«روزنامه سرآمد» گزارش میدهد؛
ارزانسازی تحویل بار در بنادر خشک
سهولت دسترسی صاحبان کالا به بار حملشده در دستور کار
گروه ترانزیت -امیدعباسی- روزهای پایانی هفته گذشته بود که خبرگزاریهای کشور از برنامه جدید ناوگان کشتیرانی جهت ارزانسازی تحویل بار خبر دادند. آنطور که رسانهها گزارش دادند با برنامهریزی صورت گرفته از سوی کشتیرانی و به منظور سهولت دسترسی فعالان اقتصادی به کالاهای حملشده از سوی ناوگان کشتیرانی از این پس با درخواست متقاضیان، بار صاحبان کالا با برخورداری از تخفیفات ویژه، قابلیت تحویل در بنادر خشک را خواهد داشت. کارشناسان معتقدند که این اقدام، گامی در راستای سهولت دسترسی صاحبان کالا به بار سپردهشده برای حمل به ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران از یکسو و کاهش دپوی کالا در بنادر اصلی کشور از سوی دیگر است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، مدتهاست در مورد ایجاد بنادر خشک در ایران صحبت میشود. راهاندازی این بنادر در استانهای مختلف میتواند به بنادر دریایی کمک شایانی کرده و در بحث انبارداری و گمرک، کارها را تسهیل کند. بر همین اساس و با توجه به رشد روزافزون تجارت و نیاز به تسهیل حملونقل کالا، ضرورت ایجاد بندرهای خشک در استانهای ایران به وضوح احساس میشود. بنادری که نزدیک آبودریاها نیستند، اما به عنوان مراکز لجستیکی و حملونقل، میتوانند نقش مهمی در بهبود زیرساختهای اقتصادی و تجاری کشور ایفا کنند.
ایران حدود ۳۰ بندر خشک در استانهای خود دارد که هر کدام به فراخور تعریفی که دارند مشغول خدماترسانی بوده و رسیدگی به وضع ارتباطات آنها با بنادر دریایی بسیار مهم است. در بنادر خشک، اتحاد و همکاری خطوط ریلی و جادهای برای جابجایی کالا و کانتینرها بسیار مهم است. به عنوان مثال با بهرهمندی از حملونقل ریلی در بخش بار میتوان انبوهی از کالاها را جابجا کرد. ضمن اینکه در بخش حمل کالاهای گرانبها و زمانی که مشکل حمل در بخش جادهای و نیاز به ایمنی بالا وجود دارد هم راهآهن حرف اول را میزند. همچنین مصرف انرژی در بخش حملونقل ریلی کمتر از سایر گزینههاست که این امر هم مزیتهای بسیاری در استفاده کمتر از انرژی و آلودگی محیطزیست را برای بخش ریلی به همراه دارد.
تخفیف ویژه برای تحویل کالا در بنادر خشک
براساس برنامهریزیهای صورت گرفته و به منظور استفاده از ظرفیت حداکثری بخش ریلی و جادهای کشتیرانی به عنوان یک شرکت لجستیکی، جدول قیمتهای رقابتی با رعایت صرفه و صلاح صاحبان کالا از سوی مشتریان قابل دریافت خواهد بود. همچنین کالاهای حملشده از سوی ناوگان، در نزدیکترین بنادر خشک به متقاضیان و صاحبان کالا تحویل داده خواهد شد. در عین حال، گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به منظور جلوگیری از انباشت کانتینر در بنادر جنوبی، علاوه بر اتخاذ راهبرد لجستیکی از سوی گروه و استفاده از ناوگان درونگروهی برای حمل زمینی، اولویت تخصیص کانتینر و بارگیری بر روی کشتیها را برای مشتریان متقاضی حمل سراسری در بنادر مبدأ لحاظ کرده است.
به علاوه، تخفیفات ویژه در حوزه کرایه حمل برای مشتریان متقاضی حمل سراسری در نظر گرفته شده و این در حالی است که به منظور تسهیل هر چه بیشتر، قراردادی از سوی گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با شرکت انبارهای عمومی و خدمات گمرکی ایران برای تحویل کانتینر در تمامی انبارهای این شرکت منعقد شده است. بر اساس اعلام کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، استفاده از ظرفیتهای مناطق آزاد و مناطق ویژه، برنامهریزی برای افزایش دپوهای داخلی، ارائه مشوقهای بیشتر به نمایندگان جذب بار و شرکتهای فورواردری در قالب Booking Commission و Forwarding Agent Commission و نیز ارائه راهکار بیمه حمل از سوی شرکت برای محمولات سراسری، از جمله اقدامات دیگر ناوگان ملی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران است.
همچنین کاهش هزینههای حق توقف مشتریان در بنادر جنوبی در صورت استفاده از خدمت حمل سراسری از جمله دیگر مزیتهای استفاده از این روش است. تسهیل فرآیند ترانزیت و حمل کانتینرهای ورودی به بنادر جنوبی تا مقصد نهایی مورد توافق در برنامه سراسری و وصول هزینههای ترخیص و THC پس از رسیدن و تخلیه کانتینر در مقصد نهایی، از جمله دیگر برنامههای در نظر گرفته شده، است.
کمک بنادر خشک به تسهیل تجارت
با توجه به گستردگی ایران و همسایگانی که در اطراف آن قرار دارند و همچنین آبهای شمال و جنوب، راهاندازی بنادر خشک به شدت احساس میشود. استانهای ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و دسترسی به بازارهای داخلی و خارجی، نیازمند ایجاد بنادر خشک هستند. این مناطق میتوانند به عنوان نقاط مرکزی برای بارگیری و تخلیه کالاها عمل کنند و به کاهش هزینههای حملونقل و زمان تحویل کمک کنند.
با توجه به افزایش حجم تجارت بینالمللی، وجود بندرهای خشک میتواند راهی برای تسهیل فرایندهای گمرکی و کاهش ترافیک در بنادر دریایی باشد. با در نظر داشتن وضعیت اقتصادی و آمار بیکاری در مناطق مختلف ایران، ایجاد بندرهای خشک تأثیرات مستقیم و مثبتی بر رونق اقتصادی استانها دارد. در بررسی مزایای بنادر خشک به چند محور میتوان پرداخت که در رأس آنها اشتغالزایی است. این مراکز اقتصادی ـ خدماتی، فرصتهای شغلی جدیدی در زمینههای مختلف مانند حملونقل، لجستیک و خدمات مرتبط ایجاد میکنند.
ضمن اینکه وجود زیرساختهای مناسب و تسهیل در فرایندهای تجاری میتواند به جذب سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی کمک کند. بنادر خشک این توانایی را دارند که زمان و هزینه حمل و نقل کالاها را کاهش دهند و در نتیجه، تجارت بینالمللی را تسهیل نمایند. همچنین با ایجاد این مراکز، زنجیره تأمین کالاها بهبود یافته و کارایی بیشتری پیدا میکند.
مزایای بنادر خشک برای ایران
ایران با دارابودن ۷مرز زمینی و ۱۲مرز آبی، از طریق دو دریا، با همسایگان خود موقعیت استراتژیک ویژهای برای تبدیل شدن به یکی از مراکز مهم تجاری و لجستیک منطقه دارد. کشورهای همسایه زمینی ایران شامل ترکیه، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و عراق هستند. علاوهبر این، ایران مرزهای آبی در دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان نیز دارد که فرصتهای زیادی برای توسعه مراودات تجاری فراهم میآورد. در این راستا، ایجاد و گسترش بنادر خشک میتواند تاثیر قابل توجهی بر بهبود این مراودات داشته باشد.
در چنین شرایطی بسیاری از کارشناسان معتقدند که ایران با توسعه بنادر خشک، به یکی از مهمترین مراکز لجستیک منطقه تبدیل شود. این مراکز میتوانند کالاها را بدون ازدحام و تاخیر از بنادر جنوبی به مقصدهای نهایی منتقل کرده و فرآیندهای ترخیص را با سرعت بیشتر و هزینه کمتری انجام دهند. یکی از مزایای اصلی بنادر خشک، کاهش تراکم در بنادر دریایی است. با انتقال بخشهایی از فرآیندهای گمرکی و توزیع کالا به این مراکز، فشار بر بنادر ساحلی کاهش مییابد و کالاها سریعتر و بدون معطلی ترخیص میشوند.
از طرف دیگر، بنادر خشک میتوانند به کاهش هزینههای حملونقل کمک کنند. با ترکیب حملونقل ریلی و جاده ای، هزینههای ترابری بهینه شده و کارایی اقتصادی افزایش مییابد. این امر همچنین باعث بهبود بهرهوری اقتصادی در مناطق داخلی کشور میشود و به رونق اقتصادی بیشتر در این مناطق کمک میکند. همچنین استفاده بیشتر از حملونقل ریلی به جای جادهای، آلودگی زیستمحیطی را کاهش
میدهد.
در این میان برخی از کارشناسان معتقدند که هرچند راهاندازی بنادر خشک قبلی بسیاری از کمبودها و نیازها در زیرساختها را نمایان ساخته است، اما در مجموع باید گفت که ایجاد بنادر خشک در استانهای ایران نه تنها به بهبود زیرساختهای اقتصادی کمک میکند، بلکه میتواند به رونق تجارت و افزایش کیفیت زندگی مردم نیز منجر شود.