printlogo


«سرآمد» گزارش می‌دهد؛
کادرسازی ار گان های دریایی ایران در چابهار

تربیت ۲هزار نیروی متخصص در دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی  چابهار
​​​​​​​گروه دانش دریا- امید عباسی- دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار سال‌های سال است که به عنوان یکی از قطب‌های اصلی پرورش دریانوردان در ایران و منطقه شناخته می‌شود. این دانشگاه از همان ابتدا و در سال‌های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران، با هدف تربیت متخصصان ناوگان دریایی کشور فعالیت خود را آغاز کرده و با گذشت تمامی این سال‌ها، همچنان توانسته خود را به عنوان یکی از دانشگاه‌های تخصصی و قطب آموزش و پژوهش صنعت دریانوردی و علوم دریایی در ایران و خاورمیانه معرفی کرده و به فعالیت خود ادامه دهد.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، طی روزهای گذشته و همزمان با انتشار اخباری مرتبط با نتایج کنکور سراسری و نزدیک‌شدن به موعد زمانی پیش‌بینی‌شده برای انتخاب رشته تحصیلی دانشگاهی از سوی داوطلبان، روابط عمومی وزارت علوم با انتشار خبری اعلام کرد که فرایند جذب ۴۰دانشجوی بورسیه در رشته‌های مهندسی دریانوردی‌(عرشه) و مهندسی کشتی‌(موتور) از طریق کنکور سراسری سال‌۱۴۰۴ در دانشگاه تخصصی دریانوردی و علوم دریایی چابهار طبق توافق صورت‌گرفته با شرکت ملی نفتکش جمهوری اسلامی ایران آغاز شده است. همچنین اعلام شده که این بورسیه شامل پرداخت حقوق ماهانه، تأمین هزینه‌های آموزشی، اقامتی و رفاهی و با هدف تأمین نیروی انسانی متخصص و کارآمد برای ناوگان شرکت ملی نفتکش طراحی شده است.
دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، یکی از برترین مراکز آموزشی و پژوهشی در ایران است. این دانشگاه با توجه به تاریخچه و موقعیت جغرافیایی خود، نقش مهمی در توسعه و پیشرفت علوم دریایی و فناوری مرتبط به دریا ایفا می‌کند. این دانشگاه تخصصی دریانوردی، با همکاری بین‌المللی فعال و استانداردهای بالای آموزشی، تأثیر بسزایی در تربیت و معرفی متخصصان به عرصه کشتیرانی و علوم دریایی دارد. دانشگاه شناخته‌شده علوم دریایی و دریانوردی چابهار دارای سه دانشکده‌ مجزا تحت عنوان علوم دریایی، مدیریت و علوم انسانی و مهندسی دریاست و در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا دانشجو می‌پذیرد.

تربیت 2هزار نیروی متخصص در دانشگاه چابهار
رئیس دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار از تربیت بیش از ۲هزار نیروی متخصص در این مرکز خبر داد و گفت: این افراد در رده‌هایی چون کاپیتان، سرمهندس، کارشناس فنی و مدیر ارشد در سازمان‌ها و شرکت‌های دریایی مشغول فعالیت هستند. امیر رجایی در گفت‌وگو با «ایرنا» افزود: این دانشگاه با بهره‌گیری از زیرساخت‌های علمی، آزمایشگاهی و عملیاتی به‌روز، نقش کلیدی در تربیت نیروی انسانی برای بخش راهبردی حمل‌‌ونقل دریایی کشور از ابتدای تاسیس تاکنون داشته است. وی در ادامه از برنامه‌ریزی این مرکز برای گسترش همکاری با سایر نهادهای دریایی کشور خبر داد و گفت: تعامل با سازمان بنادر و دریانوردی، مناطق آزاد کشور از جمله چابهار و شرکت‌های خصوصی فعال در حوزه حمل‌‌ونقل دریایی در دستور کار قرار گرفته است.
رئیس دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار ادامه داد: این دانشگاه با حدود نیم‌قرن سابقه فعالیت آموزشی، پژوهشی و مهارتی آمادگی دارد نیازهای تخصصی صنعت دریایی کشور را از طریق آموزش‌های هدفمند و تربیت نیروی انسانی پاسخ دهد. رجایی همچنین از آغاز فرایند جذب ۴۰دانشجوی بورسیه در رشته‌های مهندسی دریانوردی‌(عرشه) و مهندسی کشتی‌(موتور) از طریق کنکور سراسری سال‌۱۴۰۴ در این دانشگاه طبق توافق صورت‌گرفته با شرکت ملی نفتکش جمهوری اسلامی ایران خبر داد و گفت: این بورسیه شامل پرداخت حقوق ماهانه، تأمین هزینه‌های آموزشی، اقامتی و رفاهی و با هدف تأمین نیروی انسانی متخصص و کارآمد برای ناوگان شرکت ملی نفتکش طراحی شده است. وی با اشاره به طرح‌های پیشین در زمینه تعامل با صنعت، خاطرنشان کرد: پیش از این نیز دانشگاه در همکاری با شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران توانسته بود تعدادی از دانشجویان را در قالب بورسیه در همین رشته‌ها جذب کند.

نگاهی به تاریخچه دانشگاه دریانوردی چابهار
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در سال۱۳۵۵ با همکاری دانشگاه ساوتهمپتون انگلستان و دانشگاه بلوچستان، «دانشکده دریانوردی و علوم دریایی چابهار» برای پرورش نیروی متخصص ناوگان دریایی کشور بنیان گذاشته شد. در سال‌های ابتدایی مدیریت و راهبری آن توسط مستشاران و مدرسان انگلیسی انجام می‌گرفت. بااین‌حال، در سال۱۳۵۷ با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و استقرار انقلاب فرهنگی کلیه مدرسان غیرایرانی، دانشگاه را ترک گفتند و همه امور آموزشی، پژوهشی و اجرایی به استادان ایرانی واگذار شد. به عبارت دیگر، همه دروسی که پیش‌تر توسط استادان خارجی تدریس می‌شد، اینک توسط استادان ایرانی به‌ویژه دانش‌آموختگان ممتاز این دانشگاه که مدارک خود را با استفاده از بورس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا همین دانشگاه در دانشگاه‌های طراز اول خارج از کشور گرفته‌اند، ارائه، تدریس و مدیریت می‌شود.
این دانشگاه در سال۱۳۸۱ از دانشگاه سیستان و بلوچستان منفک شد و به عنوان یک مرکز آموزش‌عالی دریانوردی و علوم دریایی مستقل کار خود را تا سال۱۳۸۴ ادامه داد. با عنایت به ارتقای کیفی محتواهای دوره‌های آموزشی، رعایت استانداردهای بین‌المللی آموزشی و استقبال داوطلبان تحصیل در رشته‌های تخصصی علوم و فنون دریایی در داخل کشور این مرکز آموزش‌عالی از تیر۱۳۸۴ از مرکز آموزش‌عالی به مرتبه «دانشگاه» ارتقا یافت و رشته‌های جدیدی در مقاطع مختلف تحصیلی از قبیل مهندسی کشتی‌سازی، مهندسی الکترونیک و مخابرات دریایی و مهندسی شیلات، مهندسی عمران، مدیریت بازرگانی دریایی، حمل‌ونقل دریایی، مدیریت حمل‌ونقل دریایی بین‌قاره‌ای، بندر و کشتیرانی و اقتصاد بازرگانی، زیست‌شناسی دریا، شیلات و آبزیان، شیمی دریا، بنادر و سازه‌های دریایی، هیدرو مکانیک کشتی، محیط‌زیست دریایی، کنترل آلودگی دریا، علوم شیلاتی تکثیر و پرورش آبزیان، فرآوری محصولات شیلاتی، صید و بهره‌برداری آبزیان و ... نیز به رشته‌های پیشین اضافه شد.
این دانشگاه برای تربیت دانشجویان برخی رشته‌های تحصیلی که جنبه بین‌المللی دارند، براساس کنوانسیون اس‌تی‌سی‌دبلیو و مقررات سازمان بین‌المللی دریانوردی تابعه سازمان ملل متحد ملزم به ارائه دروس تخصصی و الزامی به زبان انگلیسی و براساس استانداردهای بین‌المللی است. با استقرار مدیریت سیستم کیفیت در این دانشگاه، کیفیت و کمیت محتوای دروس برخی دوره‌ها، توانمندی مدرسان، امکانات آموزشی، پژوهشی، برگزاری دوره‌های تخصصی، امتحانات و امکانات رفاهی این دانشگاه توسط بازرسانی از سوی سازمان‌های DNV , TÜV NORD و سازمان بنادر و دریانوردی ایران به صورت ادواری و تصادفی ممیزی می‌شود تا با استانداردهای جهانی تطبیق کند. آخرین گزارش‌ها نیز حاکی از این است که در حال حاضر این دانشگاه با ۳۲رشته / گرایش در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا و به صورت روزانه تمام‌وقت، شبانه و دوره پردیس دانشگاه یکی از مطرح‌ترین دانشگاه‌های علمی و تحقیقاتی در زمینه‌های علوم و فنون دریایی در منطقه است.
دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار در زمینی به مساحت حدود 42هکتار در شمال‌شرق چابهار در کنار ساحل خلیج چابهار و دریای عمان قرار گرفته و از جمله دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. هم‌اکنون این مرکز شامل 3دانشکده است که در آن بیش از 3700دانشجو در حال تحصیل و همچنین 110عضو هیات علمی در آن مشغول به فعالیت هستند. همچنین برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که تاکنون 1465مقاله علمی داخلی و 500مقاله ISI از این مرکز در نشریات و همایش‌های داخلی و خارجی منتشر شده است.

اهمیت دریانوردی در بندر چابهار
دانشگاه تخصصی دریانوردی و علوم دریایی چابهار با بهره‌گیری از نیروهای انسانی متخصص و بهره‌مندی از پتانسیل دریای متصل به اقیانوس می‌تواند محوریت توسعه صنعت استراتژیك دریایی جمهوری اسلامی ایران را در ابعاد ملی و بین‌المللی راهبری كند. از طرف دیگر، اهمیت بندر چابهار به دلیل دسترسی آن به آب‌های آزاد بین‌المللی است که در همین راستا، مبادلات بین‌المللی نیز صورت می‌گیرند. به دلیل قرارگیری این بندر در شمال دریای عمان و همچنین امکان پهلوگیری کشتی‌های بزرگ با توجه به ویژگی‌های طبیعی، بندر شهیدبهشتی چابهار دارای اهمیت ویژه‌ای است.
امکان تخلیه و بارگیری کشتی‌ها در این بندر، هزینه‌ها را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد و امکان سوخت‌رسانی به کشتی‌های ورودی خلیج‌فارس را نیز برای ایران فراهم می‌کند. توسعه‌ صادرات غیرنفتی، سبب رونق حمل‌و‌نقل بین‌المللی کالا در این بندر می‌شود. بندر چابهار و رونق‌ یافتن آن می‌تواند سبب اشتغالزایی و جذب فارغ‌التحصیلان دانشگاه تخصصی دریانوردی چابهار شود و توسعه و بهبود علمی و فنی در حوزه دریایی علاوه‌بر توسعه‌ اقتصادی را سبب شود. مهندسان دریا نیز می‌توانند حضور فعالی در پروژه‌ها و فعالیت‌های دریایی مختلف داشته باشند. مشارکت متخصصان در کشتیرانی و مهیاشدن شرایط پژوهشی، از دیگر مزایای رونق دریانوردی در بندر چابهار است.

اهمیت وجودی توسعه دانشگاه‌های دریایی
وجود دانشگاه‌های دریانوردی در ایران از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این دانشگاه‌ها نیروی متخصص مورد نیاز صنایع دریایی، کشتیرانی، و نفت و گاز را تأمین می‌کنند. این مراکز آموزشی به تربیت مهندسان و کاپیتان‌های ماهر و کارآمد می‌پردازند که برای هدایت کشتی‌ها، حفظ ایمنی دریانوردان و مسافران و مدیریت عملیات دریایی ضروری هستند. همچنین این دانشگاه‌ها با تحقیقات و نوآوری‌های خود به توسعه دانش و فناوری در حوزه دریانوردی کمک می‌کنند.
دانشگاه‌های دریانوردی، مهندسان و کاپیتان‌های مورد نیاز صنایع دریایی، کشتیرانی، و نفت و گاز را تربیت می‌کنند. این متخصصان برای هدایت کشتی‌ها، تعمیر و نگهداری تجهیزات دریایی و مدیریت عملیات دریایی آموزش می‌بینند. این دانشگاه‌ها با ارائه آموزش‌های تخصصی و انجام تحقیقات، به توسعه دانش و فناوری در حوزه دریانوردی کمک می‌کنند. این امر می‌تواند منجربه بهبود عملکرد صنایع دریایی و افزایش رقابت‌پذیری کشور در این حوزه شود. همچنین آموزش‌های دانشگاه‌های دریانوردی، دریانوردان را برای مقابله با شرایط اضطراری و حفظ ایمنی دریانوردان و مسافران آماده می‌کند. 
این دانشگاه‌ها با تربیت متخصصان و توسعه دانش در حوزه دریانوردی،  به توسعه پایدار این بخش از اقتصاد کشور کمک می‌کنند. در چنین شرایطی است که کارشناسان معتقدند، دانشگاه‌های دریانوردی نقش حیاتی در توسعه و پیشرفت صنعت دریانوردی ایران دارند و با تربیت نیروی متخصص، توسعه فناوری و ایجاد فرصت‌های شغلی، به اقتصاد و امنیت کشور کمک می‌کنند.
سال‌هاست که صنعت حمل‌ونقل دریایی یكی از عوامل موثر در توسعه تجارت جهانی به‌شمار می‌رود. در دنیای امروز نقش حمل‌ونقل و ارتباطات برای توسعه پایدار در اقتصاد جهان، همواره حیاتی و غیرقابل انكار است و صنعت دریانوردی یكی از اقتصادی‌ترین و سخت‌ترین شغل‌های دنیا محسوب می‌شود كه تاثیر مهمی بر اقتصاد جهانی دارد و در دنیای كنونی منبع درآمد بسیاری از كشورها به حساب می‌آید.