«روزنامه سرآمد»از ویژگی تمبر یادبود همکاری ایران و عمان گزارش میدهد
مسجد جامع بستک وجه اشتراک دیپلماسی فرهنگی ایران و عمان
گروه توسعه- امید اسماعیلی- در حاشیه سفر مسعود پزشکیان، رئیسجمهور کشورمان به عمان، تمبر پست یادبود همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و سلطنتنشین عمان در آیینی با حضور سیدعباس عراقچی و بدر بن حمد ابوسعیدی، وزرای خارجه دوکشور، رونمایی شد. در همان مراسم نیز اعلام شد که این تمبر یادبود منعکسکننده عمق پیوندهای فرهنگی و تاریخی بین عمان و ایران و پایبندی دوکشور به سیاست حسن همجواری، همکاری، سازندگی و ارتباطات فرهنگی بین دو ملت است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، طرح هنری این تمبر، هماهنگی بصری بین نمادهای معماری و فرهنگی دوکشور را مجسم میکند. این طرح، مسجد جامع سلطانقابوس در مسقط، نماد برجسته معماری اسلامی عمان را در خود جای داده که با درختان نخل احاطه شده است؛ درختانی که نماد تابآوری و میراث کشاورزی ریشهدار عمان هستند و بخش جداییناپذیری از هویت زیستمحیطی و اجتماعی سلطنت عمان را تشکیل میدهند. در مقابل، مسجد جامع تاریخی بستک در جنوب ایران با درختان سرو احاطه شده که نمادی از جاودانگی و فرهنگ بصری ایرانی و گواهی بر پایداری و تداوم تمدن است.
در قلب طرح هنری این تمبر، یک فرش دستباف ایرانی قرار دارد که با الهام از فرش مسجد جامع سلطانقابوس طراحی شده است. این فرش در استان خراسان ایران با دست بافته شده و با طرحهای گلدار ظریف تزئین شده است که آن را به الگویی والا از همکاری صنایع دستی و نمادی از پیوندهای فرهنگی متنوع بین دوکشور و دوملت دوست تبدیل کرده است. از طریق این کار هنری مشترک، دوطرف بر عزم خود جهت افزایش همکاری در زمینه خدمات پستی که به گسترش حوزههای نویدبخش مشارکت با مزایای متقابل، بیشتر کمک خواهد کرد، تاکید کردند.
مسجد جامع بستک، نمایی از همزیستی تاریخی
آنچه طی روزهای گذشته این تمبر را برای مردم ایران -بهویژه استان هرمزگان- برجسته و ارزشمند کرده است، ثبت تصویر مسجد جامع بستک است که در کنار شکوه معماری مسجد سلطانقابوس، بر آن نقش بسته. این ترکیب تصویری، تنها گزینشی زیباشناسانه و نمادین نیست، بلکه آشکارا تبلورِ روح مشترک فرهنگی، تاریخی و تمدنی مردمان دوسوی تنگههرمز است. مسجد جامع بستک، با معماری بومی خود، بازتابی از جهانبینی مردم جنوب ایران است که در هماهنگی شگفتانگیزی با معماری سنتی عمان قرار دارد. این تشابه، نه محصول الگوبرداری، بلکه حاصل همزیستی تاریخی است.
بستک یکی از شهرستانهای استان هرمزگان است که جاذبههای تاریخی و طبیعی زیادی را در خودش جای داده است. یکی از مکانهای دیدنی این شهرستان، مسجد جامعبوده که به نام مسجد جدید نیز معروف است. این مسجد جامع معماری خاص و منحصربهفردی دارد که زیبایی و ابهت دوچندانی را به آن بخشیده است. بر سطح داخلی و بیرونی دیوارهای آن تزئیناتی به کار رفته که شامل طرحهای هندسی و گل و بوته است. ستونهای مسجد جامع بستک، با گچبریهایی برجسته آراسته شده است. این مسجد همچنین دارای شبستانی بزرگ با طاقهای اکلیلی و تزئینشده با گچبریهای زیباست. این مسجد دارای محراب و منبر نقاشیشده و کارشده با گچ نیز بوده و وجود دومناره با ارتفاع ۳۲متری در این مسجد، زیباییهای آن را تکمیل کرده است.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که رونمایی از تمبر یادبود فرهنگی ایران و عمان را میتوان نمونهای موفق از «دیپلماسی فرهنگی» دانست؛ مفهومی که در دنیای امروز، همپای قدرت نظامی و اقتصادی، نقشآفرینی میکند. تمبری که بر آن دومسجد از دوکشور همسایه کنار هم قرار گرفتهاند، نهتنها نماد همکاری، بلکه حامل پیام صلح، قرابت و احترام به تاریخ مشترک است.
محمد محسنی، مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی هرمزگان نیز پیشتر در یادداشتی عنوان کرده بود: تمبرها، گرچه در ظاهر کوچک و نمادیناند، اما کارکردی بزرگ در حافظهسازی فرهنگی دارند. آنها میتوانند حامل روایتهای تاریخی باشند، پلهایی میان نسلها بسازند و مفاهیم ژرفی چون هویت و تعامل ملل را به شکلی فشرده و زیبا به نمایش بگذارند. در این میان، تمبر مسجد بستک و مسجد سلطانقابوس، تصویری زنده از همریشگی مردم ایران و عمان است؛ نه در سطح دولتی که در لایههای مردمی، زیسته و ملموس. اینک و در سایه این رویداد، نگاهها باید بیش از پیش به ظرفیتهای هرمزگان دوخته شود. استانی که نهتنها گذرگاه استراتژیک دریایی است، بلکه بستر فرهنگیِ ریشهدار برای تقویت روابط ایران با جهان عرب، بهویژه عمان بهشمار میرود.
ظرفیتهای بالقوه استان هرمزگان در حوزههایی چون گردشگری فرهنگی، تعاملات دانشگاهی، میراث ناملموس، احیای مسیرهای تجاری سنتی و حتی بازطراحی مبادلات فرهنگی محلی، میتواند بستری برای تقویت «دیپلماسی مردممحور» باشد؛ رویکردی که در آن مردم، خردهفرهنگها، هنرمندان و کنشگران بومی، نقش پیشبرنده دارند.
تبادل هدایای یادبود؛ رونق دیپلماسی فرهنگی
آنطور که رسانهها گزارش دادهاند، مسعود پزشکیان در دومین روز از سفرش به عمان، خنجری نفیس با تاریخچهای حماسی از سلطان عمان دریافت کرد؛ خنجری که نماد شجاعت و دلاوری است و ریشه در داستانی تاریخی از نجات خانوادهای عمانی دارد. پزشکیان در دومین روز از سفر رسمی خود به عمان، از مسجد جامع سلطانقابوس بازدید کرد که فرش آن با هنر دست ایرانیان بافته شده است. در جریان این سفر، سلطان هیثم بن طارق یک خنجر نفیس و تاریخی به پزشکیان هدیه داد که ریشه در داستانی قهرمانانه از گذشته عمان دارد؛ داستانی که در آن یک مرد عمانی با این خنجر جان خانوادهاش را از خطر نجات داد. این خنجر، نماد شجاعت، صبر و استقامت در فرهنگ عمانی است و حتی بر پرچم این کشور نقش بسته است. در مقابل، پزشکیان نیز یک فرش دستباف نفیس ایرانی را به سلطان عمان اهدا کرد. این تبادل هدایا که بازتابدهنده عمق روابط راهبردی دوکشور است، در حالی انجام شد که حجم تجارت ایران و عمان به بیش از ۲.۵میلیارد دلار رسیده
است.