«روزنامه سرآمد» منتشر می‌کند
مشاغل خانگی پشت سد تسهیلات بانکی
گروه بازار سرمایه- ندا خسروشاهی- در حالی‌که یکی از اولویت‌های دولت چهاردهم ایجاد اشتغال پایدار و حمایت از کسب‌وکارهای خرد و کوچک و خانگی است و وزارت کار نیز در مکاتبه با بانک مرکزی بر ضرورت تسریع و تسهیل در روند پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی تاکید دارد، اما به نظر می‌رسد عدم‌همکاری برخی بانک‌ها و سلیقه‌ای عمل‌کردن آن‌ها در پرداخت وام مشاغل خانگی به یک مانع بزرگ در راه‌اندازی کسب‌وکارهای خانگی تبدیل و موجب سردرگمی متقاضیان شده است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، کسب‌وکارهای خانگی یکی از مهم‌ترین بسترهای رشد و شکوفایی اقتصاد خانوارهاست که بستر رشد اقتصادی و رونق تولید را فراهم می‌کند. این دسته کسب‌وکارها مصرف انرژی و هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهند و با حذف هزینه‌های سنگین اجاره‌بها و هزینه ایاب‌وذهاب زودتر به بهره‌برداری و درآمدزایی و ثمردهی می‌رسند.
آنطور که ایسنا گزارش می‌دهد؛ در حال حاضر مشاغل خانگی بیش از ۲۳درصد اشتغال در کشورهای دنیا را به خود اختصاص داده و کسب درآمد از طریق مشاغل خانگی روزبه‌روز در حال افزایش است. به اذعان کارشناسان، کسب‌وکارهای خانگی در افزایش نرخ مشارکت اقتصادی بانوان موثر است و موجب رشد اقتصاد و رونق بازار کار می‌شود. توجه به مشاغل خانگی یکی از زیرمجموعه‌های مهم حوزه تولید و کارآفرینی به‌شمار می‌رود که بیشتر افراد فعال در آن را زنان تشکیل می‌دهند. کشورهای انگلستان، استرالیا، چین و ایتالیا از جمله کشورهای موفق در زمینه توسعه کسب‌وکارهای خانگی به‌شمار می‌روند که کارآفرینی خانوادگی در آن‌ها روزبه‌روز و به شکل تخصصی در حال گسترش است.
تلاش دولت برای اشتغالزایی در حوزه خانگی
مشاغل خانگی به لحاظ ایجاد شغل و نوآوری در تولید و عرضه کالا و خدمات نیز از تنوع بالایی برخوردار است و این مسئله باعث شده تا روزبه‌روز به تعداد علاقه‌مندان این مدل از کسب‌وکار افزوده و استقبال جویندگان کار از مشاغل خانگی به دلیل محدود بودن فرصت‌های شغلی و سرمایه‌گذاری بیشتر شود. بر همین اساس، دولت چهاردهم ایجاد اشتغال پایدار و حمایت از کسب‌وکارهای خرد و کوچک و خانگی را یکی از اولویت‌های خود قرار داده و بستر حمایت از کسب‌وکارهای خانگی را با اختصاص تسهیلات اشتغال خانگی فراهم کرده است.
این در حالی است که علی‌رغم تلاش دولت برای کارآفرینی و اشتغالزایی در حوزه خانگی برخی بانک‌ها درخصوص پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی از اجرای تعهدات خود سرباز می‌زنند و تمایلی به پرداخت وام مشاغل خانگی ندارند. در حالی‌که صاحبان مشاغل خانگی می‌توانند برای راه‌اندازی کسب‌وکار خود از تسهیلات مشاغل خانگی با سود کم بهره‌مند شوند، اما بسیاری از متقاضیان دریافت این تسهیلات نسبت به عدم‌ارائه تسهیلات در برخی شعب بانک و ناچیز بودن آن اظهار گلایه دارند.
پیش‌تر احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بر لزوم شتاب‌بخشی در پرداخت وام مشاغل خانگی تاکید کرده و از تسهیلات ناچیز مشاغل خانگی گلایه کرده بود. وی دریافت تسهیلات و نبود ضامن بانکی را از دغدغه‌های اصلی متقاضیان مشاغل خانگی عنوان کرده و گفته بود: روند تسهیلات ناچیز مشاغل خانگی با سیستم اداری وثیقه و ضامن باید اصلاح شود. به گفته وزیر کار، مشاغل خانگی چون مانند پروژه‌ها و طرح‌های بزرگ، دهان‌پرکن نیستند و فرصتی برای عکس یادگاری و نمایش در افتتاح ندارند مظلوم واقع شده‌اند، اما مصمم هستیم فرایند دریافت تسهیلات اشتغالزایی برای این مشاغل را تسهیل کنیم.
افزایش میزان تسهیلات مشاغل خانگی
براساس گزارش‌ها، میزان تسهیلات مشاغل خانگی در سال‌جاری نسبت به سال گذشته ۴۰درصد افزایش یافته و طبق گفته مسئولان وزارت کار، مقرر شده این تسهیلات به ۳برابر افزایش یابد. سال گذشته تنها ۵۰درصد تسهیلات مشاغل خانگی اجرایی شد، اما امسال قرار است با پیگیری موضوع از طریق نمایندگان شهرها، تخصیص۱۰۰درصدی تسهیلات مشاغل خانگی صورت گیرد. پیش از این سید مالک حسینی، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر کار از تعیین‌تکلیف پرونده‌های متقاضیان وام مشاغل خانگی خبر داده و گفته بود همه پرونده‌هایی که تشکیل شده ولی منجر به پرداخت تسهیلات نشده است، حداکثر تا تیرماه امسال امکان پرداخت خواهند داشت.
وی به نتیجه نرسیدن پرونده‌های متقاضیان در سال۱۴۰۳ را مورد اشاره قرار داده و گفته است: یکی از دغدغه‌های جدی ما بحث تسهیلات خرد و خانگی بود که در سال۱۴۰۳ مصوب شده و پرونده‌ها تشکیل شده بود. تعداد زیادی از هموطنان تشکیل پرونده داده بودند، ولی متاسفانه به زمان لازم برای انتهای سال۱۴۰۳ نرسید که خوشبختانه در مصوبه شورای‌عالی اشتغال این موضوع قید شد و با همکاری خوب بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی آن را ابلاغ کرد. اردیبهشت‌ماه سال گذشته، بانک مرکزی از توزیع مبلغ ۵۰۰۰میلیارد تومان تسهیلات قرض‌الحسنه مشاغل خانگی در سال۱۴۰۳ خبر داد و با صدور ابلاغیه به ۱۰بانک کشور سهمیه سالانه این بانک‌ها را جهت توزیع اعلام کرد.
تکلیف بانک مرکزی برای شبکه بانکی
طبق اعلام بانک مرکزی با ابلاغیه مذکور بانک‌ها ملزم شدند تسهیلات مشاغل خانگی را با قید فوریت و بدون وقفه به متقاضیان دریافت تسهیلات مشاغل خانگی پرداخت کنند. در بخشنامه بانک مرکزی با عنایت به مفاد ماده۱۸ قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی، سهمیه بانک‌ها جهت اعطای تسهیلات موصوف از محل منابع پس‌انداز و جاری قرض‌الحسنه در سال‌جاری طبق جدول پیوست مشخص و مقرر شده بود توزیع استانی تسهیلات مذکور از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارسال شود. طی روزهای اخیر ادارات کار استان‌ها از ناتوانی برخی بانک‌ها در جذب اعتبار و پرداخت به‌موقع تسهیلات مشاغل خانگی انتقاد کرده و خواستار تسریع در روند پرداخت تسهیلات به متقاضیان واجد شرایط شده‌اند.
علی‌رغم تخصیص بودجه بخشی از پرداختی‌ها انجام شده ولی مابقی هنوز تخصیص نیافته است و باوجود همکاری خوب برخی بانک‌ها برخی دیگر با داشتن مصوبه اقدام موثری در این زمینه صورت نداده‌اند. با توجه به تمدید پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی از اعتبارات باقیمانده سال گذشته تا پایان تیرماه امسال ضروری است تا بانک‌های عامل در استان‌ها نسبت به تسریع در پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی اهتمام جدی‌تری داشته باشند. در حال حاضر میزان وام و تسهیلات مشاغل خانگی از ۱۵۰میلیون تا ۴میلیارد تومان با نرخ سود ۴درصد است که بازپرداخت آن ۷ساله است.
عدم تسهیل و تسریع پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی
به گفته فاطمه سخایی، رئیس دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی وزارت کار سقف وام مشاغل خانگی تا ۴میلیارد تومان است که افراد مستقل و انفرادی‌ها از ۴۵میلیون تومان تا ۱۵۰میلیون تومان می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند. برای یکسری از رسته‌های خاص هم که بین دستگاه‌های ارائه‌دهنده خدمت هستند با بانک مرکزی توافق شده برای اعتبارات خرد و خانگی تا سقف ۳۰۰میلیون وام داده می‌شود که دستگاه به دستگاه متفاوت است. یک وام ۴میلیارد تومان هم هست که برای مدل پشتیبان داده می‌شود. در این حالت کسی که کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کرده و توسعه داده و افراد بیشتری را در این کسب‌وکار درگیر کرده است تا سقف ۴میلیارد تومان وام با نرخ سود ۴درصد دریافت می‌کند.
البته وی از عدم‌تسهیل و تسریع پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی و بوروکراسی اداری بانک‌ها گلایه کرده و گفته است: در بحث گرفتن وام از نظام بانکی، بوروکراسی اداری بانک‌ها ضوابط خود را دارد و ما هرچه با بانک مرکزی مکاتبه کنیم که پرداخت وام تسهیل و تسریع شود، باز هم پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. طی سال‌های گذشته وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اتصال مشاغل خانگی به بازار کار در جهت احیای مشاغل خانگی و توسعه کسب‌وکارهای خرد و خانگی گام برداشته است. مشاغل خانگی سهم قابل‌توجهی در اقتصاد خانوار دارند و وزارت کار درصدد است تا مشاغل خانگی به جایگاه واقعی خود دست یافته و سهم شایسته‌تری از بازار کار را به خود اختصاص دهند.
در طول ۱۴سال گذشته بیش از ۲میلیون نفر مجوز مشاغل خانگی دریافت کرده‌اند که از این تعداد ۸۱درصد زنان و ۱۹درصد مردان هستند. در حال حاضر صدور مجوز مشاغل خانگی به شکل آنی و لحظه‌ای است و افراد برای ثبت درخواست خود باید به سامانه ملی مشاغل خانگی وزارت کار به نشانی mkh.mcls.gov.ir مراجعه و مراحل ثبت‌نام خود را کنند.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، کسب‌وکارهای خانگی یکی از مهم‌ترین بسترهای رشد و شکوفایی اقتصاد خانوارهاست که بستر رشد اقتصادی و رونق تولید را فراهم می‌کند. این دسته کسب‌وکارها مصرف انرژی و هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهند و با حذف هزینه‌های سنگین اجاره‌بها و هزینه ایاب‌وذهاب زودتر به بهره‌برداری و درآمدزایی و ثمردهی می‌رسند.
آنطور که ایسنا گزارش می‌دهد؛ در حال حاضر مشاغل خانگی بیش از ۲۳درصد اشتغال در کشورهای دنیا را به خود اختصاص داده و کسب درآمد از طریق مشاغل خانگی روزبه‌روز در حال افزایش است. به اذعان کارشناسان، کسب‌وکارهای خانگی در افزایش نرخ مشارکت اقتصادی بانوان موثر است و موجب رشد اقتصاد و رونق بازار کار می‌شود. توجه به مشاغل خانگی یکی از زیرمجموعه‌های مهم حوزه تولید و کارآفرینی به‌شمار می‌رود که بیشتر افراد فعال در آن را زنان تشکیل می‌دهند. کشورهای انگلستان، استرالیا، چین و ایتالیا از جمله کشورهای موفق در زمینه توسعه کسب‌وکارهای خانگی به‌شمار می‌روند که کارآفرینی خانوادگی در آن‌ها روزبه‌روز و به شکل تخصصی در حال گسترش است.
تلاش دولت برای اشتغالزایی در حوزه خانگی
مشاغل خانگی به لحاظ ایجاد شغل و نوآوری در تولید و عرضه کالا و خدمات نیز از تنوع بالایی برخوردار است و این مسئله باعث شده تا روزبه‌روز به تعداد علاقه‌مندان این مدل از کسب‌وکار افزوده و استقبال جویندگان کار از مشاغل خانگی به دلیل محدود بودن فرصت‌های شغلی و سرمایه‌گذاری بیشتر شود. بر همین اساس، دولت چهاردهم ایجاد اشتغال پایدار و حمایت از کسب‌وکارهای خرد و کوچک و خانگی را یکی از اولویت‌های خود قرار داده و بستر حمایت از کسب‌وکارهای خانگی را با اختصاص تسهیلات اشتغال خانگی فراهم کرده است.
این در حالی است که علی‌رغم تلاش دولت برای کارآفرینی و اشتغالزایی در حوزه خانگی برخی بانک‌ها درخصوص پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی از اجرای تعهدات خود سرباز می‌زنند و تمایلی به پرداخت وام مشاغل خانگی ندارند. در حالی‌که صاحبان مشاغل خانگی می‌توانند برای راه‌اندازی کسب‌وکار خود از تسهیلات مشاغل خانگی با سود کم بهره‌مند شوند، اما بسیاری از متقاضیان دریافت این تسهیلات نسبت به عدم‌ارائه تسهیلات در برخی شعب بانک و ناچیز بودن آن اظهار گلایه دارند.
پیش‌تر احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بر لزوم شتاب‌بخشی در پرداخت وام مشاغل خانگی تاکید کرده و از تسهیلات ناچیز مشاغل خانگی گلایه کرده بود. وی دریافت تسهیلات و نبود ضامن بانکی را از دغدغه‌های اصلی متقاضیان مشاغل خانگی عنوان کرده و گفته بود: روند تسهیلات ناچیز مشاغل خانگی با سیستم اداری وثیقه و ضامن باید اصلاح شود. به گفته وزیر کار، مشاغل خانگی چون مانند پروژه‌ها و طرح‌های بزرگ، دهان‌پرکن نیستند و فرصتی برای عکس یادگاری و نمایش در افتتاح ندارند مظلوم واقع شده‌اند، اما مصمم هستیم فرایند دریافت تسهیلات اشتغالزایی برای این مشاغل را تسهیل کنیم.
افزایش میزان تسهیلات مشاغل خانگی
براساس گزارش‌ها، میزان تسهیلات مشاغل خانگی در سال‌جاری نسبت به سال گذشته ۴۰درصد افزایش یافته و طبق گفته مسئولان وزارت کار، مقرر شده این تسهیلات به ۳برابر افزایش یابد. سال گذشته تنها ۵۰درصد تسهیلات مشاغل خانگی اجرایی شد، اما امسال قرار است با پیگیری موضوع از طریق نمایندگان شهرها، تخصیص۱۰۰درصدی تسهیلات مشاغل خانگی صورت گیرد. پیش از این سید مالک حسینی، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر کار از تعیین‌تکلیف پرونده‌های متقاضیان وام مشاغل خانگی خبر داده و گفته بود همه پرونده‌هایی که تشکیل شده ولی منجر به پرداخت تسهیلات نشده است، حداکثر تا تیرماه امسال امکان پرداخت خواهند داشت.
وی به نتیجه نرسیدن پرونده‌های متقاضیان در سال۱۴۰۳ را مورد اشاره قرار داده و گفته است: یکی از دغدغه‌های جدی ما بحث تسهیلات خرد و خانگی بود که در سال۱۴۰۳ مصوب شده و پرونده‌ها تشکیل شده بود. تعداد زیادی از هموطنان تشکیل پرونده داده بودند، ولی متاسفانه به زمان لازم برای انتهای سال۱۴۰۳ نرسید که خوشبختانه در مصوبه شورای‌عالی اشتغال این موضوع قید شد و با همکاری خوب بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی آن را ابلاغ کرد. اردیبهشت‌ماه سال گذشته، بانک مرکزی از توزیع مبلغ ۵۰۰۰میلیارد تومان تسهیلات قرض‌الحسنه مشاغل خانگی در سال۱۴۰۳ خبر داد و با صدور ابلاغیه به ۱۰بانک کشور سهمیه سالانه این بانک‌ها را جهت توزیع اعلام کرد.
تکلیف بانک مرکزی برای شبکه بانکی
طبق اعلام بانک مرکزی با ابلاغیه مذکور بانک‌ها ملزم شدند تسهیلات مشاغل خانگی را با قید فوریت و بدون وقفه به متقاضیان دریافت تسهیلات مشاغل خانگی پرداخت کنند. در بخشنامه بانک مرکزی با عنایت به مفاد ماده۱۸ قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی، سهمیه بانک‌ها جهت اعطای تسهیلات موصوف از محل منابع پس‌انداز و جاری قرض‌الحسنه در سال‌جاری طبق جدول پیوست مشخص و مقرر شده بود توزیع استانی تسهیلات مذکور از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارسال شود. طی روزهای اخیر ادارات کار استان‌ها از ناتوانی برخی بانک‌ها در جذب اعتبار و پرداخت به‌موقع تسهیلات مشاغل خانگی انتقاد کرده و خواستار تسریع در روند پرداخت تسهیلات به متقاضیان واجد شرایط شده‌اند.
علی‌رغم تخصیص بودجه بخشی از پرداختی‌ها انجام شده ولی مابقی هنوز تخصیص نیافته است و باوجود همکاری خوب برخی بانک‌ها برخی دیگر با داشتن مصوبه اقدام موثری در این زمینه صورت نداده‌اند. با توجه به تمدید پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی از اعتبارات باقیمانده سال گذشته تا پایان تیرماه امسال ضروری است تا بانک‌های عامل در استان‌ها نسبت به تسریع در پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی اهتمام جدی‌تری داشته باشند. در حال حاضر میزان وام و تسهیلات مشاغل خانگی از ۱۵۰میلیون تا ۴میلیارد تومان با نرخ سود ۴درصد است که بازپرداخت آن ۷ساله است.
عدم تسهیل و تسریع پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی
به گفته فاطمه سخایی، رئیس دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی وزارت کار سقف وام مشاغل خانگی تا ۴میلیارد تومان است که افراد مستقل و انفرادی‌ها از ۴۵میلیون تومان تا ۱۵۰میلیون تومان می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند. برای یکسری از رسته‌های خاص هم که بین دستگاه‌های ارائه‌دهنده خدمت هستند با بانک مرکزی توافق شده برای اعتبارات خرد و خانگی تا سقف ۳۰۰میلیون وام داده می‌شود که دستگاه به دستگاه متفاوت است. یک وام ۴میلیارد تومان هم هست که برای مدل پشتیبان داده می‌شود. در این حالت کسی که کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کرده و توسعه داده و افراد بیشتری را در این کسب‌وکار درگیر کرده است تا سقف ۴میلیارد تومان وام با نرخ سود ۴درصد دریافت می‌کند.
البته وی از عدم‌تسهیل و تسریع پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی و بوروکراسی اداری بانک‌ها گلایه کرده و گفته است: در بحث گرفتن وام از نظام بانکی، بوروکراسی اداری بانک‌ها ضوابط خود را دارد و ما هرچه با بانک مرکزی مکاتبه کنیم که پرداخت وام تسهیل و تسریع شود، باز هم پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. طی سال‌های گذشته وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اتصال مشاغل خانگی به بازار کار در جهت احیای مشاغل خانگی و توسعه کسب‌وکارهای خرد و خانگی گام برداشته است. مشاغل خانگی سهم قابل‌توجهی در اقتصاد خانوار دارند و وزارت کار درصدد است تا مشاغل خانگی به جایگاه واقعی خود دست یافته و سهم شایسته‌تری از بازار کار را به خود اختصاص دهند.
در طول ۱۴سال گذشته بیش از ۲میلیون نفر مجوز مشاغل خانگی دریافت کرده‌اند که از این تعداد ۸۱درصد زنان و ۱۹درصد مردان هستند. در حال حاضر صدور مجوز مشاغل خانگی به شکل آنی و لحظه‌ای است و افراد برای ثبت درخواست خود باید به سامانه ملی مشاغل خانگی وزارت کار به نشانی mkh.mcls.gov.ir مراجعه و مراحل ثبت‌نام خود را کنند.