تاسماهی شیپ در رده نخست خطر انقراض ماهیان خاویاری
رئیس انستیتو تحقیقات بینالمللی ماهیان خاویاری گفت: از بین پنج گونه ماهیان خاویاری در معرض خطر انقراض شامل؛ تاسماهی شیپ، اوزون برون، فیلماهی، تاسماهی روسی و تاسماهی ایرانی، گونه تاسماهی شیپ در رده اول خطر انقراض قرار دارد.
به گزارش اقتصادسرآمد، علینقی سرپناه ، تاسماهی شیپ را یکی از گونههای باارزش تاسماهیان دریای کاسپین عنوان وبه ایرنا اظهار کرد: این گونه در فهرست قرمز اتحادیه بینالمللی حفاظت از گونههای گیاهی و جانوری در معرض خطر شدید انقراض قرار دارد.
وی تصریح کرد: طبق گزارشهای سازمان خواروبار جهانی (FAO) و نیز کنوانسیون بینالمللی تجارت گونههای گیاهی و جانوری وحشی در معرض انقراض یا سایتیس(CITES)، ذخایر طبیعی تاسماهی شیپ در دریای کاسپین، دریای سیاه و حوزه آرال طی ۳۰ سال گذشته بیش از ۸۵ درصد کاهش یافته و این گونه هم اینک در لیست قرمز سایتیس قرار دارد.
به گفته وی، گوشت و خاویار تاسماهی شیپ از نظر اکولوژیکی اهمیت فراوانی دارد اما در دهههای اخیر صید بیرویه، آسیب و تخریب زیستگاهها و کاهش کیفیت آب، جمعیت طبیعی این ماهیان را به شدت کاهش داده است و امروز تنها کشورهایی ایران، روسیه و قزاقستان برای احیای ذخایر این گونه ارزشمند تلاش میکنند.
سرپناه اضافه کرد: با توجه به وضعیت بحرانی ذخایر ماهیان خاویاری دریای خزر که تحت تأثیر عواملی چون صید بیرویه، تخریب زیستگاهها، آلودگیهای فزاینده، تغییر اقلیم، کاهش سطح آب دریا و ورود آلایندهها قرار گرفتهاند برای حفظ این گونههای ارزشمند باید اقدامات علمی و حفاظتی فوری و ضروری انجام داد.
رئیس انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری تصریح کرد: انستیتو تحقیقات بینالمللی ماهیان خاویاری به عنوان نهادی تخصصی و مرجع علمی در این زمینه، مجموعهای از برنامهها و طرحهای ملی و بینالمللی را در دستور کار دارد.
وی عنوان کرد: در این راستا پروژههای تحقیقاتی متعددی در زمینههای مختلف از جمله اکولوژی ماهیان خاویاری در زیستگاههای طبیعی و تحت شرایط پرورشی، تکثیر کنترل شده، بازسازی جمعیتهای ماهیان خاویاری، ارزیابی ذخایر، فیزیولوژی و بیوشیمی، ژنتیک و اصلاح نژاد، بیوتکنولوژی و ژنتیک جمعیت، آبزیپروری ماهیان خاویاری، مطالعات اکوتوکسیکولوژی، و تکنولوژی فرآوری محصولات خاویاری انجام میدهد.
سرپناه ادامه داد: با توجه به ممنوعیت صید و کاهش شدید جمعیت ماهیان خاویاری و کمبود مولدین وحشی در طبیعت، تامین مولدین برای تکثیر مصنوعی یک چالش بزرگ محسوب میشود.
وی افزود: انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری برای رفع این چالش راهکارهایی مانند استفاده از پرورش مولدین در بانک ژن زنده در انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری و مراکز تکثیر و بازسازی ذخایر ژنتیکی ماهیان خاویاری (مرکز شهید بهشتی و مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی ماهیان دریایی مرحوم دکتر یوسف پور در استان گیلان، مرکز تکثیر و بازسازی ذخایر ژنتیکی ماهیان خاویاری شهید رجایی در مازندران و مرکز تکثیر و بازسازی ذخایر ژنتیکی ماهیان خاویاری شهید مرجانی و سد وشمگیر در استان گلستان) به عنوان جایگزین مولدین وحشی در دستور کار قرار داده است.
رئیس انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری تصریح کرد: استفاده از تکنیکها و فناوریهای نوین مانند بیوپسی (برداشت تخمک بدون کشتن ماهی) و جمعآوری لاروهای طبیعی از رودخانهها، همکاری با مراکز پرورشی به منظور توسعه مزارع پرورشی تحت نظارت علمی برای تأمین بخشی از مولدین از دیگر راهکارهایی است که در این زمینه ارائه شده است.سرپناه کنترل و جلوگیری از قاچاق مولدین با همکاری نهادهای امنیتی برای جلوگیری از خروج غیرقانونی ماهیان خاویاری مولد از کشور و حفاظت از جمعیتهای باقیمانده، شناسنامهدار کردن ژنتیکی و برنامههای تکثیر انتخابی (Selective Breeding) برای حفظ تنوع ژنتیکی و افزایش راندمان تولید را از جمله اقدامات این انستیتو برای تامین مولدین برای تکثیر مصنوعی عنوان کرد.
وی با بیان اینکه انستیتو از طریق حمایت علمی از مزارع پرورش ماهی خاویاری در این زمینه فعال است، گفت: یکی از مهمترین راهکارها برای تامین مولدین مورد نیاز پرورش ماهیان خاویاری از مراحل اولیه تا رسیدن به سن بلوغ و تبدیل شدن به مولدین در مزارع آبزیپروری تکثیر و پرورش مولدین در اسارت (پرورش در مزارع) است.
وی توضیح داد: این روش فشار بر ذخایر طبیعی را کاهش میدهد و منبع پایداری از مولدین فراهم میکند که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.