استان بوشهر نیز با اعلام اینکه کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس در حال دستبرد به تاریخ دریانوردی ایران در منطقه هستند، به «ایلنا» می‌گوید: کشتی‌های قدیمی، لنج‌های چوبی و قایق‌هایی که به‌صورت یک‌تکه از تنه درخت ساخته شده‌اند، به سرعت از خلیج‌فارس جمع‌آوری و به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به‌ویژه قطر ارسال می‌شوند. او می‌گوید: امارات و قطر برای خرید میراث دریانوردی ایران رقابت شدیدی آغاز کرده‌اند و می‌خواهند تاریخ دریانوردی خلیج‌فارس را به نام خود ثبت و ضبط کنند.مدیر انجمن سیراف پارس موزه اعلام کرد: با حضور در جام جهانی قطر تعداد زیادی از لنج‌ها و قایق‌های یک‌تکه چوبی ایرانی را در سواحل آن کشور مشاهده کردم. کنگانی افزود: تقاضا برای خرید لنج‌ها و قایق‌های چوبی یک‌تکه و ارزشمند ایران در قطر حدود 7سال پیش از برگزاری جام جهانی قطر افزایش یافت و دلالان عرب حاشیه خلیج‌فارس قایق های یک‌تکه چوبی ساخته‌شده از درختان تنومند را به قیمت 250هزار تومان از دریانوردان ایرانی خریداری می‌کردند.
این فعال میراث فرهنگی حوزه خلیج‌فارس اعلام کرد: امارات و قطر برای خرید اشیای تاریخی ایران هم با یکدیگر رقابت دارند، ولی قطر تلاش بیشتری برای خرید آثار تاریخی و لنج‌های چوبی و قایق‌های ارزشمند ایران دارد. آن‌ها قایق‌ها و لنج‌های چوبی را با استفاده از واسطه‌ها در سواحل ایران مرمت می‌کنند و برای جابه‌جایی مسافران و گردشگران به قطر می‌برند و با لنج‌های ایرانی گردشگری دریایی خود را رونق بخشیده‌اند. کنگانی درباره قیمت لنج‌های چوبی ایران که توسط خریداران از قطر و امارات خریداری می‌شود، اعلام کرد: 7سال قبل لنج‌های ایران را به قیمت 100میلیون تومان از دریانوردان ایران خریداری می‌کردند. الان با افزایش قیمت هر لنج سنتی ایران بدون احتساب قیمت موتور، بین 2 تا 3میلیارد تومان برای خریداران عرب حاشیه خلیج‌فارس قیمت‌گذاری می‌شود.
میراثی ناملموس در معرض فراموشی
از طرف دیگر با پیشرفت فناوری و ورود قایق‌های فایبرگلاس، استفاده از لنج‌های چوبی کاهش یافته و بسیاری از کارگاه‌های سنتی لنج‌سازی تعطیل شده‌اند. علاوه‌بر این، هزینه بالای ساخت و نگهداری لنج‌های چوبی باعث کاهش میل به تداوم این صنعت شده است. به همین دلیل، یونسکو این میراث ارزشمند را در فهرست «نیازمند حفاظت فوری» قرار داده است. لنج‌سازی نه‌تنها میراثی تاریخی و فرهنگی است، بلکه بخشی از زندگی و اقتصاد مردم سواحل جنوبی ایران محسوب می‌شود. حفظ و احیای این هنر سنتی از طریق حمایت از استادکاران، آموزش به نسل جدید و ثبت و مستندسازی این مهارت‌ها، اقدامی ضروری برای جلوگیری از نابودی آن خواهد بود.
برای جلوگیری از نابودی این هنر ارزشمند، پیشنهادهایی از جمله برگزاری جشنواره‌های لنج‌سازی، ثبت و مستندسازی مهارت‌های استادکاران، آموزش نسل جدید و حمایت مالی از کارگاه‌های سنتی مطرح شده است. همچنین برخی شهرهای ساحلی در تلاشند تا لنج‌سازی را به‌عنوان جاذبه‌ای گردشگری معرفی کنند و به این طریق از این صنعت حمایت کنند. لنج‌سازی نه‌تنها بخشی از تاریخ و فرهنگ ایران است، بلکه نشان‌دهنده ارتباط دیرینه ایرانیان با دریا و تجارت دریایی است. حفاظت از این میراث ناملموس نیازمند همکاری دولت، مردم و نهادهای فرهنگی است تا این هنر ارزشمند برای نسل‌های آینده باقی بماند.
خلیج فارس نه‌تنها یک پهنه آبی استراتژیک، بلکه گهواره‌ای برای تمدن‌های دریایی ایران محسوب می‌شود. در این میان، لنج‌سازی یکی از مهم‌ترین مهارت‌های سنتی مردمان این منطقه است که نسل‌به‌نسل حفظ و منتقل شده است. لنج‌های چوبی که با دست‌های توانمند استادکاران ایرانی ساخته می‌شوند، قرن‌هاست که در آب‌های خلیج‌فارس به حرکت درآمده و به‌عنوان نمادی از هویت فرهنگی و میراث جهانی ایرانیان شناخته می‌شوند. بااین‌حال، این هنر اصیل امروزه با چالش‌هایی مانند جایگزینی شناورهای فایبرگلاس، هزینه‌های بالای ساخت، کاهش تقاضا و فراموشی مهارت‌های سنتی مواجه است. مهارت‌های مرتبط با ساخت و دریانوردی لنج‌ها در سال۱۳۹۰ (۲۰۱۱) به‌عنوان میراث فرهنگی ناملموس ایران در فهرست یونسکو به ثبت رسید.