روزنامه سرآمد گزارش می‌دهد؛
زیان 6/9همتی ایرلاین‌ها از توقف پروازها
سایه سنگین تعطیلی 20روزه پروازها برای خطوط هوایی و صنعت گردشگری
گروه حمل‌ونقل- پنجشنبه هفته گذشته (13تیرماه) بود که رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با تأکید بر آمادگی کامل صنعت هوایی برای بازگشت به روال عادی، رعایت دقیق و کامل دستورالعمل حقوق مسافر را از اولویت‌های جدی سازمان عنوان کرد. حسین پورفرزانه همچنین از برگزاری نشست هماهنگی نقش‌آفرینان صنعت هوانوردی کشور همزمان با گشایش دوباره فضای پروازی کشور و آغاز تدریجی فعالیت‌های پروازی در روز جمعه (14تیرماه) خبر داد. توقف 20روزه فعالیت خطوط هوایی داخلی و بین‌المللی ایران که به واسطه شرایط جنگی تحمیل شده از سوی رژیم صهیونیستی به خاک ایران آغاز شده بود، حالا به پایان خود رسیده است. بااین‌حال، بسیاری از کارشناسان صنعت حمل‌ونقل هوایی و حتی فعالان گردشگری کشور از خسارات سنگین واردشده در اثر جنگ 12روزه صحبت می‌کنند.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، تعلیق کامل پروازهای تجاری بر فراز ایران از ۲۴خرداد تا ۱۳تیر ۱۴۰۴ که به مدت ۲۰روز به طول انجامید، خسارتی بالغ بر ۹۶۰۰میلیارد تومان به اقتصاد کشور تحمیل کرد و ضعف‌های ساختاری در دوصنعت کلیدی هوانوردی و گردشگری را آشکار ساخت. براساس یک گزارش تحلیلی که پیوست منتشر کرده، این وقفه بی‌سابقه که منجربه توقف کامل درآمدهای حاصل از فروش بلیت و خدمات فرودگاهی شد، روزانه ۴۸۰میلیارد تومان ضرر مستقیم به صنعت هوایی وارد کرد. این شوک نقدینگی، شرکت‌های هواپیمایی را که فاقد مکانیسم‌های پوشش ریسک مالی بودند، در تأمین هزینه‌های ثابت خود مانند حقوق، سوخت و نگهداری با بحران جدی مواجه ساخت.
لغو بیش از ۵۰۰پرواز روزانه، علاوه‌بر توقف ترافیک مسافر و بار، زنجیره تأمین قطعات یدکی و قراردادهای سوخت را مختل کرد. این امر به تأخیر در تعمیر و نگهداری ناوگان و افزایش هزینه‌های اضطراری منجر شد. در این میان، شرکت‌های خدمات فرودگاهی با کاهش ۷۰درصدی درآمد روبه‌رو شدند که به تعدیل ۲۰ تا ۳۰درصدی نیروی انسانی متخصص در این بخش انجامید؛ رخدادی که کیفیت خدمات در آینده را تهدید می‌کند. همچنین تغییر مسیر پروازهای عبوری و استفاده از مسیرهای جایگزین، هزینه سوخت را برای شرکت‌ها بین ۱۰ تا ۱۳درصد افزایش داد.
برآورد اولیه از خسارت جنگ به ایرلاین‌ها
حمیدرضا صانعی، معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری در گفت‌وگو با «ایلنا» درباره آخرین وضعیت برقراری پروازهای خارجی فرودگاه امام‌خمینی(ره) اظهار داشت: امروز ١٨پرواز ورودی به فرودگاه امام انجام خواهد شد و به همین میزان هم پرواز خروجی از این فرودگاه برقرار میشود. وی همچنین درباره کنترل قیمت بلیت پروازهای خارجی که مشمول دامنه قیمتی نمی‌شوند، گفت: جلسه‌ای با مدیران شرکت‌های هواپیمایی درباره کنترل قیمت برگزار شد و تأکید خود شرکت‌های هواپیمایی بر این بود که حتی در بخش بلیت پروازهای خارجی که مشمول نرخ تکلیفی و دامنه قیمتی نمی‌شود، افزایش قابل‌توجهی نداشته باشند. البته باید توجه داشت که شرکت‌های خارجی هم در پروازهای خارجی به ایران حضور دارند که نرخ‌گذاری بلیت این شرکت‌ها کاملا براساس عرضه و تقاضای بازار است و مشمول هیچ قیمت دستوری نمی‌شوند.
معاون سازمان هواپیمایی ادامه داد: همانطور که گفته شد تاکید ایرلاینهای داخلی مبنی بر این بود که علی‌رغم ضرر هنگفت در این ایام، اما افزایش قیمت غیرمتعارف برای بلیت پروازهای خارجی نداشته باشند. صانعی افزود: برای کنترل قیمت بلیت پروازهای خارجی تنها اقدام موثری که می‌توانیم داشته باشیم صدور مجوز برای ایرلاینهای متعدد خارجی و داخلی است و از همان روز اول آغاز پروازهای بین‌المللی با یک ایرانی عربی مذاکره داشتیم که سریعا به مسیر ایران ورود کند و مجوز ٩پرواز در روز برای این شرکت صادر شده است و از طریق افزایش صدور مجوز پروازی و افزایش پروازها نرخ‌شکنی می‌کنیم. وی با اشاره به افزایش مسیرهای پروازهای خارجی به مرور زمان گفت: در حال حاضر مسیرهای دبی و ترکیه برقرار است و پرواز چین و عمان هم برقرار میشود و به مرور زمان تمام مسیرهای پروازی باز می‌شوند و بدون محدودیت براساس شرکت‌های داخلی مجوز پروازهای برای مسیرهای خارجی مجوز صادر می‌کنیم.
معاون سازمان هواپیمایی درباره زیان شرکت‌های هواپیمایی در این ایام اخیر بابت لغو پروازها اظهار داشت: خسارت‌ها گزارش شده و در ایام جنگ و آتش‌بس حدود ١٢هزار پرواز لغو شده و محاسبه دقیقی برای خسارت ریالی در حال انجام بوده و گزارش اولیه به وزارت راه و شهرسازی ارسال شده است. وی افزود: کمک به ایرلاین‌ها در شرایط جنگ بابت خسارت‌های تحمیل‌شده از طریق مصوبات هیات‌وزیران دنبال میشود و تنها قانونی که در این‌باره وجود دارد ماده۶٣ قانون وصول درآمدهای دولت است که در این قانون گفته شده که عوارض فرودگاهی در شرایط جنگی مشمول بخشودگی خواهد شد و غالبا طرح های حمایتی برای این شرایط مصوبه دائمی ندارد.
مشکلات مالی ایرلاین‌ها با توقف پروازها
با پایان جنگ ۱۲روزه و بازگشت آرامش به آسمان ایران، شرکت‌های هواپیمایی کشور توانستند بیش از ۸۰درصد پول بلیت پروازهای لغوشده را به حساب مسافران واریز کنند. این اقدام در پی ابطال گسترده پروازها به دلیل حملات رژیم صهیونیستی و محدودیت‌های امنیتی انجام شد که طبق برآوردها، از ۲۳خرداد تا ۳۱خرداد، حدود ۵۱۶۰پرواز لغو شده است. رئیس انجمن شرکت‌های هواپیمایی اعلام کرد که بخش زیادی از استردادها انجام شده، اما به دلیل حجم بالای درخواست‌ها، اختلال در اینترنت و مشکلات بانکی، بازگشت باقیمانده وجوه کمی زمان‌بر شده است. مقصود اسعدی‌سامانی اطمینان داد که با عادی‌شدن شرایط، همه مسافران پول خود را دریافت خواهند کرد. در همین مدت، برخی شرکت‌های خارجی مثل ترکیش ایرلاین پروازهای خود به ایران را از سر گرفتند و شرکت‌های داخلی همچون ماهان نیز پروازهای فوق‌العاده برقرار کردند تا جبران لغو پروازها شود. باوجود فشار مالی بر ایرلاین‌ها و دفاتر خدمات مسافرتی، مسئولان تاکید کردند که همه هزینه‌های بلیت‌های لغوشده به مسافران بازگردانده میشود و اگر کسی با مشکل مواجه شد، می‌تواند از طریق سامانه حقوق مسافر پیگیری کند.
وضعیت بحران برای صنعت گردشگری
صنعت گردشگری نیز از این بحران در امان نماند. وابستگی شدید به بازارهای خارجی و ناتوانی در بازپرداخت هزینه بلیت‌ها، نقدینگی آژانس‌های مسافرتی را تا ۸۵درصد کاهش داد و این صنعت را به «مرحله مرگ اقتصادی» نزدیک کرد. کارشناسان معتقدند، این بحران بیش از هر چیز یک هشدار جدی برای سیاست‌گذاران بود تا با مدیریت هوشمندانه، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انسانی و مالی و تنوع‌بخشی به منابع درآمدی، پایه‌های اقتصاد این دوصنعت حیاتی را برای مقابله با شوک‌های احتمالی آینده مستحکم سازند.
در نشست اخیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران که هفته گذشته برگزار شد، فعالان این حوزه از خسارت‌های سنگینی گفتند که به‌دنبال لغو پروازها، بسته‌شدن مرزها و شرایط خاص کشور به آن‌ها وارد شده است. آن‌ها با اشاره به نبود درآمد، بدهی‌های کلان به مسافران و فشار مضاعف مالیاتی، خواستار حمایت سریع و عملی از سوی نهادهای مسئول شدند. یکی از مهم‌ترین گلایه‌های دفاتر خدمات مسافرتی، عدم‌همکاری شرکت‌های هواپیمایی و هتل‌ها در بازگرداندن وجه سفرهای لغوشده است. بسیاری از ایرلاینهای خارجی با استناد به اینکه «جنگ فقط در ایران اتفاق افتاده» حاضر به بازپرداخت کامل پول بلیت‌ها نیستند و حتی جریمه هم مطالبه می‌کنند. آژانس‌ها در این شرایط، مجبورند از جیب خود خسارت پرداخت کنند؛ موضوعی که در صورت ادامه، می‌تواند به ورشکستگی بسیاری از آن‌ها منجر شود. مدیران آژانس‌ها هشدار دادند که تماس‌ها برای کنسل‌کردن سفرهای تیرماه آغاز شده و اگر چاره‌ای سریع اندیشیده نشود، موج جدیدی از خسارت در راه است. آن‌ها تأکید کردند که در این شرایط غیرقابل پیش‌بینی، تنها راه نجات، اقدام فوری نهادهای مسئول است.
گروه حمل‌ونقل- پنجشنبه هفته گذشته (13تیرماه) بود که رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با تأکید بر آمادگی کامل صنعت هوایی برای بازگشت به روال عادی، رعایت دقیق و کامل دستورالعمل حقوق مسافر را از اولویت‌های جدی سازمان عنوان کرد. حسین پورفرزانه همچنین از برگزاری نشست هماهنگی نقش‌آفرینان صنعت هوانوردی کشور همزمان با گشایش دوباره فضای پروازی کشور و آغاز تدریجی فعالیت‌های پروازی در روز جمعه (14تیرماه) خبر داد. توقف 20روزه فعالیت خطوط هوایی داخلی و بین‌المللی ایران که به واسطه شرایط جنگی تحمیل شده از سوی رژیم صهیونیستی به خاک ایران آغاز شده بود، حالا به پایان خود رسیده است. بااین‌حال، بسیاری از کارشناسان صنعت حمل‌ونقل هوایی و حتی فعالان گردشگری کشور از خسارات سنگین واردشده در اثر جنگ 12روزه صحبت می‌کنند.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، تعلیق کامل پروازهای تجاری بر فراز ایران از ۲۴خرداد تا ۱۳تیر ۱۴۰۴ که به مدت ۲۰روز به طول انجامید، خسارتی بالغ بر ۹۶۰۰میلیارد تومان به اقتصاد کشور تحمیل کرد و ضعف‌های ساختاری در دوصنعت کلیدی هوانوردی و گردشگری را آشکار ساخت. براساس یک گزارش تحلیلی که پیوست منتشر کرده، این وقفه بی‌سابقه که منجربه توقف کامل درآمدهای حاصل از فروش بلیت و خدمات فرودگاهی شد، روزانه ۴۸۰میلیارد تومان ضرر مستقیم به صنعت هوایی وارد کرد. این شوک نقدینگی، شرکت‌های هواپیمایی را که فاقد مکانیسم‌های پوشش ریسک مالی بودند، در تأمین هزینه‌های ثابت خود مانند حقوق، سوخت و نگهداری با بحران جدی مواجه ساخت.
لغو بیش از ۵۰۰پرواز روزانه، علاوه‌بر توقف ترافیک مسافر و بار، زنجیره تأمین قطعات یدکی و قراردادهای سوخت را مختل کرد. این امر به تأخیر در تعمیر و نگهداری ناوگان و افزایش هزینه‌های اضطراری منجر شد. در این میان، شرکت‌های خدمات فرودگاهی با کاهش ۷۰درصدی درآمد روبه‌رو شدند که به تعدیل ۲۰ تا ۳۰درصدی نیروی انسانی متخصص در این بخش انجامید؛ رخدادی که کیفیت خدمات در آینده را تهدید می‌کند. همچنین تغییر مسیر پروازهای عبوری و استفاده از مسیرهای جایگزین، هزینه سوخت را برای شرکت‌ها بین ۱۰ تا ۱۳درصد افزایش داد.
برآورد اولیه از خسارت جنگ به ایرلاین‌ها
حمیدرضا صانعی، معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری در گفت‌وگو با «ایلنا» درباره آخرین وضعیت برقراری پروازهای خارجی فرودگاه امام‌خمینی(ره) اظهار داشت: امروز ١٨پرواز ورودی به فرودگاه امام انجام خواهد شد و به همین میزان هم پرواز خروجی از این فرودگاه برقرار میشود. وی همچنین درباره کنترل قیمت بلیت پروازهای خارجی که مشمول دامنه قیمتی نمی‌شوند، گفت: جلسه‌ای با مدیران شرکت‌های هواپیمایی درباره کنترل قیمت برگزار شد و تأکید خود شرکت‌های هواپیمایی بر این بود که حتی در بخش بلیت پروازهای خارجی که مشمول نرخ تکلیفی و دامنه قیمتی نمی‌شود، افزایش قابل‌توجهی نداشته باشند. البته باید توجه داشت که شرکت‌های خارجی هم در پروازهای خارجی به ایران حضور دارند که نرخ‌گذاری بلیت این شرکت‌ها کاملا براساس عرضه و تقاضای بازار است و مشمول هیچ قیمت دستوری نمی‌شوند.
معاون سازمان هواپیمایی ادامه داد: همانطور که گفته شد تاکید ایرلاینهای داخلی مبنی بر این بود که علی‌رغم ضرر هنگفت در این ایام، اما افزایش قیمت غیرمتعارف برای بلیت پروازهای خارجی نداشته باشند. صانعی افزود: برای کنترل قیمت بلیت پروازهای خارجی تنها اقدام موثری که می‌توانیم داشته باشیم صدور مجوز برای ایرلاینهای متعدد خارجی و داخلی است و از همان روز اول آغاز پروازهای بین‌المللی با یک ایرانی عربی مذاکره داشتیم که سریعا به مسیر ایران ورود کند و مجوز ٩پرواز در روز برای این شرکت صادر شده است و از طریق افزایش صدور مجوز پروازی و افزایش پروازها نرخ‌شکنی می‌کنیم. وی با اشاره به افزایش مسیرهای پروازهای خارجی به مرور زمان گفت: در حال حاضر مسیرهای دبی و ترکیه برقرار است و پرواز چین و عمان هم برقرار میشود و به مرور زمان تمام مسیرهای پروازی باز می‌شوند و بدون محدودیت براساس شرکت‌های داخلی مجوز پروازهای برای مسیرهای خارجی مجوز صادر می‌کنیم.
معاون سازمان هواپیمایی درباره زیان شرکت‌های هواپیمایی در این ایام اخیر بابت لغو پروازها اظهار داشت: خسارت‌ها گزارش شده و در ایام جنگ و آتش‌بس حدود ١٢هزار پرواز لغو شده و محاسبه دقیقی برای خسارت ریالی در حال انجام بوده و گزارش اولیه به وزارت راه و شهرسازی ارسال شده است. وی افزود: کمک به ایرلاین‌ها در شرایط جنگ بابت خسارت‌های تحمیل‌شده از طریق مصوبات هیات‌وزیران دنبال میشود و تنها قانونی که در این‌باره وجود دارد ماده۶٣ قانون وصول درآمدهای دولت است که در این قانون گفته شده که عوارض فرودگاهی در شرایط جنگی مشمول بخشودگی خواهد شد و غالبا طرح های حمایتی برای این شرایط مصوبه دائمی ندارد.
مشکلات مالی ایرلاین‌ها با توقف پروازها
با پایان جنگ ۱۲روزه و بازگشت آرامش به آسمان ایران، شرکت‌های هواپیمایی کشور توانستند بیش از ۸۰درصد پول بلیت پروازهای لغوشده را به حساب مسافران واریز کنند. این اقدام در پی ابطال گسترده پروازها به دلیل حملات رژیم صهیونیستی و محدودیت‌های امنیتی انجام شد که طبق برآوردها، از ۲۳خرداد تا ۳۱خرداد، حدود ۵۱۶۰پرواز لغو شده است. رئیس انجمن شرکت‌های هواپیمایی اعلام کرد که بخش زیادی از استردادها انجام شده، اما به دلیل حجم بالای درخواست‌ها، اختلال در اینترنت و مشکلات بانکی، بازگشت باقیمانده وجوه کمی زمان‌بر شده است. مقصود اسعدی‌سامانی اطمینان داد که با عادی‌شدن شرایط، همه مسافران پول خود را دریافت خواهند کرد. در همین مدت، برخی شرکت‌های خارجی مثل ترکیش ایرلاین پروازهای خود به ایران را از سر گرفتند و شرکت‌های داخلی همچون ماهان نیز پروازهای فوق‌العاده برقرار کردند تا جبران لغو پروازها شود. باوجود فشار مالی بر ایرلاین‌ها و دفاتر خدمات مسافرتی، مسئولان تاکید کردند که همه هزینه‌های بلیت‌های لغوشده به مسافران بازگردانده میشود و اگر کسی با مشکل مواجه شد، می‌تواند از طریق سامانه حقوق مسافر پیگیری کند.
وضعیت بحران برای صنعت گردشگری
صنعت گردشگری نیز از این بحران در امان نماند. وابستگی شدید به بازارهای خارجی و ناتوانی در بازپرداخت هزینه بلیت‌ها، نقدینگی آژانس‌های مسافرتی را تا ۸۵درصد کاهش داد و این صنعت را به «مرحله مرگ اقتصادی» نزدیک کرد. کارشناسان معتقدند، این بحران بیش از هر چیز یک هشدار جدی برای سیاست‌گذاران بود تا با مدیریت هوشمندانه، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انسانی و مالی و تنوع‌بخشی به منابع درآمدی، پایه‌های اقتصاد این دوصنعت حیاتی را برای مقابله با شوک‌های احتمالی آینده مستحکم سازند.
در نشست اخیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران که هفته گذشته برگزار شد، فعالان این حوزه از خسارت‌های سنگینی گفتند که به‌دنبال لغو پروازها، بسته‌شدن مرزها و شرایط خاص کشور به آن‌ها وارد شده است. آن‌ها با اشاره به نبود درآمد، بدهی‌های کلان به مسافران و فشار مضاعف مالیاتی، خواستار حمایت سریع و عملی از سوی نهادهای مسئول شدند. یکی از مهم‌ترین گلایه‌های دفاتر خدمات مسافرتی، عدم‌همکاری شرکت‌های هواپیمایی و هتل‌ها در بازگرداندن وجه سفرهای لغوشده است. بسیاری از ایرلاینهای خارجی با استناد به اینکه «جنگ فقط در ایران اتفاق افتاده» حاضر به بازپرداخت کامل پول بلیت‌ها نیستند و حتی جریمه هم مطالبه می‌کنند. آژانس‌ها در این شرایط، مجبورند از جیب خود خسارت پرداخت کنند؛ موضوعی که در صورت ادامه، می‌تواند به ورشکستگی بسیاری از آن‌ها منجر شود. مدیران آژانس‌ها هشدار دادند که تماس‌ها برای کنسل‌کردن سفرهای تیرماه آغاز شده و اگر چاره‌ای سریع اندیشیده نشود، موج جدیدی از خسارت در راه است. آن‌ها تأکید کردند که در این شرایط غیرقابل پیش‌بینی، تنها راه نجات، اقدام فوری نهادهای مسئول است.