«روزنامه سرآمد» گزارش میدهد؛
بورس همچنان در سراشیبی
معاملات بازار سهام زیرسایه ترس و بیاعتمادی
گروه بازار سرمایه-سمیه ملایی- بررسی گزارشهای روز گذشته (یکشنبه 8تیرماه) بازار سرمایه نشان میدهد که ارزش صفوف خرید در بورس تهران همچنان صفر است و از طرف دیگر، ارزش صفهای فروش نسبت به معاملات روز شنبه کاهش پیدا کرده است. بااینحال، آنچه به وضوح میتوان مشاهده کرد این است که بورس بیش از تمامی روزهای گذشته در سراشیبی سقوط قرار گرفته است. طی دو روز گذشته از آغاز مجدد فعالیت بازار سرمایه پس از تعطیلی 9روزه، شاخص کل بورس تهران بیش از 150هزار واحد افت کرده است. این در حالی است که برخی گمانهزنیها و پیشبینیهای کارشناسان و فعالان بازار سهام، حاکی از احتمال بازگشت بورس به مسیر تعادل طی روزهای آینده است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، بازار سهام دیروز نیز به مانند روز شنبه سراسر قرمزپوش بود. همچنین شاخص کل بورس در بازار روز یکشنبه ریزش 77هزار واحدی را تجربه کرد. در این بین 97درصد نمادهای بورسی منفی ماندند و تنها 3درصد مابقی مثبت معامله شدند. به عبارتی، 826نماد منفی و 28نماد دیگر مثبت بودند. در پایان معاملات روز یکشنبه ارزش معاملات خرد با افتی ناچیز نسبت به روز گذشته به 3500میلیارد تومان رسید و حدود 2هزار میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار خارج شد تا روند خروج پول از بازار همچنان ادامه داشته باشد. سنگینی صفوف فروش موجب شده تا معاملات زیادی در بازار شکل نگیرد و عملا نبود خریدار در نمادهای مختلف شدت خروج پول از بازار را تشدید کرده است.
برخی کارشناسان معتقدند که بازار سرمایه ایران در روزهای اخیر صحنه هجوم فروشندگان و خروج گسترده پول حقیقی بوده است. ترکیب عوامل سیاسی، روانی و غیبت حمایتهای نهادی، فضایی از بیاعتمادی و هراس را ایجاد کرده که نتیجه آن ریزش شدید شاخصها و شکلگیری صفهای فروش سنگین است. در چنین شرایطی، تصمیمگیری عقلانی و دوری از هیجان، کلید حفظ سرمایه است. به نظر میرسد بازار در انتظار نشانههای مثبت از سوی نهادهای مسئول یا تحولات سیاسی است تا از این روند نزولی خارج شود. تا آن زمان، احتیاط و صبر، بهترین استراتژی برای سرمایهگذاران خواهد بود.
نشانه عدم باور سهامداران به ثبات
سقوط اخیر بورس تهران بیشتر از آنکه نشانهای از ضعف بنیادهای اقتصادی باشد، تصویری است از ذهنیت جمعی سرمایهگذاران ایرانی که همچون آینهای، اضطرابهای سیاسی و ترسهای ناخودآگاه جامعه را بازتاب میدهد. حتی با پایان درگیریهای نظامی و برقراری آتشبس، بازار نهتنها نفسی نکشید، بلکه در باتلاق تردیدها فرو رفت. گویی سرمایهگذاران با چشمانی بیاعتماد، به صلح موقت خیره شدهاند و در سکوت، طنین دوباره آتش جنگ را میشنوند. این عدمباور به ثبات، بازار را به میدانی برای فرار تبدیل کرده است؛ فراری که بیشتر شبیه واکنشی غریزی است تا تصمیمی حسابشده. سرمایهگذاران، همچون مسافران یک کشتی نامطمئن، ترجیح میدهند پیش از آنکه امواج طوفان به کشتی برسد، خود را به ساحل نجات برسانند، حتی اگر این ساحل، به بهای فروش داراییها در پایینترین قیمتها تمام شود. این رفتار، بیش از هر چیز، از غریزه بقا سرچشمه میگیرد، نه تحلیل اقتصادی.
در چنین فضایی، اعداد و ارقام بازار دیگر تنها نشاندهنده ارزش سهام نیستند، بلکه بازتابی از ضربانهای عصبی معاملهگرانی هستند که در هر نوسان، تهدید را پیشبینی میکنند. بازار سرمایه که باید براساس سودآوری شرکتها و چشماندازهای اقتصادی حرکت کند، این روزها اسیر موجی از روانشناسی ترس شده و تا زمانی که این ترسها به اعتمادی پایدار تبدیل نشوند، هیچ آتشبسی قادر نخواهد بود بازار را از این روند نزولی نجات دهد. یکی از عوامل تشدیدکننده ریزش، عدمحضور فعال نهادهای مسئول از جمله سازمان بورس، صندوقهای تثبیت و توسعه بازار و دولت در حمایت از بازار بوده است. انتظار میرفت این نهادها با اقدامات سریع و مؤثر، مانع از شکلگیری موج فروش شوند، اما عدمحضور فعال آنها به بیاعتمادی دامن زده است.
احتمال بازگشت تعادل به بورس
دبیر اول کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز با بیان ضرورت حمایتها بهطور تدریجی پیشبینی کرد که در روزهای آینده، بورس متعادل شود. حسنعلی محمدی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی اعلام کرد: فشار فروش در بورس با توجه به وضعیتی که پیش آمده، طبیعی است و بهنظر میرسد با تخلیه هیجانات و حمایتهای پیشبینیشده در روزهای آینده، بازار متعادل شود. حمایتها باید تدریجی باشد که بتواند مقابل انتظارات منفی که در بخشی از بازار باقی است، تسویه متناسب را انجام دهد.
بررسی معاملات بورس در روز یکشنبه نشان میدهد که در این روز، فشار فروش نهتنها کاسته نشد، بلکه در 90دقیقه نخست قریب به 60هزار واحد شاخص کل عقبنشینی کرد و ارزش صفوف فروش از 22همت به 32همت تشدید شد و این امر به نگرانیهای فعالان بازار افزود. یکی از نمادهای پرالتهاب روز یکشنبه خساپا بود که بدون دامنه بازگشایی شد و تا منفی 16درصد پیش رفت و بیش از 7میلیارد سهم دادوستد شد. همچنین اتفاقی بود که به تنهایی توانست یکی از مهمترین گروههای بازار را دچار رفتارهای تکانشی کند. بهطور خلاصه میتوان گفت، بازار بدون برنامهای از پیش تعیینشده و تصمیم سازندهای جهت حمایت از سهامداران در دو روز پر التهاب پس از جنگ 12روزه بازگشایی شد و تازیانه محکمی بر سبد فعالان بازار زد.
موج ترس و بیاعتمادی در بورس
شهلا حیدری، کارشناس بازارسرمایه در گفتوگو با «اکوایران» گفت: در معاملات روز شنبه شاهد ریزش دستهجمعی نمادها بودیم. همچنین جو غالب بر بازار ترس و بیاعتمادی بود که باعث صفنشینی نمادها پس از تعطیلات اجباری طولانی شد. همچنین متاسفانه باوجود اتفاق تلخ بحران جنگ و شرایط ملتهبی که بر کشور حاکم شد، بازار سرمایه بیپشتوانه و بدون حامی قدرتمند رها شد و بیش از 2100میلیارد تومان پول حقیقی از سهام و صندوق درآمد ثابت خارج شد.
به گفته این فعال بازار سهام؛ خالص ارزش معاملات با افت 20درصدی نسبت به آخرین روز کاری قبل از جنگ به 3172میلیارد تومان رسید که نسبت به میانگین 5روزه قریب به 30درصد کاهش داشت. همچنین وپاسار جزو معدود نمادهایی بود که حمایت میشد و ارزش معاملات خوبی داشت. در نهایت شاخص کل با بیرمقی در ارتفاع 2،922،101واحدی ایستاد. در نقطه مقابل، در بازار طلا شاهد نوسانات رو به بالا در صندوقهای طلا بودیم. همچنین نوسانات تا مثبت 3.5درصد پیش رفت. ارزش معاملات صندوقهای طلا 4,118میلیارد تومان بوده که 95.5درصد نسبت به میانگین 5روز معاملاتی اخیر افزایش داشته است. ناگفته نماند که حقیقیها 331میلیارد تومان پول از صندوقهای طلا خارج کردند که با توجه به وقفه طولانی در معاملات طبیعی به نظر میرسید.
این تحلیلگر بازارسرمایه در پایان عنوان کرد: ابهاماتی که در بستر مذاکرات در جریان است و صحبتهای پینگپنگی طرفین به بلاتکلیفی سرمایهگذاران دامن زده و تنها راه چاره برای آنان را حفظ سرمایه و بقا قرار داده است. در این شرایط تنها نقطه امنی که برای سهامداران حس میشود سرمایهگذاری در طلا و نقد کردن سرمایه برای روزهای توقف معامله است.
حیدری خاطرنشان کرد: یکی از موضوعات مهمی که پس از بحران باید به آن پرداخته شود، ضرورت حمایت از اقتصاد بهویژه بازار سرمایه است که هر افت و التهابی در آن تنش در جامعه را افزایش داده و به سایر بخشها نیز تسری مییابد. در اخبار به جلسه صندوق توسعه ملی جهت حمایت از بازار و ورود جدی وزارت اقتصاد پرداخته شده که بیشتر نوش دارو پس از مرگ سهراب تلقی
میشود.