printlogo


«سرآمد» گزارش می‌دهد؛
روی خوش بازارجهانی به نفت ایران

گروه انرژی- سعید قلیچی - خبرگزاری بلومبرگ با استناد به داده‌های شرکت تحلیل انرژی‌(ورتکسا)، اعلام کرد: بارگیری نفت ایران در ۱۲روز نخست ژوئن(خرداد) به ۲.۵میلیون بشکه در روز رسید. این رسانه مدعی شده که افزایش خرید نفت ایران، تلاشی از سوی معامله‌گران برای تأمین نفت‌خام در بحبوحه‌ نگرانی از تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی در منطقه بوده است. از طرف دیگر، با وجود تحریم‌های آمریکا، ایران کماکان نفت خود را صادر می‌کند و چین همچنان بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران است. قیمت نفت‌خام ایران در حال حاضر با حدود ۴دلار کمتر از قیمت آتی نفت برنت معامله می‌شود. این اختلاف در ماه مه حدود ۲دلار بود. در این میان طبق پیش‌بینی بلومبرگ، احتمالا به خاطر کاهش ۴۶درصدی فعالیت پالایشگاه‌های خصوصی چین، واردات نفت ایران در ماه ژوئیه(تیر-مرداد) کاهش پیدا می‌کند.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، چندروز پیش از این بود که رسانه‌ها گزارش دادند قیمت نفت سبک ایران براساس اعلام شرکت ملی نفت ایران در ژوئیه۲۰۲۵ (تیر و مرداد۱۴۰۴) برای مشتریان آسیایی، نزدیک به ۱.۵دلار بالاتر از قیمت پایه (قیمت نفت‌خام عمان/ دوبی) عرضه می‌شود. آنطور که وزارت نفت ایران اعلام کرده است، قیمت فروش انواع نفت‌خام ایران برای ماه ژوئیه سال‌۲۰۲۵ از سوی شرکت ملی نفت ایران اعلام شد. براساس این گزارش، بهای هر بشکه نفت‌خام سبک ایران در بازارهای شمال‌غرب اروپا و آفریقای جنوبی، در هفتمین ماه میلادی با افزایشی قابل‌توجه نسبت به ماه گذشته، ۲دلار و ۲۰سنت بالاتر از قیمت نفت برنت دریای شمال تعیین شده است.
«نفت‌خام سنگین» و «نفت فروزان» در این بازارها طی این ماه به‌ترتیب ۴۰ و ۵۰سنت بالاتر از شاخص برنت عرضه می‌شوند. این در حالی است که در ماه‌های گذشته قیمت انواع نفت‌خام ایران در این بازارها اندکی پایین‌تر از قیمت نفت برنت قیمت‌گذاری شده بود. در بازار مدیترانه نیز نفت سبک ایران حدود ۲دلار بالاتر از شاخص برنت عرضه می‌شود. نفت فروزان، هم‌قیمت با نفت برنت و نفت سنگین ایران، ۱۵سنت پایین‌تر از این شاخص قیمت‌گذاری شده است. در بازار آسیا که قیمت پایه آن براساس میانگین قیمت نفت‌خام عمان/دوبی تعیین می‌شود، نفت سبک ایران با اندکی کاهش نسبت به ماه گذشته میلادی، یک‌دلار و ۵۵سنت بالاتر از قیمت پایه به فروش می‌رسد. نفت فروزان نیز در این منطقه پنج‌سنت بیشتر از قیمت پایه قیمت‌گذاری شده است، در حالی‌که نفت سنگین ایران ۲۰سنت پایین‌تر از نرخ پایه به بازار عرضه می‌شود.

چشم‌انداز روشن برای صادرات نفت
آمارهای رسمی و تحلیلی مؤسسات بین‌المللی نشان می‌دهد که تولید نفت ایران در سال‌۲۰۲۵، تحت تأثیر توسعه میادین جدید، تعمیرات اساسی مخازن قدیمی و ورود تکنولوژی‌های بومی، از مرز ۳.۵میلیون بشکه در روز فراتر رفته است. کارشناسان با اشاره به افزایش چشمگیر «ضریب برداشت» از چاه‌های قدیمی، معتقدند که سیاست‌های وزارت نفت در مهار افت تولید و افزایش بهره‌وری، کشور را در جمع پویاترین صادرکنندگان جهان قرار داده است. اخیراً سازمان کشورهای صادرکننده نفت نیز در گزارشی اعلام کرده بود که تولید نفت ایران در سال‌۲۰۲۴ در میان کشورهای عضو اوپک رکوردشکنی کرده است. کارشناسان بازار نفت معتقدند، تداوم فعالیت میادین غرب کارون، رشد انتقال فناوری شیرین‌سازی و تسهیل در دسترسی به بازارهای جدید، نشانه بلوغ مدیریتی و صنعتی وزارت نفت در این دوره است؛ به‌طوری که ایران الگویی برای مدیریت هوشمندانه منابع نفتی در شرایط پرچالش شده است.
جنگ ۱۲روزه نیز نقطه‌عطفی برای صنعت نفت کشور بود. در شرایطی که دشمن تلاش داشت مناطق کلیدی تولید و انتقال نفت را هدف قرار دهد، اقدامات وزارت نفت، از ذخیره‌سازی هدفمند گرفته تا راه‌اندازی سامانه‌های پشتیبان، باعث شد کوچک‌ترین اختلالی در زنجیره تأمین ایجاد نشود. بسیاری از کارشناسان خارجی در همان مقطع اذعان کردند که ایران با انعطاف در نحوه بارگیری، توسعه مسیرهای جایگزین حمل‌ونقل و استفاده بهینه از منابع انسانی متخصص، موفق شد نه‌تنها مانع توقف صادرات شود بلکه میانگین روزانه صادرات خود را افزایش دهد.

نقش مثبت دیپلماسی نفتی 
دیپلماسی فعال انرژی ایران در سالیان اخیر بر سه‌محور اصلی بنا شده است: تداوم عرضه مطمئن، انعطاف در قرارداد و تضمین بازگشت ارز صادراتی. در توافقات ایران و چین، بهره‌مندی از مدل‌های جدید تجارت تهاتری و انعقاد قراردادهای بلندمدت، ثبات را به معاملات برگردانده است. تحلیلگران اقتصادی چین، اعتماد به نفت ایران را نتیجه پایبندی کشور به زمانبندی تحویل، کیفیت ثابت کالا و رویکرد منطقی در شرایط تنش برمی‌شمارند. در گزارش اخیر مرکز مطالعات شین‌هوا آمده است: ایران موفق شد جایگاه خود را به عنوان صادرکننده قابل اعتماد نفت تثبیت کند و ابتکارات لجستیک و تخفیف‌های هدفمند، سهم این کشور در بازار چین را به بالاترین سطح سه‌ماهه اخیر رسانده است.
برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که افزایش فروش نفت، آن هم در بحبوحه جنگ و محدودیت‌های بانکی بین‌المللی، مزیت‌های بی‌بدیلی برای اقتصاد ایران به همراه دارد. کارشناسان انرژی، رشد ارزآوری صنعتی مانند نفت، نه‌تنها ذخایر ارزی بانک مرکزی را تقویت، بلکه یک لنگر ثبات برای مدیریت نرخ ارز و تعادل بازار کالایی ایجاد می‌کند. در شرایط فشرده جنگی، هر دلار صادراتی نقش محافظ امنیت اقتصادی را برعهده دارد و ایران با مهارت توانسته این امتیاز را حفظ کند.

حرکت ایران خلاف سایر کشورهای بحران‌زده
آنطور که «مهر» در گزارشی نوشته است؛ کارشناسان با مقایسه وضعیت ایران با عراق و سوریه در سال‌های گذشته، یادآور می‌شوند که بسیاری از کشورهای نفتخیز در جریان جنگ و درگیری، بخش مهمی از ظرفیت صادراتی خود را از دست داده‌اند، اما ایران برخلاف این کشورها همزمان با بحران، موفق به حفظ و حتی افزایش تولید شده است. افزایش صادرات نفت و دستاوردهای مدیریتی در سال۲۰۲۵ برای اقتصاد ایران نه‌تنها دستاورد مالی مستقیم رقم زده، بلکه باور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به دوام‌پذیری اقتصاد ملی را تقویت کرده است. تحلیلگران اعتقاد دارند اگر همین رویکردهای فناورانه، مدیریت ریسک و دیپلماسی اقتصادی ادامه یابد، ایران به‌زودی می‌تواند جایگاه خود به عنوان یکی از 3صادرکننده بزرگ نفت به آسیا را تثبیت 
کند.
مجموعه تحولات و پیشرفت‌های فوق نشان می‌دهد که سیاست‌گذاران حوزه انرژی لایق بالاترین قدردانی هستند؛ چراکه در شرایط غیرعادی موفق به حفظ روند رشد صادرات و تثبیت جایگاه ایران در بازارهای جهانی شدند. تولید بیش از سه‌ونیم‌میلیون بشکه در روز، عبور صادرات نفت به چین از ۱.۷میلیون بشکه و مدیریت بحران جنگ ۱۲روزه، همگی به اسمارت مدیریت و توان اجرایی کشور گره خورده است. انتظار می‌رود با تداوم این روند و هم‌افزایی میان وزارت نفت، شرکت‌های زیرمجموعه و دستگاه‌های دیپلماسی و تجاری، آینده‌ای روشن و پرامید برای اقتصاد ملی رقم زده شود؛ آینده‌ای که نفت همچنان رکن تاب‌آور، پویا و محرک توسعه اقتصادی ایران باقی خواهد ماند.