«روزنامه سرآمد»گزارش میدهد؛
بلیت قطار روی دور گرانی
قیمت بلیت قطارهای مسافری در برخی مسیرها از هواپیما سبقت گرفت
گروه حمل و نقل -ایرج گلشنی- قیمت بلیت قطارهای مسافری، سال گذشته در سه نوبت افزایش پیدا کرد. این افزایش چندباره موجب شده بود که برخی از ثابت ماندن قیمت بلیت قطارها در نیمه نخست سال جاری صحبت کنند. با این حال اوایل خردادماه سال جاری بود که برخی رسانهها اعلام کردند که شرکتهای حملونقل ریلی پیشنهاد افزایش قیمت بلیت قطارهای مسافری را به وزارت راهوشهرسازی ارائه کردهاند. در آن زمان این خبر از سوی مسئولان وزارت راهوشهرسازی، تایید یا تکذیب نشد. با این حال روز گذشته و همزمان با آغاز موعد پیشبینیشده برای پیشفروش بلیت قطارهای مسافری در فصل تابستان، شاهد افزایش مجدد قیمت بلیتها بودیم. آنطور که رسانهها گزارش دادهاند؛ قیمت بلیت قطارهای مسافری از روز دوشنبه (۱۶تیرماه ۱۴۰۴) تا ۳۰درصد افزایش پیدا کرده است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، افزایش ۳۰درصدی نرخ بلیت قطار از نیمه دوم تیرماه اجرایی شد؛ این تصمیم که طبق مصوبه شورای عالی ترابری بود، بهدلیل شرایط خاص کشور با تأخیر حدود یکماه نسبت به سنوات گذشته انجام شد. طبق اعلام انجمن صنفی شرکتهای ریلی مسافری، پیشنهاد افزایش نرخ بلیت در فروردینماه امسال به شرکت راهآهن ارائه شد. پس از طی فرآیندهای قانونی، این درخواست در خردادماه در شورای عالی ترابری کشور بررسی و در نهایت با رشد ۳۰درصدی قیمت بلیت حملونقل ریلی و جادهای موافقت شد.
با این حال، در پی وقوع حملات نظامی رژیم صهیونیستی، شرکتهای ریلی به صورت داوطلبانه تصمیم گرفتند این افزایش نرخ را به تعویق بیندازند و اولویت خود را خدمترسانی به مردم قرار دهند. به همین دلیل، اجرای افزایش قیمت به نیمه دوم تیرماه موکول شد. البته بررسی نرخ کنونی قطارهای مسافری نشان میدهد میزان افزایش قیمتها 6 تا 25درصد بوده است. بهعنوان نمونه در برخی قطارهای 4تخته افزایش قیمت 6درصد و در قطارهای 5ستاره 25درصد بوده است.
ابوالقاسم سعیدی، دبیر انجمن صنفی شرکتهای حملونقل ریلی مسافری و خدمات وابسته از اجرای افزایش 30درصدی قیمت بلیت قطارهای مسافری از نیمه دوم تیرماه1404 خبر داده و اظهار کرد: با پیگیریهای انجام شده، این موضوع در اواسط خردادماه در شورای عالی ترابری کشور بررسی شد و در نهایت، افزایش ۳۰درصدی نرخ بلیت برای حملونقل عمومی ریلی و جادهای از ابتدای تیرماه به تصویب رسید.
دبیر انجمن صنفی حملونقل ریلی مسافری ادامه داد: این افزایش قیمت، یک روند سنواتی است که معمولا در خردادماه هر سال با مصوبه شورای عالی ترابری اعمال میشود، اما امسال به دلیل شرایط خاص کشور، با تأخیر اجرا شد. وی تأکید کرد: با وجود اینکه قیمت بلیت قطار طی سالهای گذشته متناسب با نرخ تورم افزایش نیافته و با عقبماندگی مواجه بوده، شرکتها همچنان براساس مصوبه شورای عالی ترابری عمل خواهند کرد. سعیدی همچنین اعلام کرد: برای ایام اربعین نیز قیمتگذاری براساس همین مصوبه انجام خواهد شد و افزایش جداگانهای بابت مسیرهای یکسر خالی نخواهیم داشت.
سبقت گرانی بلیت قطار از هواپیما
درحالی از روز گذشته قیمت بلیت قطارهای مسافری تا ۳۰درصد افزایش یافته و نرخ بلیت قطار ۵ستاره ۲تخته تهران ـ مشهد به ۲.۴میلیون تومان رسیده که بلیت هواپیما در همین مسیر حدود ۱.۶میلیون تومان است. بررسی نرخ کنونی قطارهای مسافری نشان میدهد میزان افزایش قیمتها ۶ تا ۲۵درصد بوده است. بهعنوان نمونه در برخی قطارهای ۴تخته افزایش قیمت ۶درصد و در قطارهای ۵ستاره ۲۵ درصد بوده است. بهعنوان نمونه قیمت بلیت قطارهای ۵ستاره در مسیر تهران ـ مشهد به حدود ۲میلیون تومان (۱میلیون و ۹۹۹هزار تومان) افزایش یافته است. قیمت بلیت قطارهای ۵ستاره با کوپههای دوتخته نیز در مسیر ذکر شده به حدود ۲.۴میلیون تومان افزایش یافته است. این در حالی است که قیمت بلیت پرواز مسیر تهران ـ مشهد در سایت مستر بلیت برای تاریخ امروز حدود یکمیلیون و ۶۹۰هزار تومان است. برای فردا سهشنبه ۱۷تیر ۱۴۰۴ نیز قیمت این پرواز حدود یکمیلیون و ۷۸۰هزار تومان است.
مزایای حمل و نقل ریلی مسافری
حملونقل ریلی مسافری مزایایی مانند ایمنبودن و اندکبودن تلفات نسبت به حملونقل جادهای را دارد. آمار سالانه حدود ۲۰هزار نفر کشته و نزدیک به نیممیلیون نفر مجروح و مصدوم تصادفات جادهای تاکیدی بر این موضوع است؛ در حالی که آمار کشتهشدگان حوادث ریلی در ۱۰سال اخیر حدود ۴نفر در سال بوده است. همچنین حملونقل ریلی یک صنعت اشتغالزا بوده و به ازای هر واگن اضافه شده به شبکه ریلی برای تعداد ۱۱نفر اشتغالزایی میشود.
از طرف دیگر نسبت مصرف سوخت در بخش ریلی به جاده یکهشتم بوده و جابهجایی مسافر با ریل باعث صرفهجویی در مصرف سوخت میشود. بهرغم اهمیت حوزه مسافری ریلی، امروز سهم حملونقل ریلی مسافری در مقایسه با سایر شقوق حملونقل و جابهجایی، کمتر از ۵درصد است. با توجه به اهمیت حفظ جان مسافران و به لحاظ تلفات بالای حملونقل جادهای، باید به توسعه حملونقل ریلی مسافری به طور ویژه توجه شود. قرار بود در پایان برنامه پنجم توسعه حملونقل ریلی به سهم ۳۰درصدی در جابهجایی بار و حمل ۲۰درصدی در جابهجایی مسافر برسد که این موضوع محقق نشده است.
هزینههای حمل و نقل قطارهای مسافری
فعالان حوزه حمل و نقل ریلی معتقدند که مجموع حمایتهای صورت گرفته از این حوزه در طول تمامی سالهای گذشته هنوز نتوانسته انگیزه لازم را برای خرید ناوگان جدید برای شرکتها ایجاد کند. شرکتها هر ساله تعدادی واگن به علت فرسودگی از دست داده و واگن جدیدی نیز به ناوگان اضافه نمیشود. حداکثر این است که شرکتها واگنهای با سن بالا را تعمیر اساسی میکنند که در حاضر شرکتهای مسافری توان انجام این کار را هم ندارند. تعمیر اساسی واگنها متوقف شده در صورتی که واگنها باید هر پنجسال یکبار تعمیر اساسی شوند. در نتیجه مسائل مالی، شرکتها از استانداردها فاصله گرفته و بعضی از خدمات حذف میشوند.
از طرف دیگر کارشناسان معقتدند که برای اینکه تعداد صندلیهای موجود حفظ شود، نیاز به حمایتهای ویژهای وجود دارد و باید منابع ویژهای از طرف دولت یا صندوق ذخیره ارزی برای خرید ناوگان جدید اختصاص یابد. زیرا بخش خصوصی انگیزه لازم را برای این کار نداشته و مشوقهای تعیینشده نیز دارای نرخهای بالاست. افزایش عمر سن ناوگان و از رده خارجشدن واگنها، میتواند خطر از دست رفتن صندلیها را در سالهای آینده به همراه داشته باشد. برای حل این مشکلات باید پرداخت یارانه به بخش مسافری مورد بررسی قرار گیرد، زیرا برخی از قطعات از خارج کشور و با ارز آزاد خریداری میشوند.