«روزنامه سرآمد» گزارش میدهد؛
آمادهباش بازارهای جهان برای نوسان قیمت ها
واردات کالاهای اساسی طی هفته 53درصد افزایش یافت
گروه بازار سرمایه- سمیه ملایی - با حملات آمریکا به تأسیسات اتمی ایران و افزایش تهدیدات تهران درخصوص بستن تنگههرمز، پیشبینیها نشان میدهند در صورت این اقدام، قیمت نفت در بازارهای جهانی با جهشی بیسابقه روبهرو خواهد شد. از طرف دیگر، در پی حمله نظامی ایالات متحده به اهدافی در خاک ایران، رسانههای بینالمللی از افزایش قابلتوجه نوسانات در بازارهای مالی جهانی خبر دادهاند.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، در پی جنگ تجاری جهانی که (با تعرفههای دونالد ترامپ شروع شده بود) نگرانیهایی را درباره رشد اقتصادی جهان برانگیخته بود، اکنون جنگ میان ایران و اسرائیل، تهدیدی جدی برای تأمین منابع نفتی جهان شده است. این وضعیت میتواند منجر به بحران انرژی بزرگی شود، چراکه در صورت تداوم تنشها و گسترش جنگ در منطقه، احتمال مسدودشدن حملونقل دریایی نفت از طریق تنگههرمز وجود دارد و حتی ممکن است نفت ایران از بازار جهانی خارج شود.
این نگرانیها باعث افزایش شدید قیمت نفت برنت و وستتگزاس اینترمدیت شده است. در ماه جاری میلادی، قیمت هر بشکه نفت برنت با افزایش ۱۸درصدی به ۷۹دلار رسیده است و قیمت نفت وستتگزاس اینترمدیت نیز با رشد ۲۱درصدی به حدود ۷۵دلار رسیده است. این افزایش قیمتها بر بازار جهانی نفت و بر اقتصاد جهان تأثیر چشمگیری گذاشته است.
آماده جهش بیسابقه قیمت نفت
نشریه آمریکایی استریت در گزارشی نوشته است که تحلیلگران بانکهایی مانند سیتیگروپ، جپیمورگان و گلدمن ساکس در واکنش به این وضعیت، اهداف قیمت نفت خود را مجدداً تنظیم کردهاند. به گفته آنها، خطری جدی در حال حاضر بازار نفت جهان را تهدید میکند که در صورت ادامه یافتن درگیریها، میتواند عرضه نفت را مختل کرده و قیمتها را به سطوح بالاتری برساند. براساس این گزارش، تقریباً ۱۸ تا ۱۹میلیون بشکه نفت هر روز از تنگههرمز عبور میکند که معادل حدود ۲۰درصد از مصرف جهانی نفت شامل نفت خام، میعانات و سوخت است. نزدیک بودن این تنگه به ایران به این معناست که در صورت تصمیم ایران به مسدود کردن آن، میتواند به یک مسیر تراکم نفتی تبدیل شود که تأثیر زیادی بر عرضه جهانی نفت خواهد داشت.
نوسان در بازارهای جهانی شدت گرفت
شبکه خبری بلومبرگ نیز گزارش داده است که حمله اخیر آمریکا به تأسیسات نظامی یا هستهای در خاک ایران، تنشهای خاورمیانه را وارد مرحلهای جدید کرده و سرمایهگذاران را با سناریوهای تازهای از ریسکهای منطقهای مواجه ساخته است. در این گزارش آمده است: «این حمله میتواند نوسانات بازارهای انرژی، ارز و بازارهای سهام را به شکل محسوسی افزایش دهد؛ زیرا معاملهگران اکنون با سطح بالاتری از ریسک ژئوپلیتیکی مواجهاند.»
رویترز نیز با بررسی واکنش اولیه بازارهای مالی به این حمله گزارش داده است که قیمت نفتخام در ساعات ابتدایی معاملات افزایش یافت، در حالیکه بازار رمزارزها (مانند بیتکوین و اتر) با افت مواجه شد. این خبرگزاری نوشت: «نگرانیها درباره احتمال بستهشدن تنگههرمز یا تقابل نظامی گستردهتر، باعث شده است معاملهگران در بازارهای جهانی به سرعت داراییهای امنتری مانند طلا را جایگزین ارزهای پرریسک کنند.»
فایننشالتایمز با تحلیل پیامدهای حمله آمریکا به ایران بر بازار نفت، هشدار داده است که در صورت تشدید درگیریها یا اختلال در صادرات نفت خلیجفارس، بازار انرژی با بحران جدیدی مواجه خواهد شد: «تقابل نظامی در تنگههرمز حتی در کوتاهمدت میتواند به جهش شدید قیمت نفت منجر شود و فشارهای تورمی را در اقتصادهای بزرگ جهانی افزایش دهد.»
شاخص نوسان بازار آمریکا (VIX) که بهعنوان «شاخص ترس» شناخته میشود، در معاملات اخیر افزایش یافته است؛ نشانهای از نگرانی فعالان بازار نسبت به آینده نامطمئن در خاورمیانه و احتمال گسترش درگیریها. کارشناسان اقتصادی معتقدند در صورت استمرار تنشها، علاوهبر بازارهای نفت و انرژی، بازارهای سهام، ارزهای جهانی و حتی تصمیمگیری بانکهای مرکزی درباره نرخ بهره ممکن است تحت تأثیر مستقیم قرار گیرند. بهنظر میرسد جهان اکنون وارد دورهای تازه از بیثباتی مالی ناشی از تحولات ژئوپلیتیکی شده است.
سایه جنگ بر سر بورسهای خلیج فارس
بازارهای سهام کشورهای خلیجفارس در جلسه دیروز شاهد کاهش جمعی بودند که همزمان با کاهش ۲.۶درصدی قیمت نفت و افزایش عدمقطعیت ژئوپلیتیکی بود. بازار مالی دبی با افت ۲.۳درصدی، بیشترین کاهش را تجربه کرد، در حالیکه بورس بحرین با ۰.۲درصد کاهش، کمترین تأثیر را پذیرفت. از ابتدای سال، تمام شاخصهای خلیجفارس، به جز عربستان، عمان و بحرین، افزایش یافتهاند. قیمت نفت پس از افزایش ۴.۳درصدی در جلسه قبل و رسیدن به بالاترین سطح خود در بیش از دوماه گذشته، پس از انتشار گزارشهایی مبنی بر آمادهشدن ایالات متحده برای تخلیه سفارت خود در عراق به دلیل نگرانیهای امنیتی فزاینده در خاورمیانه، کاهش یافت.
عملکرد منفی بازار با تشدید تنشها بین ایالات متحده و ایران همزمان شد. واشنگتن مجموعهای از اقدامات احتیاطی از جمله تخلیه برخی شهروندان خود از منطقه را انجام داد که نگرانیها از یک درگیری نظامی بالقوه را افزایش داد. در بازار داخلی، بازار اصلی سهام عربستان سعودی در پایان جلسه شاهد فعالیت خرید بود و تقریباً 11درصد از ضررها را کاهش داد. سهام آرامکوی سعودی و سابک در طول جلسه حراج شاهد افزایش قابلتوجهی بودند. این حرکت سابک پس از رسیدن به پایینترین سطح خود از آوریل2009 رخ داد. سهام سابک 2درصد افزایش یافت و در محدوده سبز بسته شد و در مقابل روند TASI، در کنار آرامکوی سعودی قرار گرفت. شاخص TASI همچنان بالاتر از پایینترین سطح خود از ابتدای سال تاکنون بوده و روند نزولی پنج جلسهای خود را حفظ کرده است که این امر شانس حداقل ادامه روند تثبیت قیمت را حفظ میکند.
رشد ۵۳درصدی واردات کالاهای اساسی
وزیر امور اقتصادی و دارایی از افزایش ۵۳درصدی واردات کالاهای اساسی در هفته گذشته خبر داد. سیدعلی مدنیزاده، وزیر اقتصاد درخصوص حجم کالاهای ترخیصشده از گمرکات کشور ظرف یکهفته گفت: با اتخاذ تدابیر ویژه و هماهنگیهای بیندستگاهی، حجم واردات کالاهای اساسی در هفته۲۴ تا ۳۰خرداد به ۹۸۰هزار تن رسید که نسبت به هفته قبل از آن ۵۳درصد رشد نشان میدهد. وزیر اقتصاد با اشاره به آمار هفته۱۷ تا ۲۳خرداد که میزان ترخیص کالاهای اساسی ۶۳۹هزار تن ثبت شده بود، این افزایش را نشانه اثربخشی سیاستهای اتخاذشده دانست. وی با تقدیر از زحمات کارکنان گمرک و فعالان بخش حملونقل، خاطرنشان کرد: در بخش کالاهای اساسی پنجگانه، شاهد رشد سهبرابری واردات کالاهای اساسی بودهایم که از ۲۷۱هزار تن به ۸۱۴هزار تن افزایش یافته است. مدنیزاده ادامه داد: این روند روبهرشد ادامه خواهد داشت و با برنامهریزیهای انجامشده، اطمینان داریم که نیازهای اساسی مردم بهخوبی تأمین خواهد شد. وزیر امور اقتصادی و دارایی در پایان تأکید کرد: حفظ ثبات بازار و تأمین بهموقع کالاهای اساسی از اولویتهای اصلی دولت است و تمام ظرفیتهای اجرایی برای تحقق این هدف بسیج
شدهاند.