« روزنامه سرآمد» گزارش می‌دهد
45روز ابهام در فاجعه بندرشهیدرجایی
گروه بنادر-سعید قلیچی- بیش از یک‌ماه از وقوع فاجعه انفجار در بندر شهیدرجایی بندرعباس که به کشته‌شدن ده‌ها تن و مصدوم‌شدن صدها نفر منجر شد، می‌گذرد. در این مدت باوجود تاکیدات مختلف از سوی مقام‌های رسمی درباره معرفی و برخورد با مقصران احتمالی این حادثه، هنوز خبری شفاف در این زمینه منتشر نشده است. بااین‌حال، آنطور که خبرگزاری‌ها اعلام کرده‌اند، در هشتادوسومین جلسه هیات دولت چهاردهم به ریاست مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور گزارش مشترکی از سوی وزیر کشور، وزیر راه‌وشهرسازی و مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی کشور درباره اقدامات انجام‌شده و رسیدگی‌ها به ماجرای آتش‌سوزی بندر شهیدرجایی و پرداخت خسارات و دیه فوت‌شدگان و نیز رسیدگی به مصدومان و صاحبان کامیون‌ها و خودروهای خسارت‌دیده ارائه شده؛ گزارشی که تا زمان تهیه این گزارش هیچ جزئیاتی از آن توسط رسانه‌ها نیز منعکس نشده است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، چند روز پیش بود که گزارشی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که در آن به بررسی و برآورد خسارات حادثه انفجار در بندر شهیدرجایی بندرعباس پرداخته شده بود. انتشار این گزارش البته همراه با بازخورد بسیار زیادی در فضای مجازی بود. بااین‌حال، هنوز هیچ مرجع رسمی گزارشی از ابعاد رسمی خسارت این انفجار که بیش از یک‌ماه از آن می‌گذرد، ارائه نکرده است. در این میان بررسی‌ها نشان می‌دهد، هم بخش خصوصی و هم بخش دولتی در حادثه مذکور دچار خسارت‌های جدی شده‌اند.ابراهیم شاکری‌زاده، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان هرمزگان مدتی قبل در گفت‌وگویی در واکنش به برخی گزارش‌های منتشرشده درباره ابعاد و خسارات انفجار بندر شهیدرجایی، گفته بود: این گزارش‌ها صرفاً یک برآورد مقدماتی هستند و همانطور که در متن آن‌ها اشاره شده، قابل استناد نیستند، چراکه تعیین خسارت قطعی نیازمند ارزیابی با کمک دستگاه‌های دولتی و همچنین کارشناسان رسمی دادگستری است. او درباره برنامه جبران خسارات این حادثه نیز اعلام کرده بود: دوشرکت بیمه سینا و البرز به‌عنوان بیمه‌گران اصلی این حادثه در حال بررسی و ارزیابی نهایی خسارت هستند. البته شرکت‌های بیمه دیگری نیز در جلسات ستاد بحران حضور داشته‌اند، اما نکته مهم این است که ارزش‌گذاری کانتینرها و محموله‌های وارداتی در حیطه اختیارات سازمان بنادر است و این موضوع باید با همکاری گمرک کشور و براساس نرخ‌های گمرکی انجام شود.
پرداخت دیه جان‌باختگان و خسارت خودروها
روز گذشته (دوشنبه 12خرداد) مجتبی قهرمانی، رئیس کل دادگستری هرمزگان اظهار کرد: با توجه به تدابیر اتخاذشده از سوی دستگاه قضائی استان، جهت جبران خسارت‌ها و دیات متوفیان، مصدومان و آسیب‌دیدگان حادثه غم‌بار بندر شهیدرجایی بندرعباس در کوتاه‌ترین و سریع‌ترین زمان ممکن، در مرحله نخست این اقدامات، دیه ۴۰نفر از مصدومان که در روز اول مراجعه کرده و شماره حساب خود را اعلام کرده بودند، به‌طور کامل پرداخت شده است. وی افزود: روند پرداخت دیه به سایر مصدومان نیز به سرعت در حال انجام است و در همین راستا افرادی که گواهی قطعی پزشکی‌قانونی دریافت کرده‌اند، می‌توانند با مراجعه به اجرای احکام دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان بندرعباس و ارائه شماره حساب، دیه خود را بدون تأخیر دریافت کنند.
به گفته قهرمانی، افرادی که گواهی قطعی پزشکی‌قانونی ندارند نیز می‌توانند با مراجعه به اجرای احکام و انصراف از معاینه مجدد، مراحل مربوطه را طی کرده و دیه خود را دریافت کنند. وی همچنین تأکید کرد: این افراد در صورت تمایل می‌توانند تا زمان پایان مهلت معاینه مجدد صبر کنند. رئیس دادگستری هرمزگان یادآور شد: در خصوص جان‌باختگان این حادثه نیز، دیه تمام ۵۸نفر از متوفیان تأمین شده است و تاکنون در این خصوص ۳۳خانواده با مراجعه حضوری، مبلغ دیه را دریافت کرده‌اند و سایر خانواده‌ها نیز در حال پیگیری و تکمیل مراحل دریافت هستند.
قهرمانی گفت: در حوزه خودروها نیز خسارت ۸۷۰دستگاه خودروی دارای بیمه‌نامه بدنه در روزهای ابتدایی پرداخت شده است. رئیس دادگستری هرمزگان همچنین خطرنشان کرد: فرایند جبران خسارت ۱۵۰۰دستگاه خودروی فاقدبیمه بدنه نیز در حال انجام است و تاکنون در دومرحله، خسارات وارده به ۲۵۰دستگاه از این خودروها به حساب مالکان آن‌ها واریز شده است و این روند با دریافت شماره حساب‌ها از طریق سامانه اعلام‌شده ادامه دارد.
ابهام‌هایی درباره پرداخت خسارت به حادثه‌دید‌گان
گزارش رسمی استانداری هرمزگان درباره فاجعه انفجار در بندر شهیدرجایی حاکی از این است که ۵۷نفر کشته و ۱۵۰۰نفر مجروح شده‌اند، اما با گذشت بیش از یک‌ماه علت و مقصران آن مشخص نشده و همچنین وضعیت حقوق، دستمزد و پرداخت خسارت به کارگرانی که مصدوم یا قطع عضو شده یا منجر به فوت آن‌ها شده، همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. به گفته شاهدان عینی، بیشتر فوتی‌های انفجار و مصدومان کارگر بوده و تعدادی هم راننده ماشین سنگین بوده که برای بارگیری به اسکله آمده بودند، به‌طوری که به گفته گزارش رسمی استانداری هرمزگان، ۵۷نفر کشته و ۱۵۰۰نفر درپی انفجار بندر شهیدرجایی مجروح شده‌اند و برخی از آنان کارگران بلوچ بوده که به دلیل عدم‌ثبت‌نام رسمی، سرنوشت تعدادی از آن‌ها هنوز نامشخص است.
آنطور که «تابناک» در گزارشی منتشر کرده است؛ اسماعیل حاجی‌زاده، دبیر اجرایی خانه کارگر هرمزگان اعلام کرده که ۱۱کارگر اسکله هنوز مفقود هستند؛ این در حالی است که مدیرکل دادگستری استان دستور پرداخت غرامت و بیمه را صادر کرده، اما درباره کارگران مفقودی هنوز تصمیمی گرفته نشده است؛ چراکه براساس اطلاعات غیررسمی، تعدادی از کارگران روزمزد و فصلی فاقد شناسنامه در این حادثه فوت یا مفقود شده‌اند و نام این افراد در هیچ لیست شرکتی موجود نیست و هنوز مشخص نیست آیا خانواده‌های آنان شامل پرداخت‌های غرامت خواهند شد یا خیر.
ماجرای تلخ بندرعباس هنوز به نقطه پایان نرسیده است و علت اصلی حادثه، مقصران آن و دلایلی که منجر به این انفجار شد، توضیح داده نشده، اما آنچه باقی مانده است راننده‌های بسیاری که آسیب دیده یا خودروی‌شان در انفجار مهیب از بین رفته است و خانواده‌هایی که نان‌آور خود را در این حادثه از دست داده‌اند و حالا عزادار و بلاتکلیف در انتظار پرداخت غرامت از سوی مسئولان هستند. در این حادثه بیش از هزار و ۵۰۰نفر به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند که برای ۵۳۰نفر درمان‌های تخصصی انجام شده است. پرونده قضایی حادثه بندر شهیدرجایی همچنان در حال بررسی است و علت و عوامل آن به‌زودی مشخص و با هرگونه قصور یا تخلف برخورد قاطع و قانونی می‌شود. البته پرداخت علی‌الحساب به بهانه به تاخیر انداختن معرفی مقصران حادثه بندر شهیدرجایی آن هم پس از یک ماه، شائبه فرار از مسئولیت و خرید زمان به بهانه کاهش فشار افکار عمومی بسیار محتمل است.
مسئولیت پاسخگویی با کیست؟
براساس گزارش سازمان پزشکی‌قانونی، در پی وقوع حادثه بندر شهیدرجایی، ۴۸قربانی این حادثه با روش‌های مختلف علمی از جمله آزمایشات ژنتیک شناسایی و تعیین هویت شده و تاکنون بیش از ۴۰۰مصدوم این حادثه برای تعیین خسارت و میزان صدمات وارده به پزشکی‌قانونی بندرعباس مراجعه کرده و توسط پزشکان این مرکز معاینه شده‌اند. سازمان تامین اجتماعی موظف به پرداخت مستمری به بازماندگان کارگران بیمه‌شده متوفی است که تحت عنوان «مستمری بازماندگان» قرار می‌گیرند و واجد شرایط مشمول دریافت مستمری خواهند بود؛ حتی اگر کارگر سابقه بیمه کمی داشته باشد. البته علاوه‌بر مستمری تامین اجتماعی، در صورت وقوع حادثه ناشی از کار که منجر به فوت شود، کارفرما نیز مسئول پرداخت دیه یا سایر خسارات به بازماندگان است؛ بنابراین سازمان تامین اجتماعی موظف است خدمات پزشکی لازم را به کارگران بیمه‌شده‌ای که در اثر حوادث ناشی از کار مصدوم شده‌اند، ارائه دهد و در صورت مصدومیت و ناتوانی موقت از کار، سازمان تامین اجتماعی بخشی از دستمزد کارگر را به‌عنوان «غرامت دستمزد ایام بیماری» پرداخت کند، اما اگر مصدومیت منجر به از کارافتادگی جزئی یا کلی شود، کارگر مشمول دریافت مستمری از کارافتادگی از تامین اجتماعی می‌شود.
سازمان بنادر و دریانوردی که مسئولیت اصلی در حوزه ایمنی و عملیات بندری را برعهده دارد، زیرمجموعه وزارت راه‌وشهرسازی است و این وزارتخانه باید بر اجرای مقررات ایمنی، استاندارد‌ها و پروتکل‌های عملیاتی در بندر شهیدرجایی نظارت کامل داشته باشد تا از وقوع حوادث پیشگیری شود. همچنین وزارت راه‌وشهرسازی و شخص وزیر مسئول تدوین و اجرای مقررات بندری و دریایی است که باید به‌گونه‌ای باشند که حداکثر ایمنی را برای کارکنان و محیط فراهم کنند که متاسفانه قصور شد. همچنین درحادثه بندر شهیدرجایی نقش دووزارتخانه وزارت راه‌وشهرسازی و وزارت کار بیش از همه پررنگ و حیاتی است، به‌طوری که این وزارتخانه بیشتر بر جنبه‌های فنی، ایمنی زیرساخت‌ها و مدیریت عملیات بندری تمرکز دارد و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بر حقوق کارگران، حمایت‌های اجتماعی و تامین اجتماعی متمرکز است. بنابراین هماهنگی این دووزارتخانه برای رسیدگی به تبعات حادثه و حمایت از آسیب‌دیدگان و رسیدگی و تعیین‌تکلیف کارگران در این زمینه بسیار ضروری
است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، چند روز پیش بود که گزارشی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که در آن به بررسی و برآورد خسارات حادثه انفجار در بندر شهیدرجایی بندرعباس پرداخته شده بود. انتشار این گزارش البته همراه با بازخورد بسیار زیادی در فضای مجازی بود. بااین‌حال، هنوز هیچ مرجع رسمی گزارشی از ابعاد رسمی خسارت این انفجار که بیش از یک‌ماه از آن می‌گذرد، ارائه نکرده است. در این میان بررسی‌ها نشان می‌دهد، هم بخش خصوصی و هم بخش دولتی در حادثه مذکور دچار خسارت‌های جدی شده‌اند.ابراهیم شاکری‌زاده، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان هرمزگان مدتی قبل در گفت‌وگویی در واکنش به برخی گزارش‌های منتشرشده درباره ابعاد و خسارات انفجار بندر شهیدرجایی، گفته بود: این گزارش‌ها صرفاً یک برآورد مقدماتی هستند و همانطور که در متن آن‌ها اشاره شده، قابل استناد نیستند، چراکه تعیین خسارت قطعی نیازمند ارزیابی با کمک دستگاه‌های دولتی و همچنین کارشناسان رسمی دادگستری است. او درباره برنامه جبران خسارات این حادثه نیز اعلام کرده بود: دوشرکت بیمه سینا و البرز به‌عنوان بیمه‌گران اصلی این حادثه در حال بررسی و ارزیابی نهایی خسارت هستند. البته شرکت‌های بیمه دیگری نیز در جلسات ستاد بحران حضور داشته‌اند، اما نکته مهم این است که ارزش‌گذاری کانتینرها و محموله‌های وارداتی در حیطه اختیارات سازمان بنادر است و این موضوع باید با همکاری گمرک کشور و براساس نرخ‌های گمرکی انجام شود.
پرداخت دیه جان‌باختگان و خسارت خودروها
روز گذشته (دوشنبه 12خرداد) مجتبی قهرمانی، رئیس کل دادگستری هرمزگان اظهار کرد: با توجه به تدابیر اتخاذشده از سوی دستگاه قضائی استان، جهت جبران خسارت‌ها و دیات متوفیان، مصدومان و آسیب‌دیدگان حادثه غم‌بار بندر شهیدرجایی بندرعباس در کوتاه‌ترین و سریع‌ترین زمان ممکن، در مرحله نخست این اقدامات، دیه ۴۰نفر از مصدومان که در روز اول مراجعه کرده و شماره حساب خود را اعلام کرده بودند، به‌طور کامل پرداخت شده است. وی افزود: روند پرداخت دیه به سایر مصدومان نیز به سرعت در حال انجام است و در همین راستا افرادی که گواهی قطعی پزشکی‌قانونی دریافت کرده‌اند، می‌توانند با مراجعه به اجرای احکام دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان بندرعباس و ارائه شماره حساب، دیه خود را بدون تأخیر دریافت کنند.
به گفته قهرمانی، افرادی که گواهی قطعی پزشکی‌قانونی ندارند نیز می‌توانند با مراجعه به اجرای احکام و انصراف از معاینه مجدد، مراحل مربوطه را طی کرده و دیه خود را دریافت کنند. وی همچنین تأکید کرد: این افراد در صورت تمایل می‌توانند تا زمان پایان مهلت معاینه مجدد صبر کنند. رئیس دادگستری هرمزگان یادآور شد: در خصوص جان‌باختگان این حادثه نیز، دیه تمام ۵۸نفر از متوفیان تأمین شده است و تاکنون در این خصوص ۳۳خانواده با مراجعه حضوری، مبلغ دیه را دریافت کرده‌اند و سایر خانواده‌ها نیز در حال پیگیری و تکمیل مراحل دریافت هستند.
قهرمانی گفت: در حوزه خودروها نیز خسارت ۸۷۰دستگاه خودروی دارای بیمه‌نامه بدنه در روزهای ابتدایی پرداخت شده است. رئیس دادگستری هرمزگان همچنین خطرنشان کرد: فرایند جبران خسارت ۱۵۰۰دستگاه خودروی فاقدبیمه بدنه نیز در حال انجام است و تاکنون در دومرحله، خسارات وارده به ۲۵۰دستگاه از این خودروها به حساب مالکان آن‌ها واریز شده است و این روند با دریافت شماره حساب‌ها از طریق سامانه اعلام‌شده ادامه دارد.
ابهام‌هایی درباره پرداخت خسارت به حادثه‌دید‌گان
گزارش رسمی استانداری هرمزگان درباره فاجعه انفجار در بندر شهیدرجایی حاکی از این است که ۵۷نفر کشته و ۱۵۰۰نفر مجروح شده‌اند، اما با گذشت بیش از یک‌ماه علت و مقصران آن مشخص نشده و همچنین وضعیت حقوق، دستمزد و پرداخت خسارت به کارگرانی که مصدوم یا قطع عضو شده یا منجر به فوت آن‌ها شده، همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. به گفته شاهدان عینی، بیشتر فوتی‌های انفجار و مصدومان کارگر بوده و تعدادی هم راننده ماشین سنگین بوده که برای بارگیری به اسکله آمده بودند، به‌طوری که به گفته گزارش رسمی استانداری هرمزگان، ۵۷نفر کشته و ۱۵۰۰نفر درپی انفجار بندر شهیدرجایی مجروح شده‌اند و برخی از آنان کارگران بلوچ بوده که به دلیل عدم‌ثبت‌نام رسمی، سرنوشت تعدادی از آن‌ها هنوز نامشخص است.
آنطور که «تابناک» در گزارشی منتشر کرده است؛ اسماعیل حاجی‌زاده، دبیر اجرایی خانه کارگر هرمزگان اعلام کرده که ۱۱کارگر اسکله هنوز مفقود هستند؛ این در حالی است که مدیرکل دادگستری استان دستور پرداخت غرامت و بیمه را صادر کرده، اما درباره کارگران مفقودی هنوز تصمیمی گرفته نشده است؛ چراکه براساس اطلاعات غیررسمی، تعدادی از کارگران روزمزد و فصلی فاقد شناسنامه در این حادثه فوت یا مفقود شده‌اند و نام این افراد در هیچ لیست شرکتی موجود نیست و هنوز مشخص نیست آیا خانواده‌های آنان شامل پرداخت‌های غرامت خواهند شد یا خیر.
ماجرای تلخ بندرعباس هنوز به نقطه پایان نرسیده است و علت اصلی حادثه، مقصران آن و دلایلی که منجر به این انفجار شد، توضیح داده نشده، اما آنچه باقی مانده است راننده‌های بسیاری که آسیب دیده یا خودروی‌شان در انفجار مهیب از بین رفته است و خانواده‌هایی که نان‌آور خود را در این حادثه از دست داده‌اند و حالا عزادار و بلاتکلیف در انتظار پرداخت غرامت از سوی مسئولان هستند. در این حادثه بیش از هزار و ۵۰۰نفر به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند که برای ۵۳۰نفر درمان‌های تخصصی انجام شده است. پرونده قضایی حادثه بندر شهیدرجایی همچنان در حال بررسی است و علت و عوامل آن به‌زودی مشخص و با هرگونه قصور یا تخلف برخورد قاطع و قانونی می‌شود. البته پرداخت علی‌الحساب به بهانه به تاخیر انداختن معرفی مقصران حادثه بندر شهیدرجایی آن هم پس از یک ماه، شائبه فرار از مسئولیت و خرید زمان به بهانه کاهش فشار افکار عمومی بسیار محتمل است.
مسئولیت پاسخگویی با کیست؟
براساس گزارش سازمان پزشکی‌قانونی، در پی وقوع حادثه بندر شهیدرجایی، ۴۸قربانی این حادثه با روش‌های مختلف علمی از جمله آزمایشات ژنتیک شناسایی و تعیین هویت شده و تاکنون بیش از ۴۰۰مصدوم این حادثه برای تعیین خسارت و میزان صدمات وارده به پزشکی‌قانونی بندرعباس مراجعه کرده و توسط پزشکان این مرکز معاینه شده‌اند. سازمان تامین اجتماعی موظف به پرداخت مستمری به بازماندگان کارگران بیمه‌شده متوفی است که تحت عنوان «مستمری بازماندگان» قرار می‌گیرند و واجد شرایط مشمول دریافت مستمری خواهند بود؛ حتی اگر کارگر سابقه بیمه کمی داشته باشد. البته علاوه‌بر مستمری تامین اجتماعی، در صورت وقوع حادثه ناشی از کار که منجر به فوت شود، کارفرما نیز مسئول پرداخت دیه یا سایر خسارات به بازماندگان است؛ بنابراین سازمان تامین اجتماعی موظف است خدمات پزشکی لازم را به کارگران بیمه‌شده‌ای که در اثر حوادث ناشی از کار مصدوم شده‌اند، ارائه دهد و در صورت مصدومیت و ناتوانی موقت از کار، سازمان تامین اجتماعی بخشی از دستمزد کارگر را به‌عنوان «غرامت دستمزد ایام بیماری» پرداخت کند، اما اگر مصدومیت منجر به از کارافتادگی جزئی یا کلی شود، کارگر مشمول دریافت مستمری از کارافتادگی از تامین اجتماعی می‌شود.
سازمان بنادر و دریانوردی که مسئولیت اصلی در حوزه ایمنی و عملیات بندری را برعهده دارد، زیرمجموعه وزارت راه‌وشهرسازی است و این وزارتخانه باید بر اجرای مقررات ایمنی، استاندارد‌ها و پروتکل‌های عملیاتی در بندر شهیدرجایی نظارت کامل داشته باشد تا از وقوع حوادث پیشگیری شود. همچنین وزارت راه‌وشهرسازی و شخص وزیر مسئول تدوین و اجرای مقررات بندری و دریایی است که باید به‌گونه‌ای باشند که حداکثر ایمنی را برای کارکنان و محیط فراهم کنند که متاسفانه قصور شد. همچنین درحادثه بندر شهیدرجایی نقش دووزارتخانه وزارت راه‌وشهرسازی و وزارت کار بیش از همه پررنگ و حیاتی است، به‌طوری که این وزارتخانه بیشتر بر جنبه‌های فنی، ایمنی زیرساخت‌ها و مدیریت عملیات بندری تمرکز دارد و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بر حقوق کارگران، حمایت‌های اجتماعی و تامین اجتماعی متمرکز است. بنابراین هماهنگی این دووزارتخانه برای رسیدگی به تبعات حادثه و حمایت از آسیب‌دیدگان و رسیدگی و تعیین‌تکلیف کارگران در این زمینه بسیار ضروری
است.