شناخت سازه های دریایی
رامین جهان پور- سازه های دریایی شامل سازه هایی نظیر موج شکن ها، انواع اسکله ها و خطوط لوله ساحلی و... می باشد. تقریبا بیشتر سازه های دریایی سنگین که در دسته ی ساحلی قرار دارند در واقع خارج از فضای دریا و بیرون آب هستند و برعکس سازه های دریایی فراساحلی همانطور که از اسمشان مشخص است چیزی فراتر از یک ساحل را پوشش می دهند و در بیشتر موارد در داخل فضای آب و دریا مورد استفاده قرار می گیرند.وجود خط ساحلی و مرز آبی کشور در شمال و جنوب و همچنین نقش مهم و غیرقابل انکاری حمل ونقل دریایی در کنار منابع نفت گاز و پتروشیمی دریای خزر و خلیج فارس؛ لزوم احداث بنادر و ساخت سازه های دریایی را ضروری می سازد. دراین میان؛ ساخت موج شکنها؛ آبشکنها و انواع اسکله درکنار دیوارهای ساحلی و پوشش های حفاظتی دارای اهمیت بوده پلیس ازسایرابنیه؛ جهت حفاظت از سواحل طراحی و اجرا می شوند.با توجه به کانالهای ناوبری ولزوم پهلوگیری شناورها دربنادر؛طراحی ماجرای سازه های نظیر ستون های مهاربند؛ ضربه گیرها؛ حوضچه های آرامش؛ سرسره ها و پیاده رو ها نیز می بایست به طور ویژه مدنظر قرار گیرد.فرایندهای ساحلی که ناشی ازفعا و انفعالات پدیده های نظیر باد و طوفان؛امواج؛جریانها؛جزرو مد رسوبات ودیگرعوامل مناطق ساحلی است.این فرآیندها کاملا دینامیکی هستندوپایداری ساحلها به میزان فرسایش وروب گذاری بستگی دارد.
کتاب شناخت سازه‌های دریایی نوشته‌ی مهدی علوی نژاد، به معرفی و بررسی مواردی مانند فرایندهای ساحلی، انواع موج‌شکن‌ها، پوشش‌های حفاظتی و سازه‌های پهلوگیری می‌پردازد.
مناطق ساحلی هر کشور در زمره منابع ارزشمند ملی آن به شمار می‌آیند. مجاورت با آب‌های آزاد، نه تنها امتیاز بی‌نظیر حمل و نقل‌های آسان و ارزان را در اختیار می‌گذارد بلکه مجموعه‌ای از استعدادهای متنوع برای فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی، نظامی و غیره را عرضه می‌دارد. در عین حال، دریا به عنوان منبع این استعدادها، بعضی اوقات دارای کنش‌ها و رفتارهای پیچیده‌ای است که عدم شناخت و توجه لازم به این رفتارها، موجب اخلال در بهره‌برداری از این استعدادها و یا حتی پدید آمدن خسارات هنگفت جانی و مالی خواهد بود.
با توجه به موارد فوق در این کتاب، نخست به شناخت فرایندهای ساحلی پرداخته می‌شود تا با یافتن معیارهایی مناسب بتوان از طریق راه حل‌هایی به حفاظت از مناطق ساحلی پرداخت. در این ارتباط، عملی‌ترین شیوه‌های حفاظت از سواحل، مورد توجه قرار گرفته است. در میان این راه حل‌ها اگرچه موج‌شکن‌ها به عنوان سازه‌های حفاظت از سواحل از اهمیت خاصی برخوردارند. لیکن اهمیت موج‌شکن‌ها در کشور ما، بیشتر به دلیل ایجاد پناهگاه‌های کوچک و بزرگ برای شناورهای مختلف، از قایق‌های کوچک تا بزرگ‌ترین کشتی‌های قاره‌پیما می‌باشد. بر این اساس، طراحی موج‌شکن‌ها در کشوری که دارای بیش از سه هزار کیلومتر ساحل قابل استفاده است از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. به دلیل چنین ویژگی خاصی، قسمت عمده این کتاب، به تشریح انواع موج‌شکن‌ها، ویژگی‌ها و اصول اولیه طراحی مربوط به آن، اختصاص یافته است.
در بخشی از کتاب شناخت سازه‌های دریایی می‌خوانیم:
سرریزی موج را می‌توان در برخی انواع موج‌شکن‌ها با در نظر گرفتن ارتفاع آزاد به حداقل رساند. موج شکن‌های توده سنگی از این جهت مناسب هستند، زیرا بیشتر انرژی موج قبل از رسیدن و عبور از تاج سازه، به وسیله سنگ‌های لایه آرمور مستهلک می‌شود. در یک موج‌شکن قائم، ستونی از آب در اثر برخورد امواج با سازه به هوا پرتاب می‌شود. به طوری که حتی در مورد سازه‌های با ارتفاع آزاد زیاد، انرژی موج چندان کاهش نمی‌یابد و بخشی از ستون آب بر روی سازه و قسمتی دیگر بر روی آب پشت سازه فرو می‌ریزد. ریزش قسمت دوم موج سرریز شده موجب ایجاد امواج ثانویه در پشت سازه می‌شود. این امواج دارای دوره تناوب کوتاه‌تری نسبت به موج منتشر شده هستند. این کتاب از چهاربخش اصلی تشکیل شده است که عبارتند از:
بخش اول: سازه‌های حفاظت از ساحل
بخش دوم: سازه‌ها و تجهیزات پهلوگیری
بخش سوم: کانالهای ناوبری
بخش چهارم: سکوهای دریایی
کتاب شناخت سازه های دریایی که در گروه کتابهای مهندسی عمران قرارمی گیرد در۳۱۴صفحه توسط انتشارات عطران منتشرشده است.
کتاب شناخت سازه‌های دریایی نوشته‌ی مهدی علوی نژاد، به معرفی و بررسی مواردی مانند فرایندهای ساحلی، انواع موج‌شکن‌ها، پوشش‌های حفاظتی و سازه‌های پهلوگیری می‌پردازد.
مناطق ساحلی هر کشور در زمره منابع ارزشمند ملی آن به شمار می‌آیند. مجاورت با آب‌های آزاد، نه تنها امتیاز بی‌نظیر حمل و نقل‌های آسان و ارزان را در اختیار می‌گذارد بلکه مجموعه‌ای از استعدادهای متنوع برای فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی، نظامی و غیره را عرضه می‌دارد. در عین حال، دریا به عنوان منبع این استعدادها، بعضی اوقات دارای کنش‌ها و رفتارهای پیچیده‌ای است که عدم شناخت و توجه لازم به این رفتارها، موجب اخلال در بهره‌برداری از این استعدادها و یا حتی پدید آمدن خسارات هنگفت جانی و مالی خواهد بود.
با توجه به موارد فوق در این کتاب، نخست به شناخت فرایندهای ساحلی پرداخته می‌شود تا با یافتن معیارهایی مناسب بتوان از طریق راه حل‌هایی به حفاظت از مناطق ساحلی پرداخت. در این ارتباط، عملی‌ترین شیوه‌های حفاظت از سواحل، مورد توجه قرار گرفته است. در میان این راه حل‌ها اگرچه موج‌شکن‌ها به عنوان سازه‌های حفاظت از سواحل از اهمیت خاصی برخوردارند. لیکن اهمیت موج‌شکن‌ها در کشور ما، بیشتر به دلیل ایجاد پناهگاه‌های کوچک و بزرگ برای شناورهای مختلف، از قایق‌های کوچک تا بزرگ‌ترین کشتی‌های قاره‌پیما می‌باشد. بر این اساس، طراحی موج‌شکن‌ها در کشوری که دارای بیش از سه هزار کیلومتر ساحل قابل استفاده است از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. به دلیل چنین ویژگی خاصی، قسمت عمده این کتاب، به تشریح انواع موج‌شکن‌ها، ویژگی‌ها و اصول اولیه طراحی مربوط به آن، اختصاص یافته است.
در بخشی از کتاب شناخت سازه‌های دریایی می‌خوانیم:
سرریزی موج را می‌توان در برخی انواع موج‌شکن‌ها با در نظر گرفتن ارتفاع آزاد به حداقل رساند. موج شکن‌های توده سنگی از این جهت مناسب هستند، زیرا بیشتر انرژی موج قبل از رسیدن و عبور از تاج سازه، به وسیله سنگ‌های لایه آرمور مستهلک می‌شود. در یک موج‌شکن قائم، ستونی از آب در اثر برخورد امواج با سازه به هوا پرتاب می‌شود. به طوری که حتی در مورد سازه‌های با ارتفاع آزاد زیاد، انرژی موج چندان کاهش نمی‌یابد و بخشی از ستون آب بر روی سازه و قسمتی دیگر بر روی آب پشت سازه فرو می‌ریزد. ریزش قسمت دوم موج سرریز شده موجب ایجاد امواج ثانویه در پشت سازه می‌شود. این امواج دارای دوره تناوب کوتاه‌تری نسبت به موج منتشر شده هستند. این کتاب از چهاربخش اصلی تشکیل شده است که عبارتند از:
بخش اول: سازه‌های حفاظت از ساحل
بخش دوم: سازه‌ها و تجهیزات پهلوگیری
بخش سوم: کانالهای ناوبری
بخش چهارم: سکوهای دریایی
کتاب شناخت سازه های دریایی که در گروه کتابهای مهندسی عمران قرارمی گیرد در۳۱۴صفحه توسط انتشارات عطران منتشرشده است.